Sự kiện tạo nên một không gian học thuật mở, nơi đội ngũ trí thức trẻ chia sẻ ý tưởng, thúc đẩy hợp tác nghiên cứu và lan tỏa tinh thần đổi mới sáng tạo trong bối cảnh giáo dục đại học đang chuyển mình mạnh mẽ trước những yêu cầu mới của phát triển khoa học – công nghệ.
Không gian kết nối học thuật dành cho trí thức trẻ
ThS Phùng Thị Diệu Hương phát biểu khai mạc.
Phát biểu khai mạc, ThS Phùng Thị Diệu Hương – Bí thư Ban Cán sự Đoàn ĐHQG-HCM nhấn mạnh vai trò tiên phong của lực lượng trí thức trẻ trong hệ sinh thái nghiên cứu của ĐHQG-HCM. Theo ThS Diệu Hương, trí thức trẻ không chỉ là lực lượng kế thừa mà còn là “hạt nhân kiến tạo” những xu hướng mới trong khoa học, góp phần mở rộng các hướng nghiên cứu liên ngành – vốn là nhu cầu tất yếu trong bối cảnh khoa học – công nghệ và đổi mới sáng tạo diễn tiến nhanh, phức tạp và mang tính hội tụ cao.
ThS Diệu Hương khẳng định, việc duy trì Diễn đàn thường niên trong 5 năm qua đã cho thấy tầm nhìn dài hạn của ĐHQG-HCM trong chiến lược phát triển nguồn nhân lực khoa học trình độ cao. Diễn đàn giúp hệ thống ghi nhận kịp thời những đề xuất, sáng kiến, mô hình hợp tác mới, qua đó tiếp tục hoàn thiện cơ chế hỗ trợ nghiên cứu cho đội ngũ nhà khoa học trẻ, tạo môi trường để họ phát huy sáng tạo, đóng góp trực tiếp vào định hướng phát triển bền vững của ĐHQG-HCM.
Trong lễ khai mạc, đại diện ĐHQG-HCM và Thành Đoàn TP.HCM cùng thực hiện nghi thức chính thức mở Diễn đàn, thể hiện sự thống nhất của các cơ quan trong mục tiêu kiến tạo một cộng đồng trí thức trẻ năng động, gắn kết và có khả năng dẫn dắt các xu hướng nghiên cứu mới.
Diễn đàn uy tín – nền tảng phát triển cộng đồng trí thức trẻ
Trải qua 5 năm tổ chức liên tục, Diễn đàn Trí thức trẻ ĐHQG-HCM đã trở thành hoạt động học thuật trọng điểm, được cộng đồng giảng viên và nhà nghiên cứu trẻ hưởng ứng mạnh mẽ. Từ những phiên trao đổi đầu tiên, diễn đàn không chỉ dừng lại ở việc chia sẻ học thuật mà còn hình thành Câu lạc bộ Trí thức trẻ ĐHQG-HCM, nơi tập hợp đội ngũ chuyên gia trẻ giàu tiềm năng, tạo ra mạng lưới kết nối liên thông giữa các trường đại học – viện nghiên cứu – doanh nghiệp – cựu sinh viên.
Năm 2025, diễn đàn thu hút hơn 150 đại biểu, thể hiện sự mở rộng quan tâm của cộng đồng trí thức trẻ trong và ngoài hệ thống ĐHQG-HCM. Sự kiện cũng đánh dấu bước phát triển mới khi tăng cường kết nối với doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp do cựu sinh viên ĐHQG-HCM sáng lập, qua đó thúc đẩy thương mại hóa sản phẩm nghiên cứu, hỗ trợ khởi nghiệp và chuyển giao công nghệ.
Bốn chủ đề trọng tâm đáp ứng yêu cầu phát triển khoa học – công nghệ
Diễn đàn năm nay tập trung vào bốn nhóm chủ đề lớn, phản ánh nhu cầu thực tiễn của nghiên cứu khoa học trong giai đoạn đổi mới mô hình tăng trưởng, phát triển kinh tế tri thức và ứng dụng mạnh mẽ công nghệ số.
1. Hợp tác nghiên cứu và chuyển giao công nghệ theo tinh thần Nghị quyết 57
Chủ đề đầu tiên xoay quanh việc triển khai các giải pháp tăng cường hợp tác giữa ĐHQG-HCM và doanh nghiệp cựu sinh viên. Đại biểu hướng đến mục tiêu khai thác nguồn lực tri thức của mạng lưới cựu sinh viên để hình thành các nhóm nghiên cứu mạnh, đồng thời mở rộng cơ hội ứng dụng các kết quả nghiên cứu vào thực tiễn.
Đây được đánh giá là hướng đi quan trọng, giúp hệ thống ĐHQG-HCM gia tăng tác động xã hội từ hoạt động khoa học – công nghệ, đồng thời phát triển hệ sinh thái đổi mới sáng tạo gắn liền với nhu cầu của doanh nghiệp.
2. Hỗ trợ khởi nghiệp và phát triển bền vững trong khối khoa học xã hội – kinh tế – luật
Nhóm chủ đề thứ hai đề cập đến các giải pháp thúc đẩy khởi nghiệp, chuyển đổi số và phát triển bền vững trong lĩnh vực khoa học xã hội, kinh tế và luật – những lĩnh vực đang ngày càng đòi hỏi đổi mới tư duy nghiên cứu, ứng dụng các công nghệ phân tích dữ liệu, trí tuệ nhân tạo và mô hình hóa chính sách.
Từ trái sang: ThS Phùng Thị Hương; Ông Nguyễn Đăng Khoa – Phó Bí thư, Chủ nhiệm Uỷ ban Kiểm tra Thành Đoàn, Chủ tịch Hội sinh viên TP.HCM; GS.TS Mai Thanh Phong – Uỷ viên Ban Thường vụ Đảng uỷ ĐHQG-HCM, Hiệu trưởng Trường ĐH Bách khoa; PGS.TS Lê Thanh Long – Phó Trưởng phòng Công tác Sinh viên Trường ĐH Bách khoa, Chủ nhiệm CLB Trí thức trẻ ĐHQG-HCM thực hiện nghi thức khai mạc.
Việc mở rộng trọng tâm sang khối khoa học xã hội cho thấy cách tiếp cận toàn diện của ĐHQG-HCM đối với khoa học liên ngành, nơi dữ liệu, công nghệ và mô hình phát triển xã hội được kết nối trong cùng một hệ sinh thái nghiên cứu.
3. Hợp tác liên ngành trong ứng dụng và chuyển giao công nghệ phục vụ phát triển bền vững
Ở chủ đề thứ ba, các đại biểu tập trung thảo luận về công nghệ xanh, năng lượng tái tạo, quản lý môi trường, xử lý tài nguyên và phát triển đô thị bền vững. Đây là nhóm lĩnh vực đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa khoa học tự nhiên – kỹ thuật – xã hội, nhằm hình thành các giải pháp mang tính hội tụ, có giá trị ứng dụng cao.
4. Hành trình nghiên cứu khoa học sinh viên: Liên ngành – Ứng dụng – Đổi mới
Chủ đề cuối nhấn mạnh sự đồng hành của đội ngũ trí thức trẻ với sinh viên trong các chương trình nghiên cứu khoa học. Đây là bước đi chiến lược để đào tạo thế hệ tiếp nối, hình thành lực lượng nghiên cứu trẻ có nền tảng vững chắc, tư duy liên ngành và khả năng thích ứng với chuyển động nhanh của khoa học – công nghệ toàn cầu.
Những tham luận nổi bật: Từ điện toán lượng tử đến tài nguyên đất hiếm
PGS.TS Lê Thanh Long báo cáo tổng quát về chủ đề diễn đàn năm nay.
Tại phiên thảo luận chủ đề 1 do PGS.TS Lê Thanh Long – Chủ nhiệm CLB Trí thức trẻ ĐHQG-HCM dẫn dắt, các diễn giả trẻ đã trình bày những báo cáo chuyên sâu, thu hút sự quan tâm của đông đảo đại biểu.
TS Diệp Thanh Đăng (Trường ĐH Bách khoa) mang đến tham luận “Đột phá khoa học – công nghệ trong lĩnh vực điện toán lượng tử và dữ liệu lớn: Chìa khoá vàng cho hợp tác nghiên cứu”. Báo cáo phân tích xu hướng phát triển của điện toán lượng tử và các tác động của công nghệ này đến hệ sinh thái nghiên cứu tương lai, đồng thời đề xuất mô hình hợp tác giữa các nhóm nghiên cứu trẻ trong và ngoài nước.
Tiếp đó, TS Trương Quốc Thanh trình bày tham luận “Phát huy vai trò cơ sở giáo dục trong định hướng nghiên cứu và thăm dò đất hiếm Việt Nam”, nhấn mạnh vai trò chiến lược của tài nguyên đất hiếm đối với phát triển công nghiệp công nghệ cao. Diễn giả đề xuất tăng cường phối hợp giữa các trường đại học và doanh nghiệp trong thăm dò, khai thác và chế biến đất hiếm theo hướng bền vững.
Các đại biểu tham dự đã sôi nổi trao đổi, đề xuất nhiều sáng kiến hợp tác mới, đặc biệt trong các hướng nghiên cứu mũi nhọn như trí tuệ nhân tạo, tự động hóa, công nghệ vật liệu, và quản lý tài nguyên thiên nhiên.
Thúc đẩy kết nối liên ngành – nhiệm vụ chiến lược của ĐHQG-HCM
Diễn đàn Trí thức trẻ ĐHQG-HCM lần V tiếp tục khẳng định tầm quan trọng của việc xây dựng một cộng đồng nghiên cứu liên ngành vững mạnh. Trong bối cảnh chuyển đổi số, trí tuệ nhân tạo và công nghệ hội tụ đang thay đổi mọi lĩnh vực, việc kết nối nguồn lực – tri thức – công nghệ được xem là nền tảng để ĐHQG-HCM giữ vững vị thế là trung tâm đào tạo – nghiên cứu hàng đầu cả nước.
Sự tham gia tích cực của đội ngũ trí thức trẻ cho thấy sức sống của hệ thống, đồng thời mở ra nhiều kỳ vọng về những đột phá mới trong nghiên cứu khoa học, đổi mới sáng tạo và chuyển giao công nghệ trong thời gian tới.
Diễn đàn năm 2025 không chỉ là nơi trao đổi học thuật, mà còn là động lực để thế hệ trí thức trẻ của ĐHQG-HCM tiếp tục hành trình đóng góp vào sự phát triển khoa học – công nghệ vì tương lai bền vững của đất nước.
Tấn Tài