Toàn cảnh Hội thảo
Đây là một trong những hoạt động thuộc Dự án “Tăng cường trợ giúp pháp lý cho người nghèo và các nhóm yếu thế”, do Ngân hàng Thế giới (WB) tài trợ thông qua Quỹ hỗ trợ Phát triển xã hội Nhật Bản (JSDF) trong giai đoạn 2022 – 2026. Dự án “Tăng cường TGPL cho người nghèo và đối tượng yếu thế” được hình thành từ nguồn hỗ trợ của WB và Quỹ Phát triển xã hội Nhật Bản, nhằm đáp ứng chủ trương thúc đẩy công bằng xã hội, nâng cao mức sống nhân dân, giảm nghèo bền vững và hỗ trợ phát triển các khu vực khó khăn, vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo cũng như địa bàn có đông đồng bào dân tộc thiểu số.
Việc xây dựng và triển khai Dự án diễn ra trong bối cảnh yêu cầu đẩy mạnh hoàn thiện pháp luật, cải cách tư pháp – hành chính, xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân, đặt ra nhiều nhiệm vụ đối với Bộ Tư pháp, các cơ quan chức năng và địa phương liên quan. Đối với công tác TGPL, yêu cầu đổi mới phương thức hoạt động, nâng cao chất lượng hỗ trợ và hiệu quả cung ứng dịch vụ ngày càng rõ nét, nhất là khi bộ máy chính quyền được tinh gọn theo mô hình hai cấp và chuyển đổi số được thúc đẩy mạnh mẽ. Điều này đòi hỏi sự phối hợp đồng bộ giữa nhiều cơ quan, tổ chức và cá nhân ở cả trung ương và địa phương, đồng thời cần sự chia sẻ kinh nghiệm trong nước và quốc tế. Do đó, quá trình thực hiện Dự án đặt ra những yêu cầu chuyên biệt cũng như sự đồng hành của các cơ quan hữu quan và sự hỗ trợ của WB – JSDF, trong đó có sự đóng góp của Chính phủ Nhật Bản.
Tại Hội thảo, các đại biểu đã trao đổi về nhiều kinh nghiệm triển khai TGPL; vai trò của Hội Luật gia trong hoạt động hỗ trợ pháp lý; chia sẻ những cách làm hiệu quả, giải pháp thực tiễn và các bài học rút ra từ thực tế.
Ông Phạm Đình Quế, đại diện Hội Luật gia tỉnh Điện Biên, cho biết: Trong điều kiện kinh tế – xã hội còn nhiều khó khăn, đặc biệt tại các khu vực vùng cao, vùng xa, nơi đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống, trình độ dân trí và hiểu biết pháp luật còn hạn chế, việc lồng ghép TGPL với tuyên truyền, phổ biến và giáo dục pháp luật (PBGDPL) là hướng đi phù hợp. Cách làm này cho thấy hiệu quả thiết thực, giúp mở rộng phạm vi tiếp cận pháp luật, tạo hiệu ứng tích cực trong cộng đồng và góp phần nâng cao nhận thức của người dân. Xuất phát từ nhận thức đó, Hội Luật gia tỉnh Điện Biên đã chủ động triển khai nhiều hoạt động linh hoạt, bám sát điều kiện địa phương, tận dụng lợi thế của từng khu vực dân cư để tổ chức TGPL gắn với PBGDPL, qua đó nâng cao hiệu quả hỗ trợ cho người dân.
Về các giải pháp nâng cao hiệu quả TGPL trong thời gian tới, bà Lê Thị Diệu – Giám đốc Trung tâm TGPL nhà nước tỉnh Lào Cai – cho biết Trung tâm tiếp tục phát huy sự đoàn kết nội bộ, khai thác điểm mạnh của từng viên chức, đồng thời giữ vững mối quan hệ phối hợp với các cơ quan, cá nhân đã đồng hành trong quá trình thực hiện nhiệm vụ. Trước bối cảnh sắp xếp lại bộ máy chính quyền các cấp, Trung tâm đề xuất duy trì và phát huy vai trò của Hội đồng phối hợp liên ngành về TGPL trong hoạt động tố tụng, giúp các thành viên Hội đồng có chỉ đạo phù hợp. Chẳng hạn, tháng 3/2025, khi ngành Công an thực hiện sắp xếp tổ chức, Trung tâm vừa tiếp tục phối hợp với lực lượng Công an, vừa đẩy mạnh thực hiện các vụ việc dân sự theo Công văn số 175/TAND-VP của TAND tỉnh ngày 17/3/2025 về phối hợp TGPL trong xét xử và tại Tòa án. Hiện nay, khi cơ quan Công an đã ổn định tổ chức và nhiệm vụ, Trung tâm tăng cường bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng phối hợp và giải thích pháp luật cho đội ngũ cán bộ, chiến sĩ.
Phát biểu tại Hội thảo, bà Vũ Thị Hường – Phó Cục trưởng Cục PBGDPL & TGPL bày tỏ kỳ vọng đội ngũ cán bộ TGPL tại các địa phương sẽ có thêm nhiều phương pháp và công cụ truyền thông hiệu quả hơn, không chỉ truyền tải nội dung pháp luật một cách khô cứng mà còn sinh động, thiết thực, giúp người dân hiểu, ghi nhớ và vận dụng được vào thực tế đời sống.