Chiều 24/11, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội thảo luận, ý kiến về dự án Nghị quyết của Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều Nghị quyết số 98/2023/QH15 về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP.HCM. Trong đó, bổ sung quy định về thành lập Khu thương mại tự do, tạo cơ chế, chính sách đặc thù phát triển cho địa phương.
.jpg "Để phát triển TP.HCM cần từ 8 đến 12 tỷ USD mỗi năm- Ảnh 1.")
Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng phát biểu. Ảnh: Cổng TTĐT Quốc hội
Trình bày Báo cáo tóm tắt dự thảo Nghị quyết, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng nhấn mạnh, thực hiện các Nghị quyết của Bộ Chính trị và để góp phần hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng hai con số, ngoài huy động vốn sẵn có của nền kinh tế thì trong 5 năm tới, TP.HCM cần huy động thêm 1,8 triệu tỷ đồng từ các dự án chiến lược, tương đương với khoảng từ 8 đến 12 tỷ USD mỗi năm.
Từ đó, đòi hỏi phải bổ sung các giải pháp mang tính đột phá vào Nghị quyết 98 và thành lập Khu thương mại tự do nhằm thu hút nguồn lực đầu tư.
Phân cấp cho UBND Thành phố phê duyệt quy hoạch chung thành phố
Theo Bộ trưởng Bộ Tài chính, Dự thảo Nghị quyết sửa đổi bổ sung 6 điều và bổ sung 1 điều của Nghị quyết số 98. “Sửa đổi bổ sung Điều 1 về phạm vi điều chỉnh: Bổ sung nội dung về thành lập Khu thương mại tự do và bỏ quy định về Thành phố Thủ Đức”, ông cho biết.
Về quản lý đầu tư, dự thảo Nghị quyết sẽ bổ sung nội dung thanh toán bằng quỹ đất khai thác từ mô hình phát triển đô thị theo định hướng giao thông công cộng (TOD) cho dự án đường sắt đầu tư theo hình thức BT.
Phân cấp cho UBND Thành phố quyết định việc xây dựng kết hợp với xây dựng nhà ở, xây dựng công trình thương mại dịch vụ, công trình sự nghiệp, công trình công cộng. Các chỉ tiêu kinh tế kỹ thuật, chỉ tiêu sử dụng đất quy hoạch và việc bán, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê mua, cho thuê lại theo thời hạn hoạt động dự án đối với nhà ở, công trình thương mại dịch vụ, công trình sự nghiệp, công trình công cộng tại nhà ga đường sắt, khu tập kết bảo dưỡng, sửa chữa tàu và vùng phụ cận các nút giao thông dọc tuyến Vành đai 3 được xác định phát triển theo hình thức TOD.
Mở rộng phạm vi áp dụng thủ tục đầu tư đặc biệt cho các dự án trong các khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao, khu công nghệ thông tin tập trung, khu chức năng trong khu kinh tế, Khu thương mại tự do nhằm rút ngắn thủ tục hành chính.
Cho phép Thành phố và các tỉnh tự thỏa thuận cơ quan đầu mối đối với các dự án hạ tầng giao thông thuộc thẩm quyền của địa phương khi đi qua Thành phố và các tỉnh khác; được sử dụng khoản thu 100% từ quỹ đất TOD để trực tiếp đầu tư cho các dự án đường sắt địa phương và các dự án giao thông thuộc tuyến TOD.
Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết, về quản lý đô thị, tài nguyên và môi trường sẽ sửa đổi các quy định đối với dự án BT chuyển tiếp theo hướng cập nhật các quy định mới của các luật hiện hành, bổ sung căn cứ pháp lý còn thiếu để có cơ sở pháp lý đầy đủ, đồng bộ áp dụng chuyển tiếp đối với các dự án BT chưa hoàn thành. Bổ sung các trường hợp thu hồi đất bao gồm: dự án trong Khu thương mại tự do, dự án thu hút nhà đầu tư chiến lược tại Côn Đảo.
“Phân cấp cho UBND Thành phố trong việc lập, điều chỉnh, phê duyệt quy hoạch chung thành phố”, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng nhấn mạnh.
Bổ sung 11 nhóm dự án ưu tiên thu hút nhà đầu tư chiến lược
Về ngành, nghề ưu tiên thu hút nhà đầu tư chiến lược, Bộ trưởng Tài chính cho biết, dự thảo Nghị quyết bổ sung 11 nhóm dự án ưu tiên thu hút nhà đầu tư chiến lược, tập trung vào các dự án đầu tư lớn mang tính dẫn dắt trong phát triển hạ tầng giao thông, hạ tầng đô thị, hạ tầng du lịch, văn hóa, thể thao, y tế chuyên sâu, năng lượng sạch, logistics, bảo vệ môi trường và dự án đầu tư tại Côn Đảo. Đơn giản hóa quy trình quy hoạch, trình tự, thủ tục đăng ký và lựa chọn nhà đầu tư chiến lược.
Quang cảnh Phiên họp. Ảnh: Cổng TTĐT Quốc hội
Đồng thời, bổ sung ưu đãi đầu tư thuế thu nhập doanh nghiệp đối với các dự án hạ tầng tại Côn Đảo, sửa đổi quy định về khấu trừ chi phí đối với hoạt động nghiên cứu, phát triển để đồng bộ với Nghị quyết của Quốc hội về một số cơ chế, chính sách đặc biệt phát triển kinh tế tư nhân.
Về nội dung quan trọng của Nghị quyết, Bộ trưởng Bộ Tài chính nhấn mạnh, Điều 7a về thành lập Khu thương mại tự do TP.HCM, quy định khung pháp lý đầy đủ cho mô hình này gồm 7 chính sách:
1. Phân cấp UBND Thành phố quyết định thành lập, mở rộng, điều chỉnh ranh giới Khu thương mại tự do. Hội đồng Nhân dân Thành phố quyết định trình tự, thủ tục thành lập, mở rộng, điều chỉnh ranh giới Khu thương mại tự do.
2. Giao Ban Quản lý các Khu chế xuất và Khu công nghiệp Thành phố thực hiện các chức năng, nhiệm vụ quản lý nhà nước trực tiếp đối với Khu thương mại tự do.
3. Thẩm quyền quản lý của cơ quan Hải quan.
4. Cho phép giao đất, cho thuê đất không qua đấu giá, đấu thầu đối với các dự án đầu tư trong Khu thương mại tự do (trừ dự án nhà ở thương mại).
5. Cải cách thủ tục hành chính và điều kiện đầu tư.
6. Ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế thu nhập cá nhân cho chuyên gia, nhà khoa học, người lao động chất lượng cao.
7. Cho phép doanh nghiệp trong khu được phép niêm yết, định giá và thanh toán bằng ngoại tệ.
Báo cáo tóm tắt Thẩm tra sơ bộ dự thảo Nghị quyết, Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo rà soát, đánh giá kỹ lưỡng toàn diện tác động của các chính sách.
Đề xuất sửa đổi, bổ sung cơ chế, chính sách sửa đổi bổ sung cần tập trung có trọng tâm, trọng điểm, phải thực sự đột phá, vượt trội, khai thác được tiềm năng, thế mạnh của thành phố, kịp thời tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc, giải quyết hiệu quả các điểm nghẽn, sửa đổi, bãi bỏ các chính sách đã được luật hóa không còn tính ưu đãi vượt trội so với quy định hiện hành và các Luật, Nghị quyết đang xem xét sửa đổi, thông qua tại kỳ họp thứ 10 lần này.
Về quy định TP.HCM được giữ lại 100% tiền thu được từ khai thác quỹ đất khu vực TOD, Thường trực Ủy ban Kinh tế Tài chính đề nghị thực hiện theo quy định của Luật Đường sắt và Nghị quyết 188. Việc ưu tiên bố trí đầu tư trở lại cho các đường sắt địa phương thuộc thẩm quyền quyết định của HĐND.
Về bổ sung chính sách thu hồi đất đối với trường hợp thu hồi đất để thực hiện dự án trong khu thương mại tự do, Chủ nhiệm Phan Văn Mãi đề nghị thống nhất quy định tại Nghị quyết tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong thi hành Luật Đất đai.
Về danh mục ưu tiên thu hút đầu tư chiến lược, Thường trực Ủy ban Kinh tế Tài chính đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo làm rõ sự cần thiết bổ sung danh mục các dự án thu hút đầu tư chiến lược nêu tại dự thảo Nghị quyết, rà soát, nghiên cứu chỉ đề xuất danh mục thực sự cần thiết, ưu tiên thu hút các nhà đầu tư chiến lược có quy mô lớn, sử dụng công nghệ cao, tiên tiến và có tác động lớn, tích cực đến sự phát triển kinh tế xã hội của thành phố.
Về thành lập khu thương mại tự do TP.HCM, đa số ý kiến của Thường trực Ủy ban Kinh tế Tài chính nhất trí với chủ trương thành lập Khu thương mại tự do TP.HCM đã được nêu tại Nghị quyết số 24 của Bộ Chính trị.
“Các chính sách dự kiến ban hành cơ bản tương tự như các quy định của Khu thương mại tự do Hải Phòng. Do đó, Thường trực Ủy ban Kinh tế Tài chính cơ bản nhất trí với các cơ chế chính sách đã được quy định áp dụng trong Khu thương mại tự do Hải Phòng”, ông Mãi nhấn mạnh.
Góp ý các nội dung của Nghị quyết, Chủ nhiệm Uỷ ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng đề nghị cần xem xét các nội dung trùng lặp như về quản lý đầu tư được quy định trong dự thảo Nghị quyết, đây là nội dung đã có trong Nghị quyết 188 của Quốc hội, thí điểm một số cơ chế chính sách đặc thù, đặc biệt để phát triển hệ thống mạng lưới đường sắt đô thị tại Thành phố Hà Nội, TP.HCM.
Phương Vy