ĐHQG-HCM sẵn sàng đồng hành cùng Chương trình KX.04/26-30
Tham dự buổi làm việc có PGS.TS Vũ Hải Quân – Bí thư Đảng ủy, Giám đốc ĐHQG-HCM, TS Lê Thị Anh Trâm – Phó Bí thư Đảng ủy, Trưởng ban Tổ chức – Cán bộ, cùng đông đảo các chuyên gia, nhà khoa học đến từ các trường đại học thành viên. Đoàn công tác của Hội đồng Lý luận Trung ương do GS.TS Tạ Ngọc Tấn – Phó Chủ tịch Thường trực làm trưởng đoàn, cùng các nhà khoa học và đại diện Văn phòng Chương trình KX.04/26-30.
Toàn cảnh buổi làm việc.
Mở đầu buổi làm việc, GS.TS Tạ Ngọc Tấn nhấn mạnh: "Mục tiêu trọng tâm của Chương trình KX.04/26-30 là xây dựng các luận cứ khoa học và thực tiễn, góp phần tạo động lực phát triển bền vững đất nước trong bối cảnh kỷ nguyên mới." Theo ông, chương trình cần chọn lọc những vấn đề vừa cấp thiết, vừa có tính chiến lược, đặc biệt liên quan đến thực tiễn phát triển của vùng Đông Nam Bộ – nơi tập trung nhiều thách thức và cơ hội trong quá trình hội nhập quốc tế. Ông cũng kỳ vọng đội ngũ chuyên gia của ĐHQG-HCM sẽ tích cực tham gia đề xuất và triển khai các đề tài.
Trình bày báo cáo tại buổi làm việc, TS Lê Thị Anh Trâm đã điểm lại những thành tựu nổi bật mà ĐHQG-HCM đạt được trong nhiệm kỳ 2020–2025. Đáng chú ý, ĐHQG-HCM:
- Dẫn đầu cả nước về số ngành đào tạo được xếp hạng quốc tế.
- Công bố hơn 15.000 bài báo khoa học quốc tế, gấp 3 lần so với nhiệm kỳ trước.
- Tinh gọn bộ máy theo Nghị quyết 18, số đơn vị trực thuộc giảm từ 30 xuống còn 21 (giảm 30%).
- Mở mới 36 ngành đào tạo, trong đó có nhiều ngành gắn với nhu cầu phát triển kinh tế số, công nghệ và khoa học sức khỏe.
- Thành lập Trường ĐH Khoa học Sức khỏe, đáp ứng yêu cầu đào tạo nhân lực y tế chất lượng cao.
- Triển khai hiệu quả Chương trình VNU350 về thu hút, giữ chân và phát triển các nhà khoa học trẻ xuất sắc và đầu ngành, đồng thời phát triển Chương trình Giáo sư thỉnh giảng.
- Tiên phong đổi mới giáo dục tư tưởng chính trị cho sinh viên, áp dụng nhiều mô hình hiệu quả, tạo sức lan tỏa trong toàn hệ thống.
PGS.TS Vũ Hải Quân.
Phát biểu tại phiên thảo luận, PGS.TS Vũ Hải Quân khẳng định: "Nội dung Chương trình KX.04/26-30 đã xác định được những nhóm vấn đề trọng tâm, phù hợp với bối cảnh phát triển đất nước. ĐHQG-HCM sẽ chủ động, tích cực tham gia triển khai các đề tài, góp phần làm rõ cơ sở lý luận và thực tiễn cho sự nghiệp đổi mới, phát triển."
Nhiều kiến nghị tâm huyết từ các nhà khoa học
Phiên thảo luận tại buổi làm việc đã ghi nhận nhiều ý kiến đóng góp sâu sắc từ các nhà khoa học ĐHQG-HCM, tập trung vào những vấn đề lý luận chính trị mới, đồng thời gắn với thực tiễn của Việt Nam và khu vực.
GS.TS Ngô Thị Phương Lan – Hiệu trưởng Trường ĐH KHXH&NV – cho rằng Chương trình KX.04/26-30 cần làm rõ nội hàm và hệ thống khoa học lý luận chính trị, đồng thời gắn với cải cách phương pháp nghiên cứu và giảng dạy. Theo bà, trong bối cảnh cách mạng công nghệ, cần quan tâm hơn đến các vấn đề đạo đức sinh học, đạo đức trí tuệ nhân tạo, cũng như nghiên cứu các biến đổi xã hội do công nghệ mang lại. GS.TS Ngô Thị Phương Lan cũng nhấn mạnh vai trò của nghiên cứu liên ngành giữa khoa học tự nhiên, công nghệ và lý luận chính trị trong hoạch định chiến lược, đồng thời đề nghị thẳng thắn đánh giá vai trò của kinh tế nhà nước trong nền kinh tế thị trường định hướng XHCN.
Các đại biểu chụp hình lưu niệm sau buổi làm việc.
PGS.TS Nguyễn Tiến Dũng – nguyên Hiệu trưởng Trường ĐH Kinh tế – Luật – đưa ra kiến nghị về việc nghiên cứu mô hình siêu đô thị trong bối cảnh hội nhập quốc tế. Ông cho rằng cần có khung lý thuyết và chính sách phát triển phù hợp để TP.HCM trở thành trung tâm tài chính, thương mại, logistics, công nghệ và đổi mới sáng tạo hàng đầu khu vực, từ đó nâng cao năng lực cạnh tranh với các siêu đô thị trong ASEAN.
Trong khi đó, PGS.TS Võ Văn Thắng – Hiệu trưởng Trường ĐH An Giang – đề nghị tập trung nghiên cứu về mô hình chính quyền hai cấp, làm rõ khái niệm, so sánh với các mô hình trước đây, nhằm đánh giá hiệu quả và tính phù hợp trong thực tiễn quản lý nhà nước hiện nay.
Ngoài ra, nhiều nhà khoa học khác cũng nêu kiến nghị bổ sung các chủ đề chiến lược như:
- Kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn – các mô hình phát triển bền vững, phù hợp xu hướng toàn cầu.
- Khung pháp lý cho trí tuệ nhân tạo và đổi mới sáng tạo, nhằm quản lý rủi ro và khuyến khích ứng dụng.
- Phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao – yếu tố then chốt cho tăng trưởng dài hạn.
- Thể chế hóa các giá trị văn hóa, đạo đức, con người Việt Nam trong giai đoạn hội nhập.
- Vai trò các cực tăng trưởng và liên kết vùng, đặc biệt ở Đông Nam Bộ và ĐBSCL, trong chiến lược phát triển quốc gia.
- Công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong điều kiện mới, bảo đảm sự lãnh đạo toàn diện, hiệu quả.
Những góp ý này cho thấy tính đa chiều và gắn kết chặt chẽ giữa nghiên cứu lý luận chính trị với thực tiễn phát triển kinh tế – xã hội, phù hợp định hướng tổng kết thực tiễn để phát triển lý luận mà Đảng ta đã nhấn mạnh.
Hoàn thiện cơ sở lý luận phục vụ phát triển đất nước
Kết luận buổi làm việc, GS.TS Tạ Ngọc Tấn đánh giá cao sự chuẩn bị nghiêm túc, công phu của ĐHQG-HCM. Ông khẳng định: "Hội đồng Lý luận Trung ương sẽ tiếp thu đầy đủ các kiến nghị, để hoàn thiện hệ thống đề tài và chương trình hành động, qua đó triển khai hiệu quả Chương trình KX.04/26-30.".
GS.TS Tạ Ngọc Tấn phát biểu tại buổi làm việc.
Theo GS.TS Tạ Ngọc Tấn, chương trình không chỉ tập trung nghiên cứu các vấn đề lý luận chính trị truyền thống, mà còn phải mở rộng sang các lĩnh vực mới gắn với sự vận động nhanh chóng của đời sống kinh tế, xã hội, công nghệ. Điều này bảo đảm lý luận không tách rời thực tiễn, mà ngược lại, góp phần định hướng và soi sáng thực tiễn phát triển đất nước.
Ý nghĩa chiến lược của Chương trình KX.04/26-30
Chương trình KX.04/26-30 là chương trình nghiên cứu khoa học lý luận chính trị trọng điểm cấp quốc gia, giai đoạn 2026–2030. Mục tiêu chính là xây dựng cơ sở lý luận và thực tiễn phục vụ công tác lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, cụ thể hóa Nghị quyết Đại hội XIV, đồng thời tổng kết thực tiễn và phát triển lý luận về con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam.
Chương trình tập trung giải quyết các vấn đề lớn, có ý nghĩa chiến lược trên nhiều lĩnh vực:
- Chính trị: Hoàn thiện hệ thống chính trị, xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh.
- Kinh tế: Làm rõ vai trò các thành phần kinh tế, mô hình tăng trưởng, động lực mới như kinh tế số, kinh tế xanh.
- Văn hóa – xã hội: Thể chế hóa và phát huy giá trị văn hóa, đạo đức, con người Việt Nam.
- Quốc phòng – an ninh – đối ngoại: Đảm bảo độc lập, chủ quyền, nâng cao vị thế quốc tế của Việt Nam.
Với sự tham gia tích cực của các trung tâm nghiên cứu, trường đại học lớn như ĐHQG-HCM, Chương trình KX.04/26-30 kỳ vọng sẽ trở thành bước tiến mới trong tổng kết thực tiễn, phát triển lý luận, góp phần đưa đất nước phát triển nhanh, bền vững trong giai đoạn tới.
Tấn Tài