Hà Giang: Từ cao nguyên đá đến thương hiệu “điểm đến văn hóa khu vực hàng đầu châu Á”

Hà Giang là vùng đất hội tụ những giá trị đặc biệt, nơi thiên nhiên hùng vĩ quyện hòa với bản sắc văn hóa độc đáo của các dân tộc thiểu số, nơi cộng đồng đồng lòng gìn giữ và phát huy những di sản sống động giữa đại ngàn. Hà Giang đang dần khẳng định vị thế là điểm đến mang tầm vóc quốc gia và khu vực khi thường xuyên nằm trong danh sách các điểm đến lý tưởng do các Tạp chí du lịch uy tín trên thế giới bình chọn. The New York Times (Mỹ) đã xếp Hà Giang vào danh sách các điểm đến hấp dẫn nhất trên thế giới; được Tổ chức giải thưởng Du lịch Thế giới (World Travel Awards - WTA) vinh danh là “Điểm đến du lịch mới nổi hàng đầu châu Á năm 2023”; “Điểm đến văn hóa khu vực hàng đầu châu Á năm 2024”. Và, Giải thưởng Du lịch Thế giới – World Travel Awards lần thứ 32 khu vực châu Á và châu Đại Dương đã chính thức mở cổng bình chọn. Trong đó, Hà Giang tiếp tục được đề cử tại hạng mục: “Asia’s Leading Regional Cultural Destination 2025” (Điểm đến Văn hóa khu vực hàng đầu châu Á năm 2025). Thời gian bình chọn: Từ 01/4/2025 đến 31/8/2025 (giờ Vương quốc Anh).

Theo ông Lê Công Năng, Chủ tịch tập đoàn du lịch Wondertour, chuyên gia phát triển điểm đến nhận định: Hà Giang không đơn thuần là một địa chỉ du lịch. Đây là bảo tàng sống về văn hóa dân tộc, nơi những lễ hội truyền thống, phong tục tập quán và đời sống thường nhật được bảo tồn và tái hiện sinh động. Việc tiếp tục được vinh danh ở cấp châu lục là một thành quả tất yếu, nhưng cũng đặt ra yêu cầu cao hơn về phát triển bền vững đối với vùng đại đầu tổ quốc Việt Nam.

Bản sắc làm nên thương hiệu

Ông Nguyễn Hoài Nam, Du lịch Quốc tế Việt chia sẻ: “Nhiều thị trường khách như Pháp, Đức, Nhật Bản hiện có xu hướng chọn du lịch trải nghiệm – học hỏi. Họ tìm đến Hà Giang không để nghỉ dưỡng, mà để sống như người bản địa, để nghe tiếng khèn Mông, học nấu thắng cố, và hiểu giá trị văn hóa từ gốc rễ. Điều này giúp Hà Giang nổi bật so với nhiều điểm đến khác trong khu vực”.

Thực tế cho thấy, du khách đến Hà Giang không chỉ bị mê hoặc bởi Mã Pì Lèng hùng vĩ hay những thửa ruộng bậc thang Hoàng Su Phì vàng óng mùa lúa chín. Điều níu chân họ là vẻ đẹp nguyên sơ của các bản làng người Mông, Dao, Tày… là sự chân thành, mến khách và niềm tự hào văn hóa được gìn giữ qua từng thế hệ.

Tại Lũng Cú – nơi đặt “nóc nhà cực Bắc”, du khách có thể tham gia nghi lễ truyền thống của người Mông, trải nghiệm làm bánh ngô, dệt lanh hay cùng đồng bào thêu khăn thổ cẩm. Những mô hình du lịch cộng đồng như ở bản Phó Bảng, Thèn Pả hay Bản Tha đang ngày càng chuyên nghiệp hóa nhưng vẫn giữ nguyên giá trị bản địa.

Mỗi mùa ở Hà Giang là một bản giao hưởng rực rỡ của các lễ hội truyền thống: Mùa xuân, rộn ràng chợ tình Khâu Vai, lễ hội Gầu Tào, hội Lồng Tồng... Mùa hè, khung cảnh Hoàng Su Phì như tranh thủy mặc, cùng các hoạt động trải nghiệm cấy lúa, nấu rượu men lá. Mùa thu, những cung đường rực rỡ hoa tam giác mạch – biểu tượng của du lịch Hà Giang – được tổ chức thành lễ hội quy mô, kết hợp diễu hành, trình diễn văn hóa dân tộc. Mùa đông, du khách đổ về để khám phá mùa đông vùng cao, săn tuyết và trải nghiệm đốt lửa trại truyền thống.

Để tiếp tục khẳng định Hà Giang là ‘Nơi hội tụ bản sắc và lan tỏa di sản” nhiều chuyên gia du lịch cũng gợi ý, Hà Giang nên tổ chức Tuần lễ Văn hóa châu Á tại Đồng Văn nhằm tạo sức hút,  lan tỏa văn hóa bản địa, đưa Hà Giang trở thành cầu nối văn hóa Á Đông, tạo tiền đề cho hợp tác văn hóa – du lịch xuyên biên giới.

Bứt phá hạ tầng và dịch vụ

Bên cạnh giá trị văn hóa đặc sắc, sự vươn lên mạnh mẽ về hạ tầng và năng lực phục vụ là yếu tố then chốt giúp Hà Giang “lên hạng”. Hệ thống giao thông kết nối từ trung tâm thành phố Hà Giang đến các huyện vùng cao như Đồng Văn, Mèo Vạc, Yên Minh đã được đầu tư nâng cấp đồng bộ. Dự án cao tốc nối liền với tuyến Nội Bài – Lào Cai cũng đang trong giai đoạn cuối, rút ngắn thời gian di chuyển từ Hà Nội xuống còn chưa đến 4 tiếng.

Năm 2024, Hà Giang đưa vào khai thác tuyến xe buýt du lịch hai tầng đầu tiên tại Đồng Văn – một biểu tượng cho nỗ lực “xanh hóa” và hiện đại hóa giao thông du lịch. Các khách sạn boutique và homestay cao cấp mọc lên ngày càng nhiều nhưng vẫn đảm bảo yếu tố bền vững và gắn kết cộng đồng.

Ông Lại Quốc Tĩnh, Chủ tịch Hiệp hội Du lịch Hà Giang nhấn mạnh: “Chúng tôi đặt mục tiêu phát triển du lịch văn hóa – sinh thái – cộng đồng nhưng không đánh đổi bằng bê tông hóa. Các tiêu chuẩn xanh, sạch, an toàn, bản địa hóa đang được áp dụng vào hệ thống lưu trú, nhà hàng và tour tuyến. Điều này tạo ấn tượng sâu sắc với du khách quốc tế, nhất là thế hệ trẻ yêu thích du lịch có trách nhiệm”. 

Không chỉ có vậy, trong nỗ lực phát triển về hạ tầng phục vụ du lịch, mới đây nhất Hà Giang đã chính thức có khách sạn 5 sao đầu tiên. Đây là một trong những nỗ lực thu hút đầu tư của Hà Giang nhằm năng cao chất lượng dịch vụ để đáp ứng nhu cầu của thị trường.

Chuyển đổi số và truyền thông số: Đòn bẩy quảng bá toàn cầu

Không thể phủ nhận vai trò của công nghệ trong đưa hình ảnh Hà Giang đến với thế giới. Trang du lịch của nhiều đối tác lữ hành đã tích hợp công nghệ bản đồ 3D, đặt vé – đặt phòng thông minh và các tour thực tế ảo (VR tour) cho phép du khách quốc tế “thử nghiệm” hành trình trước khi đến.

Không chỉ có vậy, trên các kênh truyền thông đa nền tảng của ngành Du lịch cũng đã thường xuyên truyền tải các hình ảnh, thông tin về du lịch Hà Giang nhằm tạo cơ hội cho du khách tiếp cận thông tin một cách nhanh và chính xác nhất. Để du khách quốc tế có thể tiếp cận trực tiếp với các thông tin chính thống về điểm đến văn hóa khu vực hàng đầu Châu Á, trong các chương trình xúc tiến tại nước ngoài Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam cũng dành nhiều không gian, thời gian để giới thiệu về điểm đến địa đầu tổ quốc của Việt Nam.

Bà Hoàng Thị Huyền, Trưởng phòng truyền thông của Diễn đàn Du lịch và Đời sống cho biết: “Chúng tôi nhận thấy lượng tìm kiếm từ khóa liên quan đến Hà Giang trên các nền tảng như Google, TikTok, Instagram tăng gấp 3 lần trong vòng hai năm qua. Video giới thiệu cung đường Hạnh Phúc, ẩm thực vùng cao hay trải nghiệm sống cùng người Mông đạt hàng triệu lượt xem. Đây là lợi thế tuyệt vời để Hà Giang tiếp cận nhóm khách trẻ, sành công nghệ”. 

Theo chuyên gia chuyển đổi số du lịch Nguyễn Quyết Tâm, Chủ tịch HĐQT kiêm CEO VietISO, để nổi bật trên các nền tảng tìm kiếm toàn cầu, Hà Giang cần đẩy mạnh chuyển đổi số một cách bài bản: “Trước tiên, cần xây dựng bộ nhận diện thương hiệu du lịch Hà Giang trên môi trường số, nhất quán và dễ nhận diện. Tiếp theo là phát triển hệ sinh thái du lịch số với cổng thông tin chính thức, tích hợp bản đồ số, công nghệ AI, app di động, trải nghiệm AR/VR và hệ thống booking online, qua đó hình thành cơ sở dữ liệu du lịch hoàn chỉnh. Đồng thời, cần tăng cường truyền thông số với nội dung hấp dẫn, đào tạo kỹ năng số cho cộng đồng làm du lịch, kết nối với nền tảng du lịch số cấp vùng và quốc gia, và sử dụng công cụ phân tích dữ liệu để tối ưu hiệu quả. Khi thương hiệu Hà Giang hiện diện đúng cách trên môi trường số, điểm đến sẽ lan tỏa mạnh mẽ tới du khách toàn cầu”, ông Nguyễn Quyết Tâm nhấn mạnh.

Tương lai phía trước: Hà Giang – điểm đến mang tầm quốc tế

Ông Nguyễn Văn Long, Đại học Kinh doanh và Công nghệ Hà Nội nhận định: “Để giữ vững vị thế và phát triển bền vững, Hà Giang cần có chiến lược du lịch có trách nhiệm, đặt yếu tố ‘giữ bản sắc’ lên hàng đầu. Cần đào tạo lực lượng hướng dẫn viên bản địa, hỗ trợ người dân vận hành homestay đúng chuẩn, đồng thời tăng cường giám sát các dự án đầu tư để không làm tổn thương tài nguyên văn hóa – môi trường”.

Hà Giang đang bước vào giai đoạn phát triển mới với tầm nhìn trở thành “Trung tâm du lịch văn hóa vùng cao nguyên đá châu Á”. Việc liên tục được ghi nhận ở cấp châu lục là niềm tự hào nhưng cũng là cơ hội để tỉnh mở rộng hợp tác quốc tế, thu hút đầu tư chiến lược, và phát triển sản phẩm du lịch cao cấp, đặc trưng, ít cạnh tranh.

Ấn tượng với vùng đất địa đầu Tổ quốc Hà Giang trong lần đầu đến Hoàng Su Phì, ngài Ali Akbar Nazari - Đại sứ Cộng hòa Hồi giáo Iran cho biết, ông bị mê hoặc bởi vẻ đẹp thiên nhiên và di sản văn hóa của nơi này. Được ngắm nhìn những thửa ruộng bậc thang, gặp gỡ những cộng đồng địa phương và khám phá những đồi trà xanh tươi là những trải nghiệm đặc biệt sâu sắc. 

Ngài Đại sứ cũng cho rằng, có thể khởi động một sáng kiến du lịch bền vững, tạo ra các chương trình chung cho những người đam mê du lịch sinh thái ở cả hai quốc gia, nêu bật vai trò của trà trong các trải nghiệm du lịch bền vững. Cũng có thể chia sẻ kiến thức và chuyên môn về canh tác trà bền vững, tận dụng lịch sử lâu đời của Iran trong lĩnh vực nông nghiệp và các hoạt động đổi mới của Việt Nam.

Theo bà Nguyễn Thị Hoài, Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Hà Giang: “Chúng tôi hướng đến một Hà Giang không chỉ đẹp mà còn văn minh, thông minh và đáng sống. Du lịch sẽ không chỉ là ngành kinh tế mũi nhọn mà còn là công cụ để gìn giữ văn hóa và nâng cao đời sống người dân”.

Có thể thấy, từ một vùng đất từng được coi là xa xôi, Hà Giang đã vươn mình trở thành điểm đến văn hóa khu vực hàng đầu châu Á nhờ vào bản sắc độc đáo, sự quyết tâm của chính quyền, sáng tạo của doanh nghiệp và tình yêu quê hương của cộng đồng địa phương. Năm 2025 sẽ là bước khởi đầu tiếp theo để Hà Giang không chỉ chạm tới trái tim du khách, mà còn định hình lại bản đồ du lịch văn hóa khu vực khi tới đây được sáp nhập với tỉnh Tuyên Quang.

Thanh Thủy