TNV - Vừa qua, tại Hà Nội, Viên Nghiên cứu chiến lược thương hiệu cạnh tranh tổ chức Hội thảo góp ý về Luật Dầu khí sửa đổi: Chức năng, nghiệm vụ, quyền và nghĩa vụ của Tập đoàn Dầu khí Việt Nam.
Tại Hội thảo, các chuyên gia cho rằng cần tăng phân cấp, phân quyền cho Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN).Dự luật Dầu khí (sửa đổi) dành một chương quy định về chức năng, nhiệm vụ, quyền và nghĩa vụ của PVN.Bản cập nhật dự thảo mới nhất cũng phân định thẩm quyền (PVN, Bộ Công Thương, Thủ tướng) ở từng khâu.Nhưng góp ý tại hội thảo về Luật Dầu khí (sửa đổi) ngày 1/10, các chuyên gia cho rằng, vẫn cần phân tách rõ vai trò, phân cấp, phân quyền mạnh hơn cho PVN.
Các chuyên gia góp ý tại hội thảo về Luật Dầu khí (sửa đổi), ngày 1/10.
Chẳng hạn, theo dự thảo luật, thẩm quyền phê duyệt kế hoạch đại cương dự án dầu khí thuộc về Bộ Công Thương. Tuy nhiên, ông Nguyễn Quốc Thập, Chủ tịch Hội Dầu khí Việt Nam, góp ý nên trao quyền này cho PVN.
Ông có ý kiến: Cần cân nhắc, bổ sung chính sách ưu đãi, chẳng hạn như bổ sung thêm khoản trường hợp kết thúc giai đoạn tìm kiếm thăm dò, nhà đầu tư thấy cần ưu đãi cao hơn để chuyển sang giai đoạn khai thác, nhà đầu tư sẽ trình hồ sơ xin thay đổi, Bộ Công Thương thẩm định. Nếu bổ sung điểm này, luật ra đời sẽ thể hiện tính bao quát, ưu đãi cho nhà đầu tư, đảm bảo hài hòa lợi ích.
Ông Nguyễn Quốc Thập cũng đánh giá cao Dự thảo Luật Dầu khí (sửa đổi) và kỳ vọng những vướng mắc còn tồn tại sẽ tiếp tục được chỉnh lý trong Dự thảo hoặc trong Thông tư hướng dẫn thi hành Luật; cũng như mong muốn Luật Dầu khí sửa đổi với những điểm mới, tiến bộ sẽ sớm được thông qua và thực thi, đáp ứng kỳ vọng của của Đảng, nhà nước, xã hội và doanh nghiệp.
Ngoài ra, dự án dầu khí sau khi được duyệt kế hoạch đại cương, còn qua nhiều vòng thẩm định rồi mới được phê duyệt kế hoạch mỏ, triển khai... Ở bước đầu tiên này, ông cho rằng, giao cho PVN thẩm định, duyệt sẽ đảm bảo yếu tố thực tế, thời gian của dự án.
Với các kế hoạch đại cương của dự án dầu khí theo chuỗi, quy mô phức tạp, theo Chủ tịch Hội Dầu khí Việt Nam, thẩm quyền phê duyệt Bộ Công Thương là hợp lý, thậm chí cần cấp có thẩm quyền cao hơn xem xét.
Ông Nguyễn Văn Vy, Phó chủ tịch Hiệp hội Năng lượng đồng tình, việc trao thêm quyền cho PVN ở khâu phê duyệt kế hoạch đại cương thông thường sẽ giúp đẩy nhanh tiến độ các dự án dầu khí.Ông cho rằng: Luật dầu khí sửa đổi mới đã dưa 1 số nội dung của nghị định 95, nâng cấp được chức năng nhiệm vụ của Tập đoàn PVN. Dự thảo luật mới có thể coi như là luật mới cần 2 nghị định để hướng dẫn thực hiện chi tiết hơn.
Cụ thể ông Vy đưa ra 1 số ý kiến về chương IX:
Thứ nhất, về vấn đề điều tra cơ bản. Giai đoạn đầu về điều tra sơ bộ do PVN thực hiện. Giai đoạn 2 nhà thầu giao thầu, khoan thăm dò, phương pháp điều tra thì có quy định về các định mức, theo ông thì vẫn cần định mức để kiểm soát được chi phí.
Về hợp đồng dầu khí có quy định PVN cần báo cáo Bộ Công thương trình Chính phủ phê duyệt hợp đồng dầu khí.Khi có điều tra cơ bản mới dự thảo hợp đồng chào thầu để kí hợp đồng rất là sơ bộ, chưa đi vào chi tiết.
Về thẩm quyền phê duyệt của Chính phủ, cố gắng phân cấp thêm cho PVN để đẩy nhanh tiến độ các dự án.
Về quy định phát triên mỏ, có thể phân cấp cho Chính Phủ, đặc biệt là đối với các dự án mỏ khí, liên quan đến chuỗi thì thẩm quyền Bộ Công thương chưa được đảm bảo, sợ chưa đủ thẩm quyền.
Về vấn đề thẩm định chất lượng, ông cho rằng giao cho Bộ Công thương thẩm định thì liệu có đảm bảo về chuyên môn hay không.Hiện tại, về vấn đề này có hội đồng thẩm định trữ lượng quản lý quốc gia và Bộ Tài nguyên Môi trường quản lý. Ông đề nghị cân nhắc nên giao cho hội đồng thẩm định trữ lượng quản lý quốc gia để đảm bảo chuyên môn thẩm định.
Về vai trò của PVN, sau này có bước phát triển ngoài lĩnh vực truyền thống có thể phát triển điện gió, hydro, công nghệ năng lượng tái tạo theo định hướng Cop 26 có thể đề cập thêm nâng cao vai trò của PVN trong các lĩnh vực này. Hiện vai trò của PVN vẫn còn yếu, các đơn vị thuộc PVN phát triển hơi bị chậm mặc dù thuộc ngành mũi nhọn. Do đó, từ luật này có thể mở rộng phát triển thêm các điều luật khác hỗ trợ tốt hơn cho các doanh nghiệp trong lĩnh vực dầu khí để tạo điều kiện phát triển lớn mạnh.
TS Nguyễn Minh Phong – Chuyên gia kinh tế thì ủng hộ dự thảo mới và đề nghị quán triệt sâu hơn hai vấn đề tinh thần dự thảo: Tăng phân cấp cho PVN và tạo làn sóng mới thu hút đầu tư.Về vấn đề chính sách ưu đãi, phải chú ý các chính sách ưu đãi cao hơn đối với các vùng biển nhạy cảm.
Bên cạnh đó, ông ủng hộ vai trò kép của PVN. Tuy nhiên cần chú ý một số vấn đề để tránh tình trạng “vừa đá bóng thổi còi”, tình trạng tranh công đổ tội, liên quan đến các vấn đề kiện tụng.
Bà Nguyễn Phương Thảo – Chuyên viên chính Viện nghiên cứu Lập pháp – Quốc hội nhất trí với nội dung Dự thảo sửa đổi Luật dầu khí mới, tuy nhiên dự thảo mới chỉ có 64 điều, số điều còn ít. Nhiều quy định, nguyên tắc vẫn còn chung chung, chưa chi tiết, khi đưa vào triển khai có thể sẽ gây xung đột với các luật khác.
Về vai trò của PVN, sau khi tham khảo mô hình các nước, việc tiếp tục thực hiện PVN với 2 chức năng là phù hợp với thực tiễn của Việt Nam. Tuy nhiên việc phân định vai trò PVN cho chức năng cần làm rõ, tránh tình trạng không rõ ràng, bà chia sẻ thêm.
Vấn đề quyền quản lý Nhà nước, điểm b điều 65 quy định về vai trò của Bộ Công thương “Nghiên cứu xây dựng, ban hành, hướng dẫn về định mức chi phí, định mức kinh tế, kỹ thuật cho điều tra cơ bản về dầu khí và hoạt động dầu khí”, bà đồng ý với quan điểm của ông Thập là bỏ quy định đề các định mức.
Ở lần sửa đổi này, các chuyên gia đề nghị phân định rõ tới đây sẽ phát triển PVN là công ty dầu khí quốc gia hay theo mô hình công ty dầu khí quốc tế. Việc xác định địa vị pháp lý rõ ràng giúp rõ hơn chức năng quản lý nhà nước, minh bạch trong quá trình thực hiện.
Dự thảo Luật Dầu khí (sửa đổi) đã được Quốc hội thảo luận, góp ý lần đầu tại kỳ họp thứ 3 (tháng 5/2022).Dự luật này đang trong quá trình chỉnh lý, hoàn thiện để trình Quốc hội xem xét, thông qua tại kỳ họp thứ 4, diễn ra vào tháng 10 tới.
Hải Hà
