1. Đổi tên để đồng bộ hệ thống tổ chức ba cấp
Thực hiện chủ trương cải cách hành chính, BHXH Việt Nam thống nhất đổi tên BHXH khu vực thành BHXH cấp tỉnh, đồng thời tiến hành các thủ tục hành chính cần thiết như: thay đổi con dấu, chứng thư số, thông báo đến các cơ quan liên quan và cập nhật danh xưng trên các hệ thống quản lý dữ liệu, văn bản điện tử.
Việc thay đổi tên gọi nhằm thống nhất nhận diện trong hệ thống tổ chức ba cấp của BHXH Việt Nam: Trung ương – cấp tỉnh – cấp cơ sở, đảm bảo tính pháp lý, thuận tiện trong quản lý, phục vụ người dân và doanh nghiệp tốt hơn trong bối cảnh đẩy mạnh chuyển đổi số và cải cách thủ tục hành chính.
Song song đó, BHXH cấp huyện và BHXH liên huyện cũng sẽ được đổi tên thành BHXH Cơ sở. Điều này không chỉ mang tính kỹ thuật mà còn định hình lại mô hình tổ chức theo hướng tiếp cận gần dân, gắn liền với quản lý tại địa phương và nâng cao hiệu quả phục vụ.
2. Đảm bảo hoạt động ổn định, không gián đoạn
BHXH Việt Nam yêu cầu các Giám đốc BHXH cấp tỉnh chủ động rà soát, đảm bảo điều kiện về cơ sở vật chất, thiết bị CNTT, nhân lực phục vụ hoạt động trước và sau khi đổi tên. Việc thay đổi danh xưng không làm ảnh hưởng đến nhiệm vụ chính trị và quy trình phục vụ người dân, doanh nghiệp; đồng thời, các thủ tục tài chính, kế toán cũng phải được cập nhật theo pháp nhân mới.
Trong thời gian chờ cấp có thẩm quyền quyết định tổ chức lại hệ thống BHXH cấp cơ sở (trước ngày 30/9/2025), BHXH cơ sở vẫn tiếp tục thực hiện đầy đủ chức năng: tổ chức thực hiện chính sách BHXH, BHYT, BHTN; quản lý thu – chi trên địa bàn xã, phường, đặc khu theo phân cấp.
3. Sắp xếp lại đội ngũ, cơ cấu lại tổ chức
Một nội dung quan trọng trong quá trình đổi tên là việc xây dựng phương án sắp xếp tổ chức, nhân sự phù hợp với mô hình mới. Giám đốc BHXH cấp tỉnh có trách nhiệm rà soát và đề xuất sắp xếp lại viên chức quản lý cấp phòng, BHXH cơ sở, kế toán trưởng hoặc phụ trách kế toán sao cho tương ứng với tên gọi mới và chức năng nhiệm vụ được giao.
Thời điểm xem xét bổ nhiệm lại các chức danh này được tính tùy theo thời gian đã bổ nhiệm trước hoặc sau ngày 01/6/2025, đảm bảo không làm gián đoạn công việc và phù hợp quy định hiện hành. Đồng thời, BHXH cấp tỉnh cũng được giao chủ động xây dựng phương án bố trí lại đội ngũ viên chức không giữ chức vụ quản lý, đảm bảo sự tinh gọn, đúng chuyên môn và hiệu quả công tác.
Đặc biệt, BHXH Việt Nam yêu cầu các tỉnh ưu tiên bổ sung viên chức quản lý cấp phó tại BHXH cơ sở để tăng cường năng lực điều hành tại đơn vị trực tiếp phục vụ người dân.
4. Đề xuất phương án sắp xếp BHXH cơ sở theo địa bàn quản lý
Dựa trên Quyết định số 46/QĐ-BHXH ngày 06/3/2025, BHXH cấp tỉnh phải xây dựng phương án tổ chức lại BHXH cơ sở theo địa bàn hành chính cụ thể. Việc này phải dựa trên các tiêu chí: quy mô dân số, diện tích tự nhiên, mức độ đô thị hóa, đặc điểm vùng miền, số người tham gia và thụ hưởng chính sách BHXH, BHYT, BHTN… đồng thời đảm bảo hài hòa giữa hiệu quả quản lý và tiết kiệm nguồn lực.
Điều này đặc biệt quan trọng tại các địa phương có nhiều huyện miền núi, hải đảo hoặc địa bàn rộng như Nghệ An, Sơn La, Gia Lai, Quảng Nam, Kiên Giang… Việc tái cơ cấu BHXH cơ sở nếu thực hiện khéo léo sẽ giúp nâng cao năng lực quản trị, giảm thiểu chi phí vận hành và tiếp cận người dân hiệu quả hơn.
5. Vai trò của các đơn vị trực thuộc Trung ương
Để hỗ trợ các đơn vị cấp tỉnh và cơ sở thực hiện trơn tru quá trình đổi tên và sắp xếp tổ chức, BHXH Việt Nam giao nhiệm vụ cho các đơn vị trực thuộc Trung ương rà soát, tham mưu, ban hành quy trình nghiệp vụ, phân cấp quản lý và ứng dụng CNTT phù hợp với mô hình tổ chức mới.
Ban Tổ chức cán bộ được yêu cầu trình các văn bản sửa đổi, bổ sung về chức năng, nhiệm vụ, cơ cấu tổ chức của BHXH cấp tỉnh, BHXH cơ sở và các phòng nghiệp vụ trước ngày 15/7/2025. Đồng thời, các quyết định bổ nhiệm lại Giám đốc, Phó Giám đốc, Kế toán trưởng tại BHXH khu vực (nay là BHXH cấp tỉnh) cũng sẽ được điều chỉnh tương thích với tổ chức mới.
Trong quá trình triển khai, nếu phát sinh vướng mắc, các đơn vị phải kịp thời báo cáo BHXH Việt Nam (thông qua Ban Tổ chức cán bộ) để được hướng dẫn, xử lý kịp thời.
6. Bước đi cần thiết trong quá trình hiện đại hóa ngành BHXH
Việc đổi tên BHXH khu vực thành BHXH cấp tỉnh, đồng thời chuẩn hóa tên gọi BHXH cấp huyện thành BHXH cơ sở không đơn thuần là thay đổi về hình thức, mà phản ánh xu thế cải cách bộ máy theo hướng hiệu lực – hiệu quả, tinh giản biên chế và phục vụ người dân, doanh nghiệp tốt hơn.
Đây là bước đi nằm trong tổng thể chiến lược hiện đại hóa ngành BHXH giai đoạn 2021–2030, tầm nhìn đến năm 2045, trong đó đặt mục tiêu xây dựng hệ thống BHXH chuyên nghiệp, hiện đại, hướng tới bảo hiểm toàn dân và chuyển đổi số toàn diện.
Cùng với việc chuẩn hóa danh xưng, BHXH Việt Nam đang đẩy mạnh xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về bảo hiểm, tích hợp các dịch vụ công trực tuyến, nâng cao năng lực số hóa hồ sơ và quy trình nghiệp vụ. Những thay đổi về tổ chức hiện nay sẽ tạo nền móng vững chắc cho việc triển khai những bước cải cách sâu hơn trong thời gian tới.
Việc đổi tên từ BHXH khu vực thành BHXH cấp tỉnh, cùng với các biện pháp tổ chức lại hệ thống từ Trung ương đến cơ sở, cho thấy quyết tâm mạnh mẽ của ngành BHXH Việt Nam trong việc cải cách hành chính, chuẩn hóa tổ chức và nâng cao chất lượng phục vụ người dân. Đây là một bước tiến chiến lược, vừa tạo điều kiện cho hoạt động nghiệp vụ được vận hành thông suốt, vừa thúc đẩy quá trình hiện đại hóa ngành bảo hiểm xã hội trong bối cảnh chuyển đổi số quốc gia.
Tấn Tài