Khách du lịch chụp ảnh bên cây di sản tại Vườn quốc gia Bù Gia Mập.
Vẻ đẹp đa dạng của hệ sinh thái rừng Đồng Nai
Đến với Đồng Nai, du khách có cơ hội trải nghiệm nhiều hệ sinh thái rừng đặc sắc như rừng mưa nhiệt đới, rừng kín thường xanh, rừng thường xanh nửa rụng lá, rừng tre nứa… Những hệ sinh thái này phân bố trên khắp địa bàn tỉnh, tạo nên nhiều điểm đến nổi bật:
- Vườn quốc gia (VQG) Cát Tiên
- Vườn quốc gia Bù Gia Mập
- Khu Bảo tồn Thiên nhiên - Văn hóa Đồng Nai
- Các khu rừng phòng hộ Tân Phú, Long Thành
- Các danh thắng như núi Bà Rá, núi Chứa Chan…
Mỗi địa danh không chỉ là một điểm dừng chân, mà còn là hành trình khám phá thiên nhiên kỳ thú, mang đến trải nghiệm đáng nhớ cho du khách trong và ngoài nước.
Vườn quốc gia Cát Tiên – “Ngôi nhà của muông thú”
Nổi bật nhất trong số đó là Vườn quốc gia Cát Tiên, nằm tại xã Nam Cát Tiên, với diện tích hơn 82 ngàn hécta. Đây là một trong những VQG nổi tiếng nhất của Việt Nam và được thế giới biết đến.
Cát Tiên được mệnh danh là “ngôi nhà của muông thú”, với trên 1.100 loài thú, bò sát, côn trùng. Đây cũng là nơi sinh sống của hàng chục cá thể voi và nhiều loài động vật quý hiếm nằm trong Sách đỏ thế giới, như: vượn đen má vàng, gấu ngựa, gấu chó, bò tót, voi, chà vá chân đen, hoẵng…
Ông Phạm Xuân Thịnh, Giám đốc VQG Cát Tiên, chia sẻ: "Cát Tiên không chỉ là điểm đến khám phá đa dạng sinh học, mà còn hướng đến phát triển du lịch có trách nhiệm, gắn liền với bảo vệ thiên nhiên, gìn giữ môi trường và cân bằng carbon – một trong những tiêu chí quan trọng khi Đồng Nai thu hút các dự án FDI trong thời gian tới.".
Ngay từ khi bước chân vào vườn, du khách đều được khuyến nghị không xả rác, hạn chế rác thải nhựa. Cán bộ, nhân viên luôn nêu cao tinh thần giữ gìn môi trường, chủ động nhặt rác khi phát hiện. Chính những hành động nhỏ này đã tạo nên nét văn hóa du lịch đặc trưng, giúp Cát Tiên trở thành điểm đến được cộng đồng quốc tế đánh giá cao.
Vườn quốc gia Bù Gia Mập – Nơi văn hóa hòa quyện thiên nhiên
Phía Bắc Đồng Nai có VQG Bù Gia Mập, rộng trên 25 ngàn hécta, nằm trên địa bàn xã Bù Gia Mập và xã Đăk Ơ. Đây là địa bàn sinh sống chủ yếu của đồng bào dân tộc M’nông và S’tiêng, chiếm hơn 70% dân số.
Ông Vương Đức Hòa, Giám đốc VQG Bù Gia Mập, cho biết: "Bên cạnh phát triển du lịch sinh thái rừng, vườn còn phối hợp với chính quyền địa phương phục dựng Điểm cuối đường ống dẫn xăng dầu VK96, khôi phục nghề truyền thống, ẩm thực, trang phục dân tộc, từ đó tạo ra các sản phẩm du lịch đặc trưng, gắn với bản sắc văn hóa.".
Trong thời gian tới, vườn sẽ tiếp tục tổ chức tập huấn kỹ năng du lịch cho người dân, như hướng dẫn viên, nấu ăn, làm homestay… Các mô hình du lịch cộng đồng thân thiện với môi trường đang mở ra cơ hội sinh kế mới, đồng thời quảng bá hình ảnh Đồng Nai như một điểm đến xanh, gần gũi và giàu bản sắc.
Dự án quy mô lớn – động lực cho bứt phá
Đồng Nai đang triển khai nhiều đề án và dự án du lịch sinh thái trọng điểm nhằm khai thác tối đa tiềm năng:
- Đề án Du lịch sinh thái nghỉ dưỡng thác Mai – bàu Nước Sôi (Tân Phú): khai thác cảnh quan thác nước và nguồn nước khoáng nóng tự nhiên 50–60°C, phát triển du lịch nghỉ dưỡng, chăm sóc sức khỏe. Đây là đề án du lịch sinh thái rừng đầu tiên của Đồng Nai được thông qua sau nhiều năm chuẩn bị.
- Đề án Du lịch sinh thái Khu Bảo tồn Thiên nhiên - Văn hóa Đồng Nai (2021–2030): tổng vốn đầu tư gần 1.000 tỷ đồng, tập trung phát triển các khu nghỉ dưỡng sinh thái cao cấp kết hợp hồ và rừng.
- Dự án Du lịch sinh thái núi Chứa Chan (khởi động tháng 4/2025): quy mô 107 hécta, vốn đầu tư dự kiến gần 18.000 tỷ đồng. Với độ cao 837m, Chứa Chan được mệnh danh là “Đệ nhị thiên sơn” của Đông Nam Bộ. Dự án sẽ đầu tư các hạng mục biệt thự nghỉ dưỡng, khu thương mại, khách sạn, hệ thống cáp treo và đường sắt leo núi… hứa hẹn đưa nơi đây trở thành điểm du lịch biểu tượng của Đồng Nai.
Hướng đến phát triển bền vững và hội nhập quốc tế
Sở hữu nguồn tài nguyên phong phú, lại nằm trong nhóm tỉnh dẫn đầu cả nước về thu hút FDI, Đồng Nai có nhiều lợi thế để phát triển du lịch sinh thái rừng. Đặc biệt, khi Cảng hàng không quốc tế Long Thành đi vào hoạt động, nơi đây sẽ trở thành cửa ngõ đón khách du lịch quốc tế, tạo đà cho ngành du lịch Đồng Nai cất cánh.
Chiến lược phát triển du lịch của tỉnh tập trung vào:
- Xây dựng tuyến du lịch sinh thái đặc thù: trải nghiệm rừng tại VQG Bù Gia Mập, cắm trại tại trảng cỏ Bù Lạch, tham quan Đảo Yến Sơn Hà, leo núi Bà Rá…
- Kết nối liên vùng và quốc tế: hình thành các tour đi qua TP.HCM – Đồng Nai – Campuchia – Lào – Thái Lan.
- Phát triển du lịch xanh, bền vững: chú trọng bảo tồn thiên nhiên, cân bằng sinh thái, giảm phát thải carbon.
- Khuyến khích cộng đồng tham gia: tạo điều kiện cho người dân, đặc biệt là đồng bào dân tộc thiểu số, tham gia làm du lịch cộng đồng, vừa tăng thu nhập vừa quảng bá văn hóa bản địa.
Kỳ vọng tương lai
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu và áp lực công nghiệp hóa ngày càng lớn, việc Đồng Nai kiên định hướng đi du lịch sinh thái rừng chính là bước đi chiến lược để hài hòa giữa phát triển kinh tế và bảo vệ môi trường.
Khi các dự án trọng điểm hoàn thành, kết hợp với lợi thế sẵn có, Đồng Nai hoàn toàn có thể trở thành một trong những trung tâm du lịch sinh thái hàng đầu khu vực Đông Nam Á. Điều này không chỉ mang lại lợi ích về kinh tế, mà còn nâng tầm hình ảnh Đồng Nai – một điểm đến xanh, thân thiện và bền vững.
Với gần 349 ngàn hécta rừng, Đồng Nai sở hữu kho báu thiên nhiên vô giá. Nếu được quản lý, khai thác hợp lý, gắn liền với trách nhiệm bảo tồn, du lịch sinh thái rừng chắc chắn sẽ trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, góp phần quan trọng vào chiến lược phát triển bền vững của tỉnh trong tương lai.
Đồng Nai không chỉ mời gọi du khách đến để nghỉ ngơi và khám phá, mà còn gửi đi thông điệp mạnh mẽ về bảo vệ môi trường, giữ gìn hệ sinh thái và xây dựng một tương lai xanh cho thế hệ mai sau.
Tấn Tài