Sáng 04/11, Quốc hội nghe Bộ trưởng Bộ Xây dựng trình bày Tờ trình và Báo cáo thẩm tra dự án Luật Xây dựng (sửa đổi).
Cấp phép xây dựng tối đa trong 7 ngày
Theo Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh, dự thảo Luật Xây dựng (sửa đổi) đã được sắp xếp, bố cục lại bao gồm 8 Chương và 97 Điều (giảm 71 điều so với luật hiện hành). Các nội dung sửa đổi tập trung vào các nhóm vấn đề: Đổi mới phương thức và nâng cao hiệu quả quản lý đầu tư xây dựng; Cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính, điều kiện đầu tư kinh doanh; Phân định rõ trách nhiệm quản lý nhà nước và trách nhiệm các chủ thể tham gia hoạt động xây dựng.
Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh. Ảnh: Cổng TTĐT Quốc hội
Theo dự thảo, quy định về cấp giấy phép xây dựng được sửa theo hướng mở rộng đối tượng miễn, đơn giản hóa thủ tục. Chính phủ đề xuất thực hiện cấp giấy phép xây dựng trực tuyến, giảm tối đa thời gian cấp - dự kiến nhiều nhất là 7 ngày.
Về quản lý đầu tư xây dựng, luật sửa đổi đưa ra quy định phân loại dự án theo hình thức đầu tư (đầu tư công, đối tác công - tư...), chứ không theo vốn như hiện hành. Việc này theo Bộ trưởng Trần Hồng Minh nhằm đảm bảo phân định các hoạt động đầu tư thực hiện theo luật Đầu tư, hoạt động xây dựng theo luật Xây dựng.
Dự luật cũng bổ sung quy định về hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu quốc gia về hoạt động xây dựng nhằm định danh công trình, quy trình rút gọn với dự án đầu tư công đặc biệt...
Tránh phát sinh nhiều thủ tục hành chính trung gian
Thay mặt cơ quan thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường (KH,CN&MT) Nguyễn Thanh Hải khẳng định, Ủy ban cơ bản nhất trí với phạm vi điều chỉnh của dự thảo Luật.
Để đảm bảo không chồng chéo với các Luật có liên quan, Ủy ban đề nghị rà soát các điều khoản, đảm bảo Luật chỉ tập trung quy định đối với hoạt động xây dựng, quản lý theo quy chuẩn, tiêu chuẩn; bảo đảm tinh thần “chuyển mạnh từ tiền kiểm sang hậu kiểm gắn với tăng cường kiểm tra giám sát”; và phân biệt việc áp dụng luật đối với hai loại dự án là công trình đầu tư từ ngân sách nhà nước công trình đầu tư có vốn tư nhân.
Về giấy phép xây dựng, Chủ nhiệm Ủy ban KH,CN&MT Nguyễn Thanh Hải cho biết, Ủy ban cơ bản nhất trí với quy định miễn giấy phép xây dựng cho một số công trình, đây là nội dung mới, phù hợp chủ trương của Đảng, góp phần cải cách thủ tục hành chính, rút ngắn thời gian và giảm chi phí cho người dân, doanh nghiệp trong hoạt động xây dựng.
Tuy nhiên, việc quy định nguyên tắc, tiêu chí, danh mục các công trình được miễn giấy phép xây dựng trong các văn bản dưới Luật cần hết sức thận trọng đảm bảo an toàn, chính xác dễ áp dụng, tránh trình trạng công trình được miễn giấy phép xây dựng nhưng lại phát sinh nhiều thủ tục hành chính trung gian hay “giấy phép con”.
Ngoài ra, khi công trình được miễn giấy phép xây dựng, sẽ không có căn cứ pháp lý xác định tài sản gắn liền với đất để cấp Giấy chứng nhận quyền sở hữu, do vậy cần bổ sung quy định này tại các luật có liên quan đảm bảo quyền lợi của người dân
Mặt khác, cần cân nhắc việc cho phép miễn giấy phép xây dựng và tự nghiệm thu đối với những công trình có yêu cầu cao về an toàn, hay tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn cộng đồng, mất an toàn về phòng cháy,.. Đối với những công trình này, nếu được miễn giấy phép xây dựng thì nghiên cứu việc cấp giấy phép sử dụng cho công trình trước khi chính thức đi vào hoạt động.
Hiện Luật chưa quy định rõ cơ chế xử lý đối với công trình đã được cấp phép hợp pháp nhưng vi phạm trong thi công (như sai thiết kế, thay đổi công năng, chiều cao, mật độ xây dựng... Ủy ban đề nghị bổ sung nguyên tắc xử lý các vi phạm này trong Luật, đảm bảo xử lý nghiêm, không để xảy ra hiện tượng phạt cho tồn tại hay hợp thức hóa sai phạm. Ngoài ra, Luật cần bổ sung làm rõ cơ chế cấp giấy phép trực tuyến để tạo điều kiện thuận lợi cho người dân.
Diệu Trang