1. Đặt vấn đề
Giáo dục và rèn luyện chuẩn mực đạo đức cách mạng cho đảng viên là học viên ở các trường sĩ quan quân đội đóng vai trò hết sức quan trọng trong việc xây dựng đội ngũ sĩ quan vừa có năng lực chuyên môn cao, vừa có phẩm chất đạo đức vững vàng. Việc giáo dục đạo đức cách mạng giúp học viên hiểu và thực hiện đúng những giá trị cốt lõi của Đảng, tạo nền tảng cho họ trung thành tuyệt đối với Tổ quốc, phục tùng mệnh lệnh của Đảng và Nhà nước, và sẵn sàng hy sinh vì lợi ích chung của dân tộc. Đồng thời, quá trình rèn luyện này còn giúp họ phát triển nhân cách toàn diện, hình thành những phẩm chất như khiêm tốn, trung thực, tinh thần đoàn kết và khả năng tự đấu tranh với những yếu kém, khuyết điểm cá nhân. Những phẩm chất này không chỉ giúp học viên hoàn thiện bản thân mà còn là tấm gương mẫu mực cho đồng chí, đồng đội và nhân dân. Bên cạnh đó, giáo dục đạo đức cách mạng còn góp phần tạo ra một đội ngũ sĩ quan có năng lực lãnh đạo sáng suốt, luôn đặt lợi ích quốc gia, dân tộc lên trên hết, điều hành công việc một cách hiệu quả. Đó chính là yếu tố quan trọng để xây dựng một quân đội trong sạch, vững mạnh, hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao.
2. Nội dung nghiên cứu
2.1. Thực tiễn giáo dục, rèn luyện chuẩn mực đạo đức cách mạng cho đảng viên là học viên ở các trường sĩ quan quân đội hiện nay
Giáo dục, rèn luyện chuẩn mực đạo đức cách mạng cho đảng viên là học viên ở các trường sĩ quan quân đội hiện nay có nhiều tiến bộ, công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, tư tưởng chính trị và đạo đức cho học viên sĩ quan được triển khai khá toàn diện và có hệ thống. Các trường sĩ quan quân đội đã xây dựng các chương trình giảng dạy nhằm nâng cao phẩm chất đạo đức, tính trung thực, kỷ luật và trách nhiệm của học viên đối với Đảng, Tổ quốc và nhân dân. Những nội dung này được truyền tải qua các bài giảng, hoạt động ngoại khóa và các cuộc thi, giúp học viên nhận thức sâu sắc về vai trò và trách nhiệm của mình trong quân đội và trong xã hội.
Tuy nhiên, thực tế công tác giáo dục, rèn luyện đạo đức cách mạng vẫn gặp phải một số khó khăn. Một phần là do sự chưa đồng đều trong chất lượng giảng dạy và rèn luyện đạo đức giữa các trường sĩ quan, đặc biệt là trong việc áp dụng phương pháp giảng dạy mới và linh hoạt. Các hoạt động giáo dục lý tưởng đôi khi còn mang tính lý thuyết, thiếu gắn kết với thực tiễn, khiến một số học viên chưa thực sự hiểu rõ hoặc thiếu động lực để áp dụng những chuẩn mực đạo đức vào công việc và cuộc sống hàng ngày.
Ngoài ra, sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ thông tin và mạng xã hội cũng đặt ra những thách thức mới trong việc giáo dục đạo đức cách mạng. Một bộ phận học viên bị ảnh hưởng bởi những thông tin không chính thống, thiếu lành mạnh từ các phương tiện truyền thông, điều này có thể ảnh hưởng đến nhận thức và hành vi đạo đức của họ. Chính vì vậy, việc tăng cường giáo dục, rèn luyện chuẩn mực đạo đức cách mạng trong các trường sĩ quan quân đội cần tiếp tục được đổi mới, nâng cao tính thực tiễn và hiệu quả, đảm bảo tạo ra một đội ngũ sĩ quan không chỉ giỏi về chuyên môn mà còn vững vàng về đạo đức, đủ khả năng lãnh đạo và thực thi nhiệm vụ trong mọi hoàn cảnh.
2.2. Giải pháp nâng cao chất lượng giáo dục, rèn luyện chuẩn mực đạo đức cách mạng cho đảng viên là học viên ở các trường sĩ quan quân đội hiện nay
Để nâng cao chất lượng giáo dục, rèn luyện chuẩn mực đạo đức cách mạng cho đảng viên là học viên ở các trường sĩ quan quân đội hiện nay cần thực hiện một số nội dung, giải pháp sau:
Một là, xác định đúng nội dung giáo dục, rèn luyện chuẩn mực đạo đức cách mạng cho đảng viên là học viên ở các trường sĩ quan quân đội đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ đặt ra trong tình hình mới.
Xác định đúng nội dung giáo dục, rèn luyện phải bảo đảm tính toàn diện, đồng bộ, cụ thể; phải đáp ứng được các yêu cầu: khách quan, toàn diện; kết hợp hài hòa giữa nâng cao nhận thức, tư tưởng với xây đựng thái độ, niềm tin, ý chí và hành vi của học viên trong rèn luyện đảng viên. Xuất phát từ thực tiễn quá trình học tập, công tác của người học để xác định nội dung giáo dục, quản lý, tránh dàn trải, thiếu trọng tâm, trọng điểm, có tính hệ thống, toàn diện trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội. Đồng thời, nội dung giáo dục, rèn luyện phải toàn diện trên cả vấn đề tư tưởng - lý luận mà Đảng ta xác định trong các nghị quyết, chỉ thị. Bên cạnh đó cần tập trung đấu tranh trên các mặt mà các thế lực thù địch thường xuyên chống phá và các biểu hiện tư tưởng lệch lạc, sai trái.
Tiếp tục tăng cường đổi mới nội dung giáo dục, tập trung vào giáo dục chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; các quan điểm, chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước; đặc biệt là các nội dung về giáo dục, rèn luyện chuẩn mực đạo đức cách mạng cho đảng viên. Cùng với đó, tích cực giáo dục cho học viên tinh thần cảnh giác cách mạng, nhận biết rõ âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch. Các chủ thể cần tích cực giáo dục cho học viên có cái nhìn sâu sắc toàn diện về âm mưu, thủ đoạn ngày càng tinh vi, xảo quyết của các thế lực thù địch. Chú trọng nhấn mạnh yếu tố chủ quan, không để bị động, bất ngờ trước mọi tình huống.
Hai là, đa dạng hóa hình thức, biện pháp giáo dục, rèn luyện chuẩn mực đạo đức cách mạng cho đảng viên là học viên ở các trường sĩ quan quân đội
Để hoạt động giáo dục, rèn luyện đạt được hiệu quả, các chủ thể tác động phải không ngừng đổi mới, đa dạng hóa các hình thức, phương pháp trong tổ chức thực hiện các hoạt động; trong đó cần coi trọng lồng ghép linh hoạt giữa học tập và vui chơi, giữa lý luận và thực tiễn. Qua đó bồi dưỡng nhận thức, ý chí và hành động của học viên đối với nhiệm vụ giáo dục, rèn luyện đảng viên là học viên. Tăng cường tổ chức các hoạt động tuyên truyền, cổ động bằng tranh ảnh, video; các cuộc thi tìm hiểu về chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh. Tổ chức các buổi tọa đàm, trao đổi, giao lưu, gặp gỡ với các nhân chứng lịch sử, các cựu chiến binh.... Thông qua các hoạt động đó giúp người học viên nhận thức sâu sắc hơn, hành động mạnh mẽ hơn trong giáo đục, rèn luyện chuẩn mực đạo đức cách mạng.
Tiếp tục đẩy mạnh giáo dục, rèn luyện thông qua các hình thức hoạt động văn hóa, nghệ thuật. Xuất phát từ vị trí, vai trò của hoạt động văn hóa - văn nghệ: "Văn hóa nghệ thuật cũng là một mặt trận"; xuất phát từ hình thức truyền tải, giáo dục của văn hóa, nghệ thuật tác động trực tiếp đến tình cảm, tư tưởng của con người. Do đó, đây là một kênh giáo dục hiệu quả mà cấp ủy, chỉ huy các cấp cần tập trung khai thác để hoạt động giáo dục, rèn luyện chuẩn mực đạo đức cách mạng cho đảng viên là học viên đạt hiệu quả cao nhất.
Hình thức phong phú, biện pháp cụ thể, sáng tạo thì hoạt động giáo dục, rèn luyện mới có ý nghĩa thiết thực. Do đó, quá trình giáo dục, rèn luyện phải thường xuyên quan tâm đổi mới hình thức, phương pháp, để không ngừng nâng cao chất lượng, hiệu quả của hoạt động này. Đặc biệt, phải chú trọng giáo dục nâng cao năng lực đấu tranh của học viên, rèn luyện khả năng làm chủ bản thân, biết kiềm chế trước những luận điệu xuyên tạc, chống phá của các thế lựu thù địch trong bất kỳ tình huống nào.
Ba là, vận dụng linh hoạt các hình thức, phương pháp trong giáo dục, rèn luyện chuẩn mực đạo đức cách mạng cho đảng viên là học viên ở các trường sĩ quan quân đội
Các phương pháp giáo dục, rèn luyện rất đa dạng và phong phú. Do đó, sử dụng và vận dụng phương pháp nào cho phù hợp, có hiệu quả với một đối tượng xác định là nội dung trực tiếp tác động đến chất lượng của hoạt động giáo dục, rèn luyện. Điều đó đòi hỏi các chủ thể tác động phải cân nhắc, tính toán kỹ lưỡng khi đưa ra áp dụng vào thực tế. Giáo dục, rèn luyện nói chung và giáo dục, rèn luyện chuẩn mực đạo đức cách mạng cho đảng viên là học viên ở các trường sĩ quan quân đội nói riêng không có một phương pháp bất biến, duy nhất mà cần đồng thời tích, kết hợp các phương pháp khác nhau. Sử dụng linh hoạt cách học tập và tự học trong thời gian ngoài giờ học chính khóa.
Để nâng cao chất lượng của hoạt động này, cùng với việc xác định đúng, trúng nội dung, hình thức hoạt động, các chủ thể cần đi sâu nghiên cứu tìm tòi, phát triển, vận dụng linh hoạt phương pháp hoạt động thực tiễn một cách phù hợp, khoa học. Tăng cường làm tốt công tác kiểm tra, đánh giá nội dung, hình thức, biện pháp thực hiện giáo dục, rèn luyện; đối chiếu vào các tiêu chí đánh giá năng lực của mỗi nhà trường. Qua đó, đưa ra những nhìn nhận khách quan về khả năng vận dụng linh hoạt các hình thức, biện pháp trong giáo dục, rèn luyện. Từ thực tiễn vận dụng đó, từng bước áp dụng linh hoạt, khéo léo các hình thức, biện pháp phù hợp với từng đối tượng và từng giai đoạn cụ thể bảo đảm cao nhất chất lượng giáo dục, rèn luyện chuẩn mực đạo đức cách mạng cho đảng viên là học viên ở các trường sĩ quan quân đội.
3. Kết luận
Giáo dục, rèn luyện chuẩn mực đạo đức cách mạng cho đảng viên là học viên ở các trường sĩ quan quân đội được thực hiện hiệu quả, kết quả đạt được sẽ vô cùng quan trọng. Đội ngũ sĩ quan sẽ phát triển toàn diện về phẩm chất đạo đức, chính trị và năng lực lãnh đạo, đảm bảo vững vàng về lý tưởng cách mạng, trung thành với Đảng, Tổ quốc và nhân dân. Điều này không chỉ giúp họ hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ bảo vệ đất nước mà còn là tấm gương sáng cho đồng đội và cấp dưới. Những sĩ quan có phẩm chất đạo đức trong sáng, trách nhiệm cao sẽ góp phần xây dựng quân đội vững mạnh, trong sạch và uy tín. Hơn nữa, việc giáo dục và rèn luyện đạo đức còn giúp nâng cao năng lực lãnh đạo, chỉ huy hiệu quả, tạo ra đội ngũ sĩ quan có khả năng tổ chức, điều hành và đưa ra quyết định sáng suốt trong mọi tình huống. Công tác này sẽ góp phần xây dựng một quân đội không chỉ mạnh về chuyên môn mà còn mẫu mực về đạo đức, xứng đáng là lực lượng đi đầu trong sự nghiệp bảo vệ và phát triển đất nước.
Tài liệu tham khảo
[1] Hồ Chí Minh, toàn tập, tập 14, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội 2011, tr.747.
[2] Nghị quyết số 109-NQ/QUTW ngày 11/02/2019 của Quân ủy Trung ương về xây dựng đội ngũ cán bộ, nhất là cấp chiến dịch, chiến lược đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.
[3] Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Tập I, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội 2021, tr.157 - 158.
Phạm Trung Dũng - Nguyễn Hải Phan
Trường Sĩ quan Chính trị
