Khi trẻ xuất hiện các triệu chứng như: Khát nước, uống nhiều, tiểu nhiều, gầy sút cân, mệt mỏi, mờ mắt, đái dầm, đặc biệt kèm theo một số triệu chứng như đau bụng, nôn, rối loạn ý thức, thở nhanh sâu, hơi thở có mùi trái cây chín... thì cần đưa ngay tới cơ sở y tế để được khám và điều trị kịp thời - Ảnh: VGP/TQ
Đây chỉ là một trong 10 trường hợp bệnh nhân từ 7-18 tuổi mà vài tháng gần đây khoa Nội tiết, Bệnh viện Nội tiết Trung ương đã tiếp nhận, với chẩn đoán đái tháo đường type 1, đều ở mức đường huyết rất cao.
Theo tìm hiểu từ gia đình bệnh nhân, gần đây trẻ xuất hiện các triệu chứng như mệt, khát nước, uống nhiều, đi tiểu nhiều, gầy sút cân nên gia đình đã đưa trẻ đi khám.
Trẻ nhập viện trong tình trạng đường huyết cao 26,1 mmol/l, cao gấp nhiều lần người bình thường, kèm dấu hiệu mất nước.
Sau khi vào viện và được làm các xét nghiệm chẩn đoán xác định, trẻ được điều trị tích cực, bù dịch, kiểm soát đường huyết bằng insulin, tư vấn và điều chỉnh thực hiện chế độ dinh dưỡng.
Gần một tuần điều trị, hiện tại tình trạng sức khỏe của trẻ đã cải thiện rất tốt, đường huyết đã ổn định hơn. Dự kiến, trẻ sẽ được ra viện và theo dõi điều trị ngoại trú trong vài ngày tới.
Theo BS Nguyễn Mạnh Tuấn, khoa Nội tiết, đái tháo đường type 1 (hay còn gọi là tiểu đường tuýp 1) là tình trạng bệnh lý xảy ra khi tuyến tụy không sản xuất được hoặc sản xuất rất ít insulin dẫn đến thiếu hụt insulin nội sinh nghiêm trọng.
Chính vì điều này, đái tháo đường type 1 thường được gọi là đái tháo đường phụ thuộc insulin. Nếu không có insulin, glucose trong máu không thể đi vào tế bào và tích tụ dần trong máu dẫn đến tăng đường máu, trong khi các tế bào lại bị "đói năng lượng" do không thể tiếp nhận được glucose. Khi lượng đường trong máu tăng cao kéo dài sẽ gây hại cho cơ thể và gây ra nhiều triệu chứng, thậm chí biến chứng nguy hiểm của bệnh đái tháo đường.
Bệnh đái tháo đường có thể khởi phát từ người vài tháng tuổi, độ tuổi hay gặp nhất là từ 10-14 tuổi. Tỉ lệ nam/nữ là tương đương nhau. Đái tháo đường type 1 chiếm khoảng 5-10% trong số người mắc bệnh đái tháo đường.
Nguyên nhân gây đái tháo đường tuýp 1 thì đến 95% trường hợp do cơ chế tự miễn và 5% không rõ nguyên nhân. Do hệ miễn dịch tấn công nhầm và phá hủy các tế bào có nhiệm vụ sản xuất insulin ở tuyến tụy.
Một vài yếu tố nguy cơ khác như nhiễm virus Coxsackie, Rubella, Cytomegalo hoặc chế độ ăn tiếp xúc sớm với sữa bò cũng liên quan tới việc khởi phát bệnh. Một số kháng thể kháng tế bào beta của tụy cũng có thể tìm thấy ở phần lớn bệnh nhân đái tháo đường type 1.
Cũng theo BS Nguyễn Mạnh Tuấn, trước đây nhiều người nhầm lẫn rằng đái tháo đường type 1 là một bệnh lý di truyền, điều này không đúng. Đái tháo đường type 1 không được xếp vào nhóm bệnh rối loạn di truyền. Tuy nhiên, một người có khả năng mắc bệnh đái tháo đường tuýp 1 cao hơn nếu có người thân trực hệ, như cha mẹ hoặc anh chị em mắc bệnh này.
Vì vậy, khi thấy xuất hiện các triệu chứng như khát nước, uống nhiều, tiểu nhiều, gầy sút cân, mệt mỏi, mờ mắt, đái dầm ở trẻ…, đặc biệt, khi xuất hiện kèm theo một số triệu chứng cảnh báo nguy hiểm của đái tháo đường type 1 như đau bụng, nôn, rối loạn ý thức, thở nhanh sâu, hơi thở có mùi trái cây chín (táo chín…) thì người bệnh phải được đưa ngay tới cơ sở y tế để được khám, chẩn đoán xác định và điều trị một cách kịp thời.
Nhiều người nhầm tưởng đái tháo đường có thể chữa khỏi
Hiện tại, để điều trị đái tháo đường type 1, việc sử dụng insulin vẫn là bắt buộc. Sử dụng insulin sớm còn giúp bảo tồn chức năng tế bào beta còn sót lại. Kiểm soát đường huyết tốt góp phần giảm các nguy cơ về biến chứng trong lâu dài.
Ngoài ra, người bệnh cũng phải điều chỉnh chế độ ăn và sinh hoạt phù hợp với từng cá thể.
Đối với người có chế độ hoạt động thể lực vừa phải nên duy trì khoảng 30-35 kalo/kg/ngày.
Cân đối giữa các tỷ lệ Carbonhydrat, protid, lipid giúp kiểm soát đường huyết nhưng cũng đảm bảo về sinh hoạt làm việc cho người bệnh.
Đặc biệt ở trẻ em, ngoài kiểm soát đường huyết, còn phải đảm bảo mục tiêu về tăng trưởng và phát triển bình thường của trẻ.
Người bệnh đái tháo đường type 1 nên theo dõi đường huyết tối thiểu 4 lần/ngày để có thể điều chỉnh liều lượng insulin dựa theo đường máu tại nhà. Với trẻ em có thể được thay đổi. Bên cạnh đó, người đái tháo đường type 1 nên thay đổi luân phiên vị trí tiêm cũng như vị trí thử đường huyết để có kết quả tốt nhất.
Hiện nay, có rất nhiều người dân nhầm tưởng đái tháo đường có thể chữa khỏi và tin vào nhiều nội dung quảng cáo không chính xác từ các trang mạng xã hội.
BS Nguyễn Mạnh Tuấn khẳng định, đến thời điểm hiện tại chưa có biện pháp dự phòng đặc hiệu cho bệnh đái tháo đường type 1. Khi có các biểu hiện như trên, người dân nên đến thăm khám ngay tại cơ sở y tế chuyên khoa nội tiết để được chẩn đoán và điều trị phù hợp. Việc thăm khám định kỳ đối với người bệnh đái tháo đường type 1 là rất quan trọng, giúp theo dõi và điều chỉnh phác đồ điều trị cho người bệnh.
Theo Chinhphu
