Kết hợp giáo dục pháp luật với đạo đức cách mạng cho thanh niên hiện nay

TNV - Thanh niên là một lực lượng năng động, sáng tạo giàu nghị lực có lý tưởng cao đẹp, có thể đảm trách và hoàn thành tốt các nhiệm vụ khó khăn, nặng nề khi cách mạng giao phó. Từ khi ra đời đến nay, Đảng Cộng sản Việt Nam luôn ghi nhận, đề cao vai trò của thanh niên, đặt trọn niềm tin vào thế hệ trẻ. Thanh niên là lực lượng xã hội to lớn, một trong những nhân tố quan trọng quyết định tương lai, vận mệnh dân tộc, là lực lượng chủ yếu trên nhiều lĩnh vực, đảm nhiệm những công việc đòi hỏi hy sinh, gian khổ, sức khỏe và sáng tạo. Công tác giáo dục, bồi dưỡng, rèn luyện thanh niên là nhiệm vụ quan trọng, vấn đề sống còn của dân tộc. Theo đó, kết hợp công tác giáo dục pháp luật với đạo đức cách mạng cho thanh niên là vấn đề mang ý nghĩa lý luận và thực tiễn sâu sắc.

Sự cần thiết kết hợp giáo dục pháp luật với đạo đức cách mạng cho thanh niên

Đánh giá cao vị trí, vai trò quan trọng của thanh niên - lực lượng kế cận đối với sự nghiệp của Đảng, tương lai, vận mệnh của dân tộc, tiền đồ của Tổ quốc. Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: “Thanh niên là người chủ tương lai của nước nhà. Thật vậy, nước nhà thịnh hay suy, yếu hay mạnh một phần lớn là do các thanh niên” [1] . Người cũng khẳng định, thanh niên đóng vai trò quan trọng trong công cuộc xây dựng và phát triển đất nước, là lực lượng nòng cốt để xây dựng xã hội mới. Từ đó, Bác đề cao vai trò của đạo đức cách mạng, cho rằng “sức có mạnh mới gánh được nặng và đi được xa. Người cách mạng phải có đạo đức cách mạng làm nền tảng, mới hoàn thành được nhiệm vụ cách mạng vẻ vang” [2] . Bên cạnh đó, công tác g iáo dục pháp luật cho đoàn viên, thanh niên không chỉ có ý nghĩa quan trọng nhằm xây dựng ý thức sống, làm việc theo Hiếp pháp, pháp luật, mà còn trực tiếp tạo động lực để họ phấn đấu, rèn luyện hoàn thiện nhân cách, xứng đáng là lực lượng xung kích trong thực hiện nhiệm vụ. Vì vậy, kết hợp giáo dục pháp luật với đạo đức cách mạng cho thanh niên là vấn đề quan trọng.

Đảng Cộng Sản Việt Nam luôn quan tâm tới công tác giáo dục, bồi dưỡng và rèn luyện đội ngũ thanh niên. Báo cáo Chính trị Đại hội XIII của Đảng đã chỉ rõ: “Tăng cường giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa, nâng cao lòng yêu nước, tự hào dân tộc, nuôi dưỡng hoài bão, khát vọng vươn lên; nêu cao tinh thần trách nhiệm đối với đất nước, với xã hội; xây dựng môi trường, điều kiện học tập, lao động, giải trí, rèn luyện để phát triển lành mạnh, toàn diện, hài hoà cả về trí tuệ, thể chất và giá trị thảm mỹ cho thế hệ trẻ. Tạo động lực cho thanh niên xung kích trong học tập, lao động, sáng tạo, khởi nghiệp, làm chủ các kiến thức khoa học, công nghệ hiện đại, phát huy vai trò trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Chăm lo nuôi dưỡng, giáo dục, bảo vệ thiếu niên, nhi đồng; dành những điều kiện tốt nhất, sự chăm lo chu đáo nhất cho trẻ em - tương lai của đất nước” [3] .

Hiện nay, một bộ phận đoàn viên, thanh niên có nhận thức sai lệch về ý nghĩa, tầm quan trọng của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, chủ trương, chỉ thị, nghị quyết của Đảng và pháp luật của Nhà nước; có biểu hiện suy thoái tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, lười học tập và rèn luyện, giải quyết các mối quan hệ còn chưa hài hòa; phai nhạt lý tưởng, giảm sút niềm tin, ít quan tâm đến tình hình đất nước, thiếu ý thức chấp hành pháp luật, sống thực dụng, xa rời truyền thống văn hóa dân tộc. Một số đoàn viên, thanh niên có biểu hiện của chủ nghĩa cá nhân, ích kỷ, hẹp hòi, buông thả, không khép mình vào tổ chức; nghiêm trọng hơn, còn một số đoàn viên, thanh niên sa vào các tệ nạn xã hội, bị lôi kéo, kích động, truyền bá các sản phẩm văn hóa xấu độc… Những biểu hiện trên đã làm ảnh hưởng không nhỏ đến bản chất, truyền thống tốt đẹp của Thanh niên Việt Nam. Do đó, cần tăng cường giáo dục pháp luật với đạo đức cách mạng cho thanh niên là vấn đề mang tính cấp thiết.

Lý tưởng cách mạng của thanh niên và đạo đức cách mạng không tách rời nhau. Nếu lý tưởng là sự hướng tới mục tiêu cách mạng cao cả, là động lực thúc đẩy con người hành động thì đạo đức cách mạng là điều kiện để thực hiện lý tưởng, nội dung biểu hiện của chính lý tưởng đó. Trong bối cảnh hội nhập và mở cửa hiện nay, trước những thời cơ và thử thách lớn lao, hơn bao giờ hết, thanh niên phải nhận rõ vai trò và trách nhiệm của mình trong học tập, rèn luyện phẩm chất, năng lực xứng đáng là chủ nhân tương lai của đất nước.

Biện pháp kết hợp giáo dục pháp luật với đạo đức cách mạng cho thanh niên hiện nay

Sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới đặt ra yêu cầu cao về nhận thức, ý thức chấp hành kỷ luật, pháp luật đối với mọi người dân nói chung, đội ngũ đoàn viên, thanh niên nói riêng. Trong khi đó, các thế lực thù địch đẩy mạnh chống phá, dùng nhiều thủ đoạn kích động, lôi kéo thanh niên vi phạm pháp luật, kỷ luật. Bởi vậy, việc kết hợp giáo dục pháp luật với đạo đức cách mạng cho thanh niên hiện nay là đòi hỏi khách quan, nội dung, nhiệm vụ quan trọng trong công tác giáo dục, quản lý đoàn viên, thanh niên; trong đó, cần tập trung thực hiện tốt một số biện pháp sau:

Thứ nhất , tăng cường giáo dục pháp luật tạo môi trường thuận lợi để giữ gìn và phát huy giá trị đạo đức cách mạng trong thanh niên.

Cũng như đạo đức, pháp luật là một phương thức điều chỉnh hành vi của con người. Việc giáo dục đạo đức và đạo đức cách mạng cho mọi tầng lớp nhân dân, nhất là thanh niên không thể không gắn với giáo dục pháp luật. Bởi đây là phương thức điều chỉnh hành vi con người, thông qua các quy phạm do nhà nước ban hành, pháp luật điều tiết hành vi con người một cách cưỡng chế để bảo đảm cho sự ổn định của xã hội. Theo đó, người ta gọi pháp luật là đạo đức tối thiểu, còn chuẩn mực đạo đức điều chỉnh hành vi con người một cách tự nguyện, tự giác thông qua lương tâm là pháp luật tối đa. Vì vậy, pháp luật là một biện pháp khẳng định một chuẩn mực đạo đức nào đó.

Việc giáo duc đạo đức phải gắn liền với giáo dục pháp luật bởi mục đích cơ bản của giáo dục pháp luật là trang bị, cung cấp, bồi dưỡng và nâng cao tri thức pháp luật cho mọi người, hình thành ở họ lòng tin vào pháp luật và từ đó tạo cho họ có thói quen ứng xử theo những đòi hỏi của pháp luật. Qua đó, những nguyên tắc, tình cảm nghĩa vụ và đạo đức ở mỗi con người sẽ được củng cố, vì pháp luật là một trong những phương thức củng cố đạo đức. Ngay từ khi ngồi trên ghế nhà trường, việc giáo dục ý thức pháp luật cho thanh niên là rất quan trọng, làm cho họ nắm được những kiến thức cơ bản của pháp luật tránh được những hành vi vi phạm pháp luật. Cùng với các môn khoa học đạo đức, thì pháp luật phải xem là nội dung bắt buộc trong chương trình đào tạo các bậc học hiện nay.

Thứ hai , cấp ủy, tổ chức đảng cần tăng cường lãnh đạo hoạt động kết hợp giáo dục pháp luật với đạo đức cách mạng cho thanh niên.

Sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, tổ chức đảng các cấp là nhân tố bảo đảm cho hoạt động của tổ chức đoàn nói chung, công tác kết hợp giáo dục pháp luật và giáo dục đạo đức cho đoàn viên, thanh niên nói riêng đạt chất lượng, hiệu quả thiết thực. Do vậy, cấp ủy, tổ chức đảng các cấp cần quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, đưa việc phổ biến, giáo dục pháp luật cho đoàn viên, thanh niên vào nghị quyết lãnh đạo của cấp ủy, tổ chức đảng, kế hoạch hoạt động của cơ quan, đơn vị. Trong đó, xác định rõ chủ trương, biện pháp, lấy kết quả phổ biến, giáo dục đạo đức, chấp hành pháp luật, kỷ luật của đoàn viên, thanh niên làm tiêu chí để phân loại, đánh giá tổ chức đoàn, cán bộ đoàn hằng năm. Trong quá trình thực hiện, cấp ủy, tổ chức đảng các cấp thường xuyên kiểm tra, đôn đốc; rút kinh nghiệm, chỉ rõ những khâu yếu, mặt yếu để có biện pháp khắc phục; kịp thời biểu dương, khích lệ gương “người tốt, việc tốt”.

Thứ ba , đội ngũ cán bộ đoàn các cấp cần tham mưu, hướng dẫn, tổ chức thực hiện kết hợp giáo dục pháp luật với đạo đức cách mạng cho thanh niên.

Trên cơ sở sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, tổ chức đảng các cấp, chức năng, nhiệm vụ của mình và đặc điểm, tình hình của đoàn viên, thanh niên, tổ chức đoàn, đội ngũ cán bộ đoàn các cấp xây dựng kế hoạch, xác định đối tượng (theo trình độ nhận thức, tính chất công việc), nội dung, hình thức, biện pháp phổ biến, giáo dục đạo đức và pháp luật cho phù hợp, hiệu quả, theo phương châm “linh hoạt, mềm dẻo, liên tục”. Theo đó, cán bộ đoàn phải tâm huyết, không ngại khó khăn, vất vả, nắm vững thuận lợi, khó khăn, tình hình chấp hành pháp luật, kỷ luật của đoàn viên, thanh niên để chủ động tham mưu, đề xuất cách làm hay, mô hình sáng tạo, hiệu quả để nhân rộng trong toàn đơn vị. Tổ chức đoàn cần phối hợp chặt chẽ với các lực lượng khác đẩy mạnh giáo dục, định hướng, quản lý, kịp thời giải quyết những vấn đề tư tưởng nảy sinh, phòng ngừa vi phạm, tạo chuyển biến mạnh mẽ về ý thức chấp hành pháp luật, kỷ luật của thanh niên theo mục tiêu “Sống và làm việc theo Hiến pháp, pháp luật”.

Thứ tư , đổi mới nội dung, hình thức, phương pháp kết hợp giáo dục pháp luật với đạo đức cách mạng cho đòan viên, thanh niên .

Gắn công tác giáo dục pháp luật với thi đua thực hiện tốt việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh theo các nội dung tại Chỉ thị số 05-CT/TW của Bộ Chính trị và tiêu chí cụ thể đối với thanh niên ở từng cơ quan, đơn vị. Thực hiện tốt công tác thi đua, khen thưởng trong công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật. Nâng cao chất lượng công tác phổ biến, giáo dục pháp luật cho đoàn viên, thanh niên, đòi hỏi phải lựa chọn, “biên tập” nội dung ngắn, gọn, dễ hiểu, dễ nhớ, dễ thực hiện; vận dụng linh hoạt, đa dạng các hình thức, gắn với hoạt động của đoàn để thu hút đoàn viên, thanh niên tham gia. Hiện nay, cần tập trung quán triệt để đoàn viên, thanh niên nắm vững và thực hiện đúng quy định của pháp luật, nhất là Luật An ninh mạng; quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bưu chính, viễn thông, công nghệ thông tin và tần số vô tuyến điện; quy định về sử dụng internet, mạng xã hội, giúp đoàn viên, thanh niên nêu cao cảnh giác, có ý thức phòng gian, bảo mật. Giáo dục để đoàn viên, thanh niên nhận rõ âm mưu, thủ đoạn lôi kéo, kích động của các thế lực thù địch; không bị ảnh hưởng và chia sẻ, lan truyền những trào lưu xấu trên mạng.

Tóm lại, xây dựng môi trường thuận lợi để đoàn viên, thanh niên có động cơ học tập, tu dưỡng, rèn luyện đúng đắn; quan tâm đời sống vật chất, tinh thần, giải quyết nguyện vọng chính đáng của đoàn viên, thanh niên; kiên quyết xử lý nghiêm những trường hợp vi phạm pháp luật, kỷ luật, không bao che, giấu giếm, nể nang, né tránh. Kết hợp giáo dục pháp luật với đạo đức cách mạng cho đoàn viên, thanh niên là nhiệm vụ trọng tâm của công tác đoàn và phong trào thanh niên cả nước; trách nhiệm của lãnh đạo, chỉ huy các cơ quan, đơn vị. Nhận thức đầy đủ, quyết tâm cao và thực hiện đồng bộ các biện pháp trên là cơ sở để tiếp tục nâng cao hiệu quả công tác kết hợp giáo dục pháp luật với đạo đức cách mạng cho thanh niên, góp phần làm cho thanh niên luôn xung kích đi đầu, hoàn thành thắng lợi mọi nhiệm vụ được giao./.