Đây là dự án luật được cộng đồng doanh nghiệp đặc biệt quan tâm, kỳ vọng sẽ tháo gỡ các “điểm nghẽn” thể chế, khơi thông nguồn lực đầu tư. Các ý kiến góp ý tập trung vào việc giải quyết các xung đột pháp lý, đặc biệt trong lĩnh vực bất động sản, đồng thời yêu cầu siết chặt quản lý để ngăn chặn các hành vi đầu tư “lướt sóng”, đầu cơ.
Đại biểu Nguyễn Chu Hồi phát biểu thảo luận
Tinh thần chung của dự án luật là cắt giảm thủ tục hành chính, chuyển mạnh từ tiền kiểm sang hậu kiểm. Tuy nhiên, các đại biểu thuộc đoàn tỉnh Hưng Yên và đoàn thành phố Hải Phòng cho rằng, việc tạo thuận lợi phải đi đôi với xây dựng hàng rào pháp lý kỹ thuật chặt chẽ để quản lý rủi ro.
Vấn đề được nhiều đại biểu quan tâm nhất là sự xung đột, chồng chéo giữa quy định của Luật Đầu tư và Luật Kinh doanh bất động sản trong thủ tục chuyển nhượng dự án.
Đại biểu Đoàn Thị Thanh Mai (tinh Hưng Yên) chỉ rõ, quy định tại điểm a khoản 2 điều 35 dự thảo Luật Đầu tư và khoản 1 điều 41 của Luật Kinh doanh Bất động sản đang tạo ra "hai hệ thống quy định pháp luật" cùng áp dụng cho một hoạt động. Điều này gây khó khăn, phức tạp cho nhà đầu tư trong việc xác định thủ tục pháp lý.
Đại biểu dẫn chứng thực tế đã có những trường hợp mà các cơ quan chức năng, sở xây dựng, sở tài chính đùn đẩy trách nhiệm, không thực hiện thủ tục chuyển nhượng cho nhà đầu tư.
Hơn nữa, đang có sự bất hợp lý khi các dự án được chấp thuận chủ trương theo Luật Đầu tư 2020 lại bị yêu cầu thực hiện thủ tục chuyển nhượng theo Luật Kinh doanh Bất động sản.
Để giải quyết triệt để điểm nghẽn này, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài Chính của Quốc hội Đoàn Thị Thanh Mai đề nghị Ban soạn thảo phải rà soát và phân định rõ các trường hợp áp dụng luật nào; hoặc chỉ quy định một thủ tục chuyển nhượng dự án áp dụng chung theo Luật Đầu tư.
Đồng thời, cần quy định rõ nếu đã thực hiện thủ tục chuyển nhượng theo Luật Kinh doanh bất động sản thì không cần phải thực hiện thủ tục điều chỉnh chủ trương đầu tư theo Luật Đầu tư.
Cũng liên quan đến chuyển nhượng dự án, đại biểu Nguyễn Chu Hồi (Thành phố Hải Phòng) cảnh báo về tình trạng đầu tư lướt sóng.
Theo đại biểu, thực trạng có những tập đoàn quốc tế, liên danh với doanh nghiệp trong nước, vẽ ra dự án rất lớn, khiến địa phương chờ đợi, hy sinh chi phí cơ hội của quỹ đất, nhưng rồi nhà đầu tư lại bán đi để hưởng địa tô chênh lệch.
Đại biểu Nguyễn Chu Hồi đề xuất các dự án đầu tư đều phải “đặt cọc” ở mức độ đủ lớn, để nếu nhà đầu tư bỏ ngang hoặc bán dự án, khoản tiền đó có thể bù đắp “hệ số dừng” (chi phí cơ hội) mà địa phương đã gánh chịu .
Đại biểu Phan Đức Hiếu ( tỉnh Hưng Yên) và đại biểu Nguyễn Chu Hồi nhấn mạnh mối quan hệ khăng khít giữa Quy hoạch và Đầu tư. Ông Hiếu chỉ ra, vướng mắc lớn nhất của doanh nghiệp hiện nay là sự mâu thuẫn, thiếu thống nhất của các quy hoạch, dẫn đến tình trạng dự án đắp chiếu nằm chờ sửa quy hoạch. Đại biểu Hồi khẳng định, quy hoạch là giai đoạn sớm, đầu tư là bước sau. Vì vậy, Luật Đầu tư phải có quy định bắt buộc rằng các dự án phải tuyệt đối tuân thủ quy hoạch đã được phê duyệt.
Phương Vy