Quyết định cân não trong phòng mổ
Trao đổi với phóng viên ngày 25/9, một thành viên ê-kíp phẫu thuật cho biết, khi nhập viện, bệnh nhân bị dập nát 1/3 dưới cẳng tay, bàn tay phải đứt lìa sau tai nạn lao động.
"Tổn thương ở vùng tay quá nặng, mạch máu bị dập nát, mô lại rất bẩn. Nếu nối ngay thì nguy cơ thất bại rất cao: chi sẽ bị ngắn, dễ hoại tử, nhiễm trùng nặng, thậm chí dẫn tới nhiễm trùng huyết, suy đa tạng, nguy hiểm cho cả mẹ và hai con", bác sĩ phân tích.
Một ca nối bàn tay đứt lìa thường kéo dài 7–8 giờ. Với một thai phụ song thai mới 23 tuần tuổi, thời gian gây mê lâu có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến thai kỳ, thậm chí gây sảy thai. Nếu chọn giải pháp tạo mỏm cụt, bệnh nhân sẽ vĩnh viễn mất bàn tay phải – đồng nghĩa không còn cơ hội tự chăm sóc con bằng đôi tay của mình.
Trước bài toán khó ấy, ê-kíp đã hội chẩn liên chuyên khoa (Hồi sức cấp cứu, Sản, Phẫu thuật – Gây mê hồi sức, Huyết học, Chấn thương chỉnh hình) và tham khảo ý kiến nhiều đơn vị. Cuối cùng, họ đưa ra lựa chọn dũng cảm: ghép tạm bàn tay vào chân để bảo tồn tối đa mô sống, chờ đến thời điểm thích hợp sẽ nối trả lại.
Giải pháp "ghép tạm": an toàn cho mẹ, giữ lại cơ hội cho con
Theo các bác sĩ, việc cấy bàn tay vào chân giúp rút ngắn thời gian mổ còn 2–3 giờ, giảm tác động của gây mê lên thai nhi. Quan trọng hơn, mô dập nát ở cánh tay đã được loại bỏ, nhường chỗ cho mô sạch ở chân nuôi dưỡng bàn tay, tránh nguy cơ hoại tử, nhiễm trùng nặng.
"Chúng tôi dự kiến khi thai nhi đạt 28–32 tuần tuổi, tức có thể sinh an toàn, lúc đó mới tính đến ca ghép nối lại bàn tay. Bàn tay đứt lìa của bệnh nhân vẫn còn đầy đủ mạch máu, thần kinh, gân và xương, nên tiên lượng phục hồi chức năng là rất tốt", bác sĩ điều trị cho biết.
Ca phẫu thuật kéo dài 3 giờ, thành công giữ an toàn cho cả mẹ lẫn thai, đồng thời bảo toàn cơ hội ghép lại tay sau này.
Cánh tay dập nát được "bỏ túi" trong bụng
Song song với việc ghép tạm bàn tay vào chân, ê-kíp còn áp dụng thêm một kỹ thuật đặc biệt: đưa phần cẳng tay bị tổn thương vào ổ bụng bệnh nhân.
Kỹ thuật này, giới chuyên môn thường gọi nôm na là "bỏ túi". Sau chấn thương, bệnh nhân mất nhiều da và mô mềm ở vùng cẳng tay, nếu để hở ra ngoài sẽ hoại tử và không đủ da che phủ. Khi đưa vào ổ bụng, cánh tay sẽ được nuôi dưỡng nhờ tuần hoàn mới, đồng thời tạo điều kiện lấy da bụng bù đắp cho phần thiếu hụt trong ca nối sau.
Sau khoảng 3–4 tuần, các bác sĩ sẽ lấy cẳng tay ra khỏi ổ bụng. Lúc này, phần da bụng liền với da tay đã tạo thành mạch máu mới, cung cấp thêm mô che phủ, giúp thuận lợi hơn cho ca phẫu thuật tiếp theo.
"Giữ tay cho mẹ để chăm sóc con"
Theo bác sĩ trực tiếp tham gia, mục tiêu cao nhất của toàn bộ ca phẫu thuật không chỉ là cứu sống bệnh nhân, mà còn giúp cô gái có cơ hội làm mẹ trọn vẹn.
"Nếu chỉ quan tâm đến việc an toàn tức thì, phương án đơn giản nhất là cắt cụt. Nhưng chúng tôi nghĩ xa hơn: sau này, người mẹ trẻ ấy còn phải bồng bế, chăm sóc hai con nhỏ. Một bàn tay, dù khó khăn đến mấy, cũng phải cố gắng giữ lại", vị bác sĩ chia sẻ.
Hiện tại, sức khỏe bệnh nhân ổn định, thai kỳ tiến triển bình thường. Bàn tay ghép tạm ở chân sống tốt, vùng cẳng tay "bỏ túi" trong bụng có dấu hiệu thích nghi.
Hỗ trợ từ bệnh viện và cộng đồng
Đại diện Bệnh viện Đa khoa Bình Dương cho biết, bên cạnh nỗ lực chuyên môn, đơn vị cũng tính đến vấn đề chi phí điều trị. Trong trường hợp bệnh nhân gặp khó khăn, bệnh viện sẽ vận dụng nguồn quỹ hỗ trợ để miễn, giảm viện phí, giúp thai phụ an tâm điều trị lâu dài.
Trước đó, khi tai nạn xảy ra, cô gái L.N.P. (gần 20 tuổi) bị máy cán gây đứt lìa bàn tay phải. Sau sơ cứu tại cơ sở y tế địa phương, bệnh nhân nhanh chóng được chuyển lên Bệnh viện Đa khoa Bình Dương. Nhập viện trong tình trạng không sốc, thai 23 tuần, nhưng vết thương phức tạp, bệnh nhân tha thiết mong muốn giữ lại bàn tay để sau này có thể chăm sóc con.
Đáp lại niềm hy vọng ấy, tập thể bác sĩ đã đồng lòng đưa ra phương án táo bạo – vừa bảo toàn thai kỳ, vừa bảo tồn bàn tay.
Niềm tin cho chặng đường phía trước
Đến nay, sau ca mổ đặc biệt, cô gái đã lấy lại tinh thần. Các bác sĩ tiếp tục theo dõi sát sao để vừa bảo vệ an toàn cho hai thai nhi, vừa chuẩn bị điều kiện tốt nhất cho ca phẫu thuật nối tay trong tương lai.
Trong hành trình dài còn nhiều thử thách, tình thương và quyết tâm của đội ngũ y bác sĩ chính là chỗ dựa lớn nhất. Câu chuyện không chỉ ghi dấu một thành công y khoa, mà còn lan tỏa thông điệp nhân văn: giữ lại đôi tay cho người mẹ, để cô có thể trọn vẹn vòng tay ôm con sau này.
Tấn Tài