Ảnh minh họa
Theo đại diện Sở Xây dựng tỉnh Điện Biên, qua rà soát ban đầu, toàn tỉnh có 7.970 nhà tạm, nhà dột nát cần được hỗ trợ xây mới hoặc sửa chữa. Trong quá trình cập nhật, tỉnh đã điều chỉnh giảm khoảng 605 căn do một số hộ đã được thụ hưởng từ các chương trình khác, chuyển nơi cư trú hoặc không còn đủ điều kiện. Sau điều chỉnh, tổng số nhà thuộc diện hỗ trợ là 7.365 căn.
Đến nay, Điện Biên đã triển khai đạt 100% kế hoạch đề ra. Trong đó, 6.232 căn nhà đã hoàn thành, chiếm 83,18% (gồm 5.224 căn xây mới và 1.008 căn sửa chữa); 1.133 căn còn lại đang trong quá trình thi công.
Về nguồn lực tài chính, tổng kinh phí đã giải ngân đạt 274,543 tỷ đồng, tương đương 67,65% tổng vốn được phê duyệt là 402,270 tỷ đồng. Cơ cấu nguồn vốn gồm ngân sách Trung ương 223,742 tỷ đồng, ngân sách địa phương 35,399 tỷ đồng và nguồn xã hội hóa 15,402 tỷ đồng.
Thời gian qua, tỉnh đặc biệt chú trọng hỗ trợ nhà ở cho người có công với cách mạng và thân nhân liệt sĩ. Năm 2025, có 169 hộ thuộc diện này được đưa vào danh sách hỗ trợ, với tổng kinh phí trên 6,78 tỷ đồng. Đến ngày 25/7/2025, Điện Biên đã hoàn thành toàn bộ kế hoạch đề ra đối với nhóm đối tượng này.
Bên cạnh đó, các hộ nghèo và cận nghèo thuộc Chương trình Mục tiêu quốc gia Giảm nghèo bền vững cũng là nhóm được ưu tiên. Qua rà soát, toàn tỉnh có 1.835 hộ cần hỗ trợ; sau khi điều chỉnh giảm hơn 500 căn do thoát nghèo hoặc không còn đủ điều kiện, còn 1.329 căn. Hiện nay, chương trình đã được triển khai đạt 100%, với 1.002 căn hoàn thành và 327 căn đang thi công. Số vốn đã giải ngân đạt khoảng 40 tỷ đồng trên tổng mức 77,71 tỷ đồng.
Trong khuôn khổ Chương trình Mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế – xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, Điện Biên đã hoàn thành 523 căn nhà, giải ngân đủ 100% tổng kinh phí hơn 23 tỷ đồng.
Riêng chương trình “Chung tay xóa nhà tạm, nhà dột nát”, toàn tỉnh có 5.443 hộ nghèo và cận nghèo thuộc diện hỗ trợ. Sau rà soát, số lượng được điều chỉnh còn 5.358 hộ. Đến nay, 4.552 căn nhà đã hoàn thành xây mới hoặc sửa chữa, 806 căn đang được triển khai. Tổng vốn đã giải ngân đạt 205,411 tỷ đồng.
Chia sẻ về quá trình thực hiện chính sách hỗ trợ nhà ở cho người nghèo, đại diện Sở Xây dựng tỉnh Điện Biên cho biết, để bảo đảm tính công khai, minh bạch và không bỏ sót đối tượng, tỉnh đã ban hành các hướng dẫn cụ thể, dễ tiếp cận, đồng thời phân công rõ trách nhiệm rà soát cho từng cấp. Trong đó, cấp xã – đơn vị gần dân nhất – được giao nhiệm vụ kiểm tra chéo, xác minh kỹ từng trường hợp, góp phần bảo đảm triển khai đúng tiến độ, đúng đối tượng và phát huy ý nghĩa nhân văn của chương trình.
Dù đạt nhiều kết quả, quá trình triển khai vẫn đối mặt không ít khó khăn. Số lượng nhà tạm còn lớn trong khi nguồn lực tài chính chủ yếu phụ thuộc vào ngân sách Trung ương và xã hội hóa. Bên cạnh đó, địa hình phức tạp, dân cư phân tán và tập quán làm nhà gỗ gần nguồn nước của đồng bào dân tộc thiểu số cũng gây trở ngại cho việc xây dựng nhà ở kiên cố theo mẫu chung.
Trước những thách thức này, tỉnh đã đẩy mạnh công tác dân vận, tập trung tuyên truyền tới thanh niên dân tộc thiểu số và đội ngũ cán bộ xã là người địa phương, là những lực lượng có uy tín trong cộng đồng nhằm nâng cao nhận thức về nhà ở an toàn, thích ứng với thiên tai và bảo vệ môi trường.
Một điểm nhấn đáng chú ý là sự phối hợp giữa Tỉnh đoàn Điện Biên và Sở Xây dựng, triển khai từ tháng 2/2025. Thông qua việc chuyển giao công nghệ sản xuất gạch không nung từ đất và xi măng, chương trình mở ra hướng tiếp cận mới trong xây dựng nhà ở bền vững, tiết kiệm chi phí cho người dân vùng cao.
Cụ thể, Sở Xây dựng phối hợp UBND huyện Mường Chà hỗ trợ mỗi hộ vật liệu xây dựng trị giá hơn 25 triệu đồng, gồm gạch đỏ làm móng, gạch không nung xây tường và mái tôn. Người dân đóng góp thêm khoảng 40 triệu đồng để hoàn thiện ngôi nhà. Nhờ đó, các căn nhà mới bảo đảm chắc chắn, phù hợp điều kiện khí hậu và địa hình, mang lại sự an tâm và niềm tin cho nhiều hộ nghèo – những người lần đầu tiên có được một mái ấm kiên cố sau nhiều năm sống trong nhà tạm.
Với khối lượng công việc lớn và đặc thù khó khăn của vùng cao, song bằng sự chỉ đạo quyết liệt, phối hợp chặt chẽ và tinh thần “chung tay vì người nghèo”, Điện Biên đang khẳng định đủ năng lực và quyết tâm hoàn thành mục tiêu đúng tiến độ theo yêu cầu của Thủ tướng Chính phủ.
Không chỉ là nhiệm vụ chính trị, chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát còn mang giá trị nhân văn sâu sắc, góp phần bảo đảm an sinh xã hội, nâng cao chất lượng cuộc sống và củng cố niềm tin của người dân vùng cao Tây Bắc. “Những ngôi nhà mới không chỉ là chỗ che mưa nắng, mà còn là điểm khởi đầu cho những khát vọng đổi thay”, đại diện Sở Xây dựng chia sẻ. Từ những mái ấm vững chắc ấy, nhiều hành trình mới đang được mở ra.