Đồng Nai lập quy hoạch đô thị sân bay Long Thành với 5 phân khu

Trong chiến lược phát triển không gian đô thị vùng Đông Nam Bộ, Long Thành đang được định hướng trở thành thành phố song sinh với TP.HCM, giữ vai trò trung tâm động lực mới về hàng không, logistics, công nghiệp công nghệ cao và dịch vụ quốc tế. Định hướng này được thể hiện rõ trong Đồ án Quy hoạch chung đô thị Long Thành đến năm 2045, do tỉnh Đồng Nai tổ chức lập, gắn chặt với tiến trình hình thành Sân bay Quốc tế Long Thành.

Định vị Long Thành trong không gian phát triển vùng

Theo các cơ quan chuyên môn, việc phát triển Long Thành không chỉ dừng lại ở mô hình đô thị vệ tinh, mà hướng đến vai trò cực tăng trưởng song hành với TP.HCM. Nếu TP.HCM tiếp tục giữ vai trò trung tâm tài chính, thương mại và dịch vụ tổng hợp, thì Long Thành sẽ đảm nhiệm vai trò bổ sung chiến lược, tập trung vào hàng không quốc tế, logistics, công nghiệp giá trị cao và dịch vụ chuyên biệt.

Mô hình được hiểu là hai đô thị có chức năng khác biệt nhưng bổ trợ lẫn nhau, được kết nối bằng hệ thống hạ tầng giao thông hiện đại, cùng nằm trong một không gian kinh tế – đô thị thống nhất. Trong đó, Long Thành được kỳ vọng sẽ chia sẻ áp lực dân số, hạ tầng và đất đai với TP.HCM trong dài hạn.

Quy mô và tầm nhìn quy hoạch đến năm 2045

Đô thị Long Thành được quy hoạch với quy mô hơn 43.000 ha, bao phủ toàn bộ khu vực trung tâm huyện Long Thành hiện nay và các vùng phát triển mở rộng. Tầm nhìn đến năm 2045, đô thị này dự kiến đạt quy mô dân số khoảng 1,3 – 1,5 triệu người, trở thành một trong những đô thị lớn của khu vực phía Nam.

Quy hoạch xác định mục tiêu xây dựng Long Thành thành đô thị sân bay (Aerotropolis) hiện đại, thông minh, có bản sắc riêng, phát triển hài hòa giữa kinh tế – xã hội – môi trường. Đây là mô hình đô thị lấy sân bay quốc tế làm hạt nhân, trong đó các hoạt động sản xuất, dịch vụ và thương mại được tổ chức xoay quanh chuỗi giá trị hàng không và logistics toàn cầu.

Cấu trúc đô thị với 5 phân khu chức năng

Theo định hướng quy hoạch, không gian đô thị Long Thành được tổ chức thành 5 phân khu chức năng chính, nhằm đảm bảo phát triển cân bằng, tránh dồn nén và tạo điều kiện mở rộng trong tương lai.

Phân khu thứ nhất là khu trung tâm sân bay, gắn trực tiếp với Sân bay Quốc tế Long Thành. Đây là khu vực tập trung các chức năng hàng không, dịch vụ phụ trợ, trung tâm điều hành, logistics hàng không và các hoạt động thương mại liên quan đến vận chuyển hành khách, hàng hóa quốc tế.

Phân khu thứ hai là lõi đô thị trung tâm, nơi hình thành các trung tâm tài chính, thương mại, dịch vụ cao cấp, văn phòng, khách sạn và không gian đô thị mật độ cao. Phân khu này đóng vai trò là “bộ mặt” của đô thị Long Thành, đáp ứng nhu cầu làm việc, sinh sống của chuyên gia, lao động trình độ cao trong và ngoài nước.

Phân khu thứ ba là khu công nghiệp – công nghệ cao, định hướng thu hút các ngành công nghiệp sạch, công nghiệp hỗ trợ hàng không, logistics, công nghệ thông tin, bán dẫn và nghiên cứu – phát triển. Điểm nhấn của phân khu này là chuyển dịch từ mô hình khu công nghiệp truyền thống sang mô hình sản xuất gắn với đổi mới sáng tạo.

Phân khu thứ tư là khu logistics và dịch vụ hậu cần, được bố trí dọc các trục giao thông chiến lược, kết nối trực tiếp sân bay với hệ thống cao tốc, đường sắt và cảng biển. Đây được xem là mắt xích quan trọng giúp Long Thành tham gia sâu vào chuỗi cung ứng toàn cầu.

Phân khu thứ năm là khu đô thị sinh thái – du lịch và dân cư, tập trung phát triển không gian ở chất lượng cao, khu sinh thái, dịch vụ du lịch, nghỉ dưỡng và hệ thống cây xanh, mặt nước. Phân khu này nhằm đảm bảo cân bằng sinh thái và nâng cao chất lượng sống cho người dân đô thị.

Hạ tầng giao thông then chốt

Một trong những yếu tố then chốt giúp Long Thành trở thành thành phố song sinh với TP.HCM chính là hạ tầng giao thông liên vùng. Ngoài sân bay quốc tế, khu vực này còn được kết nối bởi loạt tuyến giao thông chiến lược như cao tốc TP.HCM – Long Thành – Dầu Giây, Biên Hòa – Vũng Tàu, Bến Lức – Long Thành, cùng các tuyến vành đai, quốc lộ và định hướng đường sắt, metro trong tương lai.

Việc phát triển đồng bộ hạ tầng giao thông giúp rút ngắn thời gian di chuyển giữa hai đô thị, tạo điều kiện cho dòng chảy lao động, hàng hóa, dịch vụ và tri thức giữa TP.HCM và Long Thành diễn ra thuận lợi.

Ý nghĩa đối với phát triển vùng Đông Nam Bộ

Theo đánh giá của các chuyên gia quy hoạch, nếu được triển khai đúng định hướng, Long Thành sẽ góp phần tái cấu trúc không gian đô thị vùng Đông Nam Bộ, giảm áp lực cho TP.HCM, đồng thời mở ra dư địa phát triển mới cho Đồng Nai và các địa phương lân cận.

Thay vì phát triển dàn trải, mô hình thành phố song sinh giúp phân bổ chức năng rõ ràng, tăng hiệu quả sử dụng đất và hạ tầng, đồng thời nâng cao sức cạnh tranh của toàn vùng trong bối cảnh hội nhập quốc tế.

Định hướng quy hoạch Long Thành thành thành phố song sinh với TP.HCM không chỉ là một mục tiêu phát triển đô thị đơn thuần, mà là bước đi chiến lược trong dài hạn. Với quy mô hơn 43.000 ha, cấu trúc 5 phân khu chức năng và hạt nhân là Sân bay Quốc tế Long Thành, đô thị này được kỳ vọng sẽ trở thành cực tăng trưởng mới, đồng hành cùng TP.HCM, góp phần định hình diện mạo phát triển của vùng kinh tế trọng điểm phía Nam trong nhiều thập kỷ tới.

Đăng Thy