Sáng 13/5, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ báo cáo Quốc hội Tờ trình dự thảo Nghị quyết của Quốc hội thay thế Nghị quyết số 35/2021/QH15 ngày 13/11/2021 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển thành phố Hải Phòng.
Đề xuất để thành phố tự quyết chủ trương đầu tư các dự án cảng biển từ 2.300 tỷ đồng
Theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng, Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội quy định 06 nhóm chính sách lớn với 41 chính sách cụ thể, bao gồm: Quản lý đầu tư (02 chính sách); Quản lý tài chính, ngân sách nhà nước (04 chính sách); Quản lý quy hoạch, đô thị, tài nguyên và môi trường (09 chính sách); Quản lý khoa học và công nghệ, đổi mới sáng tạo (08 chính sách); Thu nhập của cán bộ, công chức, viên chức thuộc thành phố Hải Phòng quản lý (01 chính sách); Thành lập và các cơ chế, chính sách trong Khu Thương mại tự do tại thành phố Hải Phòng (17 chính sách).
Về quản lý đầu tư, đề xuất 2 chính sách mới, cụ thể, Khoản 1 Điều 4 quy định: “Phân cấp, phân quyền cho UBND thành phố Hải Phòng trong chấp thuận chủ trương, điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án đầu tư xây dựng bến cảng, khu bến cảng có quy mô vốn đầu tư từ 2.300 tỷ đồng trở lên thuộc cảng biển Hải Phòng.”
Theo cơ quan soạn thảo, chính sách này sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho địa phương chủ động, linh hoạt, thu hút các nhà đầu tư vào đầu tư xây dựng các khu bến cảng theo quy hoạch được duyệt trong thời gian sớm nhất; sớm đưa các dự án vào vận hành khai thác; tạo nguồn thu cho ngân sách nhà nước.
Đề xuất Thành lập Khu thương mại tự do tại thành phố Hải Phòng
Đáng chú ý, cơ quan soạn thảo đề xuất: “Thành lập Khu thương mại tự do tại thành phố Hải Phòng” là khu vực có ranh giới địa lý xác định, được thành lập để thực hiện thí điểm các cơ chế, chính sách đặc thù vượt trội, mang tính đột phá nhằm thu hút đầu tư, tài chính, thương mại, dịch vụ thúc đẩy xuất khẩu, công nghiệp, hoạt động nghiên cứu và phát triển (R&D) và thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao.
Khu Thương mại tự do Hải Phòng được tổ chức thành các khu chức năng: Khu sản xuất, khu cảng và hậu cần cảng - logistics, khu thương mại - dịch vụ và các loại hình khu chức năng khác theo quy định của pháp luật.
Dự thảo Nghị quyết đề xuất phân cấp cho UBND Thành phố quyết định thành lập, mở rộng, điều chỉnh ranh giới Khu Thương mại tự do Hải Phòng gắn với Khu kinh tế Đình Vũ-Cát Hải, Khu kinh tế ven biển phía Nam Hải Phòng tương tự như khu công nghiệp.
Chính sách này tạo hành lang pháp lý cho Khu Thương mại tự do Hải Phòng để thực hiện thí điểm các cơ chế, chính sách đặc thù vượt trội, mang tính đột phá nhằm thu hút đầu tư, tài chính, thương mại, dịch vụ thúc đẩy xuất khẩu, công nghiệp, hoạt động nghiên cứu và phát triển (R&D) và thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao.
Thẩm tra, Ủy ban Kinh tế và Tài chính tán thành việc ban hành Nghị quyết thay thế Nghị quyết 35 về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển Thành phố Hải Phòng.
Tại Dự thảo quy định: “UBND Thành phố chấp thuận chủ trương đầu tư dự án đầu tư xây dựng bến cảng, khu bến cảng mới có quy mô vốn đầu tư từ 2.300 tỷ đồng trở lên,” hiện thẩm quyền này của Thủ tướng Chính phủ. Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội tán thành phân cấp cho Thành phố theo đúng tinh thần Nghị quyết 45 của Bộ Chính trị. Tuy nhiên, đề nghị bổ sung quy định về chế độ trách nhiệm, bảo đảm quyền hạn đi đôi với trách nhiệm.
Theo đại diện Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội, việc thí điểm thành lập Khu thương mại tự do là cần thiết, có đủ căn cứ chính trị, cơ sở pháp lý. Tuy nhiên, đây là vấn đề lớn, không chỉ mang tính chất kinh tế mà liên quan đến quốc phòng, an ninh, trật tự, an toàn xã hội.
Vì vậy, đề nghị làm rõ tác động đến tăng trưởng kinh tế, ngân sách, xã hội; tính lan tỏa vùng miền...; Cơ chế quản lý rủi ro, cơ chế giám sát bảo đảm một mặt thông thoáng song giữ vững an toàn tài chính, an ninh kinh tế, trật tự xã hội; Trách nhiệm trong triển khai của các cá nhân, tổ chức liên quan.
Về chính sách thí điểm trong Khu thương mại tự do Hải Phòng, đại diện cơ quan thẩm tra cho rằng dự thảo quy định việc sử dụng đất đối với Khu Thương mại tự do Hải Phòng không phụ thuộc vào chỉ tiêu quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất quốc gia đã được cấp có thẩm quyền phân bổ cho Thành phố.” Để thí điểm chính sách vượt trội trong các khu kinh tế đặc biệt, Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội cơ bản tán thành với đề xuất tuy nhiên đề nghị cần có quy định, hướng dẫn cụ thể trong thực hiện.
Về thẩm quyền Ban Quản lý Khu kinh tế Hải Phòng thực hiện cơ chế “một cửa,” cơ quan thẩm tra đề nghị rà soát để bảo đảm đơn giản hoá thủ tục hành chính; cần rõ ràng, minh bạch, kịp thời (ngắn về thời hạn); cụ thể về quy trình; hợp lý về thẩm quyền, bảo đảm năng lực tổ chức thực hiện.
Ngoài ra, Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội tán thành việc áp dụng mức ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp do chỉ tương tự như mức áp dụng với Khu kinh tế, song thời gian áp dụng dài hơn. Cơ quan thẩm tra đề nghị Chính phủ cân nhắc thời hạn ưu đãi, trường hợp doanh nghiệp thuộc đối tượng áp dụng thuế tối thiểu toàn cầu thì thực hiện nộp thuế theo quy định tương ứng.
Phương Vy