Ngày 14/5, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà chủ trì cuộc họp nghe báo cáo, thảo luận, cho ý kiến về nội dung dự thảo Nghị định về cơ chế mua bán điện trực tiếp.
Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà cho biết, cơ chế mua bán điện trực tiếp đã được xác định trong Luật Điện lực, là nền tảng tiến tới xây dựng thị trường điện cạnh tranh. Ảnh: VGP
Phó Thủ tướng cho biết, cơ chế mua bán điện trực tiếp đã được xác định trong Luật Điện lực, là nền tảng tiến tới xây dựng thị trường điện cạnh tranh. Tuy nhiên, việc triển khai thị trường điện cạnh tranh còn chậm.
Một trong những nguyên nhân là hành lang pháp lý chưa đồng bộ, điều kiện tổ chức, mô hình thực hiện còn đặc thù. Các tập đoàn, doanh nghiệp Nhà nước thời gian qua có vai trò chủ đạo trong bảo đảm cân đối nguồn năng lượng cho phát triển kinh tế - xã hội. Tuy nhiên, các thành phần kinh tế khác cũng rất khó tham gia.
“Nhà nước chỉ nắm giữ, đầu tư những lĩnh vực bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia, còn lại các doanh nghiệp được cạnh tranh bình đẳng không phân biệt doanh nghiệp Nhà nước hay tư nhân”, Phó Thủ tướng nói và nhấn mạnh cần tính toán lộ trình cụ thể, khả thi cho chính sách phát triển điện lực nói chung, cơ chế mua bán điện trực tiếp nói riêng.
Phó Thủ tướng cho rằng, Nghị định cần làm rõ đối tượng tham gia mua bán điện trực tiếp; quyền, trách nhiệm, nghĩa vụ các bên tham gia mua bán điện trực tiếp về lợi ích kinh tế, bảo đảm an toàn lưới điện; chính sách ưu tiên, khuyến khích doanh nghiệp tiêu dùng năng lượng xanh, năng lượng tái tạo để nhận được tín chỉ xanh…
Có thể mua bán điện trực tiếp không giới hạn
Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Sinh Nhật Tân cho biết, dự thảo Nghị định quy định mua bán điện trực tiếp qua đường dây riêng; mua bán điện trực tiếp qua lưới điện quốc gia; trình tự thực hiện, trách nhiệm các đơn vị có liên quan… Quan điểm xây dựng nghị định là bảo đảm khả thi, thực hiện được ngay, hạn chế văn bản hướng dẫn.
Cụ thể, với cơ chế mua bán điện trực tiếp qua đường dây kết nối riêng áp dụng cho các khách hàng ở gần nguồn phát. Việc mua bán điện trong trường hợp này được thực hiện đơn giản, giá điện được thỏa thuận giữa đơn vị phát điện và khách hàng. Hiện hình thức mua bán điện trực tiếp này đã và đang được triển khai tại các khu công nghiệp.
Với cơ chế mua bán điện trực tiếp qua lưới điện quốc gia áp dụng cho các khách hàng ở xa nguồn phát thực hiện mua điện qua thị trường điện giao ngay. Theo đó, khách hàng có trách nhiệm thanh toán theo giá thị trường điện giao ngay cộng với các loại giá dịch vụ (bao gồm: giá truyền tải điện, giá phân phối điện, giá điều độ vận hành hệ thống điện và giá điều hành giao dịch thị trường điện lực, giá dịch vụ phụ trợ hệ thống điện) và các chi phí thanh toán khác.
Theo Thứ trưởng Bộ Công Thương, đơn vị phát điện phải là năng lượng tái tạo mới được phép bán điện trực tiếp cho khách hàng.
Chủ tịch EVN Đặng Hoàng An cho rằng có thể mua bán điện trực tiếp không giới hạn người bán và người mua
Chủ tịch Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) Đặng Hoàng An cho rằng, hoàn toàn có thể tạo thị trường mua bán điện trực tiếp không giới hạn người bán và người mua. Khi đó, các bên tham gia sẽ chi trả chi phí vận hành, truyền tải để EVN đảm bảo an toàn lưới điện.
Tại cuộc họp, đại diện hiệp hội, doanh nghiệp nước ngoài mong muốn Nghị định sớm được ban hành, những chính sách cần kết nối với Quy hoạch điện VIII về phát triển năng lượng tái tạo. Họ kiến nghị bỏ giới hạn tiêu thụ điện với khách hàng mua điện trực tiếp truyền tải bằng đường dây riêng, làm rõ các chi phí mua bán điện trực tiếp truyền tải qua lưới điện quốc gia.
Tính đúng, tính đủ chi phí sử dụng hạ tầng
Kết luận, Phó thủ tướng Trần Hồng Hà nêu rõ, Nghị định chỉ tập trung vào đối tượng sản xuất, khách hàng tiêu dùng điện tái tạo (doanh nghiệp sản xuất, dịch vụ, thương mại, đơn vị bán lẻ điện trong khu công nghiệp…).
Đối với hình thức mua bán điện trực tiếp qua đường dây riêng, hoặc đầu tư thêm hệ thống lưu trữ điện, Phó Thủ tướng gợi mở hướng không giới hạn quy mô công suất, không phụ thuộc vào quy hoạch. Các dự án này sẽ chỉ cần tuân theo các quy định pháp luật về thuế, môi trường, phòng chống cháy nổ, an toàn xây dựng.
Còn với mua bán trực tiếp sử dụng lưới quốc gia phải được tính đúng, tính đủ các chi phí sử dụng hạ tầng vận hành, truyền tải, bảo đảm an toàn hệ thống, phù hợp với các quy hoạch điện lực.
Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ Công Thương, EVN tính toán, công bố công suất điện tái tạo có thể huy động, truyền tải trên công suất nguồn điện nền, làm căn cứ để điều chỉnh giảm các nguồn điện than, khí trong quy hoạch.
“Quy hoạch điện VIII không giới hạn năng lượng tái tạo khi đáp ứng được tiêu chí thay thế cho nguồn năng lượng khác, giá thành phù hợp", Phó Thủ tướng nhấn mạnh.
Thiên An