Xu hướng tăng lãi suất huy động được dự báo sẽ kéo dài sang 2026 và lan dần sang lãi suất cho vay từ nửa cuối năm.
Theo dự báo mới công bố trong báo cáo ngành ngân hàng của Công ty Chứng khoán MB (MBS), xu hướng tăng lãi suất huy động sẽ kéo dài sang 2026 và lan dần sang lãi suất cho vay từ nửa cuối năm.
LDR lên tới 111%, lãi suất bật tăng từ tháng 10
Theo thống kê thị trường, lãi suất huy động đã duy trì quanh mức thấp kể từ giữa năm 2024 đến hết tháng 9/2025, với bình quân lãi suất kỳ hạn 12 tháng ở mức 4,8%. Sau đó, lãi suất bắt đầu tăng về phía cuối năm.
Theo MBS, áp lực tăng lãi suất đến từ ba yếu tố lớn. Thứ nhất, tỷ lệ cho vay trên huy động (LDR thuần) của 27 ngân hàng thương mại niêm yết đã đạt mức cao nhất trong nhiều năm, lên tới 111% tại cuối quý 3/2025. Điều này cho thấy nhu cầu vốn tín dụng vượt xa khả năng huy động hiện hữu, buộc các ngân hàng phải điều chỉnh lãi suất để thu hút nguồn tiền mới.
Thứ hai, tín dụng có xu hướng tăng mạnh trong quý 4 hằng năm khi nhu cầu vốn của doanh nghiệp và người dân tăng phục vụ sản xuất – kinh doanh và tiêu dùng cuối năm.
Thứ ba, thanh khoản trên thị trường liên ngân hàng suy giảm, dù Ngân hàng Nhà nước liên tục bơm ròng trong ba tháng gần đây. Lãi suất qua đêm trên thị trường 2 đã leo lên 7,35% vào ngày 3/12/2025 – mức cao nhất trong nhiều năm.
Trong bối cảnh này, giới phân tích kỳ vọng lãi suất huy động sẽ tiếp tục đi lên nhằm đảm bảo nguồn vốn cho vay, kéo theo mặt bằng lãi suất cho vay có thể tăng dần.
Dự báo 2026: Lãi suất huy động tăng thêm 25–50 điểm cơ bản
MBS dự báo, trong nửa đầu năm 2026, mặt bằng lãi suất huy động được dự báo tăng nhẹ, đặc biệt tại nhóm ngân hàng thương mại cổ phần tư nhân – nơi áp lực huy động vốn lớn hơn. MBS ước tính nhóm này có thể tăng 25–50 điểm cơ bản so với cuối năm 2025, trong khi nhóm ngân hàng quốc doanh tăng khoảng 15–30 điểm cơ bản.
MBS cũng nhận định dư địa hỗ trợ thanh khoản từ chính sách tiền tệ sẽ hạn chế hơn so với năm 2025 do tăng trưởng tín dụng phục hồi và cấu trúc kỳ hạn vốn thay đổi mạnh. Điều này càng củng cố triển vọng lãi suất huy động đi lên.
Lãi suất cho vay thấp trong nửa đầu 2026
Dù lãi suất huy động đi lên, mặt bằng lãi suất cho vay nhiều khả năng vẫn duy trì mức thấp tương đương năm 2025 trong nửa đầu năm 2026. Nguyên nhân đến từ cạnh tranh tín dụng gay gắt và lãi suất thả nổi chưa theo kịp đà tăng của chi phí vốn.
Theo MBS, biên lãi ròng (NIM) toàn ngành trong 9 tháng đầu năm 2025 ghi nhận mức 3,2%, giảm 33 điểm cơ bản so với cùng kỳ. Riêng quý 3, NIM đạt 3,1%, giảm 12 điểm cơ bản so với quý 2 và giảm 33 điểm cơ bản so với cùng kỳ năm trước. Việc giảm lãi suất cho vay sâu trong năm 2025, cùng chi phí vốn gần như đi ngang, khiến biên lợi nhuận của ngân hàng bị thu hẹp đáng kể.
Lãi suất cho vay duy trì ở mức thấp nhằm cạnh tranh tín dụng cũng như hỗ trợ nền kinh tế khiến lợi suất tài sản giảm đáng kể so với cùng kỳ trong 9 tháng đầu năm 2025. Nguồn: MBS
Trong khi đó, cơ cấu cho vay có sự thay đổi đáng chú ý: nợ trung hạn tăng 19% và nợ dài hạn tăng 16,9% so với đầu năm, cao hơn nhiều so với mức tăng 13,1% của nợ ngắn hạn. Điều này cho thấy nhu cầu vay vốn chu kỳ dài đang mở rộng – yếu tố hỗ trợ tăng lãi suất cho vay trong thời gian tới, bởi các khoản vay trung dài hạn có lãi suất cao hơn.
Nửa cuối năm 2026: Lãi suất cho vay có thể nhích lên
Giới phân tích cho rằng bước sang nửa cuối năm 2026, lãi suất cho vay sẽ tăng nhẹ khi các khoản vay trung dài hạn giải ngân năm 2025 bắt đầu kết thúc thời gian ưu đãi và thả nổi theo lãi suất huy động. Điều này giúp cải thiện NIM trong nửa cuối năm.
Bên cạnh đó, nhu cầu tín dụng phục vụ sản xuất kinh doanh của nhóm doanh nghiệp nhỏ và vừa (SME) và khách hàng cá nhân được kỳ vọng phục hồi mạnh, qua đó đẩy mặt bằng lãi suất đi lên.
Lãi suất huy động đã bước vào chu kỳ tăng mới từ cuối năm 2025 và áp lực dự kiến kéo dài sang 2026. Dù lãi suất cho vay duy trì mức thấp trong ngắn hạn, các yếu tố hỗ trợ từ cơ cấu cho vay trung dài hạn, áp lực thanh khoản và tín dụng phục hồi có thể thiết lập mặt bằng lãi suất cao hơn trong nửa cuối năm tới.
Theo đánh giá của MBS, biên lãi ròng (NIM) ngân hàng nhiều khả năng tiếp tục chịu sức ép trong nửa đầu 2026 trước khi có tín hiệu cải thiện rõ rệt hơn vào giai đoạn cuối năm. Đây sẽ là thời điểm lãi suất cho vay bắt đầu phản ánh rõ tác động từ chi phí vốn tăng và nhu cầu tín dụng phục hồi rộng hơn.
Anh Mai