Ảnh minh họa
Cụ thể, theo thông báo từ Văn phòng Quốc gia về giảm nghèo (thuộc Bộ Nông nghiệp và Môi trường), trong giai đoạn 2021-2025, công tác giảm nghèo đã đạt và vượt các mục tiêu do Quốc hội và Chính phủ giao (mục tiêu là giảm 1-1,5%/năm). Trong giai đoạn này, tỷ lệ hộ nghèo giảm từ 5,2% xuống còn 1,93% vào năm 2024. Riêng các vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, mức giảm bình quân mỗi năm vượt 3%.
Đến cuối năm 2025, tỷ lệ hộ nghèo đa chiều được kỳ vọng sẽ giảm xuống còn khoảng 0,9-1,1%, trong khi tỷ lệ hộ nghèo tại khu vực dân tộc thiểu số ước đạt 12,55%.
Trong giai đoạn 2021-2025, cho đến nay, chương trình giảm nghèo bền vững được bố trí tổng kinh phí là 75.000 tỷ đồng, trong đó ngân sách trung ương khoảng 48.000 tỷ đồng, vốn đối ứng từ địa phương khoảng 12.000 tỷ đồng, cùng với các nguồn vốn huy động khác từ xã hội hóa.
Cũng trong giai đoạn này, hơn 10.500 mô hình, dự án giảm nghèo đã được triển khai, nhằm tạo sinh kế bền vững và hỗ trợ chuyển dịch cơ cấu kinh tế – lao động ở các xã nghèo. Ngân hàng Chính sách Xã hội đã cho vay gần 397.000 tỷ đồng để giảm nghèo, tạo việc làm cho hơn 6,7 triệu lượt khách hàng; trong đó riêng vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi được vay trên 135.000 tỷ đồng.
Tuy nhiên, giai đoạn 2026-2030 vẫn đối mặt nhiều khó khăn. Một số vùng như trung du và miền núi phía Bắc, Tây Nguyên có tỷ lệ hộ nghèo và nguy cơ tái nghèo cao. Ở vùng sâu, vùng xa còn thiếu các cơ sở hạ tầng thiết yếu; dịch vụ y tế, giáo dục, nước sạch, vệ sinh môi trường chưa đảm bảo; hạ tầng sản xuất, thương mại, logistics chưa kết nối đồng bộ, ảnh hưởng đến hiệu quả sinh kế. Các mô hình giảm nghèo tại nhiều nơi chưa thực sự bền vững, chưa phù hợp với điều kiện địa phương và nhu cầu phát triển lâu dài.
Về giai đoạn 2026-2030, nội dung giảm nghèo bền vững được chia thành ba nhóm chính:
Hỗ trợ phát triển hạ tầng kinh tế – xã hội cho các vùng nghèo; Hỗ trợ giảm các chiều thiếu hụt trong tiếp cận dịch vụ xã hội cơ bản, theo chuẩn nghèo mới; Ban hành công tác quản lý, điều hành, thông tin tuyên truyền, giám sát và kiểm tra.
Mức sống tối thiểu sẽ được công bố hàng năm để làm căn cứ xác định các chuẩn chính sách xã hội — đồng thời hỗ trợ điều chỉnh lương tối thiểu vùng cho người lao động, kể từ năm 2028. Hiện nay, Bộ Tài chính đang soạn dự thảo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt đề án này.
Một trong những trọng tâm là tiến hành khảo sát mức sống tối thiểu của dân cư tại cả vùng nông thôn và thành thị, xác định danh mục và số lượng hàng hóa, lương thực, thực phẩm cần thiết để đáp ứng nhu cầu tối thiểu của người lao động. Theo dự thảo, từ năm tới sẽ triển khai phương án khảo sát theo hướng cải tiến, đồng thời nghiên cứu phương thức điều tra chi tiêu của người lao động để làm căn cứ xây dựng chính sách.