Ảnh minh họa (tạo bởi AI)
Tại cuộc họp chiều 29/8, đồng chí Lê Minh Hoan - Phó Chủ tịch Quốc hội và các đại biểu Quốc hội đã làm việc với Bộ Nông nghiệp và Môi trường để bàn về đề xuất chủ trương đầu tư cho chương trình mới này. Ông nhấn mạnh việc triển khai cần linh hoạt, thực chất, làm sao để chương trình thực sự đến được từng người dân, tránh tình trạng “ôm đồm” và cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa Bộ, ngành và chính quyền địa phương.
Bên cạnh ưu tiên đầu tư cơ sở hạ tầng “phần cứng”, chương trình cũng đặt mục tiêu bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa, bản sắc các địa phương, cộng đồng dân tộc thiểu số. Đồng thời, tỉnh, xã cũng cần tăng cường công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, đặc biệt trong bối cảnh tổ chức chính quyền địa phương hai cấp.
Theo số liệu, tổng nguồn lực dự kiến huy động cho giai đoạn 2026-2035 là khoảng 12,35 triệu tỷ đồng. Trong đó: Giai đoạn 2026-2030 là khoảng 4,93 triệu tỷ đồng; Giai đoạn 2031-2035 là khoảng 7,42 triệu tỷ đồng. Trong tổng số này, vốn ngân sách trung ương hỗ trợ trực tiếp giai đoạn 2026-2030 dự kiến là 180.000 tỷ đồng, gồm vốn đầu tư phát triển khoảng 120.000 tỷ và vốn sự nghiệp khoảng 60.000 tỷ. Con số này tăng gấp đôi so với vốn ngân sách trung ương của hai chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2021-2025.
Đối với cơ cấu nguồn vốn, vốn đối ứng từ ngân sách địa phương các cấp (tỉnh, xã) khoảng 450.000 tỷ, chiếm 9,1%; vốn lồng ghép từ các chương trình mục tiêu quốc gia và dự án khác trên địa bàn khoảng 400.000 tỷ, chiếm 8,1%; vốn tín dụng khoảng 3.400.000 tỷ, chiếm khoảng 69%; vốn doanh nghiệp và huy động đóng góp từ người dân khoảng 500.000 tỷ, chiếm 10,1%.
Đối tượng thụ hưởng chương trình gồm hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ mới thoát nghèo, người dân và cộng đồng ở khu vực nông thôn — trong đó ưu tiên xã nghèo và vùng đồng bào dân tộc thiểu số.
Về cấu trúc chương trình giai đoạn 2026-2030, có 11 nhóm nội dung và 63 nhiệm vụ cụ thể. Một số giải pháp nổi bật bao gồm: rà soát, hoàn thiện cơ chế chính sách phù hợp tổ chức hành chính hai cấp; mô hình thực hiện hướng tới bộ máy tinh gọn, chuyên trách, thống nhất từ trung ương đến địa phương; chuyển từ phát triển số lượng sang nâng cao chất lượng.
Chương trình hướng tới phát triển kinh tế nông thôn theo hướng gia tăng giá trị, bền vững; hỗ trợ phát triển sản phẩm OCOP, du lịch nông nghiệp, du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng — gắn với thế mạnh từng vùng, miền. Người dân và doanh nghiệp được xác định là “chủ thể” trong quá trình xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo bền vững.
Đáng chú ý, chương trình cũng tăng cường kiểm tra, giám sát, đánh giá ở các cấp; đồng thời khuyến khích trao quyền cho cấp xã và cộng đồng, đi đôi với cơ chế minh bạch.
Trong hơn 15 năm qua, hai chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo bền vững đã đạt nhiều thành tựu toàn diện: tỷ lệ hộ nghèo giảm đáng kể; bộ mặt nông thôn thay đổi rõ nét; kết cấu hạ tầng, đời sống người dân được cải thiện. Nhìn chung, việc tích hợp hai chương trình mục tiêu quốc gia thành một chương trình giai đoạn 2026-2035 được xem là bước đi mang tính đột phá nhằm đảm bảo không trùng lặp, giảm chồng chéo, đầu tư xứng tầm với mục tiêu phát triển.