Dang rộng vòng tay, tạo điều kiện thuận lợi để người được đặc xá nhanh chóng tái hòa nhập cộng đồng

Ngày 1/10, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình, Chủ tịch Hội đồng tư vấn đặc xá năm 2024 dự lễ công bố quyết định đặc xá năm 2024 của Chủ tịch nước tại Trại giam Ninh Khánh (xã Ninh Vân, huyện Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình).

Cùng dự buổi lễ có Bí thư Tỉnh ủy Ninh Bình Đoàn Minh Huấn; Trung tướng Lê Văn Tuyến, Thứ trưởng Bộ Công an; Phó Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Cao Huy; Thiếu tướng Trần Văn Thiện, Phó Trưởng Ban Chỉ đạo về đặc xá của Bộ Công an, Cục trưởng Cục C10.

Phát huy giá trị nhân văn, nhân đạo của dân tộc

Đặc xá nhân các sự kiện trọng đại, ngày lễ lớn của đất nước là sự phát huy giá trị nhân văn, nhân đạo của dân tộc Việt Nam, thể hiện quan điểm, chính sách nhân đạo, khoan hồng của Đảng và Nhà nước; thể hiện tính nghiêm minh và nhân văn của hệ thống pháp luật hình sự Việt Nam; góp phần bảo vệ và thúc đẩy quyền con người; tạo điều kiện cho những người có quá trình cải tạo, học tập tốt, quyết tâm hướng thiện được sớm trở về tái hòa nhập với cộng đồng, xã hội và làm lại cuộc đời. Việc thực hiện tốt công tác đặc xá còn có ý nghĩa tích cực về kinh tế, chính trị, xã hội.

Thời gian qua, Đảng, Nhà nước đã tập trung hoàn thiện khung pháp luật liên quan đến đặc xá, thi hành án hình sự nhằm tăng cường tính công khai, minh bạch, đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp, cải cách hành chính, bảo đảm tốt hơn quyền tự do, dân chủ của công dân theo tinh thần Hiến pháp năm 2013.

Công tác đặc xá được triển khai thận trọng, chặt chẽ, hiệu quả, không chỉ bảo đảm thực hiện tốt chính sách nhân đạo, khoan hồng của Đảng, Nhà nước, mà còn không ảnh hưởng xấu đến tình hình an ninh, trật tự.

Trong 79 năm qua, đã có gần 40 lần đặc xá tha tù trước thời hạn cho hàng chục vạn phạm nhân. Chỉ tính riêng từ năm 2009 đến nay, Chủ tịch nước đã quyết định đặc xá tha tù trước thời hạn cho hơn 90.000 người.

Kết quả công tác đặc xá những năm qua đã khẳng định sự đổi mới toàn diện, sâu sắc, đạt được nhiều kết quả tích cực, bảo đảm được các yêu cầu chính trị, pháp luật, nghiệp vụ, đối ngoại; khuyến khích người đang chấp hành án phạt tù hối cải, tích cực học tập, cải tạo để được hưởng sự khoan hồng của Nhà nước, rèn luyện trở thành người có ích cho gia đình và xã hội.

Tỉ lệ người được đặc xá tái phạm rất thấp

Thay mặt Chính phủ và Hội đồng tư vấn đặc xá, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình đánh giá cao, biểu dương Bộ Công an đã làm tốt chức năng tham mưu, thường trực cho Hội đồng tư vấn đặc xá; các bộ, ngành, địa phương, cơ quan liên quan đã phối hợp chặt chẽ để triển khai thực hiện tốt quyết định đặc xá của Chủ tịch nước.

Phó Thủ tướng cũng chúc mừng 96 phạm nhân tại Trại giam Ninh Khánh nói riêng và phạm nhân ở các cơ sở giam giữ trên cả nước nói chung được đặc xá lần này.

Phó Thủ tướng cho biết, theo thống kê, tỉ lệ người được đặc xá tái phạm tội ở Việt Nam rất thấp và thấp hơn nhiều so với các quốc gia trên thế giới. Đợt đặc xá năm 2022, chỉ có 2 trong số 2.438 người được đặc xá tái phạm tội, chiếm 0,08%.

Điều này cho thấy lựa chọn đặc xá là chính xác, xã hội giang tay chào đón họ với tinh thần thân thiện, bỏ qua lỗi lầm, tạo điều kiện cho người trở về làm lại cuộc đời. Bản thân người được đặc xá cũng hết sức cố gắng thành người lương thiện, cương quyết không phạm tội.

Đảng và Nhà nước rất quan tâm đến công tác quản lý, giáo dục, dạy nghề và tạo việc làm cho người được đặc xá trở, nhất là những người có hoàn cảnh khó khăn; đã có nhiều mô hình hay hỗ trợ người được đặc xá tái hòa nhập cộng đồng.

Theo báo cáo, phần lớn những người được đặc xá đã ổn định cuộc sống, làm ăn lương thiện. Trong đó, nhiều người tích cực tham gia hoạt động xã hội, được chính quyền và nhân dân ghi nhận.

Nhiều người tiếp tục học tập, nâng cao trình độ, năng lực; nhiều người đã phát huy tay nghề học được trong thời gian chấp hành án để mở các cơ sở sản xuất, kinh doanh, làm trang trại... tạo việc làm cho nhiều lao động, đóng góp cho phát triển kinh tế-xã hội nơi cư trú.

Theo Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình, năm 2024, nhân dịp 79 năm Quốc khánh và 70 năm Giải phóng Thủ đô, ngày 30/7, Chủ tịch nước đã ký quyết định về đặc xá năm 2024.

Mặc dù thời gian gấp, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Hội đồng tư vấn đặc xá đã chỉ đạo các thành viên, các bộ, ngành, các cơ sở giam giữ, cơ quan thi hành án hình sự trong cả nước nhanh chóng triển khai trình tự, thủ tục, hoàn tất hồ sơ, xét duyệt chặt chẽ, thận trọng, đúng đối tượng, điều kiện, đảm bảo công khai, minh bạch, khách quan, dân chủ.

Căn cứ đề nghị của Hội đồng tư vấn đặc xá, ngày 29/9, Chủ tịch nước đã ký Quyết định số 957/2024/QĐ-CTN đặc xá tha tù trước thời hạn cho 3.765 trường hợp, trong đó Trại giam Ninh Khánh có 96 phạm nhân được đặc xá lần này.

Tạo điều kiện để những người được đặc xá nhanh chóng tái hòa nhập cộng đồng

Ghi nhận và biểu dương những thành tích của các đơn vị trại giam, trong đó có Trại giam Ninh Khánh, đã vượt qua nhiều khó khăn, vất vả để làm tốt công tác quản lý, giáo dục cải tạo, giúp phạm nhân từ bỏ quá khứ lầm lỗi, chấp hành tốt nội quy cơ sở giam giữ phạm nhân, tích cực học tập, cải tạo để trở thành người lương thiện, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình lưu ý các cấp, các ngành, các tổ chức xã hội, doanh nghiệp, cá nhân và thân nhân các gia đình có người được đặc xá trở về hãy dang rộng vòng tay, tạo điều kiện thuận lợi để những người được đặc xá nhanh chóng tái hòa nhập cộng đồng, xây dựng cuộc sống ấm no, hạnh phúc, không kỳ thị người được đặc xá.

Cấp ủy, chính quyền các địa phương thực hiện có hiệu quả Nghị định của Chính phủ quy định chi tiết Luật Thi hành án hình sự về tái hòa nhập cộng đồng và các chính sách đối với người được đặc xá, mãn hạn tù, tạo điều kiện cho họ có cuộc sống ổn định để hạn chế thấp nhất tái phạm tội.

Đến nay, đã có hơn 6.000 người chấp hành xong án phạt tù được vay vốn theo Quyết định 22/2023/QĐ-TTg về tín dụng đối với người chấp hành xong án phạt tù với số tiền trên 500 tỷ đồng để đầu tư phát triển sản xuất, kinh tế gia đình. Đây là chính sách nhân đạo của Đảng, Nhà nước ta, sự hỗ trợ ban đầu rất cần thiết.

Các cơ sở giam giữ tiếp tục phát huy kết quả đạt được, lập nhiều thành tích hơn nữa trong nhiệm vụ quản lý, giáo dục cải tạo phạm nhân; xây dựng đơn vị trong sạch, vững mạnh, toàn diện.

Cơ quan thường trực Hội đồng tư vấn đặc xá phối hợp với các cơ quan báo chí đẩy mạnh và nâng cao hiệu quả hơn nữa thông tin, tuyên truyền về công tác đặc xá, giúp mọi tầng lớp nhân dân và quốc tế hiểu biết chính xác, đầy đủ, kịp thời và đúng đắn về đặc xá - một chính sách thể hiện bản chất nhân đạo, công bằng của pháp luật Việt Nam.

"Đối với các anh, chị được đặc xá lần này, ngày hôm nay sẽ trở về với xã hội, đoàn tụ với gia đình. Nhưng đặc xá mới chỉ là bước khởi đầu của quá trình hoàn lương, của con đường hướng thiện. Trước mắt còn nhiều khó khăn, khó khăn về sự mặc cảm, khó khăn đến từ sự cám dỗ ngoài xã hội, chính các anh, chị phải vượt qua sự mặc cảm, cám dỗ. Nếu mặc cảm mà bỏ cuộc thì không bao giờ thành công", Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình nhắc nhở.

Cho rằng các phạm nhân đều có chung mong muốn được hoàn lương, tái hòa nhập cộng đồng, đoàn tụ gia đình, Phó Thủ tướng lưu ý, khi cánh cửa trại giam đã khép lại sau lưng, những người được đặc xá hãy để những sai phạm "mãi mãi khép lại sau lưng", bởi phía trước những điều tốt đẹp còn rất nhiều và đang chờ đợi.

"Mấy năm ở trong trại là quãng thời gian các anh, chị không thể phụng dưỡng được cha mẹ già, nuôi dạy con cái, giờ về với gia đình hãy bù đắp lại khoảng thời gian đó, nỗ lực nhiều hơn để phụng dưỡng cha mẹ, nuôi dạy con cái", Phó Thủ tướng phát biểu.

Khẳng định chính sách của Đảng, Nhà nước rất khoan hồng, 96 người được đặc xá lần này là niềm thôi thúc những phạm nhân chưa được hưởng đặc xá, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình cho biết, năm tới có nhiều ngày lễ lớn của đất nước, Chính phủ đang chuẩn bị cho đợt đặc xá với quy mô lớn hơn. Để được đặc xá vào năm 2025, không có cách nào khác là phạm nhân phải tích cực rèn luyện, cán bộ trại giam tạo điều kiện cho phạm nhân phấn đấu.

"Đây cũng là thời gian để các anh, chị chuẩn bị tư cách, nghề nghiệp, hành vi ứng xử, chuẩn bị kế hoạch cho con đường hoàn lương của nhiều năm sau đó, chứ không chỉ hướng tới ngày được đặc xá. Để quá khứ đau buồn này vĩnh viễn khép lại, hướng tới tương lai tốt đẹp", Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình nhắn nhủ.

Phó Thủ tướng, Chủ tịch Hội đồng tư vấn đặc xá năm 2024 cũng tin tưởng, với sự nghiêm túc, trách nhiệm cao của Hội đồng tư vấn đặc xá và các bộ, ban, ngành, địa phương liên quan, chính sách đặc xá sẽ được triển khai nghiêm túc, kịp thời, công khai, minh bạch, đúng pháp luật, góp phần ổn định tình hình an ninh, trật tự xã hội.

Tại buổi lễ, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình và Trung tướng Lê Văn Tuyến, Thứ trưởng Bộ Công an đã trao giấy chứng nhận đặc xá cho đại diện phạm nhân được đặc xá năm 2024.

Cố gắng phấn đấu trở thành người lương thiện, có ích cho gia đình và xã hội

Anh Vũ Mạnh Tuấn (sinh năm 1989, ở Văn Chấn, Yên Bái), đại diện 96 phạm nhân Trại giam Ninh Khánh được đặc xá lần này phát biểu cảm tưởng cho biết, anh bị án phạt 3 năm 6 tháng tù về tội làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan, tổ chức. Được hưởng chính sách đặc xá, đó là ân huệ đối với anh và gia đình. Anh rất vui mừng, xúc động, mọi cố gắng, nỗ lực trong bước đường cải tạo của mình được ghi nhận và được hưởng chính sách khoan hồng nhân đạo của Đảng và Nhà nước; chia sẻ lòng biết ơn Đảng, Nhà nước, Ban Giám thị và cán bộ Trại giam Ninh Khánh đã cho anh cơ hội sớm trở về đoàn tụ với gia đình, tái hòa nhập cộng đồng và xã hội.

Anh Vũ Mạnh Tuấn hứa, khi trở về với gia đình và xã hội, hòa nhập cộng đồng, sẽ chấp hành nghiêm chỉnh pháp luật và các quy định của địa phương, không tái phạm tội, cố gắng phấn đấu trở thành người lương thiện, có ích cho gia đình và xã hội.

Thượng tá Khương Văn Cát, Phó Giám thị Trại giam Ninh Khánh cho biết, trại đã tổ chức quán triệt đến toàn thể cán bộ, chiến sĩ trong toàn đơn vị, phổ biến và công khai cho tất cả phạm nhân trong toàn trại về điều kiện, tiêu chuẩn đặc xá năm 2024, tổ chức niêm yết công khai Quyết định về đặc xá năm 2024 của Chủ tịch nước, các văn bản hướng dẫn về việc triển khai Quyết định số 758/2024/QĐ-CTN của Chủ tịch nước về đặc xá năm 2024 tại các buồng giam, khu giam, nhà học tập, nhà thăm gặp phạm nhân, cổng cơ quan.

Cán bộ quản giáo chủ trì tổ chức họp đội phạm nhân phổ biến Quyết định về đặc xá năm 2024, hướng dẫn phạm nhân viết đơn đề nghị đặc xá, bản cam kết, bình xét và bỏ phiếu kín cho những phạm nhân có đề nghị đặc xá năm 2024 để chuyển lên Hội đồng xét, đề nghị đặc xá của trại xét duyệt.

Ngày 17/8, Hội đồng xét và đề nghị đặc xá năm 2024 của Trại giam Ninh Khánh đã xét duyệt và lập hồ sơ đề nghị đặc xá bảo đảm đúng theo trình tự, thủ tục quy định, trình lên các cấp có thẩm quyền xem xét.

Nguyễn Hoàng/Chinhphu