Cảnh sát biển Việt Nam điêm tựa của ngư dân
Từ quyết sách đúng đắn, phù hợp
Cách đây 25 năm, có thể nói, việc Uỷ ban Thường vụ Quốc hội thông qua, ban hành Pháp lệnh Lực lượng Cảnh sát biển Việt Nam (số 04/1998/PL-UBTVQH) mang ý nghĩa là cơ sở pháp lý quan trọng trong việc tổ chức và hoạt động của lực lượng Cảnh sát biển, quản lý, bảo vệ và phát triển kinh tế biển, đảo của Việt Nam. Trên cơ sở Pháp lệnh số 04 về “Lực lượng Cảnh sát biển Việt Nam”; Nghị định số 53/1998/NĐ-CP của Chính phủ về “Tổ chức và hoạt động của lực lượng Cảnh sát biển Việt Nam” và khung tổ chức lâm thời lực lượng Cảnh sát biển Việt Nam, ngày 28 tháng 8 năm 1998, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng ban hành Quyết định số 1069/QĐ-BQP, chính thức thành lập Cục Cảnh sát biển Việt Nam (tiền thân của Bộ Tư lệnh Cảnh sát biển).
Mười năm sau, năm 2008, Pháp lệnh số 03/2008/PL-UBTVQH12 - Pháp lệnh Lực lượng Cảnh sát biển Việt Nam ra đời, thay thế Pháp lệnh năm 1998. Cùng năm đó, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng ban hành Quyết định số 2818/QĐ-BQP về việc điều chuyển Cục Cảnh sát biển về trực thuộc Bộ Quốc phòng, Đảng ủy Cục Cảnh sát biển về trực thuộc Đảng ủy Quân sự Trung ương. Đây là một bước đánh dấu sự phát triển của lực lượng Cảnh sát biển Việt Nam, mở ra một thời kỳ mới với rất nhiều thuận lợi, song cũng không ít khó khăn, thách thức khi thực hiện các nhiệm vụ được giao.
Để đáp ứng với yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho lực lượng Cảnh sát biển Việt Nam trong thực hiện nhiệm vụ duy trì, thực thi pháp luật trên biển, thực hiện nhiệm vụ đối ngoại, mở rộng quan hệ quốc tế trong thời kỳ hội nhập, ngày 27 tháng 8 năm 2013, Thủ tướng Chính phủ ban hành Nghị định số 96/2013/NĐ-CP, trong đó quy định: Thay đổi cụm từ “Cục Cảnh sát biển” thành cụm từ “Bộ Tư lệnh Cảnh sát biển. Việc ban hành Nghị định số 96/2013/NĐ-CP của Chính phủ được xem là một sự kiện quan trọng, mang tính bước ngoặt trên chặng đường xây dựng và phát triển lực lượng Cảnh sát biển Việt Nam, mở ra một giai đoạn mới, một tầm vóc mới cho Cảnh sát biển Việt Nam. Từ đây, Cảnh sát biển Việt Nam chính thức bước vào giai đoạn mới, giai đoạn xây dựng lực lượng “Cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại”.
Trải qua 25 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, Nhà nước, Quân uỷ Trung ương, Bộ Quốc phòng, từ một cơ quan cấp Cục trực thuộc Quân chủng Hải quân với 02 vùng Cảnh sát biển, quân số mỏng, tổ chức, biên chế chưa phù hợp thống nhất, khó khăn cho việc lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ, đến nay, sau ba lần thay đổi lớn về biên chế, tổ chức và cơ chế chỉ huy, Cục Cảnh sát biển đã phát triển thành Bộ Tư lệnh Cảnh sát biển dưới sự lãnh đạo, quản lý trực tiếp của Quân uỷ Trung ương, Bộ Quốc phòng. Tổ chức biên chế Cảnh sát biển Việt Nam được phát triển với 21 đầu mối trực thuộc, hoạt động hiệu quả cơ bản đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ quản lý, bảo vệ biển, đảo Tổ quốc.
Lực lượng Cảnh sát biển Việt Nam và CẢnh sát biển Trung quốc tuân tra liên hợp trên vùng biển lân cận đường phân định Vịnh Bắc bộ
Khẳng định sự lớn mạnh
Trong 25 năm, lực lượng Cảnh sát biển đã có những bước phát triển lớn, toàn diện, đúng hướng và đang tiếp tục bước đi vững chắc về mọi mặt, đảm bảo hoàn thành tốt và xuất sắc mọi nhiệm vụ trong quản lý và bảo vệ chủ quyền, giữ gìn an ninh, trật tự an toàn trên các vùng biển, đảo Tổ quốc; khả năng sẵn sàng chiến đấu ngày càng hoàn thiện, năng lực thực thi pháp luật ngày càng được nâng cao, đảm bảo cho lực lượng thực hiện tốt chức năng là lực lượng chuyên trách của Nhà nước, làm nòng cốt thực thi pháp luật và bảo vệ an ninh quốc gia, trật tự an toàn trên biển.
Có thể thấy, giai đoạn từ 2013 đến 2023 là thời kỳ Cảnh sát biển Việt Nam phát triển nhanh về lực lượng, tổ chức, biên chế, trang bị, phương tiện, tạo bước biến đổi cả về lượng và chất để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ. Trong giai đoạn này Cảnh sát biển Việt Nam được Đảng, Nhà nước, Quân uỷ Trung ương, Bộ Quốc phòng quan tâm đầu tư mua sắm, đóng mới nhiều phương tiện, trang bị kỹ thuật hiện đại, đáp ứng yêu cầu quản lý vùng biển kịp thời, hiệu quả, góp phần thúc đẩy mạnh mẽ quá trình xây dựng lực lượng Cảnh sát biển “Cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại”. Cơ quan Bộ Tư lệnh, các Bộ Tư lệnh vùng, các đoàn, Trung tâm Đào tạo và Bồi dưỡng nghiệp vụ Cảnh sát biển và các hải đoàn, hải đội đều đã có vị trí đóng quân riêng “chính quy, xanh, sạch, đẹp”, trải dài từ Bắc vào Nam.
Theo Trung tướng Bùi Quốc Oai – Bí thư Đảng ủy, Chỉnh ủy Bộ Tư lệnh Cảnh sát biển: “25 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, là một lực lượng mới thành lập với muôn vàn khó khăn về tổ chức quản lý, lãnh đạo chỉ huy và hành lang pháp lý bảo đảm cho thực hiện chức năng, nhiệm vụ; công tác bảo đảm và đời sống sinh hoạt của bộ đội còn nhiều thiếu thốn, song dưới sự lãnh đạo trực tiếp của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, sự quan tâm, tạo điều kiện và giúp đỡ của cấp ủy đảng, chính quyền, nhân dân các địa phương, các cơ quan, đơn vị trong và ngoài Quân đội; các thế hệ cán bộ, chiến sỹ Cảnh sát biển Việt Nam đã phát huy bản chất tốt đẹp, truyền thống của Quân đội, nêu cao tinh thần cảnh giác, mưu trí, dũng cảm, khắc phục khó khăn, đoàn kết hiệp đồng, triển khai đồng bộ, toàn diện, hiệu quả nhiều biện pháp thực hiện nhiệm vụ tham gia bảo vệ chủ quyền, giữ gìn an ninh, trật tự an toàn trên biển, bảo vệ môi trường biển; đồng thời làm tốt công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật, tìm kiếm cứu nạn và mở rộng quan hệ hợp tác quốc tế; từng bước khẳng định được vai trò là lực lượng nòng cốt, chuyên trách của nhà nước ta trong bảo vệ chủ quyền, quản lý an ninh trật tự, an toàn và bảo đảm thực thi pháp luật trên các vùng biển, thềm lục địa của Tổ quốc.”
Nhìn lại quá khứ để hướng tới tương lai, Đại hội Đảng bộ Cảnh sát biển Việt Nam lần thứ V, nhiệm kỳ 2020-2025 đánh dấu bước trưởng thành, phát triển trong lộ trình xây dựng lực lượng Cảnh sát biển “Cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại”. Với yêu cầu nhiệm vụ ngày càng cao, trách nhiệm chính trị lớn lao, lực lượng Cảnh sát biển đã và sẽ tiếp tục phát huy truyền thống Đơn vị anh hùng lực lượng vũ trang, nêu cao ý thức tự lực, tự cường, trung thành, tận tụy, đoàn kết, vượt mọi khó khăn thử thách, xây dựng Đảng bộ trong sạch vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức; xây dựng Cảnh sát biển Việt Nam vững mạnh toàn diện “Mẫu mực tiêu biểu”.
Thực hiện nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền tại khu vự Nhà giàn DK1
Với những thành tích xuất sắc 25 năm qua, Cảnh sát biển Việt Nam vinh dự được Đảng, Nhà nước, Bộ Quốc phòng tặng nhiều danh hiệu, phần thưởng cao quý: Danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân; Huân chương Quân công hạng Ba; Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng Nhất; Huân chương Chiến công hạng Nhất, Nhì và nhiều phần thưởng cao quý khác cho các tập thể, cá nhân.
Năm 2023 đánh dấu chặng đường 25 xây dựng và phát triển của Cảnh sát biển Việt Nam. Phát huy truyền thống “Kiên quyết dũng cảm, khắc phục khó khăn, đoàn kết hiệp đồng, giữ nghiêm pháp luật”, lực lượng Cảnh sát biển Việt Nam đã và đang nỗ lực phấn đấu lập nhiều thành tích trong giai đoạn mới, xứng đáng với truyền thống vẻ vang của Lực lượng Cảnh sát biển Việt Nam Anh hùng.
Hằng Giang
