Từ khóa: sổ chi đội, cách ghi chép sổ chi đội, kinh nghiệm, biên bản, sơ kết học kì I, tổng kết năm học.
ĐẶT VẤN ĐỀ
Như tác giả đã đề cập trong bài viết “Kinh nghiệm ghi chép sổ Liên đội”, việc ghi chép sổ Chi đội nên ghi trên sổ giấy nhằm rèn cho các em tính cẩn thận, chăm chỉ, trung thực trong ghi chép sổ Đội. Thông qua việc ghi chép sổ, các em vừa được “luyện nét chữ” vừa được “rèn nết người”.
Sổ chi đội là một trong 3 đầu sổ của liên đội, cũng là cuốn sổ mà Hội đồng Đội nhiều địa phương yêu cầu phải có trong hồ sơ xét tặng danh hiệu chi đội mạnh. Tiêu chí để chấm sổ chi đội là 3Đ (đủ, đúng, đẹp), “đủ” là ghi chép đầy đủ, “đúng” là ghi chép đúng hướng dẫn, đúng thực tế, “đẹp” là sổ sạch đẹp, không bị nhàu nát, ít tẩy xóa, ít màu mực, cùng một kiểu chữ.
Vì vậy, việc TPT Đội hướng dẫn để các em trong BCH chi đội biết cách ghi chép sổ Chi đội theo tiêu chí 3Đ là rất cần thiết.
NỘI DUNG
Sổ Chi đội có cấu trúc cơ bản là giống sổ Liên đội, bao gồm các phần: (1) Chủ đề năm học, trọng tâm công tác, các hoạt động tập trung; (2) Chương trình công tác Đội năm học (được Đại hội Chi đội thông qua); (3) Biên bản đại hội chi đội; (4) Danh sách BCH Chi đội, danh sách đội viên các phân đội, danh sách phụ trách Sao nhi đồng; (5) Biên bản sinh hoạt chi đội hằng tháng; (6) Theo dõi công trình măng non; (7) Sơ kết học kì 1 và tổng kết năm học; (8) Nhận xét, đánh giá, xếp loại sổ của BCH Liên đội (có xác nhận của TPT Đội và BGH nhà trường).
1. Chủ đề năm học, trọng tâm công tác, các hoạt động tập trung: Chủ đề năm học, trọng tâm công tác ghi theo sổ Tổng phụ trách Đội. Không hoàn toàn giống với sổ Liên đội, một hoạt động tập trung chỉ được tiến hành ở cấp chi đội nên BCH chi đội cần ghi nội dung này theo hướng dẫn của TPT Đội.
2. Chương trình công tác Đội năm học
Giống như sổ Liên đội, Chương trình công tác Đội ghi trong sổ Chi đội cũng bao gồm 2 nội dung: 1. Triển khai thực hiện phong trào “Thiếu nhi Việt Nam thi đua làm theo 5 điều Bác Hồ dạy” và 2. Công tác xây dựng Đội. Nội dung 1 gồm 5 hoạt động (HĐ): HĐ 1. Thực hiện điều 1 “Yêu Tổ quốc, yêu đồng bào”; HĐ 2. Thực hiện điều 2 “Học tập tốt, lao động tốt”; HĐ 3. Thực hiện điều 3 “Đoàn kết tốt, kỉ luật tốt”; HĐ 4. Thực hiện điều 4 “Giữ gìn vệ sinh thật tốt” ; HĐ 5. Thực hiện điều 5 “Khiêm tốn, thật thà, dũng cảm”.Nội dung 2 chỉ ghi 1 hoạt động là HĐ 6 “Xây dựng Đội vững mạnh - Cùng tiến bước lên Đoàn” (HĐ 7. Công tác phụ trách thiếu nhi chỉ dành riêng cho TPT Đội và GVCN, PTCĐ, PTNĐ nên không ghi trong sổ Chi đội).
Sau phần đặc điểm, tình hình năm học (ngày lễ, ngày kỉ niệm lớn, thuận lợi, khó khăn của chi đội) là mục I. Chủ đề năm học, mục II. Trọng tâm công tác, mục III. Một số chỉ tiêu cơ bản. Ở mục IV. Nhiệm vụ, giải pháp chia thành 2 tiểu mục, tiểu mục 1. Triển khai thực hiện phong trào “Thiếu nhi Việt Nam thi đua làm theo 5 điều Bác Hồ dạy” với 5 hoạt động (tương ứng 5 điều Bác Hồ dạy) và tiểu mục 2. Công tác xây dựng Độivới 1 hoạt động (HĐ6 “Xây dựng Đội vững mạnh – Cùng tiến bước lên Đoàn”). Mỗi hoạt động đều có chỉ tiêu phấn đấu cụ thể (riêng chỉ tiêu về học lực, hạnh kiểm ghi theo chỉ tiêu của lớp do giáo viên chủ nhiệm đăng kí với nhà trường).
Mục IV. Nhiệm vụ, giải pháp có thể ghi như bảng 1:
Bảng 1. Nhiệm vụ, giải pháp
|
IV. NHIỆM VỤ, GIẢI PHÁP 1. Triển khai thực hiện phong trào “Thiếu nhi Việt Nam thi đua làm theo 5 điều Bác Hồ dạy” Hoạt động 1. Thực hiện điều 1 “Yêu Tổ quốc, yêu đồng bào” - Giáo dục lịch sử, truyền thống. - Giáo dục đạo đức, lối sống. - Tổ chức hoạt động XHTT (giúp đỡ các gia đình chính sách, ủng hộ trẻ em có hoàn cảnh khó khăn, trẻ em vùng sâu vùng xa, bị ảnh hưởng thiên tai, hoạt động từ thiện...). Hoạt động 2. Thực hiện điều 2 “Học tập tốt, lao động tốt” - Thi đua học tập - Tìm hiểu khoa học - Hoạt động trải nghiệm sáng tạo (tiểu học), đổi mới và hướng nghiệp (THCS). - Hoạt động CTMN - Tham gia lao động tập thể . Hoạt động 3. Thực hiện điều 3 “Đoàn kết tốt, kỉ luật tốt” - Giao lưu, kết bạn “Vòng tay bè bạn”, “Đôi bạn cùng tiến”. - Hoạt động văn hoá văn nghệ, thể dục thể thao. - Hoạt động rèn luyện kĩ năng (an toàn giao thông, phòng tránh tai nạn thương tích, phòng chống xâm hại trẻ em, phòng chống đuối nước...) - Giáo dục ý thức chấp hành pháp luật. Hoạt động 4. Thực hiện điều 4 “Giữ gìn vệ sinh thật tốt” - Giữ gìn vệ sinh cá nhân. - Hoạt động bảo vệ môi trường. - Ứng phó với biến đổi khí hậu, phòng chống dịch bệnh (Covid-19, sốt xuất huyết, đau mắt đỏ, tay chân miệng…) - Hoạt động phát thanh măng non, tuyên truyền măng non. Hoạt động 5. Thực hiện điều 5 “Khiêm tốn, thật thà, dũng cảm” - Giáo dục tính trung thực, khiêm tốn, thật thà, dũng cảm. - Biểu dương, khen thưởng gương người tốt - việc tốt. 2. Công tác xây dựng Đội Hoạt động 6: Xây dựng Đội vững mạnh - Cùng tiến bước lên Đoàn - Công tác nhi đồng (dành riêng cho liên đội trường tiểu học, liên đội có nhiều cấp học trong đó có bậc học tiểu học). - Công tác đội viên. - Công tác xây dựng BCH chi đội. - Công tác xây dựng tập thể chi đội. - Công tác kiểm tra. |
Chương trình năm học ghi trong sổ Chi đội phải được thông qua trong đại hội chi đội. Sau đại hội chi đội, BCH chi đội mới ghi chương trình năm học vào sổ Chi đội. Thay mặt BCH chi đội khóa mới, chi đội trưởng kí chương trình công tác Đội và chuyển cho BCH liên đội kí xác nhận (Theo phân cấp quản lí, BGH kí xác nhận chương trình, kế hoạch công tác Đội của TPT Đội, TPT Đội kí xác nhận chương trình năm học của liên đội, BCH liên đội kí xác nhận chương trình công tác của BCH các chi đội).
3. Biên bản đại hội chi đội
Biên bản đại hội chi đội ghi lại diễn biến chính của đại hội, ngay sau phần ghi chương trình năm học. TPT Đội hướng dẫn cho các em ghi biên bản đại hội chi đội theo mẫu sau:
Bảng 2. Biên bản đại hội chi đội
BIÊN BẢN ĐẠI HỘI CHI ĐỘI Nhiệm kỳ năm học 202… - 202… Hôm nay, ngày ...... tháng ...... năm 202…., tại....................................... Khai mạc đại hội chi đội lớp........................................................ Thành phần đại biểu gồm: * Đại biểu mời: 1) ...................................................................................................................................................... 2) ...................................................................................................................................................... 3) ...................................................................................................................................................... 4) ...................................................................................................................................................... 5) ...................................................................................................................................................... * Đại biểu chính thức có: ...................................../ Tổng số .............................................. (Vắng mặt:............................., có lí do:............................., không có lí do:.............................,) * NỘI DUNG CHƯƠNG TRÌNH ĐẠI HỘI 1. Bạn ............................................ điều khiển lễ chào cờ: Chào cờ, hát Quốc ca, Đội ca, hô đáp khẩu hiệu Đội...................................................................................... 2. Tuyên bố lí do, giới thiệu đại biểu, giới thiệu Đoàn Chủ tịch, Đoàn Thư kí 2.1. Đoàn Chủ tịch Đại hội gồm: 1) ...................................................................................................................................................... 2) ...................................................................................................................................................... 3) ...................................................................................................................................................... 4) ...................................................................................................................................................... 5) ...................................................................................................................................................... 2.2. Đoàn Thư kí Đại hội gồm: 1) ...................................................................................................................................................... 2) ...................................................................................................................................................... 3. Bạn ................................................. thay mặt Đoàn Chủ tịch phát biểu khai mạc đại hội. 4. Bạn .................................. thay mặt Đoàn Chủ tịch đọc báo cáo tổng kết công tác Đội và phong trào thiếu nhi năm học 202… - 202… và phương hướng hoạt động năm học 202… - 202… (có văn bản kèm theo). 5. Đại hội tiến hành thảo luận, góp ý và biểu quyết các chỉ tiêu phương hướng công tác Đội và phong trào thiếu nhi năm học 202… - 202… ....................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... 6. Bạn ..................................................... điều hành biểu quyết đăng kí các danh hiệu thi đua (bằng hình thức giơ tay). 7. Đại biểu phát biểu - Ý kiến phát biểu của thầy (cô)............................................ Giáo viên làm Tổng phụ trách Đội. - Ý kiến phát biểu của thầy (cô)................................................ GVCN - Phụ trách chi đội. 8. Bạn ................................................................... điều hành bầu ban chỉ huy chi đội mới. - Thông qua dự kiến số lượng, cơ cấu, tiêu chuẩn BCH chi đội mới. - Tiến hành ứng cử, đề cử, chốt danh sách bầu cử (biểu quyết bằng hình thức giơ tay). - Bầu ban kiểm phiếu bằng hình thức giơ tay (có danh sách kèm theo). - Ban kiểm phiếu làm việc: Thông qua thể lệ bầu cử, đại hội tiến hành bầu cử, kiểm phiếu và công bố danh sách các bạn trúng cử vào BCH chi đội nhiệm kỳ năm học 202… - 202… (có biên bản bầu cử kèm theo): 1) .................................................................................................................................................... 2)..................................................................................................................................................... 3) .................................................................................................................................................... 4) .................................................................................................................................................... 5) .................................................................................................................................................... 6) .................................................................................................................................................... 7) ................................................................................................................................................. 9. BCH chi đội mới ra mắt và chi đội trưởng phát biểu nhận nhiệm vụ. 10. Bầu đại biểu đi dự đại hội liên đội (nếu có) - Thông qua quyết định phân bổ số lượng đại biểu đi dự đại hội liên đội. - Giới thiệu cơ cấu, tiêu chuẩn đại biểu và thực hiện bầu cử như các bước bầu BCH chi đội. 11. Bạn........................................... thay mặt đoàn thư kí trình bày dự thảo nghị quyết đại hội. 12. Bạn ........................................ thay mặt đoàn chủ tịch điều hành biểu quyết thông qua nghị quyết đại hội. 13. Lễ Chào cờ bế mạc đại hội. Đại hội kết thúc vào lúc............. giờ........... phút cùng ngày.
|
4. Danh sách BCH chi đội, danh sách đội viên các phân đội, danh sách phụ trách Sao nhi đồng
Danh sách ban chỉ huy chi đội
|
STT |
Họ và tên |
Chức vụ |
Nhiệm vụ |
SĐT |
Lưu ý: BCH chi đội có số lượng ủy viên tối thiểu là 3 em, tối đa là 7 em (theo quy định của Điều lệ Đội). Khi phân công BCH chi đội, TPT Đội lưu ý: mỗi chi đội có 01 chi đội trưởng, 01 chi đội phó và các ủy viên phụ trách từng mặt hoạt động của chi đội.
Danh sách đội viên
Phân đội: 1 (2,3)
|
STT |
Họ và tên |
Chức vụ |
Điện thoại |
Ghi chú (ghi con TBLS, HS có thành tích nổi bật; HS có hoàn cảnh đặc biệt...) |
Danh sách phụ trách Sao nhi đồng
|
STT |
Họ và tên |
Điện thoại |
Tên Sao |
Lớp nhi đồng |
5. Biên bản sinh hoạt chi đội hằng tháng
Sinh hoạt chi đội tiến hành hằng tháng, mỗi tháng sinh hoạt 1 lần, thời gian sinh hoạt chi đội bằng thời gian của 1 tiết học (Tiểu học là 40 phút, THCS là 45 phút).
Nội dung sinh hoạt chi đội gồm: Sơ kết thi đua tháng trước, triển khai nhiệm vụ tháng tới, phát biểu của GVCN – PTCĐ, sinh hoạt theo chủ điểm tháng (gắn với ngày cao điểm tháng) hoặc sinh hoạt theo chuyên đề (là vấn đề được đội viên toàn chi đội quan tâm như: Xây dựng tình bạn đẹp, nói không với bạo lực học đường; Phòng tránh tai nạn thương tích; Kĩ năng tham gia mạng xã hội an toàn; Kĩ năng phòng chống cháy nổ, điện giật...). Khi viết biên bản cuộc họp, BCH chi đội chỉ nên ghi tổng hợp chung theo các nhóm ý kiến mà đội viên phát biểu, tránh ghi tường thuật tỉ mỉ ý kiến của từng bạn.
Cuối biên bản mỗi cuộc họp phải có chữ kí của thư kí cuộc họp và xác nhận của GVCN - PTCĐ. Những cuộc họp đột xuất (nếu có) cũng được BCH chi đội ghi vào sổ chi đội (xem bảng 3).
Bảng 3. Biên bản các cuộc họp
|
- Mở đầu: Ghi ngày, tháng, năm họp; kiểm diện (có mặt, vắng mặt); thành phần đại biểu tham dự. - Nội dung (diễn biến cuộc họp): + Phần 1:Sơ kết thi đua tháng vừa qua (có khen - nhắc nhở và rút kinh nghiệm). + Phần 2: Triển khai nội dung thi đua trong tháng tới. + Phần 3: Phát biểu của GVCN - Phụ trách chi đội. + Phần 4:Ghi nội dung sinh hoạt (theo chủ điểm tháng hoặc theo chuyên đề). - Cuối biên bản có chữ kí của thư kí và xác nhận của TPT Đội. |
6. Theo dõi công trình măng non
Mỗi chi đội có một công trình măng non. Công trình măng non là phần việc mà chi đội đăng kí với liên đội để chăm sóc, đó có thể là bồn hoa, chậu cây cảnh, lớp học “sáng, xanh, sạch, đẹp”… Thông qua chăm sóc CTMN để giáo dục cho đội viên tình yêu đối với lao động, biết trân trọng những thành quả của lao động; biết giữ vệ sinh lớp học, trường học và sống thân thiện với môi trường xung quanh.
Tên công trình măng non nên cụ thể, rõ ràng, đảm bảo đọc tên là hiểu công trình đó là gì. Không nên đặt tên công trình khô cứng quá vì một trong 6 nguyên tắc hoạt động của Đội là “Đảm bảo tính lãng mạng, mang màu sắc vui chơi”. Tránh những cái tên trừu tượng như “Hành tinh xanh”, “Trái tim yêu thương”, nên cụ thể mà vẫn lãng mạn, bay bổng như “Hành lang em yêu”, “Vườn hoa em chăm”, “Lớp học sáng, xanh, sạch, đẹp”.
Thời gian thực hiện Công trình măng non của chi đội cần ghi thật cụ thể, phân công đều cho các phân đội thực hiện.
Bảng 4. Theo dõi công trình măng non
|
THEO DÕI CÔNG TRÌNH MĂNG NON Tên công trình:Vườn hoa em chăm Thời gian thực hiện:................................................................................................................... Số đội viên tham gia: .................................................................................................................
|
7. Sơ kết học kì 1 và tổng kết năm học
Giống như sổ Liên đội, Sổ Chi đội ghi sơ kết học kì I và tổng kết năm học cũng theo 2 nội dung với 6 hoạt động Đội (không ghi hoạt động 7. Công tác phụ trách thiếu nhi); trong mỗi nội dunghoạt động cần có số liệu minh họa; nêu gương những đội viên hoàn thành tốt đồng thời nhắc nhở, phê bình những phân đội, đội viên chưa hoàn thành tốt nhiệm vụ trong học kì I, năm học.
8. Nhận xét, đánh giá, xếp loại sổ của BCH liên đội(có xác nhận của TPT Đội và BGH).
Cuối mỗi học kì, BCH liên đội có trách nhiệm kiểm tra, nhận xét đánh giá ghi chép các sổ Chi đội, có xác nhận của TPT Đội và BGH (xem bảng 5).
Bảng 5: Nhận xét, đánh giá sổ của BCH liên đội (có xác nhận của TPT Đội và BGH)
Ngày, tháng |
Nhận xét, đánh giá, xếp loại sổ |
Kí tên, đóng dấu |
|
Học kì I |
|
|
|
|
||
|
|
||
|
|
||
|
|
||
|
Học kì II |
|
|
|
|
||
|
|
||
|
|
||
|
|
||
|
|
KẾT LUẬN
Sổ Chi đội là một đầu sổ trong bộ sổ công tác Đội của liên đội, ghi chép lại toàn bộ hoạt động của chi đội trong năm học, là một trong những căn cứ để xét danh hiệu chi đội mạnh các cấp. Vì vậy, mỗi thầy cô giáo viên làm TPT Đội cần hướng dẫn BCH chi đội cách ghi chép sổ Chi đội đảm bảo thường xuyên, bảo quản và giữ gìn sổ cẩn thận để sổ luôn sạch đẹp. Những gợi ý trên đây về cách ghi chép sổ Chi đội có thể có những hạn chế nhất định. Tác giả bài viết rất mong được đón nhận góp ý của các thầy cô giáo viên làm TPT Đội để cuốn sổ Chi đội ngày càng hoàn thiện hơn./.
TS. Nguyễn Thứ Mười
Phó trưởng khoa Công tác Thanh thiếu niên,
Học viện Thanh thiếu niên Việt Nam
