1. Mở đầu
Quán triệt, thực hiện Kết luận số 01-KL/TW ngày 18/5/2021 của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW ngày 15/5/2016 của Bộ Chính trị khóa XII "Về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh" là một nhiệm vụ chính trị trọng tâm, xuyên suốt của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta. Đối với Học viện Chính trị - trung tâm đào tạo, bồi dưỡng cán bộ chính trị, nghiên cứu khoa học xã hội và nhân văn quân sự hàng đầu của Quân đội, nhiệm vụ này càng có ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Trong đó, việc bồi dưỡng, rèn luyện cho đội ngũ nữ quân nhân - những người vừa thực hiện thiên chức của người phụ nữ, vừa gánh vác trọng trách của người lính cách mạng - theo tấm gương Bác là một nội dung hết sức quan trọng. Bài viết đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hơn nữa chất lượng, hiệu quả học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh trong đội ngũ nữ quân nhân tại Học viện Chính trị, góp phần xây dựng người phụ nữ Quân đội "Trí tuệ - Bản lĩnh - Nhân ái - Trách nhiệm" trong thời kỳ mới.
2. Nội dung nghiên cứu
2.1. Tầm quan trọng của việc học tập và làm theo Bác đối với nữ quân nhân tại Học viện Chính trị
Nữ quân nhân tại Học viện Chính trị là một lực lượng đặc thù, bao gồm các nữ cán bộ, giảng viên, nhân viên, học viên. Họ không chỉ là những người lính mà còn là những nhà giáo, nhà khoa học, những cán bộ chính trị tương lai. Do đó, việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh đối với họ có ý nghĩa sâu sắc trên nhiều phương diện:
Xây dựng bản lĩnh chính trị kiên định: Học tập và làm theo Bác giúp nữ quân nhân giữ vững lập trường, kiên định với chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, tuyệt đối trung thành với Đảng, với Tổ quốc và Nhân dân, miễn nhiễm trước những luận điệu sai trái, thù địch.
Nâng cao đạo đức cách mạng, hoàn thiện nhân cách: Tư tưởng, đạo đức của Người là kim chỉ nam cho việc tu dưỡng, rèn luyện phẩm chất "Cần, Kiệm, Liêm, Chính, Chí công vô tư". Đối với nữ quân nhân, đây còn là nền tảng để xây dựng lối sống trong sạch, lành mạnh, giản dị, chan hòa, giữ gìn phẩm giá và nét đẹp của người phụ nữ Việt Nam, người phụ nữ Quân đội.
Định hình phong cách công tác khoa học, hiệu quả: Phong cách Hồ Chí Minh là phong cách làm việc dân chủ, quần chúng, khoa học, nói đi đôi với làm. Việc học tập phong cách của Người giúp nữ quân nhân, đặc biệt là các giảng viên, cán bộ quản lý, hình thành phương pháp công tác chuẩn mực, tác phong sâu sát, tỉ mỉ, có trách nhiệm cao trong công việc, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo và nghiên cứu khoa học tại Học viện.
Tạo động lực phấn đấu, cống hiến: Tấm gương Bác là nguồn cảm hứng vô tận, khơi dậy trong mỗi nữ quân nhân khát vọng cống hiến, vượt qua khó khăn, cân bằng giữa nhiệm vụ đơn vị và vai trò trong gia đình để hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao.
2.2. Thực trạng việc học tập và làm theo Bác của nữ quân nhân Học viện Chính trị
Những năm qua, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng ủy, Ban Giám đốc Học viện, việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh đã trở thành phong trào sâu rộng, đạt được nhiều kết quả quan trọng.
Những kết quả đạt được:
Một trong những kết quả nổi bật và đáng trân trọng nhất trong những năm qua là sự chuyển biến mạnh mẽ về nhận thức của tuyệt đại đa số nữ quân nhân tại Học viện Chính trị. Việc học tập và làm theo Bác không còn là một khẩu hiệu hay nhiệm vụ mang tính hình thức, mà đã thực sự trở thành nhu cầu tự thân, là kim chỉ nam cho quá trình tu dưỡng, rèn luyện và hoàn thiện nhân cách không ngừng. Mỗi nữ quân nhân đều nhận thức sâu sắc rằng, noi gương Người chính là con đường ngắn nhất để xây dựng bản lĩnh chính trị kiên định, đạo đức cách mạng trong sáng và phong cách công tác khoa học, hiệu quả.
Chính từ nền tảng nhận thức vững chắc ấy, phong trào đã làm xuất hiện nhiều tấm gương nữ cán bộ, giảng viên, học viên tiêu biểu, tỏa sáng trên mọi lĩnh vực. Họ thực sự là những hạt nhân nòng cốt, đi đầu trong công tác giảng dạy, nghiên cứu khoa học, học tập và rèn luyện, đạt nhiều thành tích cao, được đồng chí, đồng đội tin yêu, quý mến. Hơn cả lý thuyết, tinh thần "làm theo" Bác được các chị em cụ thể hóa bằng những hành động, việc làm thiết thực, bình dị nhưng đầy ý nghĩa, gắn chặt với chức trách, nhiệm vụ hằng ngày. Đó là tinh thần tận tụy, trách nhiệm cao trong công việc; là thái độ khiêm tốn, cầu thị, không ngừng học hỏi để nâng cao trình độ chuyên môn; và đặc biệt là tinh thần tương thân tương ái, sẵn sàng chia sẻ, giúp đỡ nhau trong công tác cũng như trong cuộc sống đời thường.
Góp phần quan trọng tạo nên sức sống và sự lan tỏa mạnh mẽ cho phong trào, không thể không kể đến vai trò nòng cốt của Hội Phụ nữ Học viện. Bằng sự năng động, sáng tạo, Hội đã tổ chức nhiều hoạt động ý nghĩa, phong phú như các buổi tọa đàm, diễn đàn sôi nổi, các buổi kể chuyện xúc động về tấm gương đạo đức của Bác. Đặc biệt, các phong trào thi đua như "Phụ nữ Quân đội trí tuệ, bản lĩnh, hoàn thành tốt nhiệm vụ, xây dựng gia đình hạnh phúc, xứng danh Bộ đội Cụ Hồ" đã thực sự đi vào chiều sâu, khơi dậy mạnh mẽ ý chí phấn đấu, tạo ra một môi trường thi đua sôi nổi, tích cực trong toàn thể hội viên.
Bên cạnh những thành tựu đạt được, việc học tập và làm theo Bác ở một số nữ quân nhân vẫn còn bộc lộ những hạn chế cần thẳng thắn nhìn nhận. Rõ nét nhất là tính hình thức vẫn còn tồn tại ở một vài thời điểm, khi việc học tập có xu hướng nặng về báo cáo thành tích, trong khi việc đăng ký nội dung "làm theo" của một số cá nhân còn chung chung, sao chép, chưa thực sự xuất phát từ sự trăn trở và nhận thức sâu sắc của bản thân. Hệ quả tất yếu là việc vận dụng vào thực tiễn chưa sâu, khi một số ít chưa thực sự biến nhận thức thành hành động tự giác và thường xuyên. Sự lúng túng trong việc liên hệ giữa lý luận đã học với giải quyết các vấn đề cụ thể trong công tác chuyên môn, trong các mối quan hệ đồng chí, đồng đội hay dung hòa cuộc sống gia đình là biểu hiện rõ nét của hạn chế này. Thêm vào đó, phong trào đôi lúc còn đi theo lối mòn, thiếu sự đột phá, sáng tạo. Việc chưa có nhiều mô hình mới, cách làm hay đã làm giảm sức lôi cuốn, hấp dẫn, đặc biệt là đối với nữ học viên trẻ, những người đòi hỏi các hình thức sinh hoạt sinh động và gần gũi hơn.
Nguyên nhân của những hạn chế trên bao gồm cả khách quan và chủ quan. Về khách quan là những tác động từ mặt trái của kinh tế thị trường, những khó khăn đặc thù của phụ nữ trong việc cân bằng sự nghiệp và gia đình... đã ảnh hưởng không nhỏ. Về chủ quan, một số cấp ủy, chỉ huy ở đơn vị cơ sở đôi khi chưa thực sự quan tâm sâu sát; bản thân một số nữ quân nhân chưa phát huy hết tinh thần tự giác, ngại va chạm, ngại đổi mới.
2.3. Một số giải pháp cơ bản nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh cho nữ quân nhân ở Học viện Chính trị hiện nay
Một là, tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chỉ huy các cấp và vai trò của Hội Phụ nữ.
Đây là giải pháp hàng đầu, mang tính then chốt, quyết định đến hiệu quả của toàn bộ phong trào. Trước hết, cấp ủy, chỉ huy các cấp phải thực sự xác định việc học tập và làm theo Bác là nhiệm vụ chính trị hàng đầu, xuyên suốt, thể hiện qua việc đưa nội dung này vào nghị quyết lãnh đạo thường kỳ một cách thực chất, với những chỉ tiêu, biện pháp cụ thể, phù hợp với đặc điểm giới và tâm sinh lý của phụ nữ. Đặc biệt, cần đề cao hơn nữa trách nhiệm nêu gương của đội ngũ cán bộ chủ trì, bởi "một tấm gương sống còn có giá trị hơn một trăm bài diễn văn tuyên truyền". Sự gương mẫu của các nữ cán bộ lãnh đạo, quản lý sẽ có sức ảnh hưởng và lan tỏa trực tiếp, mạnh mẽ nhất. Về phía Hội Phụ nữ, tổ chức Hội phải thực sự là "chất xúc tác" sống động, chủ động tham mưu cho cấp ủy, chỉ huy và mạnh dạn đề xuất các mô hình, cách làm sáng tạo. Đồng thời, Hội phải là ngôi nhà chung ấm áp, là nơi để các hội viên tin tưởng chia sẻ, động viên và hỗ trợ lẫn nhau vượt qua những khó khăn đặc thù trong công tác và cuộc sống, tạo nên sức mạnh đoàn kết vững chắc.
Hai là, tiếp tục đổi mới nội dung, hình thức, phương pháp tổ chức học tập và làm theo Bác.
Giải pháp này đòi hỏi một sự thay đổi toàn diện từ tư duy đến cách làm, nhằm thoát khỏi lối mòn và sự đơn điệu. Về nội dung, cần chấm dứt tình trạng chung chung, giáo điều, thay vào đó là chuyên biệt hóa các chuyên đề học tập gắn liền với chức trách, nhiệm vụ và những vấn đề thực tiễn mà nữ quân nhân đang đối mặt. Ví dụ, với đội ngũ nữ giảng viên, cần tập trung khai thác sâu sắc phong cách sư phạm, đạo đức nhà giáo mẫu mực của Bác; trong khi với các nữ học viên, cần nhấn mạnh vào tinh thần tự học, phương pháp rèn luyện ý chí, nghị lực vượt khó theo tấm gương Người. Về hình thức, cần mạnh dạn giảm bớt các buổi nói chuyện một chiều, tăng cường các hoạt động mang tính tương tác cao như tọa đàm, diễn đàn thảo luận chuyên đề sôi nổi, tổ chức các cuộc thi tìm hiểu, sân khấu hóa sáng tạo. Bên cạnh đó, các chuyến tham quan thực tế đến những di tích lịch sử gắn liền với cuộc đời, sự nghiệp của Bác sẽ tạo ra những trải nghiệm cảm xúc sâu sắc, giúp việc học trở nên sống động, dễ thẩm thấu. Đặc biệt, việc tận dụng tối đa công nghệ thông tin, mạng xã hội quân sự để xây dựng các diễn đàn trao đổi trực tuyến, các kho tư liệu số là giải pháp đột phá, giúp phá vỡ giới hạn về không gian, thời gian và tạo ra một kênh tương tác đa chiều, hiệu quả.
Ba là, phát huy cao độ vai trò tự giác, chủ động, sáng tạo của mỗi nữ quân nhân.
Đây là giải pháp mang tính quyết định, bởi mọi sự chỉ đạo sẽ chỉ hiệu quả khi được mỗi cá nhân tiếp nhận một cách chủ động. Để làm được điều đó, mỗi nữ quân nhân cần vượt qua thói quen đăng ký chung chung để xây dựng cho mình một kế hoạch tu dưỡng cá nhân thật cụ thể, chi tiết, có thể lượng hóa được. Cần xác định "học Bác" là một hành trình suốt đời và "làm theo Bác" bắt đầu từ những việc nhỏ nhất, bình dị nhất trong công việc và sinh hoạt hằng ngày. Vũ khí tự phê bình và phê bình thẳng thắn, chân thành trong sinh hoạt chi bộ, sinh hoạt hội phải được xem là công cụ hữu hiệu nhất. Chính nhờ đó, mỗi người mới có thể trở thành một "cảm biến" nhạy bén, chủ động nhận diện những biểu hiện lệch lạc dù là nhỏ nhất để "tự soi, tự sửa" và kịp thời điều chỉnh, đảm bảo việc rèn luyện luôn đi đúng hướng và ngày càng thực chất.
Bốn là, xây dựng môi trường văn hóa, dân chủ, tạo động lực cho nữ quân nhân phấn đấu.
Một môi trường làm việc dân chủ, cởi mở, tôn trọng và tin tưởng sẽ là mảnh đất màu mỡ để những tư tưởng tốt đẹp nảy mầm. Cần tạo điều kiện thuận lợi để nữ quân nhân phát huy tối đa năng lực, sở trường, được cống hiến và ghi nhận xứng đáng. Thường xuyên tổ chức các hoạt động tôn vinh, biểu dương những tấm gương điển hình tiên tiến. Việc này không chỉ động viên cá nhân được khen thưởng mà còn tạo ra hiệu ứng lan tỏa, nhân rộng những giá trị tích cực trong toàn thể đội ngũ.
Năm là, làm tốt công tác kiểm tra, giám sát, sơ kết, tổng kết, rút kinh nghiệm.
Kiểm tra, giám sát không phải để tìm sai sót, kỷ luật mà là để uốn nắn, giúp đỡ, động viên. Việc kiểm tra cần được tiến hành thường xuyên, kết hợp giữa kiểm tra định kỳ và đột xuất. Kết quả học tập và làm theo Bác phải trở thành một trong những tiêu chí quan trọng để đánh giá, xếp loại đảng viên, cán bộ, quần chúng hằng năm, là cơ sở cho việc quy hoạch, bồi dưỡng, đề bạt, bổ nhiệm cán bộ nữ. Sau mỗi giai đoạn, cần tổ chức sơ kết, tổng kết nghiêm túc, thẳng thắn chỉ ra ưu, khuyết điểm, rút ra bài học kinh nghiệm và đề ra phương hướng cho giai đoạn tiếp theo.
Kết luận
Nâng cao chất lượng, hiệu quả học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh cho nữ quân nhân tại Học viện Chính trị là một quá trình liên tục, đòi hỏi sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị và nỗ lực tự thân của mỗi cá nhân. Việc thực hiện đồng bộ, hiệu quả các giải pháp nêu trên không chỉ góp phần xây dựng đội ngũ nữ quân nhân "vừa hồng, vừa chuyên", đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới, mà còn làm cho di sản của Người thực sự lan tỏa, thấm sâu vào mọi mặt đời sống của Học viện, góp phần xây dựng Học viện vững mạnh toàn diện, "mẫu mực, tiêu biểu".
Đại úy QNCN Ngô Thị Nga
Phòng Chính trị, Học viện Chính trị