Ảnh minh họa
Thị trường lao động địa phương: Biến động và thách thức
Ninh Bình là tỉnh có tỷ lệ lao động qua đào tạo đạt trên 70%, song cơ cấu ngành nghề vẫn chưa thật sự đồng bộ với nhu cầu của thị trường. Tính đến giữa năm 2023, toàn tỉnh có hơn 20.000 công nhân bị ảnh hưởng bởi việc cắt giảm quy mô sản xuất ở các khu công nghiệp, trong đó gần 670 người bị chấm dứt hợp đồng. Tình trạng lao động mất việc, tạm nghỉ hoặc chuyển đổi nghề diễn ra ngày càng phổ biến, đặt ra yêu cầu cấp thiết về sự hỗ trợ hiệu quả từ phía cơ quan chức năng, trong đó Trung tâm Dịch vụ việc làm đóng vai trò then chốt.
Trung tâm Dịch vụ việc làm tỉnh Ninh Bình, trực thuộc Sở Lao động – Thương binh và Xã hội, là đầu mối chính thực hiện tư vấn, giới thiệu việc làm, hỗ trợ người lao động hưởng bảo hiểm thất nghiệp và tổ chức các hoạt động sàn giao dịch việc làm. Trong 6 tháng đầu năm 2024, tỉnh đã giải quyết việc làm cho gần 11.000 lao động – đạt 56,5% kế hoạch năm, tăng 8,4% so với cùng kỳ. Đặc biệt, Trung tâm đã tổ chức nhiều phiên giao dịch việc làm, kết nối hàng nghìn lượt người lao động với các doanh nghiệp trong và ngoài tỉnh, góp phần quan trọng vào bình ổn thị trường lao động địa phương.
Những “nút thắt” trong hoạt động kết nối cung – cầu lao động
Tuy có nhiều nỗ lực, hệ thống trung tâm dịch vụ việc làm tại Ninh Bình vẫn đang đối mặt với một số hạn chế, ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả hỗ trợ người lao động và doanh nghiệp.
Thứ nhất, chất lượng lao động chưa đáp ứng yêu cầu tuyển dụng. Nhiều lao động mất việc hoặc đang tìm việc thuộc nhóm lao động phổ thông, chưa qua đào tạo bài bản. Kỹ năng nghề, kỹ năng mềm – đặc biệt là khả năng thích ứng với công nghệ – còn hạn chế khiến việc kết nối tuyển dụng gặp khó khăn.
Thứ hai, thông tin thị trường lao động chưa kịp thời và đầy đủ. Cơ sở dữ liệu về nhu cầu tuyển dụng, biến động nguồn lao động còn mang tính thủ công, chưa cập nhật thường xuyên. Điều này khiến Trung tâm khó có thể đưa ra dự báo hay tư vấn hiệu quả.
Thứ ba, công tác truyền thông chính sách và dịch vụ còn mờ nhạt. Không ít người lao động – đặc biệt ở vùng sâu, vùng xa – chưa hiểu rõ về các quyền lợi khi thất nghiệp, chưa biết cách tiếp cận thông tin tuyển dụng, hoặc chưa từng tham gia phiên giao dịch việc làm. Đây là một trở ngại lớn trong việc phổ cập chính sách và tăng độ phủ của các dịch vụ công thiết yếu.
Giải pháp đột phá để nâng cao hiệu quả hoạt động
Để phát triển bền vững và thực sự trở thành điểm tựa cho người lao động, Trung tâm Dịch vụ việc làm Ninh Bình cần chú trọng triển khai đồng bộ một số nhóm giải pháp dưới đây:
Thứ nhất, đổi mới mô hình hoạt động theo hướng chuyên nghiệp, linh hoạt. Cần phân nhóm đối tượng lao động (lao động trẻ, lao động hồi hương, lao động thất nghiệp, sinh viên mới ra trường…) để thiết kế các gói tư vấn, giới thiệu việc làm riêng biệt, sát với nhu cầu từng nhóm.
Thứ hai, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin. Việc xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu số về thị trường lao động địa phương, tích hợp nền tảng tra cứu việc làm, đăng ký hỗ trợ trực tuyến sẽ giúp Trung tâm vận hành hiệu quả và minh bạch hơn.
Thứ ba, nâng cao chất lượng đội ngũ tư vấn viên. Không chỉ cần chuyên môn sâu về lao động – việc làm, cán bộ tư vấn còn phải có kỹ năng truyền thông, am hiểu công nghệ và khả năng tiếp cận đa dạng nhóm đối tượng.
Thứ tư, tăng cường hợp tác với doanh nghiệp và cơ sở đào tạo. Thiết lập cơ chế phối hợp chặt chẽ để nắm bắt nhu cầu tuyển dụng, từ đó xây dựng các chương trình đào tạo nghề ngắn hạn, bồi dưỡng kỹ năng cho người lao động trước khi giới thiệu việc làm.
Thứ năm, đổi mới phương thức truyền thông. Tận dụng các nền tảng mạng xã hội, ứng dụng di động, kết hợp truyền hình địa phương và đội ngũ cộng tác viên xã/phường để lan tỏa thông tin chính sách đến người dân nhanh chóng, kịp thời và hiệu quả hơn.
Hệ thống Trung tâm Dịch vụ việc làm giữ vai trò then chốt trong việc kết nối cung – cầu lao động, giảm thiểu thất nghiệp, đảm bảo an sinh xã hội. Tại Ninh Bình, đây là cánh tay nối dài của chính sách bảo hiểm thất nghiệp và là điểm tựa quan trọng cho hàng nghìn người lao động đang cần tìm hướng đi mới. Việc đầu tư nâng cao năng lực hoạt động của Trung tâm không chỉ mang lại lợi ích ngắn hạn mà còn đóng vai trò chiến lược trong phát triển thị trường lao động hiện đại, linh hoạt và bền vững tại địa phương.