Trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đang làm thay đổi sâu sắc mọi lĩnh vực của đời sống kinh tế - xã hội, nông nghiệp Việt Nam đứng trước yêu cầu cấp thiết phải chuyển đổi mạnh mẽ để thích ứng và phát triển bền vững. Diễn đàn diễn ra trong thời điểm khu vực kinh tế hợp tác đang nỗ lực thích ứng với những biến động nhanh của thị trường và yêu cầu đổi mới phương thức sản xuất.
Bà Cao Xuân Thu Vân - Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam phát biểu khai mạc Diễn đàn.
Phát biểu tại Diễn đàn, bà Cao Xuân Thu Vân - Chủ tịch Liên minh Hợp tác xã Việt Nam, cho biết: "Liên minh Hợp tác xã Việt Nam đặt ra 4 giải pháp. Tăng cường công tác truyền thông, đào tạo cho hợp tác xã nông nghiệp, thành viên hợp tác xã nông nghiệp nâng cao nhận thức về chuyển đổi số. Cụ thể là tổ chức các chương trình tập huấn, hội thảo chuyển đổi số trong nông nghiệp. Chia sẻ các mô hình chuyển đổi số đã thành công. Thứ hai là các hợp tác xã nông nghiệp cần được hỗ trợ, tiếp cận nguồn vốn dài hạn để nâng cấp thiết bị thông tin, số hóa dữ liệu… Thứ ba, Liên minh Hợp tác xã Việt Nam đóng vai trò là trung tâm điều phối hệ sinh thái hợp tác xã số, kết nối, đào tạo và hỗ trợ cho hợp tác xã ứng dụng công nghệ. Từ đó, tạo ra môi trường hợp tác xã số đồng bộ, hiệu quả và bền vững. Thứ tư, trong ban hành chính sách hỗ trợ chuyển đổi số, Chính phủ nên dành một chương trình hỗ trợ cho khu vực kinh tế tập thể, hợp tác xã".
Một cuộc khảo sát gần đây của Liên minh HTX Việt Nam cho thấy mức độ chuyển đổi số của HTX cả nước mới chỉ đạt 32%. Trong số gần 35.000 HTX thì chỉ có 13,6% HTX đã hoàn tất chuyển đổi số, 50% đang triển khai và 36,4% chưa thực hiện. Bên cạnh đó, tâm lý e ngại thay đổi cũng là một trở ngại cho việc chuyển đổi số của các HTX nông nghiệp. Nhiều nông dân, thành viên HTX còn quen với phương pháp canh tác truyền thống và e ngại áp dụng công nghệ mới, cũng như hiếu niềm tin vào hiệu quả của công nghệ số.
Thực tế, chuyển đổi số trong nông nghiệp không chỉ là câu chuyện ứng dụng công nghệ số vào toàn bộ chuỗi giá trị nông nghiệp từ sản xuất đến phân phối như một trong những ưu tiên xuyên suốt, mà là còn hành trình chiến lược để HTX và người nông dân nâng cao năng lực số trong các hoạt động cốt lõi như: Sản xuất, quản lý, nâng cao khả năng truy xuất nguồn gốc và minh bạch thông tin, giám sát chất lượng nông sản, giảm phát thải và ô nhiễm môi trường, cũng như trong hoạt động marketing, kết nối cung cầu, quản trị nhân sự…
Quang cảnh Diễn đàn.
Diễn đàn gồm 2 phiên thảo luận. Phiên thứ nhất tập trung vào giải pháp phát triển hiệu quả chuyển đổi số trong nông nghiệp. Những vấn đề, như: xu thế chuyển đổi số, xây dựng hệ sinh thái số trong nông nghiệp, hướng tới nông nghiệp xanh và kinh nghiệp xây dựng hệ thống dữ liệu thông minh phục vụ quản trị hợp tác xã và liên kết thị trường được thảo luận sâu rộng. Phiên thứ hai là cuộc đối thoại mở giữa các hợp tác xã, doanh nghiệp và đại diện bộ, ngành nhằm tìm kiếm giải pháp tháo gỡ khó khăn trong quá trình ứng dụng công nghệ số và sản xuất, chế biến, tiêu thụ nông sản.
Các ý kiến thống nhất rằng chuyển đổi số chính là chìa khóa giúp nông nghiệp Việt Nam bứt phá, đưa hợp tác xã nông nghiệp trở thành hạt nhân của nền kinh tế số nông thôn nơi con người, dữ liệu và công nghệ cùng hòa quyện để kiến tạo tương lai xanh, thông minh và bền vững cho nông nghiệp Việt Nam. Hiện, Việt Nam có hơn 19.000 hợp tác xã nông nghiệp, chiếm gần 70% tổng số hợp tác xã đang hoạt động, thu hút hàng triệu hộ nông dân tham gia. Theo khảo sát của Liên minh Hợp tác xã Việt Nam, mức độ chuyển đổi số của các hợp tác xã trên toàn quốc mới chỉ đạt 32%. Theo định hướng đến năm 2030, ngành nông nghiệp đặt mục tiêu 100% hợp tác xã có hồ sơ điện tử, 70% sử dụng nền tảng số trong quản lý, sản xuất và tiêu thụ, 80% sản phẩm chủ lực gắn mã truy xuất điện tử.
Phát biểu kết luận Diễn đàn, Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam Cao Xuân Thu Vân nhấn mạnh, chuyển đổi số trong nông nghiệp không chỉ là xu thế, mà đã trở thành điều kiện sống còn để các HTX, doanh nghiệp và người nông dân phát triển bền vững trong kỷ nguyên kinh tế số.
Bà cũng bày tỏ mong muốn Diễn đàn tiếp tục là cầu nối quan trọng để lan tỏa tinh thần đổi mới, thúc đẩy chuyển đổi số toàn diện trong nông nghiệp – vì một nền nông nghiệp Việt Nam hiện đại, minh bạch và phát triển bền vững.
Công Minh