Cầu thủ phải cắt chân vì bệnh do não mô cầu

Dang dở ước mơ đá bóng

Flavio (23 tuổi), sinh ra tại quần đảo Guadeloupe (Pháp), từng là một cầu thủ bóng đá đầy triển vọng. Năm 17 tuổi, khi đang chuẩn bị ký hợp đồng với một câu lạc bộ bóng đá chuyên nghiệp Flavio thì biến cố ập đến.

Ban đầu, Flavio chỉ cảm thấy sốt, đau, họng, mệt mỏi. Nghĩ chỉ là cảm cúm nhẹ, Flavio vẫn ra sân tập. Thế nhưng chỉ mười mấy giờ đồng hồ sau, anh rơi vào hôn mê sâu, được chẩn đoán mắc bệnh não mô cầu nặng, chỉ có 1% cơ hội sống sót và buộc phải cắt bỏ một chân do mạch máu bị hoại tử.

Dù được cứu sống, song anh bị cắt cụt một chân do bệnh tiến triển nhanh, các mạch máu bị hoại tử. Nhìn con trở thành người khuyết tật, Catherine Nordey - mẹ Flavio không tin và vô cùng hối hận vì không biết đến căn bệnh, nên không tiêm vắc xin cho con.

Bệnh do não mô cầu tuy hiếm nhưng một ca đã là quá nhiều. Hãy bảo vệ con em mình trước khi bệnh tấn công", bà Catherine gửi gắm.

Ngoài Flavio, ước tính mỗi năm toàn cầu có khoảng 1,2 triệu trường hợp nhiễm não mô cầu và khoảng 135.000 người tử vong.

Tại Việt Nam, tính từ tháng 12/2024 đến nay cả nước ghi nhận 82 ca mắc não mô cầu. Gần đây nhất là bé gái 11 tuổi, ở xã Dương Hòa, Hà Nội mắc bệnh khi chưa tiêm vắc xin. Trước đó, thiếu niên 14 tuổi, ở Đắk Lắk được chẩn đoán mắc não mô cầu gây sốc nhiễm trùng huyết tối cấp, hoại tử chi.

Vi khuẩn não mô cầu dễ lây lan, thanh thiếu niên mắc cao nhất

BS.CKI Nguyễn Lê Nga, Quản lý Y khoa, Hệ thống Tiêm chủng VNVC cho biết vi khuẩn não mô cầu gây ra nhiều thể bệnh như viêm màng não, nhiễm trùng huyết, viêm khớp, viêm màng ngoài tim… Trong đó, hai thể bệnh thường gặp và nguy hiểm nhất là viêm màng não và nhiễm trùng huyết, có nguy cơ gây tử vong chỉ trong 24 giờ.

Nếu không được điều trị kịp thời, tỷ lệ tử vong của người bệnh lên đến 50%. 10-20% số người sống sót gặp phải các di chứng nặng nề như cắt cụt chi, sẹo da, điếc, liệt, chậm phát triển trí tuệ…

Vi khuẩn não mô cầu ngoài dễ lây qua đường hô hấp, còn có thể bám vào các vật dụng như ly uống nước, chén, bát, ống hút…, lây truyền khi sử dụng chung.

Theo Trung tâm Kiểm soát dịch bệnh (CDC) Mỹ, trong các nhóm tuổi mắc não mô cầu, người trẻ từ 16 đến 23 tuổi chiếm tỷ lệ cao nhất. Tại Việt Nam, thanh thiếu niên và người trưởng thành chiếm 60% số ca não mô cầu được báo cáo. Lý do, thanh thiếu niên thường ở nơi đông người như trường học, ký túc xá, lễ hội, quán xá…, dẫn đến dễ nhiễm mầm bệnh, tăng nguy cơ mắc bệnh. Nhóm tuổi này cũng thường xuyên thức khuya, hút thuốc lá, uống rượu bia… gây suy giảm miễn dịch nên dễ bị bệnh tấn công.

Tiêm vắc xin là cách hiệu quả nhất để phòng bệnh

Theo bác sĩ Nga, có 5 nhóm huyết thanh não mô cầu gây bệnh thường gặp và có lưu hành tại Việt Nam là A, B, C, Y, W-135, trong đó nhóm W và C ghi nhận có tỷ lệ tử vong cao nhất. Thanh thiếu niên cần tiêm đầy đủ các loại vắc xin để được bảo vệ rộng trước 5 nhóm huyết thanh não mô cầu gây bệnh A, B, C, Y, W-135. Nếu chỉ tiêm vắc xin phòng một hoặc vài nhóm huyết thanh, cơ thể vẫn có thể mắc bệnh do các nhóm còn lại chưa được bảo vệ.

Hiện vắc xin phòng 4 nhóm ACYW đã được đưa vào lịch tiêm chủng bắt buộc hoặc khuyến cáo cho học sinh, sinh viên tại nhiều quốc gia như Anh, Mỹ, Pháp Canada… Theo nghiên cứu, từ khi đưa vào sử dụng tại Mỹ, vắc xin nhóm ACYW đã giúp giảm đến 90% số ca mắc bệnh ở nhóm thanh thiếu niên do các nhóm huyết thanh chính C, Y, W gây ra.

Ngoài vắc xin, thanh thiếu niên cũng cần phòng bệnh não mô cầu bằng mang khẩu trang khi đến nơi đông người, ăn uống đủ chất, ngủ đủ giấc, tránh thức khuya, sử dụng chất kích thích.

Quang Vũ