Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh và tuổi trẻ Việt Nam vinh dự, tự hào luôn nhận được sự quan tâm, lãnh đạo trực tiếp, toàn diện của Đảng và Nhà nước (Trong ảnh: Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng với đoàn viên, thanh niên tỉnh Hưng Yên, năm 2018). Ảnh: Tư liệu
Tóm tắt: Đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng là một trong những nội dung quan trọng trong công tác xây dựng Đảng, là nhiệm vụ cấp bách trong giai đoạn hiện nay. Thực hiện Nghị quyết Trung ương 5 khóa X về tiếp tục đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng đối với hoạt động của hệ thống chính trị, Đảng ta đã đề ra những phương thức lãnh đạo trực tiếp Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh. Trong thời gian qua đã đạt được nhiều kết quả quan trọng, tuy nhiên vẫn còn một số hạn chế. Từ đó việc đề xuất các giải pháp tiếp tục đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng đối với Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh là cần thiết.
Từ khóa : Đổi mới phương thức lãnh đạo, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, Nghị quyết Trung ương 5 khóa X, Nghị quyết Trung ương 6 khóa XIII.
1. Phương thức lãnh đạo của Đảng đối với Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh
Đảng Cộng sản Việt Nam luôn xác định vị trí, vai trò của Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh là đội hậu bị tin cậy của Đảng; công tác thanh niên là vấn đề sống còn của dân tộc và luôn khẳng định: “Đảng và Nhà nước ta luôn luôn coi trọng và đánh giá rất cao vai trò, vị trí của thanh niên, xác định thanh niên là lực lượng xã hội to lớn, là rường cột của nước nhà, chủ nhân tương tai của đất nước, là lực lượng xung kích trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, một trong những nhân tố quyết định sự thành bại của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa, hội nhập quốc tế, xây dựng chủ nghĩa xã hội” [1] . Từ đó, Đảng đã đề ra nhiều phương thức lãnh đạo để phù hợp với đặc thù của Đoàn Thanh niên, phù hợp với từng giai đoạn cách mạng của đất nước. Dưới ngọn cờ vinh quang của Đảng, Đoàn Thanh niên thời đại Hồ Chí Minh đã không ngừng phấn đấu, vượt qua mọi khó khăn, thử thách, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao, góp phần cùng toàn Đảng, toàn dân và toàn quân viết lên những trang sử hào hùng, giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước, đẩy mạnh công cuộc đổi mới vì mục tiêu xây dựng nước Việt Nam ngày càng giàu mạnh, thịnh vượng, phồn vinh.
Năm 1986, là thời điểm đánh dấu bước phát triển mới của đất nước. Đảng ta để ra đường lối đổi mới, trong đó có việc đổi mới công tác thanh niên. Hội nghị lần thứ tám Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa VI đã ban hành quyết định về “Đổi mới công tác quần chúng của Đảng, tăng cường mối quan hệ giữa Đảng và nhân dân”. Ngày 09/02/1991, Bộ Chính trị khóa VI đã ban hành Nghị quyết số 25/NQ-TW về “Đổi mới và tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thanh niên”. Nghị quyết đã khẳng định vai trò, vị trí quan trọng của thanh niên trong công cuộc đổi mới, ý nghĩa chiến lược của công tác thanh niên đối với tương lai dân tộc và vận mệnh của Tổ quốc.
Để kịp thời đáp ứng với yêu cầu, nhiệm vụ cách mạng trong tình hình mới, ngày 25/7/2008, Ban chấp hành Trung ương khóa X ban hành Nghị quyết số 25-NQ/TW về “tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thanh niên thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa”, đã xác định: “Đảng lãnh đạo công tác thanh niên và trực tiếp lãnh đạo Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh. Xây dựng Đoàn vững mạnh là một nội dung quan trọng trong công tác xây dựng Đảng, là xây dựng Đảng trước một bước. Đảng đề ra đường lối, chủ trương định hướng cho thanh niên hành động; xác định các chuẩn mực cho thanh niên phấn đấu; xây dựng các tấm gương điển hình tiên tiến cho thanh niên học tập và noi theo” [2] .
Đại hội lần thứ XIII của Đảng ta tiếp tục đề ra nhiệm vụ tiếp tục đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng trong điều kiện mới đó là: “Tiếp tục đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng đối với Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội, bảo đảm sự lãnh đạo thống nhất của Đảng, đồng thời tôn trọng các nguyên tắc tổ chức và hoạt động, vai trò, tính tự chủ, năng động sáng tạo của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội” [3] .
Tiếp tục cụ thể hóa Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII, Nghị quyết số 28-NQ/TW ngày 17/11/2022 của Hội nghị lần thứ Sáu Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII “ về tiếp tục đổi mới phương thức lãnh đạo, cầm quyền của Đảng đối với hệ thống chính trị trong giai đoạn mới ”, đã đề ra nhiệm vụ, giải pháp tiếp tục đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng đối với Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội: “Lãnh đạo đổi mới nội dung, phương thức hoạt động, hướng mạnh về cơ sở, nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền, vận động thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng; thực hiện tốt vai trò đại diện cho quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng, phản ánh tâm tư, nguyện vọng của đoàn viên, hội viên và Nhân dân; nâng cao chất lượng các phong trào thi đua yêu nước, các cuộc vận động, hoạt động giám sát, phản biện xã hội; xây dựng và chỉnh đốn tổ chức,phát triển đoàn viên, hội viên; làm cầu nối vững chắc giữa Đảng với Nhân dân” [4] .
Phương thức lãnh đạo của Đảng là tổng hợp các hình thức, phương pháp, quy chế, quy trình... mà Đảng sử dụng để thực hiện sự lãnh đạo đối với Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh. Phương thức lãnh đạo của Đảng đối với Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh đó là: (1) Đảng lãnh đạo Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh bằng việc xây dựng và ban hành các nghị quyết, chỉ thị, chương trình về công tác Đoàn và công tác thanh thiếu niên; (2) Đảng lãnh đạo bằng công tác tuyên truyền vận động, giáo dục, thuyết phục tổ chức đoàn, đoàn viên thanh niên thực hiện nghị quyết của Đoàn; (3) Đảng lãnh đạo Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh thông qua công tác tổ chức, cán bộ Đoàn; (4) Đảng lãnh đạo thông qua công tác kiểm tra, giám sát các tổ chức Đoàn, tổ chức đảng và đảng viên về thực hiện chủ trương, nghị quyết, chỉ thị của Đảng về xây dựng Đoàn, mở rộng mặt trận đoàn kết, tập hợp thanh niên; (5) Đảng lãnh đạo thông qua hành động gương mẫu của cán bộ Đoàn, cán bộ, đảng viên đối với đoàn viên, thanh niên.
2. Thực trạng đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng đối với Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh
Một là, Đảng lãnh đạo Đoàn TNCS Hồ Chí Minh bằng việc xây dựng và ban hành các nghị quyết, chỉ thị, chương trình về công tác Đoàn và công tác thanh niên. Từ khi thành lập đến nay Đảng ta luôn quan tâm, xác định vai trò quan trọng của công tác Đoàn và thanh niên, Đảng ta đã kịp thời ban hành Nghị quyết lãnh đạo như: Nghị quyết số 25/NQ-TW ngày 09/02/1991 về “Đổi mới và tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thanh niên”; Nghị quyết lần thứ tư Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa VII đã ban hành Nghị quyết về công tác thanh niên trong tình hình mới; Nghị quyết số 25-NQ/TW ngày 25/7/2008 của Ban Chấp hành Trung ương khóa X về “tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thanh niên thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa”; Kết luận số 62-KL/TW ngày 08/12/2009 của Bộ Chính trị “về tiếp tục đổi mới nội dung, phương thức hoạt động của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các đoàn thể chính trị - xã hội”. Các nghị quyết của Đảng đã góp phần tạo ra những chuyển biến nhất định trong nhận thức và chỉ đạo của các cấp ủy đảng, chính quyền, các đoàn thể xã hội đối với công tác thanh niên. Việc thực hiện các nghị quyết đã góp phần động viên thanh niên tham gia tích cực cống hiến vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, xây dựng Đoàn, xây dựng Đảng được bổ sung thường xuyên.
Hai là, Đảng lãnh đạo Đoàn TNCS Hồ Chí Minh bằng tuyên truyền, giáo dục, thuyết phục tổ chức đoàn, đoàn viên thanh niên thực hiện nghị quyết của Đảng, Đoàn
. Việc tuyên truyền, giáo dục nhằm tác động đến nhận thức, tư tưởng và hành động của đoàn viên, thanh niên. Để lãnh đạo Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, thì mỗi cấp bộ đảng, đảng viên phải thể hiện rõ tính tiền phong, gương mẫu trước quần chúng, đoàn viên, thanh niên trong hoạt động. Việc tuyên truyền, giáo dục được thực hiện hóa triển khai học tập các bài lý luận chính trị, học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh gắn với công tác đoàn như Đại hội lần thứ XII của Đoàn đã nêu: “giáo dục truyền thống cách mạng, lòng yêu nước, tinh thần tự tôn
dân tộc, giáo dục đạo đức, lối sống văn hóa; tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật đạt nhiều kết quả tiến bộ. Điển hình là các đợt sinh hoạt chính trị “Khát vọng cống hiến - Lẽ sống thanh niên”, các hoạt động nghiên cứu, tuyên truyền chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII; các hoạt động về nguồn, đền ơn đáp nghĩa; các cuộc thi, liên hoan, tuyên truyền ca khúc cách mạng, tuyên dương, nhân rộng các điển hình tiên tiến; xây dựng giá trị hình mẫu Thanh niên Việt Nam thời kỳ mới”
[5]
. Dưới sự lãnh đạo của Đảng, Đoàn TNCS Hồ Chí Minh đã thực hiện công tác tuyên truyền giáo dục đạt kết quả cao cụ thể: “Kết thúc nhiệm kỳ, 100% cán bộ; 99% đoàn viên được học tập, quán triệt và 85,2% thanh niên được tuyên truyền về các nghị quyết của Đảng, của Đoàn”
[6]
.
Ba là, Đảng lãnh đạo Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh thông qua công tác tổ chức, cán bộ Đoàn. Đó là việc quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng, bố trí, sử dụng, tạo điều kiện thuận lợi để các hoạt động có hiệu quả, thực hiện chính sách cán bộ đối với cán bộ đoàn. Trong thời gian qua, dưới sự lãnh đạo của Đảng, Đoàn TNCS Hồ Chí Minh đã quan tâm đến công tác cán bộ Đoàn, xây dựng đội ngũ cán bộ đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ như Đại hội lần thứ XII của Đoàn khắng định: “có nhiều chuyển biến tích cực, đội ngũ cán bộ từ Trung ương đến cơ sở được chuẩn hóa; năng lực công tác, bản lĩnh chính trị của cán bộ được nâng lên; các khâu của công tác cán bộ Đoàn được thực hiện nề nếp, chặt chẽ, đúng quy định” [7] . Công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ Đoàn được đặc biệt quan tâm. Nhiều cán bộ Đoàn được bố trí, sử dụng, luân chuyển góp phần bổ sung nguồn cán bộ chất lượng cho hệ thống chính trị. Các quy chế, quy định về rèn luyện tác phong, thực hiện lề lối công tác của cán bộ Đoàn gắn với các yêu cầu chống suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống và những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ được các cấp bộ Đoàn triển khai nghiêm túc. Chủ trương “1+2” (mỗi cán bộ cấp Trung ương, cấp tỉnh mỗi năm phải đi công tác cơ sở ít nhất 2 tháng) mang lại nhiều kết quả tốt trong đào tạo thực tiễn cho cán bộ. Học viện Thanh thiếu niên Việt Nam và các đơn vị đào tạo, bồi dưỡng cán bộ Đoàn ở các cấp được quan tâm đầu tư mọi mặt và phát huy tốt vai trò trong công tác đào tạo, bồi dưỡng, huấn luyện cán bộ Đoàn các cấp.
Bốn là, Đảng lãnh đạo thông qua công tác kiểm tra, giám sát các tổ chức Đoàn, tổ chức đảng và đảng viên. Công tác kiểm tra, giám sát của Đoàn trong thời gian qua có nhiều chuyển biến tích cực, đặc biệt là công tác giám sát, phản biện xã hội đối với các chính sách có liên quan đến thanh thiếu nhi. Nội dung kiểm tra, giám sát sát với thực tiễn công tác Đoàn, các hoạt động phong trào Đoàn theo tinh thần lãnh đạo của Đảng và Nghị quyết của Đại hội Đoàn. Các cấp bộ Đoàn thường xuyên đổi mới hình thức, phương pháp kiểm tra, giám sát; quy trình kiểm tra, giám sát chặt chẽ, khoa học. Hoạt động Ủy ban Kiểm tra các cấp ngày càng hiệu quả. Công tác tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ kiểm tra, giám sát cho các cấp bộ Đoàn được quan tâm thường xuyên. Chất lượng các đợt kiểm tra, giám sát ngày càng nâng cao.
Năm là, Đảng lãnh đạo thông qua hành động gương mẫu, tiên phong của cán bộ Đoàn, cán bộ, đảng viên đối với đoàn viên, thanh niên. Để đoàn viên thanh niên thực hiện theo thì mỗi cán bộ Đoàn, đảng viên cần phải thể hiện sự gương mẫu, tính tiên phong đúng bản chất của cán bộ Đoàn. Trong thời gian qua đoàn viên thanh niên nói chung, cán bộ Đoàn nói riêng đã tích cực gương mẫu, tiên phong trên các hoạt động như: Tình nguyện chung tay xây dựng nông thôn mới; Tình nguyện tham gia xây dựng đô thị văn minh; Tình nguyện bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu; Tình nguyện tham gia đảm bảo trật tự an toàn giao thông; Tình nguyện đảm bảo an sinh xã hội. “Đặc biệt, trong tình hình dịch bệnh COVID-19 diễn biến phức tạp, các cấp bộ Đoàn đã có nhiều hoạt động thiết thực, hiệu triệu và phát huy thanh niên, nêu cao tinh thần “Tiên phong - Tương trợ - Thích ứng”, tham gia tích cực, hiệu quả vào quá trình phòng chống dịch bệnh, khẳng định rõ nét vaitrò và sự tiên phong, sáng tạo của tuổi trẻ” [8] .
Cán bộ Đoàn, đoàn viên, thanh niên gương mẫu, tiên phong sáng tạo trong học tập, nghiên cứu khoa học; Sáng tạo trong lao động, sản xuất, kinh doanh; Sáng tạo trong công tác phục vụ nhân dân; Sáng tạo trong đời sống sinh hoạt. “Kết quả nổi bật là nhiệm kỳ qua, tổ chức Đoàn đã vận động đoàn viên, thanh niên đề xuất gần 6 triệu ý tưởng, sáng kiến, cải tiến ứng dụng khoa học công nghệ để tiết kiệm nguyên, nhiên liệu, thời gian sản xuất, đổi mới, cải tiến kiểu dáng, mẫu mã sản phẩm” [9] . Bên cạnh đó, cán bộ Đoàn, đoàn viên, thanh niên còn tiên phong, gương mẫu, xung kích trong thực hiện nhiệm vụ quốc phòng an ninh; Xung kích tham gia xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân cách mạng chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại; Xung kích thamgia thực hiện các chương trình, dự án, cuộc vận động hướng về biên giới, biển đảo, bảo vệ chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ; Xung kích tham gia đảm bảo an ninh trật tự trên địa bàn dân cư.
Để đạt được những ưu điểm trên nhờ sự thống nhất lãnh đạo trực tiếp, thường xuyên của Đảng, các cấp ủy Đảng từ Trung ương đến cơ sở đối với công tác Đoàn, đường lối, chủ trương lãnh đạo luôn đúng đắn, phù hợp và kịp thời đáp ứng nhiệm vụ từng giai đoạn cách mạng và hoạt động của công tác Đoàn. Các cấp bộ Đoàn từ Trung ương Đoàn đến cơ sở đã nỗ lực quyết tâm trong thực hiện Nghị quyết của Đảng, sớm hiện thực hóa thành chương trình, kế hoạch, phong trào Đoàn. Sự cụ thể hóa thành văn bản pháp luật, chương trình, đề án, chiến lược của Quốc hội, Chính phủ và các chính quyền địa phương. Phối hợp chặt chẽ của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội để hoạt động, phong trào Đoàn được thực hiện hiệu quả, thiết thực.
Bên cạnh những ưu đạt được về đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng đối với Đoàn TNCS Hồ Chí Minh trong thời qua, thì vẫn còn một số hạn chế như: một số cán bộ, đảng viên, cán bộ đoàn vẫn chưa quán triệt cụ thể quan điểm của Đảng đối với thanh niên và công tác thanh niên. Một số cấp ủy đảng đề ra phương thức lãnh đạo Đoàn TNCS Hồ Chí Minh còn chậm, chưa có đổi mới, chưa quan tâm đúng mức đến công tác Đoàn. Công tác kiểm tra, giám sát việc thực hiện nghị quyết của Đảng về lãnh đạo công tác thanh niên và Đoàn TNCS Hồ Chí Minh chưa thực hiện thường xuyên. Các nghị quyết của Đảng ở một số nơi chậm cụ thể hóa thành giải pháp, chương trình hành động, kế hoạch thực hiện. Quá trình triển khai thực hiện các nghị quyết của Đảng về công tác Đoàn, phong trào thanh niên hạn chế, thiếu đồng bộ chưa phù hợp với từng đơn vị, đối tượng.
Những hạn chế trên, xuất phát từ một số nguyên nhân sau: một số cấp ủy đảng, chính quyền, cán bộ, đảng viên còn có nhận thức phiến diện, chưa đầy đủ về thanh niên và công tác thanh niên. Các cấp chính quyền thiếu cơ chế, chính sách, nhất là cơ chế, chính sách liên quan đến các chương trình, dự án Đoàn tham gia phát triển kinh tế - xã hội cho đoàn viên, thanh niên. Một số cơ sở đoàn chưa quan tâm đúng mức đến chức năng trường học xã hội chủ nghĩa của thanh niên; tư duy, trình độ, năng lực, phương pháp, kỹ nẵng công tác đoàn của nhiều cán bộ đoàn chưa đáp ứng được yêu cầu hiện nay.
3. Giải pháp tiếp tục đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng đối với Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh
Một là, tiếp tục nâng cao nhận thức, tầm quan trọng và trách nhiệm về sự lãnh đạo của Đảng đối với Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh . Nâng cao nhận thức của các cấp ủy đảng và hệ thống chính trị về nhiệm vụ lãnh đạo xây dựng tổ chức đoàn và công tác thanh niên. Nâng cao nhận thức trong các cấp ủy, các cấp chính quyền, các ngành, đoàn thể, từng cán bộ, đảng viên, đoàn viên về vị trí, vai trò, tầm quan trọng của công tác thanh niên và hoạt động của Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh trong tình hình mới. Cấp ủy Đảng và hệ thống chính trị thường xuyên quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, kiểm tra thực hiện các nhiệm vụ mà Nghị quyết số 25-NQ/TW đã nếu, đáp ứng yêu cầu xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới và Chỉ thị số 42-CT/TW, ngày 24/3/2015 của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa cho thế hệ trẻ giai đoạn 2015-2030. Việc nâng cao nhận thức đúng sẽ tác động đến quá trình thực hiện đạt hiệu quả cao trong công tác đoàn, phong trào thanh thiếu nhi. Nhận thức rõ hơn sự lãnh đạo trực tiếp của Đảng đổi với Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, nhất là việc đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng. Đổi mới để phù hợp với đặc điểm của công tác đoàn, với yêu cầu, nhiệm vụ trong từng giai đoạn phát triển của đất nước. Qua đó để khẳng định đường lối lãnh đạo của Đảng đối với Đoàn Thanh niên không chỉ đúng đắn, mà còn kịp thời, đáp ứng yêu cầu, nguyện vọng của đoàn viên, thanh niên.
Hai là, tiếp tục xây dựng tổ chức Ðoàn Thanh niên trong sạch, vững mạnh từ Trung ương đến cơ sở, thực sự là trường học xã hội chủ nghĩa của thanh niên, đội dự bị tin cậy của Ðảng . Với tinh thần ở đâu có đoàn viên, thanh niên là ở có tổ chức Đoàn, các cấp bộ Đoàn cần tăng cường xây dựng tổ chức Đoàn ở những nơi có đoàn viên, thanh niên mà chưa thành lập được tổ chức Đoàn, nơi đặc thù như ở các khu công nghiệp, khu nhà trọ, trường học nhằm gắn kết, tạo sân chơi cho đoàn viên thanh niên. Xây dựng tổ chức Đoàn phải thiết thực, đảm bảo chất lượng trong hoạt động của tổ chức, không chạy theo hình thức, kiểu thành lập cho có rồi hoạt động với hình thức mờ nhạt, không thu hút tập hợp được đoàn viên thanh niên. Mỗi tổ chức Đoàn cần phải xây dựng được các cơ sở đoàn trực thuộc vững mạnh, tạo nên hệ thống thông suốt, hoạt động hiệu lực hiệu quả. Tùy thuộc vào đặc điểm của mỗi loại hình tổ chức đoàn, từ đó xây dựng chương trình hành động phù hợp trên cơ sở đường lối lãnh đạo của cấp ủy và những định hướng của Trung ương Đoàn, đoàn cấp trên trực tiếp. Xây dựng tổ chức Đoàn phải đảm bảo sự lãnh đạo trực tiếp, toàn diện, chặt chẽ và thường xuyên của các cấp ủy đảng. Lãnh đạo xây dựng Đoàn thực sự vững mạnh về chính trị, tư tưởng, đạo đức, tổ chức và cán bộ. Tạo điều kiện cho tổ chức đoàn chủ động triển khai các chương trình hành động, các chủ trương, nghị quyết của Đảng, đồng thời phát huy tính chủ động của tổ chức đoàn.
Ba là, xây dựng đội ngũ cán bộ Đoàn có bản lĩnh chính trị, đạo đức, trách nhiệm, năng lực, uy tín, tiên phong, gương mẫu. Các cấp ủy Đảng quan tâm xây dựng đội ngũ cán bộ Đoàn các cấp “vừa hồng, vừa chuyên”, có trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, năng lực đáp ứng yêu cầu công tác Đoàn và phong trào thanh thiếu nhi trong tình hình mới. “Xây dựng đội ngũ cán bộ Đoàn các cấp có đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ. Chú trọng đào tạo, bồi dưỡng, xây dựng đội ngũ cán bộ Đoàn tiên phong, có tinh thần đổi mới, dám nghĩ, dám làm, năng động và sáng tạo, thực sự trở thành đội quân xung kích cách mạng, lực lượng nòng cốt của tuổi trẻ, đội dự bị tin cậy của Đảng” [10] như lời phát biểu của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Đại hội đại biểu Đoàn TNCS Hồ Chí Minh toàn quốc lần thứ XII (2022 - 2027). Đối với đội ngũ cán bộ Đoàn hiện có thì cần “làm mới” đó là sự tác động làm thay đổi lề lối, phong cách làm việc, nâng cao năng lực, tư duy, sáng tạo, hình thành tâm thế của những người làm chủ tương lai, khơi dậy mạnh mẽ khát vọng cống hiến trong mỗi cán bộ. Bên cạnh đó cần tích cực, chủ động phát hiện, tạo nguồn cán bộ Đoàn từ sớm, từ xa, đảm bảo tính kế thừa, chiến lược trong xây dựng đội ngũ cán bộ Đoàn. Sửa đổi, bổ sung Hướng dẫn thực hiện Quy chế cán bộ đoàn. Quan tâm đến chính sách đối với cán bộ đoàn, đặc biệt là quy định về định biên, thang bảng lương, chế độ, công tác luân chuyển cán bộ. Thường xuyên mở các lớp đào tạo, bồi dưỡng cán bộ đoàn các cấp, chú trọng đào tạo trình độ đại học và sau đại học chất lượng cao. Đổi mới công tác cán bộ của Đảng trong các cơ quan của Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, bảo đảm tinh gọn, năng động, sâu sát với công tác Đoàn và phong trào thanh thiếu nhi, đồng thời phát huy vai trò của Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh tham gia xây dựng đội ngũ cán bộ cho các cơ quan Đảng và bộ máy nhà nước.
Bốn là, thường xuyên kiểm tra, giám sát và tiến hành sơ, tổng kết về phương thức lãnh đạo của Đảng đối với Đoàn TNCS Hồ Chí Minh. Việc tiến hành công tác kiểm tra, giám sát trong quá trình thực hiện đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng đối với Đoàn TNCS Hồ Chí Minh rất quan trọng, qua kiểm tra, giám sát để xem xét kịp thời phát hiện những bước, cách thức thực hiện chưa phù hợp cần phải có giải pháp khắc phục ngày tức thời, không để tình trạng thực hiện xong dẫn đến hậu quả không tốt thì mới đưa ra giải pháp. Đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng đối với Đoàn TNCS Hồ Chí Minh là một việc không dễ, không phải là ngày một, ngày hai là xong, trong quá trình thực hiện chắc hẳn sẽ có những sai lầm, nên việc kiểm tra, giám sát là một công cụ, biện pháp để Đảng ta định hướng ra chủ trương đúng đắn, phù hợp đối với công tác Đoàn. Thường xuyên kiểm tra, giám sát việc thực hiện Nghị quyết, Chỉ thị lãnh đạo của Đảng đối với Đoàn TNCS Hồ Chí Minh. Các cấp ủy Đảng căn cứ vào đặc thù của đơn vị, địa phương để xây dựng, ban hành nghị quyết lãnh đạo Đoàn thanh niên phù hợp, kịp thời và hiệu quả.
Bên cạnh đó, Đảng ta thường xuyên tiến hành sơ, tổng kết việc đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng đối với Đoàn TNCS Hồ Chí Minh để đánh giá, nhìn nhận với tinh thần thẳng thắn, khách quan, rõ ràng những ưu điểm để tiếp tục phát huy, những hạn chế để có giải pháp khắc phục. Những hạn chế được chỉ ra không phải để phê bình, mà để có cơ sở, căn cứ cho Đảng ta tiếp tục đề ra giải pháp căn cơ, sát với thực tế, yêu cầu, nhiệm vụ trong công tác Đoàn nhằm thực hiện tốt hơn việc đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng đối với Đoàn TNCS Hồ Chí Minh trong thời gian tới.
Thực tiễn chứng minh với những thành quả đạt được trong công tác đoàn và phong trào thanh thiếu nhi đến nay đã khẳng định vai trò lãnh đạo trực tiếp, toàn diện của Đảng. Vì vậy, trong mọi hoàn cảnh, mọi hoạt động của Đoàn đều phải đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng để đảm bảo tính định hướng, đúng với quan điểm, đường lối lãnh đạo của Đảng đối với công tác Đoàn. Bên cạnh đó các tổ chức Đoàn phải thường xuyên quán triệt sâu sắc quan điểm của Đảng, đồng thời nắm bắt đầy đủ, kịp thời đường lối lãnh của Đảng trong từng thời kỳ, từng giai đoạn cách mạng để từ đó đề ra nhiệm vụ công tác Đoàn đúng đắn, sáng tạo và phù hợp.
Công chức Tư pháp – Hộ tịch xã Song Phương, huyện Hoài Đức, Tp. Hà Nội.
[1] Văn kiện Đại hội đại biểu Đoàn TNCS Hồ Chí Minh toàn quốc lần thứ XII (2022 - 2027), Nxb. Thanh niên. H.2022, tr.23.
[2] Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Hội nghị lần thứ Bảy Ban Chấp hành Trung ương khóa X, Nxb. Chính trị quốc gia, H.2008, tr.42.
[3] Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Nxb CTQG, H, 2021, tập II, tr. 254
[4] Nghị quyết số 28-NQ/TW ngày 17/11/2022 của Hội nghị lần thứ Sáu Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII, tr.05.
[5] Văn kiện Đại hội đại biểu Đoàn TNCS Hồ Chí Minh toàn quốc lần thứ XII (2022 - 2027), Nxb. Thanh niên. H.2022, tr.34.
[6] Văn kiện Đại hội đại biểu Đoàn TNCS Hồ Chí Minh toàn quốc lần thứ XII (2022 - 2027), Nxb. Thanh niên. H.2022, tr.34.
[7] Văn kiện Đại hội đại biểu Đoàn TNCS Hồ Chí Minh toàn quốc lần thứ XII (2022 - 2027), Nxb. Thanh niên. H.2022, tr.42.
[8] Văn kiện Đại hội đại biểu Đoàn TNCS Hồ Chí Minh toàn quốc lần thứ XII (2022 - 2027), Nxb. Thanh niên. H.2022, tr.36.
[9] Văn kiện Đại hội đại biểu Đoàn TNCS Hồ Chí Minh toàn quốc lần thứ XII (2022 - 2027), Nxb. Thanh niên. H.2022, tr.36.
[10] Văn kiện Đại hội đại biểu Đoàn TNCS Hồ Chí Minh toàn quốc lần thứ XII (2022 - 2027), Nxb. Thanh niên. H.2022, tr.27.
ThS. Nguyễn Đức Chiến