TNV - Giáo dục, bồi dưỡng lý tưởng sống cao đẹp cho thanh niên Quân đội lànhiệm vụ thường xuyên, lâu dài, có ý nghĩa chiến lược đối với sự nghiệp cách mạng do Ðảng lãnh đạo, từ đó xây dựng thế hệ thanh niên Quân đội thời kỳ mới có lý tưởng sống cao đẹp, nhãn quan sắc bén, bản lĩnh chính trị vững vàng, đạo đức lối sống trong sáng, sẵn sàng nhận và hoàn thành tốt các nhiệm vụ được giao.
* Từ khoá: lý tưởng sống, lý tưởng sống cao đẹp, thanh niên Quân đội, thời đại 4.0.
* Abstract: E duca ting and fostering noble life ideals for Army youths is a regular, long-term and strategically significant task for the revolutionary cause led by the Party, thereby building a new generation of Army youths with high life ideals and sharp vision, Strong political bravery, pure lifestyle ethics, willingness to receive and fulfill assigned tasks well.
* Keywords: ideal of life, noble ideal of living, Military youth,4.0 era.
Cán bộ, chiến sĩ đại đội 4, trung đoàn 591 vui chơi đón tết năm 2022
Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đặc biệt chú trọng đến vai trò của thanh niên đối với sự nghiệp cách mạng. Theo Người, vận mệnh của quốc gia, dân tộc thịnh hay suy, yếu hay mạnh một phần lớn là do thanh niên - những người “tiếp nối” cha anh thực hiện sứ mệnh lịch sử vẻ vang của dân tộc. Trong Di chúc, Chủ tịch Hồ Chí Minh căn dặn: “Bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau là một việc rất quan trọng và rất cần thiết” (1). Người nhấn mạnh“Đảng cần phải chăm lo giáo dục đạo đức cách mạng cho họ, đào tạo họ thành những người thừa kế xây dựng xã hội chủ nghĩa vừa hồng vừa chuyên” (2).Vì vậy, xuyên suốt, nhất quán trong tư tưởng và hành động, Chủ tịch Hồ Chí Minh không chỉ cuốn hút thanh niên bằng chính những năm tháng tuổi trẻ đầy nhiệt huyết cách mạng của mình mà còn kêu gọi, đánh thức, giác ngộ và cổ vũ, tập hợp họ tham gia cách mạng; quan tâm đào tạo, bồi dưỡng, giao nhiệm vụ và tạo mọi điều kiện để họ được học tập, lao động, cống hiến…
Hiện nay, trước tác động của mặt trái nền kinh tế thị trường, xu thế toàn cầu hóa, tác động của cuộc cách mạng khoa học công nghiệp 4.0, đặc biệt là sự chống phá điên cuồng của các thế lực thù địch mà thanh niên nói chung và thanh niên Quân đội nói riêng chính là một trong các đối tượng chủ yếu đã đặt ra yêu cầu, nhiệm vụ mới đối với công tácgiáo dục, bồi dưỡng lý tưởng sống cho thanh niên. Chính vì vậy, chăm lo giáo dục, bồi dưỡng lýtưởng sống cho thanh niên Quân đội là nhiệm vụ thường xuyên, lâu dài, có ý nghĩa chiến lược đối với sự nghiệp cách mạng do Ðảng lãnh đạo, từ đóxây dựng thế hệ thanh niên Quân đội thời kỳ mới có lý tưởng sống cao đẹp, nhãn quan sắc bén, bản lĩnh chính trị vững vàng, đạo đức lối sống trong sáng, sẵn sàng nhận và hoàn thành tốt các nhiệm vụ được giao.
Lý tưởng sống của tuổi trẻ Quân đội
Thực hiện lời dặn của Chủ tịch Hồ Chí Minh, các thế hệ thanh niên Quân đội luôn không ngừng phấn đấu rèn luyện, trưởng thành, có nhiều đóng góp quan trọng vào công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa, để xứng đáng với niềm tin và sự kỳ vọng của Người.
Trong thời chiến, cùng với thanh niên cả nước, các thế hệ thanh niên Quân đội đã không ngại hi sinh gian khổ, chiến đấu dũng cảm, chiến thắng vẻ vang, góp phần làm nên chiến thắng Điện Biên Phủ lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu; Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử và các cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới vĩ đại. Tinh thần "quyết tử để Tổ quốc quyết sinh", “nhằm thẳng quân thù mà bắn”, phong trào “Ba sẵn sàng” ở miền Bắc và “Năm xung phong” ở miền Nam,… Trong thử thách khắc nghiệt của “mưa bom, lửa đạn” chiến tranh, trên mọi mặt trận, có hàng vạn dũng sĩ và chiến sĩ thi đua, chiến sĩ quyết thắng, tuổi trẻ Quân đội đã hiến dâng cho Tổ quốc hàng triệu đoàn viên, thanh niên ưu tú. Thanh niên Quân đội đã sát cánh cùng toàn quân và toàn dân đưa cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ đi đến thắng lợi hoàn toàn, đưa đất nước ta bước vào giai đoạn lịch sử mới.
Trong thời đại 4.0, tuổi trẻ Quân độilại bắt tay vào những nhiệm vụ mới, đã và đang tích cực thực hiện hiệu quả các phong trào hành động cách mạng, phát huy vai trò xung kích trong thực hiện nhiệm vụ của các cơ quan, đơn vị.Khẩu hiệu “Sống, chiến đấu, lao động và học tập theo gương Bác Hồ vĩ đại” tiếp tục là ngọn đuốc soi đường cho thanh niên học tập, rèn luyện, phấn đấu, cống hiến và trưởng thành. Phong trào "Thanh niên Quân đội thi đua rèn đức, luyện tài, xung kích, sáng tạo xứng danh Bộ đội Cụ Hồ" góp phần quan trọng xây dựng tổ chức đoàn vững mạnh, xuất hiện nhiều tấm gương tiêu biểu trên các lĩnh vực, góp phần làm ngời sáng phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ” trong thời kỳ mới. Phong trào "Thanh niên Quân đội vươn tới những đỉnh cao" và phong trào “Thanh niên Quân đội tiến quân vào khoa học và công nghệ” đã tập trung được mọi nỗ lực của tổ chức đoàn và tuổi trẻ toàn quân xung kích vươn lên chiếm lĩnh, xác lập những đỉnh cao, kỷ lục mới trong học tập, huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, lao động sản xuất, rèn luyện kỷ luật, xây dựng chính quy…Thông qua các phong trào, đã có nhiều công trình khoa học, sáng kiến, cải tiến kỹ thuật có hàm lượng khoa học và tính ứng dụng cao, góp phần quan trọng vào sự nghiệp hiện đại hóa Quân đội, xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc.
Với tinh thần “Đâu cần thanh niên có, việc gì khó có thanh niên”, hàng nghìn buổi “Ngày Thứ Bảy tình nguyện”, “Ngày Chủ nhật Xanh” được các cấp tổ chức, thu hút hàng vạn cán bộ, ĐVTN trong toàn quân tham gia hưởng ứng. Hay hình ảnh màu áo xanh của những chiến sĩ “Bộ đội cụ Hồ” không ngại gian khổ trên tuyến đầu chống dịch Covid-19, thực hiện nhiệm vụ quốc tế mãi là hình ảnh đẹp trong lòng nhân dân cả nước và bạn bè quốc tế. Từ phong trào hành động cách mạng những năm qua, hàng vạn lượt tổ chức đoàn và đoàn viên, thanh niên đã đạt danh hiệu "Thanh niên tiên tiến làm theo lời Bác”; hàng nghìn gương mặt thanh niên điển hình, tiên tiến xuất sắc trên các lĩnh vực từ cơ sở đến toàn quân.Đó là những minh chứng hào hùng, thực tiễn sinh động về lý tưởng sốngcao đẹp của thanh niên Quân đội trong thời đại 4.0.
Song, bên cạnh những kết quả đã đạt được, vẫn còn bộc lộ một số hạn chế, như: Một số cấp uỷ, chỉ huy cơ quan, đơn vị chưa thực sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo công tác giáo dục, bồi dưỡng lý tưởng sống cho cán bộ, ĐVTN.Công tác vận động, tập hợp, giáo dục, rèn luyện thanh niên chậm được đổi mới, không sát với đặc điểm tư tưởng, tâm lý, tình cảm của thanh niên; nội dung giáo dục lý tưởng còn chung chung, trừu tượng, chưa gắn với thực tế đặc thù thực hiện nhiệm vụ, đặc điểm đối tượng nên thiếu tính thuyết phục; hình thức giáo dục ở một số đơn vị chậm đổi mới, thiếu tính sáng tạo, không thu hút được cán bộ, ĐVTN tham gia hưởng ứng.Nguy hiểm hơn, một bộ phận ĐVTN còn mơ hồ, chưa có nhận thức, tình cảm, lý tưởng sống đúng đắn, “hội chứng đám đông”; “sống ảo”, chưa tích cực tham gia các phong trào thi đua, các cuộc vận động trong thanh niên, thậm chí còn có biểu hiện phai nhạt lý tưởng sống, dao động tư tưởng, “đứng núi này, trông núi nọ”, xin ra quân là vấn đề nhức nhối của nhiều cơ quan, đơn vị trong toàn quân.
Bồi dưỡng lý tưởng sốngcao đẹp cho thanh niên Quân đội
Từ thực tế trên, để giáo dục, bồi dưỡng thanh niên Quân đội giác ngộ lý tưởng sống cao đẹp, động cơ đúng đắn trong học tập, rèn luyện, thực sự là lực lượng nòng cốt trong thực hiện nhiệm vụ chính trị, cần thực hiện đồng bộ một số giải pháp sau:
Một là, tăng cường hiệu quả công tác giáo dục lý luận chính trị, tư tưởng của cấp uỷ, chỉ huy các cấp.
Chủ động xây dựng kế hoạch, giải pháp, phối hợp với cáccấp, các ngành liên quan thực hiện hiệu quả Chỉ thị số 42-CT/TW của Ban Bí thư TW Đảng “Về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức lối sống văn hoá cho thế hệ trẻ giai đoạn 2015-2030”; Chỉ thị số 05-CT/TW củaBộ Chính trị khóa XII về “Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” và Nghị quyết TW 4 khóa XII của Đảng về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùisự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ; Quy định số 37-QĐ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về những điều đảng viên không được làm; Nghị quyết số847-NQ/QUTW củaQuân ủy Trung ươngvề phát huy phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ”, kiên quyết chống chủ nghĩa cá nhân trong tình hình mới;…
Tập trung giáo dục nâng cao nhận thức về chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lốiquan điểm của Đảng, chính sách, pháp luật Nhà nước,tình hình nhiệm vụ Quân đội, đơn vị; nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, kiến thức văn hoá, xã hội, lối sống văn hoá lành mạnh…cho thanh niên. Thường xuyên cung cấp cho thanh niên những thông tin mới, có tính định hướng; kịp thời phát hiện, sàng lọc những nguồn thông tin không chính thống, thiếu căn cứ, bảo vệ vững chắc trận địa tư tưởng của Đảng trong Quân đội.
Hai là, đổi mới, nâng cao chất lượng và hiệu quả tổ chức các phong trào hành động cách mạng, tạo môi trường thực tiễn để đoàn viên thanh niên rèn luyện, phấn đấu và trưởng thành.
Trên cơ sở phong trào thi đua Quyết thắng, phong trào thi đua của ngành, các tổ chức đoàn trong toàn quân cần tiếp tục đẩy mạnh các phong trào hành động cách mạng của tuổi trẻ, xung kích thực hiện nhiệm vụ chính trị trung tâm, các khâu yếu, việc mới để nâng cao chất lượng thực hiện nhiệm vụ trên các mặt công tác của đơn vị. Tiếp tục phát huy và nhân rộng các điển hình tiên tiến, gương mặt trẻ tiêu biểu trong Quân đội và các đơn vị. Khuyến khích thanh niên tích cực, tự giác học tập nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ và nghiên cứu khoa học, làm chủ các trang thiết bị, phương tiện, vũ khí khí tài trang bị mới; đẩy mạnh phong trào “Tuổi trẻ sáng tạo” trong Quân đội, tích cực nghiên cứu sáng kiến, cải tiến kỹ thuật, nâng cao chất lượng và hiệu quả các mặt công tác.
Ba là, xây dựng tổ chức Ðoàn vững mạnh, thật sự là đội dự bị tin cậy của Ðảng, “trường học xã hội chủ nghĩa của thanh niên”, là lực lượng nòng cốt chính trị trong công tác Đoàn và phong trào thanh niên.
Đoàn TNCS Hồ Chí Minh “phải là cánh tay đắc lực của Đảng trong việc tổ chức và giáo dục thế hệ thanh niên thành những chiến sĩ tuyệt đối trung thành với sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản”. Do đó, muốn tập hợp, thu hút đông đảo thanh niên thì trước hết, tổ chức Đoàn phải nghiên cứu tìm ra các phương pháp và hình thức thích hợp để đoàn kết và tập hợp thanh niên một cách rộng rãi, vững chắc. Chú trọng xây dựng tổ chức Đoàn vững về tư tưởng, mạnh về hành động. Chỉ đạo thực hiện tốt nhiệm vụ của đoàn viên thanh niên tham gia xây dựng Đảng, chú trọng nguồn kết nạp Đảng. Từng bước đổi mới nội dung, hình thức, cách làm để thực sự phát huy dân chủ, trí tuệ của thanh niên hiến kế cho Đảng.
Bốn là, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin,“chuyển đổi số” trong giáo dục, bồi dưỡng lý sống cho thế hệ trẻ.
Với sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ thông tin trong cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0, tập hợp, kết nối, giáo dục và định hướng thanh niên qua các phương tiện truyền thông hiện đại, mạng xã hội được xác định là giải pháp quan trọng trong đổi mới phương thức giáo dục của Đoàn, trong đó chú trọng tuyên truyền yếu tố tích cực, người tốt, việc tốt, hành động đẹp trên mạng xã hội.Xây dựng các kênh thông tin trên không gian mạng gắn với những hình thức hiện đại, linh hoạt như số hóa các bảo tàng truyền thống của tổ chức Đoàn, phát huy vai trò các cơ sở đoàn, hội ở ngoài nước nhằm quảng bá mạnh mẽ hơn nữa hình ảnh của Việt Nam đến với bạn bè quốc tế thông qua mạng xã hội. Liên quan đến công tác tuyên truyền nói chung, các cấp bộ đoàn, hội có thể nghiên cứu thực hiện những sản phẩm truyền thông trực quan, sinh động, dễ tiếp cận như: Clip ngắn phân biệt hành vi vi phạm pháp luật và những hệ lụy, cách ứng xử phù hợp ở nơi công cộng, lan tỏa các giá trị tốt đẹp, “người tốt, việc tốt” trong phong trào thanh niên.
Xây dựng và triển khai Kế hoạch của Đoàn tham gia đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các luận điệu xuyên tạc của các thế lực thù địch, chống phá trên báo chí, mạng xã hội. Chủ động xây dựng, điều hành các trang thông tin điện tử, kênh Youtube, Fanpage, Group Facebook theo các đối tượng thanh niên.
Năm là, phát huy tinh thần tự giác, tích cực học tập nâng cao lý tưởng sống cao đẹp; tự tu dưỡng, rèn luyện đạo đức, lối sống của đoàn viên thanh niên.
Đối với thế hệ trẻ - những người đang trong quá trình tích lũy tri thức và hình thành nhân cách, thì việc giáo dục lý tưởng cách mạng, phẩm chất đạo đức, việc tự tu dưỡng, rèn luyện của mỗi người “phải thường xuyên như đánh răng, rửa mặt hằng ngày”. Do đó, phải hình thành cho thanh niên tinh thần tự giác, tích cực học tập, tu dưỡng với nhu cầu, động cơ phấn đấu, rèn luyện đúng đắn, có ý thức làm chủ, ham học hỏi, cầu tiến bộ, vươn lên tự khẳng định mình; đồng thời phải thường xuyên theo dõi, kiểm tra, đánh giá kết quả, định hướng phấn đấu cho thanh niên; quan tâm đáp ứng những nhu cầu chính đáng về vật chất, tinh thần; giao nhiệm vụ phù hợp với năng lực, nguyện vọng, sở trường, năng khiếu. Giúp thanh niên nâng cao nhận thức, xác định rõ trách nhiệm trước đơn vị; tự tin vào chính mình, giữ vững niềm tin trong cuộc sống, vượt qua mọi khó khăn gian khổ để từng bước khẳng định bản thân và đóng góp cho đơn vị, gia đình, quê hương, đất nước./.
-----------------------------------------
* TÀI LIỆU THAM KHẢO:
(1)Hồ Chí Minh - Toàn tập, T.15, Nxb CTQG, H. 2011, tr. 622.
(2) Hồ Chí Minh - Toàn tập, T.15, Nxb CTQG, H. 2011, tr.612.
Thượng uý Xuân Sang
