Học giả hội tụ tại HỘI NGHỊ "SYMPHONY OF THE MIND”

TNV - Hội nghị thường niên về giáo dục “BẢN HÒA CA TRÍ TUỆ” ( S ymphony of the mind) với chủ đề “Sáng tạo là kỷ nguyên tiếp theo của trí tuệ” (Creativity is the next intellect), là chương trình mở màn cho chuỗi Hội nghị thường niên về tương lai giáo dục do Tổ chức Giáo dục Embassy E duca tion thực hiện, được diễn ra trong 2 ngày 8 – 9/10 .

Học hỏi từ chuyên gia & những người tiên phong: giáo dục sáng tạo là xu hướng giáo dục tất yếu của ngày nay và tương lai

Sự kiện được tổ chức thường niên nhằm lan tỏa và cổ vũ giáo dục sáng tạo – Creative education tại Việt Nam, với sự góp mặt của những bậc thức giả, những chuyên gia hàng đầu ở nhiều lĩnh vực như tâm lý học, giáo dục, kinh doanh và nghệ thuật cùng thảo luận về triết lý giáo dục tiến bộ trong kỷ nguyên mới.

Đó là giáo sư Howard Gardner: cha đẻ Thuyết đa trí thông minh, Giám đốc cấp cao của Harvard Project Zero; giáo sư Ngô Bảo Châu: Huy chương Fields 2010, Giám đốc Viện Nghiên cứu cao cấp về Toán tại Việt Nam; giáo sư Trần Thanh Vân - Chủ tịch Hội Khoa học Gặp gỡ Việt Nam cũng như nhiều chuyên gia, nghệ sĩ đã rất thành công trên con đường chinh phục sự sáng tạo trong suốt sự nghiệp của mình như: Nghệ sĩ quốc tế - Nhà giáo dục Thanh Bùi, Nhà giáo dục – nhà ngoại giao Tôn Nữ Thị Ninh; Cựu giám đốc Facebook Việt Nam  Lê Diệp Kiều Trang; Marketer – Nhà giáo dục Hùng Võ, Nghệ sĩ quốc tế - Tiến sĩ – Nhà giáo dục Alexander Tú, Nhà giáo dục Tony Diệp, Đạo diễn – Nhà giáo dục Kathy Uyên…

Tất cả họ đều có những trăn trở với về một triết lý giáo dục tiến bộ trong kỷ nguyên mới, và thống nhất đi đến một quan điểm cho rằng: giáo dục sáng tạo là xu hướng tất yếu của hiện tại và tương lai.

Sáng tạo thúc đẩy khả năng học tập trên nhiều bình diện

Xoay quanh chủ đề định hướng giáo dục sáng tạo cho tương lai, Giáo sư Trần Thanh Vân và Giáo Sư Ngô Bảo Châu cùng các khách mời khác đã có những chia sẻ rất sâu sắc và thú vị trả lời trực tiếp cho câu hỏi: Năng lực sáng tạo có thể thúc đẩy hiệu quả học tập của người học như thế nào?.

Giáo sư Trần Thanh Vân cho rằng, dù ở thời đại nào, bộ óc con người cũng cần nuôi dưỡng năng lực trí tuệ của mình, cụ thể là năng lực của não bộ. Nó không chỉ giúp mỗi cá nhân học tập mà còn giúp các em phát triển tâm hồn, biết yêu cái đẹp và cuộc sống. Hai năng lực đó song hành trong quá trình phát triển và khám phá thế giới: “Tôi hình dung rằng bộ óc như một nhạc cụ với nhiều dây đàn, khi được kích thích sẽ phát ra âm thanh, có phải đó là bản hòa ca của trí tuệ chăng?”. Chính vì vậy, một bộ não có năng lực là bộ não biết sáng tạo, là nơi hội tụ của trí và tâm. Giáo dục phải giúp con trẻ phát triển được bộ não ấy – giúp trẻ biết tò mò, biết hứng thú với cuộc sống và chủ động khám phá thế giới.

Cũng theo giáo sư: “Một môi trường giáo dục phải giúp trẻ em phát triển toàn diện, không phân biệt não trái hay não phải. Đó sự tổng hòa của khối óc, để trí tưởng tượng bay bổng, trí sáng được phát huy” . Ông tin rằng đó là mục đích mà chương trình được tổ chức, với kỳ vọng đặt nền tảng giáo dục sáng tạo.

Trong khi đó, về quan điểm người dạy, giáo sư Ngô Bảo Châu cũng đề cao vai trò của sáng tạo. Theo ông, sáng tạo là phải tạo ra được cái mới, một điều gì đó đẹp đẽ cho thế giới này. “Sáng tạo là nhìn những gì người khác nhìn thấy, nhưng nghĩ những gì người khác chưa từng nghĩ” .

Chính sáng tạo sẽ khiến cho việc dạy và học trở nên hiệu quả. “Người thầy thật thụ không phải là những người chỉ đọc thuộc lòng một quyển sách. Cũng là nội dung đó, nhưng sẽ luôn luôn có phần nào sáng tạo trong đó”.

Còn đối với Tiến sĩ – Nghệ sĩ quốc tế Alex Tú thì quan niệm: “Một người thầy giống một người huấn luyện hơn (coach), Có lúc đi đằng trước, có lúc đi đằng sau, có lúc đi kế bên. Luôn luôn sát cánh cùng các em để cho các em khi học không chỉ cứ học động tác xong là xong mà còn tự khám phá để tự biến chuyển theo ý mình muốn”

Giáo sư Ngô Bảo Châu cũng chia sẻ, cha mẹ nên hỗ trợ trẻ hình thành tư duy tích cực về học tập. Theo ông, việc học không phải là việc nạp những kiến thức sáo mòn đã cũ, việc học là sống. Việc học phải giúp cho trẻ trở thành người tự chủ và hạnh phúc. Trong hành trình cuộc đời, con trẻ thông qua việc học, trở thành những người độc lập, biết sống cuộc sống của mình, làm chủ cuộc sống của mình, hạnh phúc trong cuộc sống của mình, và có khả năng cảm thụ cái hay, cái đẹp của cuộc sống, của nghệ thuật, biết vui, biết sống chan hòa, đem lại những niềm vui và hạnh phúc cho người khác.

Giáo sư cho rằng, muốn học tốt, cần có năng lực sáng tạo. Học tập hiệu quả là sống một cuộc sống hiệu quả. Chính vì vậy, năng lực sáng tạo là một kỹ năng cần thiết để sống cuộc sống hiệu quả. Chính vì vậy, mô hình giáo dục nào giúp trẻ có năng lực sáng tạo cần được quan tâm phát triển hơn nữa.

Sáng tạo cũng là nhân tố thúc đẩy các bạn trẻ Việt Nam học tập và giúp “ghi điểm” trên đấu trường quốc tế. Các trường đại học danh tiếng trên thế giới khi tuyển sinh cũng đòi hỏi sinh viên có năng lực sáng tạo. Tri Giao - sinh viên Đại học Princeton (thuộc IVY League), ngành Khoa học máy tính,  nhờ sáng tạo mà tạo được những mã code mới trong môn Computer Science tại trường.

Không chỉ giúp nâng cao năng lực học tập và phát triển, sáng tạo cũng giúp con trẻ vượt qua các giai đoạn trong cuộc sống. Minh Quân, sinh viên Đại học California tại Berkeley, chuyên ngành Kỹ thuật Hóa học nhờ chơi đàn piano mà rèn được tính kỷ luật và quan tâm đến bức tranh tổng thể…

Bởi vậy, giáo dục sáng tạo không phải là một trào lưu nhất thời mà là xu thế tất yếu trong xu hướng phát triển giáo dục ở hiện tại và tương lai.

Sáng tạo nuôi dưỡng trí thông minh cảm xúc

Không chỉ là động lực phát triển năng lực học tập, sáng tạo cũng là nhân tố nuôi dưỡng sự thông minh cảm xúc.

Chia sẻ về chủ đề này, nhà ngoại giao Tôn Nữ Thị Ninh cho biết, giáo dục toàn diện không chỉ giúp trẻ có năng lực học tập mà phải phát triển tâm hồn, cảm xúc. Và việc liên tục rèn luyện sự sáng tạo là chất xúc tác của qua lại giữa IQ và EQ,  có thể tăng sự trực cảm, nhạy cảm của một đứa trẻ, giúp các nuôi dưỡng tình yêu thương.

Điều đó có thể được phát triển thông qua các bộ môn nghệ thuật như âm nhạc, diễn xuất . “Phải khuyến khích trí tưởng tượng của con trẻ” – nhà ngoại giao cho biết. Cô cũng khuyến khích việc cha mẹ và nhà trường tạo môi trường cởi mở để trẻ được đặt câu hỏi – “Tôi thường nói với thanh niên là trả lời có thể khó nhưng đặt câu hỏi có khi còn khó hơn. Các bạn chỉ cần tiếp cận nhiều chiều, phải làm cái điều mà người ta gọi là "Thinking out of the boxes" - thoát ra khỏi những cái khuôn sáo có sẵn”.

Nữ đạo diễn Kathy Uyên – người tham gia sâu vào việc đào tạo năng lực diễn xuất cũng đồng ý với quan điểm này. Theo chị, cảm xúc là phần quan trọng bậc nhất giúp các cá nhân có được tương tác xã hội hiệu quả, từ đó, phát triển năng lực EQ. Và sáng tạo cũng giữ vai trò then chốt trong việc phát triển EQ, khi giúp mỗi cá nhân “sống nhiều cuộc đời”, có được sự thấu cảm, trắc ẩn, nhạy cảm, từ đó, kết nối với bản thân và thế giới hiệu quả.

“Chúng ta phải coi sáng tạo là định hướng xuyên suốt của nền giáo dục trong thế kỷ XXI. Vì rằng thế giới sẽ luôn biến động, biến động nhanh, và đó sẽ là một thế giới phức hợp. Chính vì vậy, giáo dục cũng phải đổi mới và thích nghi liên tục nếu không muốn thụt lùi. Và chỉ có sáng tạo thì mới có thể đáp ứng được đòi hỏi của thế kỷ mới…Giáo dục toàn diện, giáo dục sáng tạo phải khiến cho chúng ta suy nghĩ bằng toàn bộ khối óc của mình” . Nhà ngoại giao Tôn Nữ Thị Ninh chia sẻ thêm trong buổi hội nghị.

Sáng tạo là trọng tâm của nền kinh tế mới

Làm thế nào mà sáng tạo đã trở thành động lực phát triển của nhiều doanh nghiệp hàng đầu? những chia sẻ ở phần tiếp theo sự kiện của chị Lê Diệp Kiều Trang – cựu giám đốc Facebook Việt Nam và anh Hùng Võ  – Phó tổng Giám đốc Marketing tại Biti’s, Giám đốc điều hành công ty quảng cáo sáng tạo lớn nhất tại Việt Nam Dentsu Redder - sẽ giải đáp câu hỏi này cho khán giả.

Là một trong những người hồi sinh thương hiệu giày dép lâu đời tại Việt Nam bằng sức mạnh của sáng tạo, anh Hùng Võ cho biết, đây là tố chất không thể thiếu cho trẻ em khi lớn lên. Trong một tương lai bất định rõ ràng, giáo dục cần phải thay đổi, cần phải hỗ trợ cho những đứa trẻ sinh ra trong thời điểm hiện tại có được niềm vui, sự hân hoan; phải giúp trẻ làm quen với nhiều hình thái sáng tạo khác nhau để có thể có nhiều góc nhìn trên cùng một chủ thể.

Cũng theo anh Hùng Võ: “Nền giáo dục này cũng cần giúp cho trẻ chủ động độc lập, nhưng song song hiểu tầm quan trọng của những mối quan hệ hữu ích, ý nghĩa, và rằng hiểu bản thân mình có kết nối, chịu sự ảnh hưởng qua lại từ gia đình, bạn bè, cộng đồng, quốc gia, thế giới và đặc biệt là cả trái đất” .

Sáng tạo là bản hòa ca của trí tuệ

Là nhân vật được chờ đón trong sự kiện, giáo sư Howard Gardner - Giám đốc cấp cao Harvard Project Zero đã chia sẻ vai trò tiên quyết của sáng tạo trong hành trình phát triển con người cũng như định hình tương lai của nền giáo dục tiên tiến. Ông đề cao vai trò của văn hoá nghệ thuật trong việc hun đúc sức sáng tạo. Tuy nhiên không thể nói sự sáng tạo chỉ là hoạt động của đầu óc. Toàn bộ cơ thể con người và năng lực tinh thần cũng là một cội nguồn và là nguyên liệu của sự sáng tạo.

Giáo sư Howard Garder cũng nhấn mạnh vai trò của xã hội và các tổ chức giáo dục khi cho rằng: “Để một con người có thể phát triển hết tiềm năng hay một loại hình trí thông minh nào đó, thì cần rất nhiều động lực cũng như được dạy dỗ tốt trong một môi trường khuyến khích trẻ khám phá. Đặc biệt xã hội cũng cần chung tay để biết và công nhận giá trị của trí thông minh đó”. Có thể nói, câu nói “Cần cả một làng để nuôi dạy một đứa trẻ” và “Trăm năm trồng người” là rất chính xác. Chính vì thế, “Chúng ta nên quan tâm đến sự phát triển sớm về trí tuệ, trí thông minh và sức sáng tạo ngay từ khi có thể.” - Giáo sư nhấn mạnh.

Giáo dục sáng tạo là chìa khóa phát triển trong thời đại mới

Những chia sẻ của các trí giả và câu chuyện học tập của những bạn trẻ tại SYMPHONY OF THE MIND càng khẳng định nhu cầu bức thiết của việc phát triển giáo dục sáng tạo.

Chính giáo sư Howard Gardner là một trong những người thắp lửa tiên phong cho phong trao này. Khao khát ươm mầm và phát triển năng lực sáng tạo ở trẻ đã thôi thúc ông có nhiều cống hiến trong nghiên cứu giáo dục cho trẻ. Hiện Howard Gardner đang làm giám đốc Harvard Project Zero – dự án đào sâu nghiên cứu về trí thông minh và tư duy độc lập của trẻ do Viện đại học Harvard đầu tư hơn nửa thế kỷ.

Tại Việt Nam, tổ chức giáo dục Embassy Education là hệ sinh đầu tiên và lớn nhất với 17 thương hiệu trong hệ thống của mình cùng đồng hành trong việc lan tỏa giáo dục sáng tạo đến với cộng đồng. Chính thức thành lập từ năm 2018 Embassy Education theo đuổi mục tiêu giúp thế hệ trẻ tiếp cận với thế giới nhiều đổi thay nhanh chóng, truyền cảm hứng để các em khám phá cá nhân và tự tìm ra tương lai. Embassy Education cũng là đơn vị đầu tiên tại Việt Nam hợp tác với dự án Harvard Project Zero, kết nối nhiều học giả hàng đầu thông qua sự kiện Hội nghị về giáo dục sáng tạo của mình.

Tại sự kiện, nghệ sỹ, nhà giáo dục Thanh Bùi chia sẻ tâm huyết của mình với giáo dục sáng tạo và khao khát mang lại cơ hội phát triển toàn diện hơn cho trẻ: “ Thanh mong là qua Symphony Of The Mind, phụ huynh sẽ thấy được các con mình xuất sắc và lý do nào tạo nên điều đó . Co n trẻ cần được chuẩn bị từ rất sớm cho sự cạnh tranh toàn cầu. Thanh hi vọng thông qua chương trình của Symphony Of The Mind, các con sẽ được truyền cảm hứng và các bậc phụ huynh sẽ cởi mở hơn, sẽ đón nhận khái niệm “Sáng t ạo là gì” trong thế kỉ 21 này. Bất cứ ai cũng có thể sáng tạo và sáng tạo có trong mọi lĩnh vực của cuộc sống” .

Embassy Education đã công bố dự án thời gian tới - dịch vụ giáo dục Connected Creativity lần đầu tiên xuất hiện ở Việt Nam dành cho trẻ ở ba nhóm tuổi nhằm cho trẻ được tiếp cận đa lĩnh vực từ đó khám phá ra tiềm năng riêng của bản thân.

Trong 2 ngày, hội nghị thường niên về giáo dục “BẢN HÒA CA TRÍ TUỆ” (SYMPHONY OF THE MIND) đã lan tỏa cảm hứng giáo dục sáng tạo cho hàng nghìn phụ huynh và những cá nhân. Sự kiện được kỳ vọng sẽ mở đầu cho nhiều hoạt động nhằm đưa sáng tạo đến gần hơn với các bạn nhỏ ở bất cứ lứa tuổi nào của Embassy Education nói riêng và Việt Nam nói chung.

Hải Hà