Bộ Nội vụ vừa gửi Bộ Tư pháp hồ sơ thẩm định dự thảo Nghị định của Chính phủ về phân loại đơn vị hành chính.
Bộ Nội vụ cho biết, dự thảo Nghị định cơ bản kế thừa hệ thống loại đơn vị hành chính đã được xây dựng và áp dụng ổn định trong thời gian dài, theo đó trừ thành phố Hà Nội và TP.HCM là đơn vị hành chính loại đặc biệt được xác định trong Luật Tổ chức chính quyền địa phương, các đơn vị hành chính còn lại được phân thành 03 loại (loại I, loại II, loại III), được thực hiện bằng phương thức tính điểm (dưới 60 điểm đạt loại III, từ 60 đến 75 điểm đạt loại II, trên 75 điểm đạt loại I).
Tuy nhiên, nội dung phân loại đô thị đối với từng loại hình đơn vị hành chính được điều chỉnh cho phù hợp với quan điểm, nguyên tắc xây dựng dự thảo Nghị định và bối cảnh thực tiễn.
Cụ thể, đối với thành phố trực thuộc trung ương Dự thảo Nghị định quy định thành phố Hà Nội và TP.HCM là đơn vị hành chính loại đặc biệt, các thành phố trực thuộc trung ương là đơn vị hành chính loại I.
Đề xuất Hà Nội, TP.HCM là đơn vị hành chính cấp tỉnh loại đặc biệt
Theo Bộ Nội vụ, cơ sở của đề xuất này là theo Hiến pháp và Luật Tổ chức chính quyền địa phương 2025, thành phố trực thuộc Trung ương là đô thị trung tâm vùng hoặc động lực phát triển quốc gia, có vị trí chiến lược toàn diện. Trong đó, thành phố Hà Nội và TP.HCM là đơn vị hành chính loại đặc biệt đã được quy định trong Luật Tổ chức chính quyền địa phương.
Thực tế, các thành phố như Huế, Hải Phòng, Đà Nẵng, Cần Thơ đã đáp ứng đầy đủ các tiêu chí cao nhất về dân số, diện tích, kinh tế - xã hội, hạ tầng, tài chính và quản trị. Do đó, việc quy định các thành phố này đương nhiên thuộc loại I vừa bảo đảm ổn định, minh bạch, giảm thủ tục, vừa tạo cơ sở pháp lý cho chính sách đặc thù phù hợp với vai trò của các thành phố này.
Đối với tỉnh, dự thảo nghị định quy định, tỉnh được phân thành 3 loại (loại I, II, III) dựa trên tổng số điểm của 5 nhóm tiêu chuẩn.
Cụ thể, tiêu chuẩn quy mô dân số tối đa 20 điểm, tối thiểu 10 điểm; tiêu chuẩn diện tích tự nhiên tối đa 20 điểm, tối thiểu 10 điểm; tiêu chuẩn số lượng đơn vị hành chính trực thuộc tối đa 10 điểm, tối thiểu 6 điểm; tiêu chuẩn điều kiện kinh tế - xã hội (gồm 11 tiêu chí thành phần) tối đa 40 điểm, tối thiểu 18 điểm; tiêu chuẩn yếu tố đặc thù tối đa 10 điểm, tối thiểu 0 điểm.
Đối với xã, được phân thành 03 loại (loại I, II, III) dựa trên tổng số điểm của 04 nhóm tiêu chuẩn
Cụ thể, tiêu chuẩn quy mô dân số tối đa 25 điểm, tối thiểu 15 điểm; tiêu chuẩn diện tích tự nhiên: tối đa 25 điểm, tối thiểu 15 điểm; tiêu chuẩn điều kiện kinh tế - xã hội (gồm 7 tiêu chí thành phần) tối đa 40 điểm, tối thiểu 21 điểm; tiêu chuẩn yếu tố đặc thù tối đa 10 điểm, tối thiểu 0 điểm.
Đối với phường, dự thảo nghị định quy định phường được phân thành 3 loại (loại I, II, III) dựa trên tổng số điểm của 4 nhóm tiêu chuẩn tương tự như đối với xã nhưng có điều chỉnh mức tối đa, tối thiểu của từng tiêu chí, tiêu chuẩn cho phù hợp đặc thù về quy mô dân số, diện tích tự nhiên và trình độ phát triển kinh tế - xã hội của phường.
Đối với đặc khu, dự thảo Nghị định quy định theo hướng, đối với đặc khu được phân loại đô thị thì áp dụng tiêu chuẩn phân loại của phường, các trường hợp còn lại áp dụng tiêu chuẩn phân loại của xã; đồng thời quy định điểm yếu tố đặc thù của đặc khu là 10 điểm (tối đa).
Diệu Trang