Đồng chí Nguyễn Thanh Nghị tham dự toạ đàm “Đô thị thông minh – Khung pháp lý và lộ trình triển khai”.
Sự kiện được tổ chức nhằm tham vấn ý kiến chuyên gia, nhà khoa học, nhà quản lý về các vấn đề trọng yếu: khung pháp lý cần thiết, bài học kinh nghiệm từ trong nước và quốc tế, lộ trình triển khai phù hợp với thực tiễn Việt Nam, đồng thời đề xuất mô hình thí điểm tại Khu đô thị ĐHQG-HCM. Đây được xem là một bước đi chiến lược để ĐHQG-HCM phát huy vai trò tiên phong trong việc ứng dụng khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo vào quản trị và phát triển đô thị.
Thành phần tham dự: Hội tụ các nhà lãnh đạo và giới học thuật
Tọa đàm có sự tham dự của nhiều lãnh đạo cấp cao và các chuyên gia uy tín: PGS.TS Vũ Hải Quân – Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Giám đốc ĐHQG-HCM; đồng chí Nguyễn Thanh Nghị – Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh; đồng chí Nguyễn Đức Hiển – Phó Trưởng ban Ban Chính sách, Chiến lược Trung ương; đồng chí Lê Hoàng Trung – Phó Cục trưởng Cục Phát triển đô thị (Bộ Xây dựng); Thượng tướng Nguyễn Văn Thành – Phó Chủ tịch chuyên trách Hội đồng Lý luận Trung ương.
Ngoài ra, tọa đàm còn có sự hiện diện của đại diện lãnh đạo các sở, ban, ngành Thành phố Hồ Chí Minh, lãnh đạo Văn phòng, ban chức năng, đơn vị thành viên và trực thuộc ĐHQG-HCM, cùng nhiều chuyên gia đến từ các trường đại học và tổ chức nghiên cứu trong và ngoài nước.
Gắn với tinh thần Nghị quyết số 57-NQ/TW: Đột phá khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo
Phát biểu khai mạc, PGS.TS Vũ Hải Quân khẳng định Nghị quyết số 57-NQ/TW đã xác định rõ mục tiêu thúc đẩy phát triển đô thị thông minh, gắn với đột phá trong khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Đây không chỉ là xu hướng mang tính toàn cầu mà còn là yêu cầu tất yếu đối với sự phát triển bền vững của các đô thị lớn ở Việt Nam.
PGS.TS Vũ Hải Quân nhấn mạnh ĐHQG-HCM đã có những bước chuẩn bị ban đầu để hình thành nên mô hình đô thị thông minh.
Giám đốc ĐHQG-HCM cho biết: “Khu đô thị ĐHQG-HCM đã cơ bản hoàn thiện về hạ tầng, với quy mô hơn 100.000 sinh viên đang học tập và sinh sống. Trên cơ sở đó, ĐHQG-HCM đề xuất được tiên phong triển khai thí điểm mô hình đô thị thông minh. Chúng tôi đã bắt đầu nghiên cứu và có những bước chuẩn bị ban đầu theo các chuẩn mực tiên tiến, nhằm xây dựng một môi trường đô thị hiện đại, an toàn, tiện ích, lấy con người làm trung tâm”.
Ông cũng nhấn mạnh vai trò cầu nối của ĐHQG-HCM giữa giới học thuật và cơ quan hoạch định chính sách, giúp quá trình xây dựng mô hình đô thị thông minh bám sát thực tiễn, tránh tình trạng áp dụng máy móc các mô hình nước ngoài.
Quan điểm từ chính quyền thành phố và Bộ Xây dựng
Phó Giám đốc Sở Xây dựng Thành phố Hồ Chí Minh Trương Trung Kiên cho rằng phát triển đô thị thông minh là xu thế tất yếu trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập kinh tế sâu rộng. Thành phố Hồ Chí Minh đang hợp nhất các tiềm lực với các địa phương trong vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, tạo điều kiện thuận lợi để triển khai các mô hình quản lý đô thị mới, lấy công nghệ làm công cụ chủ lực.
Ông Nguyễn Đức Hiển – Phó Trưởng ban Ban Chính sách, Chiến lược Trung ương – đánh giá cao sáng kiến tổ chức tọa đàm và bày tỏ mong muốn lắng nghe thêm ý kiến từ các chuyên gia, đặc biệt liên quan đến:
- Việc triển khai mô hình đô thị thông minh sau sáp nhập tỉnh, thành.
- Cơ chế vận hành chính quyền hai cấp.
- Hoàn thiện khung pháp lý cho đô thị thông minh.
-Các giải pháp giảm thiểu tác động tiêu cực tới đời sống người dân.
Kinh nghiệm quốc tế và cơ sở lý luận
Tại tọa đàm, nhiều chuyên gia trong và ngoài nước đã chia sẻ kinh nghiệm và kết quả nghiên cứu:
- PGS.TS Trần Minh Triết (Trường Đại học Khoa học Tự nhiên – ĐHQG-HCM) phân tích vai trò của trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn và các nền tảng IoT trong quản trị đô thị thông minh, từ giám sát giao thông đến quản lý môi trường và quy hoạch không gian.
- TS Lê Thanh Hòa (Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn – ĐHQG-HCM) nhấn mạnh yếu tố xã hội học trong phát triển đô thị, cho rằng công nghệ chỉ thành công khi đi kèm các chính sách đảm bảo an sinh, gắn kết cộng đồng và nâng cao chất lượng sống.
- Đại diện Đại học Thành phố Hong Kong (CityUHK) và Đại học Công nghệ Nanyang (NTU, Singapore) chia sẻ bài học về quy hoạch tích hợp “Digital Twin” – mô hình song song số hóa toàn bộ thành phố – giúp thử nghiệm các phương án quản lý trước khi áp dụng thực tế, giảm rủi ro và tiết kiệm chi phí.
Thượng tướng Nguyễn Văn Thành trình bày tham luận nhấn mạnh việc gắn kết mô hình thành phố thông minh với các chỉ số an ninh, an sinh và an toàn, bảo đảm không gian sống ổn định, hài hòa giữa phát triển kinh tế và ổn định xã hội.
Ba nhóm vấn đề trọng tâm và lộ trình ba giai đoạn
Tọa đàm đã tập trung vào ba nhóm vấn đề chính:
- Cơ sở lý luận và kinh nghiệm quốc tế: xác định các trụ cột của đô thị thông minh, xây dựng lộ trình phát triển phù hợp với Nghị quyết số 57-NQ/TW và Nghị quyết số 71/NQ-CP.
- Kế hoạch triển khai tại Thành phố Hồ Chí Minh: lựa chọn các khu vực ưu tiên, trong đó Khu đô thị ĐHQG-HCM được xem là địa điểm thí điểm lý tưởng nhờ hạ tầng ổn định và cộng đồng dân cư trẻ, năng động.
-Vai trò của doanh nghiệp công nghệ, trường đại học và viện nghiên cứu: đẩy mạnh hợp tác công – tư, ứng dụng các công nghệ mới và đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho đô thị thông minh.
Các chuyên gia đề xuất lộ trình ba giai đoạn với tổng vốn đầu tư khoảng 2–3 tỷ USD trong giai đoạn 2025–2030:
- Giai đoạn 1 (2025–2026): Xây dựng nền tảng hạ tầng số, triển khai các dự án thí điểm như Digital Twin, hệ thống giao thông thông minh, quản lý năng lượng và nước bằng công nghệ số.
-Giai đoạn 2 (2027–2028): Mở rộng ứng dụng toàn thành phố, hướng tới top 3 đô thị thông minh ASEAN và đạt 40% GRDP từ kinh tế số.
-Giai đoạn 3 (2029–2030): Đưa Thành phố Hồ Chí Minh trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo hàng đầu khu vực, có sức cạnh tranh toàn cầu.
Cơ chế thử nghiệm chính sách và khung pháp lý mở
Một trong những kiến nghị nổi bật tại tọa đàm là cần cơ chế sandbox – cho phép thử nghiệm các công nghệ mới và mô hình quản trị đô thị trong phạm vi giới hạn, từ đó đánh giá hiệu quả trước khi áp dụng rộng rãi. Cùng với đó, khung pháp lý cần đủ linh hoạt để hỗ trợ sáng tạo, nhưng vẫn đảm bảo nguyên tắc an toàn, bảo mật và quyền lợi của người dân.
Các đại biểu cũng nhất trí rằng đô thị thông minh không chỉ là câu chuyện công nghệ mà còn liên quan chặt chẽ đến quản trị, văn hóa, môi trường và sự tham gia của cộng đồng. Do đó, cần song song phát triển hệ sinh thái mở – nơi doanh nghiệp, trường đại học, viện nghiên cứu và người dân cùng tham gia sáng tạo giải pháp.
ĐHQG-HCM sẵn sàng tiên phong
Kết luận tọa đàm, PGS.TS Vũ Hải Quân nhấn mạnh:"ĐHQG-HCM mong muốn phát huy vai trò tiên phong trong việc xây dựng mô hình đô thị thông minh. Với lợi thế về diện tích vừa phải, hạ tầng ổn định và đội ngũ sinh viên có năng lực sử dụng khoa học công nghệ, Khu đô thị ĐHQG-HCM là môi trường phù hợp để triển khai thí điểm mô hình này. Chúng tôi cam kết từng bước triển khai xây dựng đô thị thông minh, trở thành nhân tố quan trọng, góp phần vào sự phát triển chung của Thành phố Hồ Chí Minh".
Tọa đàm đã khép lại với sự đồng thuận cao giữa các bên tham dự, mở ra triển vọng hợp tác chặt chẽ giữa giới học thuật, cơ quan quản lý và doanh nghiệp, hướng tới mục tiêu đưa Thành phố Hồ Chí Minh trở thành đô thị thông minh, hiện đại, bền vững, xứng đáng là trung tâm kinh tế – khoa học – công nghệ hàng đầu của cả nước và khu vực.
Tấn Tài