Từ khóa: quản lý tư tưởng; kinh nghiệm; học viên; Trường Sĩ quan Chính trị.
Quản lý tư tưởng quân nhân có vai trò quan trọng, góp phần quyết định chất lượng, hiệu quả thực hiện nhiệm vụ của đơn vị. Đây là tổng thể chủ trương, biện pháp của các chủ thể, lực lượng trong nắm, dự báo, phân tích, giải quyết tình hình tư tưởng quân nhân; phát huy tư tưởng tích cực, đấu tranh với tư tưởng tiêu cực, lạc hậu, đảm bảo sự thống nhất, đồng thuận về tư tưởng, định hướng hành động phù hợp cho từng quân nhân, góp phần xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện “Mẫu mực, tiêu biểu”, hoàn thành thắng lợi mọi nhiệm vụ được giao. Chất lượng quản lý tư tưởng phụ thuộc vào nhiều yếu tố, trong đó có năng lực của đội ngũ cán bộ chủ trì, nhất là chính ủy, chính trị viên. Trong đó, năng lực quản lý tư tưởng của chính trị viên là yếu tố thường xuyên, trực tiếp ảnh hưởng tới hiệu quả quản lý tư tưởng ở đơn vị. Năng lực không phải đương nhiên mà có, nó được hình thành và củng cố, hoàn thiện từ khi chính trị viên còn là học viên ở nhà trường, tiếp tục được bổ sung, hoàn thiện sau khi họ tốt nghiệp ra trường. Vì vậy, bồi dưỡng năng lực quản lý tư tưởng cho học viên đào tạo chính trị viên là một biện pháp cơ bản, góp phần nâng cao năng lực quản lý tư tưởng của đội ngũ chính trị viên trong quân đội.
Trường Sĩ quan Chính trị là cơ sở đào tạo cán bộ chính trị cấp phân đội cho toàn quân với mục tiêu đào tạo là sau khi tốt nghiệp ra trường người học trở thành sĩ quan, cán bộ chính trị, đảng viên, trực tiếp đảm nhiệm công tác đảng, công tác chính trị, một số đồng chí giữ cương vị chính trị viên - bí thư cấp ủy, chi bộ, là người chủ trì về chính trị. Để hoàn thành nhiệm vụ, đòi hỏi chính trị viên phải có phẩm chất, năng lực toàn diện, trong đó có năng lực quản lý tư tưởng.
Năng lực quản lý tư tưởng là một dạng năng lực chuyên biệt, yếu tố tạo nên năng lực toàn diện của học viên, bảo đảm cho họ đủ khả năng hoàn thành chức trách, nhiệm vụ được giao. Do vậy, bồi dưỡng năng lực quản lý tư tưởng cho học viên trong quá trình đào tạo tại Trường Sĩ quan Chính trị trực tiếp góp phần hoàn thiện phẩm chất, năng lực cho người học đáp ứng theo yêu cầu chuẩn đầu ra của Nhà trường; giúp học viên thích ứng nhanh với công việc đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ sau khi tốt nghiệp ra trường.
Bồi dưỡng năng lực quản lý tư tưởng cho học viên Trường Sĩ quan Chính trị là toàn bộ hoạt động tích cực, chủ động có mục đích, có kế hoạch của chủ thể và hoạt động tự bồi dưỡng của học viên nhằm trang bị kiến thức, kinh nghiệm, hình thành tri thức tổng hợp, tư duy khoa học, kỹ năng, kỹ xảo quản lý tư tưởng cho học viên đáp ứng mục tiêu, yêu cầu đào tạo. Đây là hoạt động được tiến hành thường xuyên, có nền nếp, góp phần nâng cao năng lực thực hành, kết quả học tập, rèn luyện của học viên và khẳng định uy tín, vị thế của Nhà trường.
Những năm qua, Đảng ủy, Ban Giám hiệu Nhà trường coi trọng lãnh đạo, chỉ đạo, bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng công tác đảng, công tác chính trị và năng lực quản lý tư tưởng cho học viên. Thường xuyên đổi mới nội dung, phương pháp bồi dưỡng, trong đó có năng lực quản lý tư tưởng của học viên. Tổ chức bồi dưỡng kết hợp chính khóa và bổ trợ, ngoại khóa, coi trọng bồi dưỡng thông qua thực tập, hội thao, hội thi; cấp trên bồi dưỡng cấp dưới, cơ quan bồi dưỡng cho đơn vị. Động viên học viên tự giác, chủ động tự bồi dưỡng, rèn luyện nâng cao năng lực quản lý tư tưởng của bản thân. Vì vậy, chất lượng, hiệu quả bồi dưỡng từng bước được nâng lên, năng lực quản lý tư tưởng của học viên có chuyển biến tích cực, cơ bản đáp ứng mục tiêu đào tạo và chuẩn đầu ra của Nhà trường. Tuy nhiên, một số cấp ủy, tổ chức đảng, cán bộ chủ trì chưa quan tâm đúng mức đến bồi dưỡng năng lực quản lý tư tưởng cho học viên. Nội dung bồi dưỡng còn dàn trải; hình thức thiếu chưa sáng tạo. Một số cán bộ, học viên còn biểu hiện đơn giản, trách nhiệm chưa cao; năng lực tiến hành công tác tư tưởng, đặc biệt là quản lý tư tưởng của một số học viên còn hạn chế.
Từ thực tiễn Trường Sĩ quan Chính trị, rút ra một số kinh nghiệm bồi dưỡng năng lực quản lý tư tưởng cho học viên như sau:
Một là, phải nhận thức sâu sắc về vị trí, ý nghĩa, tầm quan trọng, nội dung bồi dưỡng năng lực quản lý tư tưởng cho học viên.
Cấp ủy, cán bộ chủ trì các cấp phải nhận thức đầy đủ, sâu sắc về vị trí, ý nghĩa, tầm quan trọng, tính cấp thiết của việc bồi dưỡng năng lực quản lý tư tưởng cho học viên. Từ đó xác định chủ trương, biện pháp lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức các hoạt động bồi dưỡng có kế hoạch, sát thực tế. Thực tế đã chứng minh, ở đâu cấp ủy, cán bộ chủ trì quan tâm thì ở đó chất lượng, hiệu quả bồi dưỡng năng lực quản lý tư tưởng cho học viên tốt và ngược lại. Do đó, Đảng ủy, Ban Giám hiệu Nhà trường, cấp ủy, cán bộ chủ trì các đơn vị, nhất là các tiểu đoàn, đại đội quản lý học viên thường xuyên tuyên truyền, giáo dục, quán triệt nâng cao nhận thức, phát huy trách nhiệm của các tổ chức, các lực lượng trong bồi dưỡng năng lực quản lý tư tưởng cho học viên. “Nhà trường rất coi trọng công tác giáo dục chính trị, kịp thời định hướng tình hình tư tưởng, xây dựng động cơ đúng đắn, trách nhiệm cao cho cán bộ, học viên”. Các chủ thể, lực lượng nắm chắc chức năng, chức trách, nhiệm vụ, tình hình thực tiễn, năng lực của từng đối tượng học viên; xác định rõ trách nhiệm, quyền hạn được giao và tham gia bồi dưỡng năng lực quản lý tư tưởng cho học viên bảo đảm khoa học, sát thực tiễn và đạt hiệu quả thiết thực, tránh phô trương hình thức.
Hai là, chú trọng đổi mới nội dung, vận dụng linh hoạt các hình thức, biện pháp bồi dưỡng năng lực quản lý tư tưởng cho học viên.
Nội dung, hình thức bồi dưỡng năng lực quản lý tư tưởng cho học viên Trường Sĩ quan Chính trị trực tiếp quyết định chất lượng bồi dưỡng và sự chuyển biến về năng lực quản lý tư tưởng của học viên. Do vậy, các chủ thể thường xuyên bám sát tình hình thực tiễn, nhất là những vấn đề tác động đến tư tưởng và công tác quản lý tư tưởng bộ đội; chủ động đánh giá tác động của tình hình thế giới, trong nước, tình hình quân đội, nhiệm vụ của đơn vị, năng lực của học viên để tiến hành bồi dưỡng năng lực quản lý tư tưởng cho từng đối tượng học viên. Gắn bồi dưỡng năng lực thực hành, kỹ năng mềm với quá trình học tập, rèn luyện của học viên. Quá trình bồi dưỡng thường xuyên đổi mới nội dung, hình thức, phương pháp tiến hành cho phù hợp đối tượng và thời điểm. Xác định đúng nội dung, vận dụng linh hoạt các hình thức, biện pháp bồi dưỡng; coi trọng giải quyết khâu yếu, mặt yếu, nội dung còn thiếu và những vấn đề thực tiễn mới nảy sinh. Kiên quyết chống biểu hiện đơn giản, hình thức trong bồi dưỡng năng lực quản lý tư tưởng cho học viên.
Ba là, phát huy vai trò của các tổ chức, các lực lượng trong bồi dưỡng năng lực quản lý tư tưởng cho học viên.
Năng lực quản lý tư tưởng của học viên không phải là sản phẩm tự nhiên, tự phát mà do quá trình giáo dục, đào tạo, bồi dưỡng, rèn luyện của đơn vị và tự bồi dưỡng, rèn luyện của học viên mà từng bước hình thành. Do vậy, bản thân nỗ lực của một cá nhân, một lực lượng cũng chưa toàn diện, hiệu quả chưa cao. Tham gia bồi dưỡng năng lực quản lý tư tưởng cho học viên Trường Sĩ quan Chính trị liên quan đến nhiều tổ chức, nhiều lực lượng, mỗi chủ thể có vị trí, vai trò riêng. Căn cứ vào chức năng, nhiệm vụ của từng chủ thể để xác định chủ trương, biện pháp bồi dưỡng cho phù hợp. Thường xuyên có sự phối hợp chặt chẽ giữa các tổ chức, các lực lượng trong bồi dưỡng năng lực quản lý tư tưởng cho học viên.
Bốn là, phát huy tính chủ động, tích cực, sáng tạo của học viên trong bồi dưỡng năng lực quản lý tư tưởng.
Thực tế cho thấy, hoạt động bồi dưỡng năng lực quản lý tư tưởng của học viên Nhà trường thời gian qua rất nền nếp, đạt chất lượng, hiệu quả cao là do đã thực hiện tốt phương châm biến quá trình bồi dưỡng thành quá trình tự bồi dưỡng; phát huy tính tích cực, tự giác của bản thân đội ngũ học viên. Nhà trường đặc biệt quan tâm, tạo điều kiện về mọi mặt, khuyến khích học viên tích cực, chủ động tự học tập, tự rèn luyện hoàn thiện năng lực bản thân. Các cấp ủy, tổ chức đảng, cán bộ chủ trì các cấp đã đặt học viên ở vị trí trung tâm, là chủ thể của quá trình nhận thức, lĩnh hội và thực hành bồi dưỡng. Kết hợp nhiều biện pháp, sử dụng nhiều lực lượng tham gia động viên, xây dựng ý chí, quyết tâm, sẵn sàng vượt qua mọi khó khăn, khơi dậy tinh thần ham học hỏi, cầu tiến bộ của từng học viên. Đồng thời, quan tâm chỉ đạo, giúp đỡ, kiểm tra, đôn đốc, nhắc nhở học viên tự học tập, tu dưỡng hoàn thiện năng lực thực hành, trong đó có năng lực quản lý tư tưởng của bản thân, đáp ứng mục tiêu yêu cầu đào tạo./.