TNV - Trong hệ thống tổ chức Đoàn TNCS Hồ Chí Minh ở nước ta hiện nay, Đoàn TNCS Hồ Chí Minh ở cơ sở gồm cấp xã, phường, thị trấn có vai trò quan trọng, quyết định hiệu quả việc triển khai thực hiện các chủ trương chính sách của Đảng, pháp luật của nhà nước và nghị quyết của các cấp bộ đoàn về đoàn kết, tập hợp, giáo dục rèn luyện thanh thiếu nhi.
Nhận thức rõ điều này, Đoàn TNCS Hồ Chí Minh của tỉnh Bắc Kạn trong nhiều năm vừa qua đã chú trọng lấy cấp xã là nơi tổ chức thu hút, tập hợp, giáo dục Đoàn viên thanh niên trên địa bàn dân cư; là cầu nối quan trọng nhất, thể hiện rõ nhất mối quan hệ giữa tổ chức đoàn với thanh niên.
Cán bộ đoàn cấp xã là người thủ lĩnh của mọi phong trào, có vai trò hết sức quan trọng, trực tiếp triển khai chương trình công tác đoàn và phong trào thanh thiếu nhi tại cơ sở, tham mưu với cấp ủy, đề xuất với chính quyền, tranh thủ sự ủng hộ và giúp đỡ của các ngành, đoàn thể tạo sức mạnh đồng bộ, tổng hợp chăm lo giáo dục thế hệ trẻ. Có thể nói Cán bộ đoàn cấp xã thực sự là linh hồn, là người cầm lái có vai trò quyết định đến chất lượng hoạt động của tổ chức Đoàn ở cơ sở.
Tuy nhiên, trong thực tế hiện nay, đội ngũ Cán bộ đoàn cấp xã ở tỉnh Bắc Kạn chưa thực sự đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ. Trong đó có thể kể đến một trong những nguyên nhân chủ yếu của tình trạng này đó là đội ngũ cán bộ đoàn cấp xã chưa thực sự được chuẩn hóa, trình độ, năng lực của đội ngũ này cũng còn nhiều bất cập. Việc đào tạo và quy hoạch trong thời gian qua chưa phù hợp với thực tế. Chế độ, chính sách đối với đội ngũ cán bộ đoàn cơ sở còn nhiều hạn chế. Nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ đoàn cấp xã ở tỉnh Bắc Kạn giai đoạn hiện nay, cần tập trung thực hiện một số giải pháp về chính sách cán bộ sau đây:
Một là, Đổi mới nhận thức của cấp uỷ địa phương về vai trò của Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh xã, phường, thị trấn và cán bộ đoàn cấp xã
Thứ nhất , cấp ủy đảng, chính quyền cấp xã ở tỉnh Bắc Kạn cần quán triệt sâu sắc quan điểm của Đảng về vai trò, vị trí của tổ chức đoàn, cán bộ đoàn cấp xã đặc biệt là trong tình hình mới. Trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo cần nắm vững các nghị quyết, chỉ thị của Đảng về công tác thanh niên và đội ngũ cán bộ đoàn cơ sở. Trên cơ sở đó thống nhất trong nhận thức của cấp ủy đảng, chính quyền, cán bộ đảng viên và nhân dân trong đánh giá, nhìn nhận vị trí, vai trò của tổ chức đoàn, vai trò lãnh đạo, chỉ đạo của cán bộ đoàn cấp xã; xác định rõ trách nhiệm của từng cấp ủy, chính quyền, cán bộ, đảng viên trong sự nghiệp giáo dục, đào tạo thế hệ trẻ, chăm lo xây dựng, củng cố tổ chức đoàn. Công tác đoàn kết, tập hợp thanh niên là một bộ phận quan trọng, không tách rời trong công tác dân vận của đảng, luôn luôn là nhiệm vụ cách mạng có tính chiến lược. Công tác đoàn, phong trào thanh niên và hoạt động của cán bộ đoàn cấp xã luôn gắn liền với sự lãnh đạo của cấp uỷ Đảng, chính quyền địa phương qua đó để phấn đấu, rèn luyện và trưởng thành, bổ sung lực lượng và sức chiến đấu cho cấp ủy đảng ở địa phương.
Thứ hai , đẩy mạnh việc tổ chức tuyên truyền, giáo dục ĐVTN ở địa phương. Cấp uỷ đảng, chính quyền cấp xã cần đẩy mạnh thực hiện "Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh", xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh, xử lý nghiêm minh cán bộ đảng viên ở địa phương thoái hóa, biến chất, vi phạm pháp luật, tạo môi trường chính trị và đạo đức lành mạnh củng cố niềm tin cho thanh niên. Phải phấn đấu để mỗi cán bộ, đảng viên là một tấm gương sáng về đạo đức, lối sống, nói đi đôi với làm để thanh niên học tập và noi theo.
Thứ ba , phát huy vai trò xung kích của đoàn thanh niên, tính tiền phong gương mẫu của cán bộ đoàn cấp xã trong sự nghiệp CNH, HĐH đất nước và hội nhập kinh tế quốc tế.Cán bộ đoàn cấp xã phải tích cực tham mưu cho cấp uỷ Đảng, chính quyền lãnh đạo, chỉ đạo, chủ động phối hợp với các ngành, đoàn thể của địa phương trong tổ chức các phong trào để ĐVTN ở địa phương thể hiện vai trò của mình, tạo ra những hoạt động sôi nổi, thiết thực nhằm lôi cuốn, thu hút và tập hợp thanh niên, từ trong thực tiễn hoạt động phong trào, thanh niên sẽ được dịp rèn luyện và thể hiện khả năng của mình; các hoạt động phải được tổ chức đa dạng về nội dung, nâng cao về chất lượng; phát huy vai trò xung kích của ĐVTN trong bảo vệ Tổ quốc, giữ gìn an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội; tham gia phát triển kinh tế tại địa phương; chủ động nắm bắt thông tin, chuẩn bị về ngoại ngữ, tin học, luật pháp quốc tế, bản lĩnh chính trị văn hóa, nâng cao năng lực hội nhập quốc tế.
Thứ tư , đổi mới cách đánh giá về tổ chức đoàn, cán bộ đoàn cấp xã. Từ khi khởi xướng và lãnh đạo công cuộc đổi mới, Ðảng ta luôn nhất quán xác định xây dựng Ðảng là nhiệm vụ then chốt. Trong xây dựng Ðảng thì công tác cán bộ là khâu then chốt nhất. Việc đánh giá đúng về tổ chức và cán bộ có vai trò rất quan trọng bởi đây là tiền đề, có tác động lớn đến các khâu tiếp theo. Ðánh giá đúng thì mới có thể sử dụng, luân chuyển, đào tạo, đề bạt, bổ nhiệm đúng. Cần đổi mới trong cách nhìn nhận đánh giá tổ chức đoàn, cán bộ đoàn ở địa phương mình. Từ đó, tạo ra sự thống nhất trong nhận thức và đề ra các chương trình kế hoạch, giáo dục, bồi dưỡng ĐVTN ở địa phương nhằm tạo ra một đội ngũ thanh niên- những chủ nhân tương lai trưởng thành qua phong trào học tập, tu dưỡng rèn luyện và nghiên cứu khoa học. Cần phải tin tưởng vào trí tuệ và khả năng sáng tạo, sáng kiến và sự nhiệt tình năng nổ của cán bộ đoàn, ĐVTN ở địa phương.
Thứ năm , tổ chức đoàn thanh niên, cán bộ đoàn cấp xã tự nâng cao nhận thức về vai trò, vị trí của mình từ đó xác định nghĩa vụ của mình đối với bản thân, gia đình, xã hội. Trước những thuận lợi và khó khăn, Đoàn TNCS Hồ Chí Minh cấp xã, cán bộ đoàn cấp xã cần nhận thức sâu sắc hơn nữa vị trí, vai trò và sứ mệnh của mình, nâng cao ý thức trách nhiệm, không ngừng nỗ lực, phấn đấu học tập, tu dưỡng, rèn luyện nâng cao trình độ tri thức, đạo đức cách mạng, trau dồi bản lĩnh đi đầu trong cuộc đấu tranh chiến thắng nghèo nàn, lạc hậu, vươn lên làm chủ, đáp ứng yêu cầu xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới. Đây chính là thể hiện sự đổi mới trong nhận thức của tổ chức đoàn, cán bộ đoàn cấp xã hiện nay.
Hai là, Tạo nguồn và thực hiện việc tiêu chuẩn hóa cán bộ đoàn cấp xã; đổi mới chính sách tuyển dụng, sắp xếp, sử dụng cán bộ đoàn cấp xã .
Tạo nguồn, thực hiện tiêu chuẩn hoá, đổi mới chính sách tuyển dụng, sắp xếp, sử dụng cán bộ đoàn cấp xã ở tỉnh Bắc Kạn là bộ phận quan trọng trong toàn bộ công tác chính sách cán bộ đoàn của tỉnh Bắc Kạn. Đoàn cấp trên phối hợp với cấp uỷ Đảng trong quản lí và quy hoạch, tạo nguồn các chức danh uỷ viên BCH, BTV, bí thư, phó bí thư đoàn cấp xã.
Tạo nguồn và thực hiện tiêu chuẩn hoá cán bộ đoàn cấp xã phải đảm bảo đủ tiêu chuẩn, đảm đương tốt nhiệm vụ và phát triển lâu dài vào cơ quan lãnh đạo của tổ chức đoàn ở địa phương. Trong đó phải đảm bảo tính ổn định, kế thừa và phát triển cũng như sự bổ sung hỗ trợ lẫn nhau và tính đại diện giữa các đối tượng, lĩnh vực, vùng, miền. Có kế hoạch cử đi đào tạo, đào tạo lại hoặc bồi dưỡng nâng cao trình độ đối với những cán bộ đoàn cấp xã có phẩm chất đạo đức tốt song về kiến thức, trình độ chuyên môn còn hạn chế. Hoàn thành cơ chế lựa chọn, giới thiệu người ứng cử để đảm bảo vừa đúng cơ cấu, vừa có thể chọn được những người có đầy đủ phẩm chất đạo đức, trình độ, năng lực và khả năng thực hiện nhiệm vụ.
Chính sách tuyển dụng cán bộ đoàn cấp xã phải thực hiện theo phương châm: khách quan, công khai, minh bạch, cạnh tranh, lựa chọn cán bộ ưu tú; xây dựng người cán bộ đoàn cấp xã thực sự là thủ lĩnh của ĐVTN, được ĐVTN ở địa phương tín nhiệm, lựa chọn đồng thời đáp ứng những tiêu chuẩn của người cán bộ, công chức ở cơ sở.
Chính sách sắp xếp, sử dụng hợp lý cán bộ đoàn cấp xã có vai trò rất quan trọng trong việc phát huy năng lực, sở trường, kinh nghiệm, tạo điều kiện thực tế cho việc nâng cao chất lượng và hiệu quả công tác. Để sắp xếp, sử dụng hợp lý cán bộ đoàn cấp xã cần chú ý những đặc điểm sau:
Cán bộ Đoàn TNCS Hồ Chí Minh cấp xã là cán bộ do bầu cử, chỉ làm công tác đoàn không quá 35 tuổi. Do vậy, cần phải có các phương án sắp xếp, sử dụng hợp lý trong những điều kiện cho phép.
Việc sử dụng cán bộ đoàn cấp xã cần phải tính đến các phương án bố trí, kiêm nhiệm, nhất là ở những cơ sở có quy mô nhỏ, dân số ít. Tất nhiên việc bố trí kiêm nhiệm phải phù hợp với khối lượng tính chất công việc của từng chức danh.
Đoàn TNCS Hồ Chi Minh cấp xã ở tỉnh Bắc Kạn cần chủ động tham mưu với cấp ủy Đảng, chính quyền trong công tác quản lý, kịp thời kiện toàn BCH, BTV và chức danh cán bộ đoàn. Phân công, phân cấp trong quản lý, xây dựng quy trình, quy chế trong quản lý, tuyển dụng, sắp xếp và sử dụng đội ngũ này.
Ba là, Tiếp tục đổi mới chính sách đãi ngộ;đẩy mạnh các phong trào hành động cách mạng của thanh niên ở cơ sở để phát hiện, lựa chọn và rèn luyện cán bộ đoàn cấp xã
Cần nghiên cứu và ban hành chế độ phụ cấp cho cán bộ đoàn cấp xã, đặc biệt là cán bộ đoàn ở các xã vùng đặc thù như vùng sâu, vùng sa, vùng đặc biệt khó khăn. Có chế độ hỗ trợ trợ kinh phí về học tập cho hợp lý hơn giữa cán bộ đi học tập trung với học tại chức, học ở tỉnh và trung ương... để cán bộ đoàn cấp xã đi học không thiệt về kinh tế, có lợi nhiều hơn về kiến thức.
Cần có chính sách tạo điều kiện cho cán bộ đoàn cấp xã có điều kiện phát triển kinh tế gia đình, làm giàu chính đáng, xóa đói giảm nghèo vươn lên làm giàu ngay trên mảnh đất quê hương. Điều đó vừa đảm bảo cho đội ngũ này thêm yên tâm công tác, gắn bó hơn với cơ sở, với xóm làng; vừa nêu gương và gây được uy tín đối với ĐVTN và nhân dân địa phương: Chính sách hỗ trợ vốn, hỗ trợ lãi suất, chính sách cho vay ưu đãi đúng cơ hội và yêu cầu của đội ngũ cán bộ đoàn cấp xã, giúp họ và gia đình có thể tiết kiệm, bảo toàn vốn và nâng cao hiệu quả kinh tế.
Cần có cơ chế tạo ra thi đua, khuyến khích sự sáng tạo, tìm tòi của cá nhân, những người làm việc tốt, có hiệu quả ở xã, phường, thị trấn, xem sự đóng góp thực tế và hiệu quả công việc của cán bộ đoàn cấp xã là thước đo giá trị của con người mà không phụ thuộc vào chức vụ, cương vị cấp cao hay cấp thấp. Cần chú ý đến lợi ích về tinh thần, đảm bảo tốt hơn các điều kiện phương tiện làm việc để cán bộ đoàn ở cấp xã yên tâm công tác và tổ chức tốt các phong trào.
Cần thực hiện tốt công tác thi đua khen thưởng kịp thời cho các tập thể và cá nhân xuất sắc; khen đi đôi với thưởng tương xứng với những cống hiến nhằm tạo phong trào thi đua trong cán bộ đoàn ở cấp xã.
Công tác cán bộ phải gắn liền với phong trào cách mạng của đoàn. Phải thông qua hoạt động thực tiễn và phong trào hành động cách mạng để lựa chọn, giáo dục, bồi dưỡng, rèn luyện cán bộ. Phong trào hoạt động của đoàn là trường học lớn của cán bộ đoàn. Cán bộ và phong trào cách mạng của đoàn có mối quan hệ biện chứng, công tác cán bộ đoàn đòi hỏi phải cả về nhận thức, lý thuyết và hoạt động thực tiễn phong trào.
Đoàn thanh niên cấp xã ở tỉnh Bắc Kạn tích cực, chủ động phối hợp với các ngành, các lực lượng xã hội ở địa phương và ngoài địa phương tạo cơ chế, nguồn lực để triển khai các công trình, phần việc thanh niên góp phần tham gia chuyển giao tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất, xóa đói giảm nghèo, nâng cao dân trí, xây dựng Nông thôn mới, phát triển kinh tế xã hội. Đoàn xã, phường, thị trấn tiếp tục thực hiện tốt vai trò đại diện thanh niên ở địa phương, từ đó chăm lo nhu cầu, lợi ích chính đáng của thanh niên, góp phần chuẩn bị nguồn nhân lực trẻ, chất lượng cho Đảng.
Bốn là, Tăng cường sự lãnh đạo của cấp ủy Đảng và chính quyền các cấp đối với phong trào thanh niên nói chung và cán bộ đoàn cấp xã nói riêng
Các cấp ủy Đảng, chính quyền các cấp phải xây dựng các chương trình công tác thanh niên cho từng giai đoạn và cả nhiệm kỳ. Các nghị quyết đưa ra vừa phải đáp ứng nhiệm vụ chính trị của cấp uỷ, vừa phải phù hợp với điều kiện cụ thể, có tính khả thi đối với phong trào thanh niên và đội ngũ cán bộ đoàn cấp xã. Nội dung các nghị quyết về thanh niên, phong trào của thanh niên và cán bộ đoàn ở các địa phương nhất thiết phải chú ý đến việc giải quyết những vấn đề bức xúc của thanh niên hiện nay như: việc làm, học tập, thu nhập, đời sống văn hóa tinh thần, chính sách cán bộ đoàn..., làm rõ trách nhiệm, nghĩa vụ và quyền lợi của thanh niên.
Trong chỉ đạo thực hiện nghị quyết, các cấp ủy đảng và chính quyền các cấp phải phân công trách nhiệm rõ ràng cho từng cấp, từng ngành, từng đảng viên. Cùng với việc tạo cơ chế phối kết hợp hỗ trợ thanh niên, công tác thanh niên và cán bộ đoàn cấp xã hoàn thành nhiệm vụ, cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương cần thường xuyên kiểm tra, đôn đốc, uốn nắn kịp thời những lệch lạc và tổng kết rút kinh nghiệm cho việc ra nghị quyết tiếp theo sát thực hơn.
Xây dựng quy chế làm việc của cấp ủy đảng và chính quyền đối với Đoàn TNCS Hồ Chí Minh và tổ chức thực hiện quy chế. Đây là một giải pháp quan trọng trong quá trình đổi mới phương thức lãnh đạo của các cấp ủy Đảng, chính quyền đối với đoàn thanh niên.
Duy trì chế độ làm việc, đối thoại thường xuyên, định kỳ (hàng tháng, quý...) giữa cấp ủy đảng, chính quyền với thanh niên, cán bộ đoàn cùng cấp. Thông qua đó, giúp cho các cấp ủy đảng và chính quyền nắm bắt kịp thời tâm tư nguyện vọng của thanh niên, cán bộ đoàn thanh niên về những khó khăn, vướng mắc trong tổ chức và hoạt động của phong trào, kịp thời chỉ đạo, uốn nắn, tháo gỡ những bức xúc, những khó khăn trong công tác đoàn và phong trào thanh niên của địa phương.
Tích cực tuyên truyền các quan điểm, tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh, chủ trương đường lối, các văn kiện của Đảng, Nhà nước đối với thanh niên và công tác thanh niên, cán bộ đoàn thanh niên.
Tuyên truyền về vị trí, vai trò của ĐVTN, cán bộ đoàn cấp xã trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, khẳng định những đóng góp tích cực của các thế hệ thanh niên nói chung và cán bộ đoàn cấp xã trong sự nghiệp CNH, HĐH hiện nay.
Năm là , Nâng cao nhận thức, trách nhiệm công tác và tự học, tự rèn của cán bộ đoàn cấp xã hiện nay
Cán bộ đoàn nào tách rời hoạt động của mình với thực tiễn, với phong trào quần chúng thanh niên ở địa phương, thì trong công tác thường ít có sáng kiến, ít nhạy bén, khả năng chậm phát triển và dễ sinh ra các chứng bệnh quan liêu, giấy tờ xa rời đoàn viên, nhân dân và như vậy người cán bộ đoàn phải tích cực tự học, rèn luyện trong thực tiễn công tác để nâng cao phẩm chất năng lực của bản thân mình.
Tự học tập tự bồi dưỡng, rèn luyện là đòi hỏi khách quan của tình hình nhiệm vụ nhưng đòi hỏi đó phải trở thành nhu cầu bên trong khi người cán bộ đoàn cấp xã nhận thức được yêu cầu khách quan, tích cực tự giác phấn đấu thực hiện. Do vậy cấp uỷ, chính quyền địa phương và tổ chức đoàn cấp trên phải thường xuyên coi trọng giáo dục động cơ trách nhiệm học tập, bồi dưỡng ý chí phấn đấu, tinh thần chủ động khắc phục khó khăn, động viên theo dõi việc tự học tập, tự bồi dưỡng, rèn luyện của đội ngũ cán bộ đoàn cấp xã.
Mỗi cán bộ đoàn cấp xã phải nhận thức được rằng, sự trưởng thành ngày mai không thể tách rời sự học tập, rèn luyện ngày hôm nay, vì vậy phải ra sức học tập và rèn luyện không mệt mỏi, phải biết tranh thủ mọi thời gian để học tập, phải học tập, học nữa học mãi như Lênin đã dạy. Để đạt được điều đó mỗi người phải xác định rằng: Phải học trong sách vở, báo, học ở trường và học trong thực tiễn đấu tranh cách mạng. Chỉ có như vậy người cán bộ đoàn mới nâng cao được năng lực, trình độ của mình trong giai đoạn hiện nay.
Sáu là, Tăng cường kiểm tra, giám sát của Đảng ủy, Huyện ủy, của tổ chức đoàn cấp trên và sự giám sát của nhân dân trong việc thực hiện chính sách cán bộ đối với cán bộ đoàn cấp xã
Tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo, kiểm tra của các cấp ủy các cấp, trước hết là Đảng ủy, Huyện ủy đối với công tác đoàn và phong trào thanh niên, trong đó lãnh đạo thực hiện chính sách đối với cán bộ đoàn các xã, phường, thị trấn là yếu tố quan trọng tác động đến việc nâng cao chất lượng, hiệu quả thực hiện nhiệm vụ chính trị đối với cán bộ cấp xã nói chung, cán bộ đoàn nói riêng.
Cần phát động quần chúng tham gia vào việc kiểm tra, giám sát, chăm lo xây dựng đội ngũ này. Những cán bộ đoàn có biểu hiện tiêu cực, bị dư luận chỉ trích trong quần chúng hoặc có dấu hiệu tiêu cực trong tư tưởng hoặc hành động phải được xem xét và xử lý kỷ luật nghiêm minh. không có trường hợp ngoại lệ; tùy theo mức độ khuyết điểm mà xử lý có lý, có tình, song phải thật kiên quyết và triệt để, chống hữu khuynh, bao che cho nhau. Cán bộ đoàn có khuyết điểm để tại chỗ để sửa chữa, không điều sang vị trí khác.
Việc cụ thể hóa và áp dụng các chính sách đối với cán bộ đoàn phải được bàn bạc thống nhất, thể hiện bằng những quy chế, cơ chế cụ thể, rõ ràng và thực hiện dân chủ, công khai để Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức trong hệ thống chính trị như Công Đoàn, Hội Nông dân, Hội Phụ nữ, Hội Cựu chiến binh biết. Chỉ có như vậy việc kiểm tra, giám sát mới đem lại hiệu quả.
Cần coi trọng tổ chức, phát huy vai trò giám sát của nhân dân trong thực hiện chính sách cán bộ đối với cán bộ đoàn cấp xã. Muốn vậy phải phổ biến để nhân dân nắm được chủ trương, chính sách đối với cán bộ đoàn cấp xã. Có quy chế bảo đảm công khai hóa việc thực hiện chính sách đối với cán bộ. Thông qua thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở để nhân dân giám sát việc thực hiện chính sách đối với cán bộ. Tổ chức tốt việc tiếp dân, kịp thời tiếp nhận, xử lý các phản ánh của nhân dân về thực hiện chính sách đối với cán bộ đoàn.
Triệu Quang Hùng
Huyện ủy Chợ Đồn, Bắc Kạn
