Huyện miền núi đầu tiên vùng Tây Bắc đạt chuẩn nông thôn mới

TNV - Sau 9 năm nỗ lực, sáng tạo và quyết tâm triển khai thực hiện Chương trình xây dựng Nông thôn mới, từ một huyện miền núi phía Bắc tỉnh Yên Bái, có xuất phát điểm thấp, địa bàn rộng, trình độ phát triển ở các xã không đồng đều, tỷ lệ hộ nghèo 28,01%, đặc biệt trên địa bàn huyện còn 6 xã và 46 thôn, bản đặc biệt khó khăn, thu nhập của người dân ở mức rất thấp; nhưng đến tháng 10/2019, toàn bộ  21 xã thuộc huyện Trấn Yên đều đạt chuẩn nông thôn mới, đặc biệt cả 6 xã đặc biệt khó khăn đã về đích nông thôn mới trước thời hạn; được Thủ tướng Chính phủ ký Quyết định công nhận huyện đạt chuẩn nông thôn mới năm 2019. Trong những ngày đầu xuân này, tới đâu cũng gặp không khí tự hào, phấn khởi của đồng bào các dân tộc huyện Trấn Yên vui đón mừng danh hiệu huyện đầu tiên của tỉnh Yên Bái và các tỉnh vùng Tây Bắc đạt chuẩn huyện nông thôn mới.

Hệ thống cơ sở hạ tầng được đầu tư và hoàn thiện đồng bộ đảm bảo theo chuẩn nông thôn mới

Xác định hệ thống cơ sở hạ tầng thiết yếu như: Đường giao thông, thủy lợi nội đồng, trung tâm văn hóa – thể dục – thể thao, trường học, trung tâm y tế… vừa tạo đà cho sản xuất nông nghiệp phát triển bền vững, vừa trực tiếp nâng cao chất lượng đời sống, văn hóa tinh thần, học tập, chăm sóc sức khỏe cho các tầng lớp nhân dân ở khu vực nông thôn.

Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc trao bằng công nhận huyện đạt chuẩn NTM cho Đảng bộ,
chính quyền và nhân dân các dân tộc huyện Trấn Yên.( Nguồn ảnh: Cổng thông tin điện tử tỉnh Yên Bái)

Nhưng đây cũng là bài toán khó trong việc huy động các nguồn lực đối với huyện miền núi địa bàn trải rộng, dân cư thưa và kinh tế còn nhiều khó khăn như huyện Trấn Yên.

Từ thực tiễn khó khăn đã nảy sinh những cách làm sáng tạo như: Tận dụng trường học để lại làm nhà văn hóa ở thôn Khuôn Bổ (xã Hồng Ca), phát triển chăn nuôi gắn với thu hút nguồn lực từ nhân dân ở xã Quy Mông, vùng trồng dâu nuôi tằm ở xã Tân Đồng… Đồng thời, nhờ làm tốt công tác dân vận, được nhân dân hăng hái hiến đất, ủng hộ kinh phí, vật liệu, nhân công…kết hợp với việc sử dụng có hiệu quả các nguồn lực do Nhà nước hỗ trợ. Đến nay, huyện Trấn Yên vừa hoàn thiện đồng bộ hệ thống cơ sở hạ tầng, vừa không có nợ đọng xây dựng cơ bản trong xây dựng nông thôn mới. Đây là thành quả có ý nghĩa tích cực và bền vững của huyện trong bối cảnh nhiều địa phương chạy đua thành tích, để lại nợ đọng kéo dài.

Trong đó, tỷ lệ đường xã, liên xã được cứng hóa, đạt 100%; tỷ lệ đường trục thôn, liên thôn được cứng hóa đạt 80,8% (tăng 71,2% so với năm 2011); tỷ lệ đường ngõ, xóm được cứng hóa đạt 58,11% (tăng 56% so với năm 2011); đường trục chính nội đồng được lu lèn đất cấp III trở lên đáp ứng tốt nhu cầu vận chuyển hàng hóa thuận lợi quanh năm.

Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc cùng các đồng chí lãnh đạo tỉnh Yên Bái đã đi tham quan một số
gian hàng trưng bày các sản phẩm nông nghiệp chủ lực, đặc sản tỉnh Yên Bái.( Nguồn ảnh: Cổng thông tin điện tử tỉnh Yên Bái))

Hệ thống kênh mương nội đồng do xã quản lý được cứng hóa đạt 73,4% và thường xuyên được nạo vét, tu sửa đảm bảo cho trên 92,3%  diện tích đất sản xuất nông nghiệp được tưới và tiêu nước chủ động, kịp thời phục vụ sản xuất và phòng chống thiên tai.

100% số xã có hệ thống điện nông thôn đạt chuẩn, 98% số hộ được sử dụng điện thường xuyên, an toàn. Tỷ lệ trường học đạt chuẩn quốc gia đạt 100% (tăng 97,1% so với năm 2011); tỷ lệ học sinh tốt nghiệp THCS tiếp tục học THPTđạt 86,6%.

Người dân Trấn Yên vui mừng, phấn khởi khi huyện được công nhận đạt chuẩn NTM.( Nguồn ảnh: Cổng thông tin điện tử tỉnh Yên Bái))

Số lao động có việc làm qua đào tạo đạt 55,52% (tăng 40,5% so với năm 2011). Hạ tầng thương mại nông thôn được đảm bảo; 21/21 xã có điểm cung ứng dịch vụ về bưu chính, viễn thông; 100% số xã có Đài truyền thanh, 81,5% số thôn có tối thiểu 01 cụm loa hoạt động tốt. Trên địa bàn huyện không còn hộ ở nhà tạm, nhà dột nát; 98,5% số hộ có nhà ở đạt tiêu chuẩn.

21/21 xã có hội trường văn hóa đa năng, sân thể thao; 179/179 thôn, bản có nhà văn hóa, điểm sinh hoạt cộng đồng, khu thể thao, thu hút 43% người dân tham gia luyện tập thường xuyên. Việc cưới từng bước được tổ chức đơn giản, gọn nhẹ; việc tang được tổ chức văn minh, tiến bộ; một số hủ tục đã dần được loại bỏ; bảo tồn và phát huy các lễ hội truyền thống.

Đồng bào Mông xã Kiên Thành chung sức làm đường giao thông liên thôn, xóm. (Nguồn ảnh: Huyện Trấn Yên)

Trung tâm Y tế huyện đảm bảo các yêu cầu về cơ sở vật chất, trang thiết bị và cán bộ; 100% các xã đạt Bộ tiêu chí quốc gia về y tế xã; tỷ lệ người dân tham gia bảo hiểm y tế toàn huyện đạt 93,5%, tăng 22,5% so với năm 2011.

Định hình vững chắc các vùng sản xuất hàng hóa chủ lực; đưa thu nhập bình quân khu vực nông thôn tăng gấp 3,5 lần năm 2011

Cùng với việc xây dựng cơ sở hạ tầng, đời sống, văn hóa, huyện Trấn Yên cũng xác định phát triển sản xuất nông nghiệp gắn với phát triển công nghiệp, dịch vụ nhằm nâng cao thu nhập cho người dân là nội dung cốt lõi trong xây dựng nông thôn mới.

Ông Trần Văn Dũng (giữa) - xã Quy Mông người hiến 967 m ² đất cho thôn làm nhà văn hóa và sân bóng chuyền. (Ảnh: P. Quỳnh)

Theo đó, huyện đã đẩy mạnh tái cơ cấu nông nghiệp gắn với xây dựng nông thôn mới. Đến nay, huyện Trấn Yên đã định hình vững chắc các vùng sản xuất hàng hóa chủ lực đem lại nguồn thu nhập cao cho nhân dân như: Vùng trồng t re Bát Độ đạt gần 3.500 ha, sản lượng măng trên 50 nghìn tấn/năm (tăng 40 nghìn tấn/năm so với năm 2011); v ùng quế đạt trên 16 nghìn ha, sản lượng vỏ quế khô trên 3.000 tấn/năm; v ùng trồng dâu nuôi tằm 700 ha, sản lượng kén trên 600 tấn kén/năm (tăng gấp 7 lần so với năm 2011); v ùng trồng cây ăn quả có múi 750 ha; 592 cơ sở chăn nuôi hàng hóa (tăng 340 cơ sở so với năm 2011) cho sản lượng thịt hơi các loại tăng gần 3 lần so với năm 2011.

Các vùng sản xuất hàng hóa chủ lực cho lợi nhuận trên 200 triệu/ha/năm. Giá trị sản phẩm bình quân trên 1 ha đất nông nghiệp đạt 100 triệu đồng/ha. Các sản phẩm nông nghiệp chủ lực được gắn với chế biến và tiêu thụ sản phẩm thông qua doanh nghiệp, hợp tác tạo thành các chuỗi liên kết trong sản xuất. Đã xây dựng chứng nhận vùng sản phẩm quế hữu cơ đạt tiêu chuẩn Oganic Châu Âu; chứng nhận đạt tiêu chuẩn VietGap đối với vùng sản phẩm quả có múi, chè Bát Tiên; chứng nhận VietGAHP trong chăn nuôi với sản phẩm gà Minh Dư; chỉ dẫn địa lý đối với sản phẩm măng Bát Độ.

Tằm của hộ ông Đỗ Văn Thạch (Bí thư Chi bộ thôn 3, xã Tân Đồng) đã lên né, đợi ngày xuất bán. (Ảnh: P. Quỳnh)

Các hợp tác xã, tổ hợp tác trong lĩnh vực nông nghiệp được thành lập mới và tổ chức lại sản xuất theo hướng kinh doanh dịch vụ đa ngành, là đầu mối liên kết với doanh nghiệp trong sản xuất và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp chủ lực của huyện theo chuỗi giá trị. Đến nay toàn huyện có 33 hợp tác xã và 329 tổ hợp tác hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp liên kết với các doanh nghiệp trong đầu tư phát triển vùng nguyên liệu, thu mua, chế biến sản phẩm nông - lâm sản chủ lực của huyện.

Cùng với các vùng sản xuất hàng hóa chủ lực, hiện nay trên địa bàn huyện có 01 khu công nghiệp, 02 cụm công nghiệp, 02 làng nghề và 506 cơ sở sản xuất kinh doanh, giải quyết việc làm cho trên 4.000 lao động có thu nhập ổn định.

Sản xuất công nghiệp và tiểu thủ công nghiệp của huyện trong những năm qua có mức tăng trưởng cao, tạo bước phát triển theo hướng ổn định và hiệu quả; góp phần đưa thu nhập bình quân khu vực nông thôn năm 2019 đạt 35,04 triệu đồng/người/năm (tăng gấp 3,5 lần so với năm 2011); tỷ lệ hộ nghèo giảm còn 4,75% (giảm 23,35% so với năm 2011); tỷ lệ lao động có việc làm thường xuyên đạt 96,2% .

X ây dựng nông thôn mới kiểu mẫu và bền vững

Nhờ vậy, diện mạo nông thôn của huyện đã có nhiều đổi thay vượt bậc, kinh tế tăng trưởng khá, cơ cấu kinh tế có sự chuyển dịch tích cực; sản xuất phát triển, thu nhập của nhân dân được nâng cao; các di tích và truyền thống văn hóa được gìn giữ và phát huy; chất lượng giáo dục, y tế được nâng cao; cảnh quan, môi trường nông thôn được cải thiện; an ninh trật tự được đảm bảo; người dân được thụ hưởng cuộc sống đầy đủ về vật chất, tinh thần.

Trại gà 5.000 con của thanh niên Hoàng Hữu Trang thôn Thịnh Lợi, xã Quy Mông. (Ảnh: P. Quỳnh)

Để duy trì thành quả của Chương trình xây dựng nông thôn mới được thường xuyên liên tục và bền vững, huyện Trấn Yên đặt mục tiêu đến năm 2025: Nâng cao tiêu chí huyện nông thôn mới tiến tới xây dựng huyện nông thôn mới kiểu mẫu; phấn đấu có 50% số xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao, có 5 xã đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu; thu nhập bình quân đầu người khu vực nông thôn tăng 1,8 – 2 lần so với năm 2020; giá trị sản xuất trên đất nông nghiệp đạt 120-125 triệu đồng/ha. Duy trì 100% số xã đạt Bộ tiêu chí Quốc gia về y tế xã; tỷ lệ bảo hiểm y tế toàn dân đạt trên 95%. Tỷ lệ hộ nghèo năm sau giảm với năm trước; tỷ lệ lao động qua đào tạo 70%. Duy trì và nâng cao chất lượng cơ sở vật chất của 45 trường học đã đạt chuẩn Quốc gia, phấn đấu có 50% số trường đạt chuẩn quốc gia mức độ 2. Tỷ lệ dân số nông thôn sử dụng nước sạch đạt trên 70%.

Bí thư Huyện ủy Nguyễn Thế Phước thăm vùng trồng dâu ở xã Hồng Ca. (Nguồn ảnh: Huyện Trấn Yên)

Nhìn lại toàn bộ chặng đường đã qua, theo Bí thư Huyện ủy Trấn Yên Nguyễn Thế Phước, giá trị cốt lõi làm nên thành quả hôm nay là nhờ các thế hệ lãnh đạo huyện Trấn Yên đã tập trung chỉ đạo quyết liệt với quyết tâm chính trị cao, phương pháp và cách làm bài bản, khoa học, chắc chắn; lựa chọn đúng những nội dung, nhiệm vụ trọng tâm, trọng điểm phù hợp với tình hình thực tế của địa phương, tạo ra sự dẫn dắt sức lan tỏa ngày càng sâu rộng, làm thay đổi căn bản nhận thức, khơi dậy quyết tâm, ý chí khát vọng, sự đồng thuận cao trong cả hệ thống chính trị và nhân dân các dân tộc trên địa bàn huyện cùng chung sức xây dựng nông thôn mới./.

Diện mạo nông thôn của huyện đã có nhiều đổi thay vượt bậc, sản xuất phát triển, thu nhập của nhân dân
được nâng cao. (Nguồn ảnh: Huyện Trấn Yên)

Phạm Quỳnh