Đổi mới tư duy quy hoạch – đô thị trở thành trung tâm phát triển
Bộ Chính trị yêu cầu cấp ủy, chính quyền các cấp đổi mới tư duy quy hoạch đô thị, bảo đảm nhất quán từ hoạch định đến thực thi. Các địa phương cần khẩn trương rà soát và điều chỉnh Quy hoạch tổng thể hệ thống đô thị – nông thôn, sắp xếp không gian phát triển phù hợp mô hình chính quyền 2 cấp; tăng kết nối giữa các đô thị với hệ thống hạ tầng chiến lược như cảng biển, sân bay, đường cao tốc, đường sắt và đường thủy.
Đô thị phải trở thành trung tâm thúc đẩy liên kết vùng, phát huy vai trò đầu tàu kinh tế, đồng thời bảo tồn bản sắc văn hóa. Bộ máy quản lý quy hoạch cần được hoàn thiện, xác định rõ tiến độ, trách nhiệm và cơ chế phối hợp liên ngành, đặc biệt với hạ tầng kỹ thuật liên thông nhiều cấp.
Ưu tiên dữ liệu số, mô hình đô thị xanh – sinh thái
Kết luận đặt ra yêu cầu đẩy mạnh ứng dụng dữ liệu lớn, công nghệ số, hệ thống dự báo – cảnh báo, bản đồ số thời gian thực trong lập và quản lý quy hoạch. Các mô hình đô thị xanh, đô thị sinh thái theo tinh thần “làng trong phố – phố trong làng” sẽ được nghiên cứu, nhân rộng.
Quy hoạch mới phải xác định rõ chức năng từng khu vực, khai thác đa mục tiêu hạ tầng kỹ thuật – thương mại – dịch vụ – không gian công cộng; đồng thời hoàn thiện cơ chế phân công cơ quan đầu mối và phối hợp giữa các cấp, các ngành.
Siết chặt kỷ luật quy hoạch – xử lý dự án treo
Bộ Chính trị yêu cầu chấm dứt quy hoạch treo, xử lý dứt điểm các dự án hạ tầng chậm tiến độ; tăng cường quản lý trật tự xây dựng, kiểm soát không gian phát triển đô thị và nâng cao giám sát cộng đồng. Các địa phương phải thực hiện nghiêm hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn quốc gia về quy hoạch đô thị – nông thôn; nghiêm cấm mọi tác động điều chỉnh quy hoạch vì lợi ích cục bộ.
Năm 2026, hệ thống pháp luật về quy hoạch đô thị – nông thôn sẽ được sửa đổi, bổ sung toàn diện, bao gồm các quy định về đất đai, xây dựng, hạ tầng kỹ thuật, không gian ngầm, không gian tầm thấp, không gian công cộng, xanh và mặt nước. Các chính sách cũng sẽ gắn với mục tiêu phát triển đô thị xanh, bền vững, thích ứng biến đổi khí hậu và bảo đảm an ninh năng lượng, an ninh nguồn nước.
Quy hoạch quốc gia với 6 vùng kinh tế – xã hội
Theo Nghị quyết 306/NQ-CP ngày 5/10/2025, Chính phủ đã điều chỉnh Quy hoạch tổng thể quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn 2050 để phù hợp với việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh (giảm từ 63 xuống 34 tỉnh/thành theo Nghị quyết 202/2025/QH15).
Mục tiêu đến năm 2030 gồm:
GDP bình quân đầu người đạt khoảng 8.500 USD,
Tỷ lệ đô thị hóa vượt 50%,
Kinh tế số chiếm 30% GDP,
Đến năm 2050, Việt Nam trở thành quốc gia phát triển cao, phát thải ròng bằng “0”.
6 vùng kinh tế – xã hội theo cấu trúc mới
Quy hoạch mới tái cấu trúc không gian phát triển quốc gia thành 6 vùng:
Trung du và miền núi phía Bắc (9 tỉnh)
Đồng bằng sông Hồng (6 tỉnh/thành)
Bắc Trung Bộ (5 tỉnh)
Duyên hải Nam Trung Bộ (5 tỉnh)
Tây Nguyên (3 tỉnh)
Đông Nam Bộ và Đồng bằng sông Cửu Long (các tỉnh còn lại sau sáp nhập, gồm TP.HCM mở rộng)
Định hướng phát triển tập trung vào các cực tăng trưởng lớn: Đồng bằng sông Hồng trở thành trung tâm khoa học – công nghệ với GRDP tăng 9–10%/năm; Đông Nam Bộ là cực công nghiệp – tài chính quốc tế với mục tiêu GRDP tăng 10%/năm; các vùng còn lại ưu tiên kinh tế biển, logistics, nông nghiệp công nghệ cao và du lịch.
Hình thành các hành lang kinh tế và đại đô thị quốc gia
Nghị quyết bổ sung các hành lang kinh tế trọng điểm như Bắc – Nam, Vịnh Bắc Bộ, Thanh Thủy – Vinh – Cửa Lò, Bờ Y – Đà Nẵng, Buôn Ma Thuột – Khánh Hòa, Lâm Đồng – Khánh Hòa.
Định hướng đô thị quốc gia được làm rõ:
Hà Nội trở thành thành phố kết nối toàn cầu.
TP.HCM là trung tâm kinh tế – tài chính quốc tế của khu vực.
Về sử dụng đất, Quy hoạch nhấn mạnh phát triển bền vững, bảo vệ quỹ đất nông nghiệp và tài nguyên môi trường; thúc đẩy kinh tế biển theo hướng tăng trưởng xanh, biến Hải Phòng – Quảng Ninh thành trung tâm kinh tế biển quốc tế.
Bổ sung điện hạt nhân và đường sắt tốc độ cao
Danh mục dự án quan trọng quốc gia được bổ sung các nhà máy điện hạt nhân (cho cả hai giai đoạn 2021-2030 và 2031-2050), cùng các công trình hạ tầng quy mô lớn như đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam và cảng biển quốc tế.
Chính phủ nhấn mạnh việc điều phối vùng thông qua đầu tư hạ tầng, phân bổ nguồn lực công bằng, bảo đảm sự gắn kết giữa quy hoạch đô thị và không gian phát triển kinh tế – xã hội.
Đăng Thy