Nơi nào có con người, nơi đó có giang hồ; nơi nào có giang hồ, nơi đó có tranh chấp.
Một tổ chức nhỏ cũng như một giang hồ lớn, nếu không hiểu chút quy tắc ngầm, bạn sẽ khó tránh khỏi đi đường vòng.
Từ những cuộc trò chuyện hàng ngày đến việc bàn giao công việc, tất cả đều là nghệ thuật, mỗi việc đều ẩn chứa những điều tinh vi.
Đôi khi, chỉ vài lời nói vô tình cũng có thể khiến người khác không vui, thậm chí kết thù chuốc oán mà bạn không hề hay biết.
Trong môi trường làm việc, điều quan trọng hơn cả năng lực chính là hiểu rõ những điều tuyệt đối không nên làm và những lời nhất định không nên nói.
Muốn bảo vệ bản thân, bạn cần hiểu cách đối nhân xử thế, ít nhất, hãy tránh phạm vào 14 "ranh giới đỏ" nơi công sở.
01. Về quan hệ xã hội
1. Đi làm thôi, đừng tùy tiện trở mặt với người khác
Có một quy luật trong quan hệ xã hội: Dù bạn ở trong môi trường nào, xác suất gặp phải người mình không ưa vẫn luôn như nhau. Trong công ty cũng vậy. Luôn có những người vô lý khiến ta tức giận, luôn có những đồng nghiệp cay nghiệt khiến ta khó chịu. Nhưng nếu vì thế mà trở mặt với họ, người bị ảnh hưởng nhiều nhất chính là bạn và công việc của bạn.
Hãy nhớ rằng, chúng ta đi làm để phục vụ cuộc sống, chứ không phải để khiến cuộc sống thêm mệt mỏi. Đừng bao giờ vì những chuyện nhỏ nhặt mà trở mặt với người khác, vì điều đó không đáng, không khôn ngoan và cũng không nên.
2. Chia sẻ quá sâu chuyện đời tư chính là tự tay trao vũ khí làm tổn thương mình cho người khác.
Trong một xã hội thu nhỏ như nơi làm việc, chúng ta khó tránh khỏi những thử thách về quan hệ con người đầy ẩn ý và những trò chơi quyền lực tinh vi, khó lường. Hôm nay, bạn và đồng nghiệp thân thiết như tri kỷ. Ngày mai, vì một cơ hội thăng chức, hai người có thể trở thành đối thủ. Dù không muốn nhưng cũng cần phải thừa nhận rằng, chốn công sở vốn là nơi vừa cần hợp tác, vừa đầy rẫy cạnh tranh. Quan hệ giữa con người với nhau luôn phức tạp và dễ thay đổi.
Ít tiết lộ đời tư, giấu đi những vết thương của mình, đó chính là cách tự bảo vệ bản thân tốt nhất.
3. Đừng cố gắng "dạy đời" đồng nghiệp – ai cũng là người trưởng thành với nguyên tắc riêng
Giáo sư tâm lý học tại Đại học Yale, Louis, từng phát hiện một quy luật: Một người cần 90 ngày để hình thành thói quen. Cần 180 ngày để định hình một lối tư duy. Và cần 14 năm để xây dựng hệ giá trị quan. Mỗi người trưởng thành đều có hệ giá trị riêng, được hình thành từ môi trường sống, nền giáo dục và hoàn cảnh mà họ trải qua. Khi bạn cố gắng giáo huấn hay thay đổi đồng nghiệp, thứ bạn nhận lại chỉ là những xung đột và mâu thuẫn không đáng có.
Bạn cần hiểu rằng: Mỗi người là một cá thể độc lập, với những thói quen và tính cách khó thay đổi.
Thay vì can thiệp vào cuộc sống của người khác, hãy tập trung hoàn thiện bản thân trước.
4. Dù thân thiết đến đâu, cũng đừng cho đồng nghiệp vay tiền
Người Nhật có câu tục ngữ: "Khi vay tiền thì cười tươi như hoa, lúc trả tiền thì mặt lạnh như Diêm Vương."
Đôi khi, cho vay tiền chính là tự rước thêm kẻ thù. Bất kỳ mối quan hệ nào, khi dính đến tiền bạc, cũng dễ bị biến chất. Người nợ tiền thì luôn có hàng ngàn lý do để né tránh, còn người tốt bụng cho vay lại trở thành kẻ khó xử, tiến thoái lưỡng nan. Vì vậy, đừng tùy tiện cho ai vay tiền, đặc biệt là đồng nghiệp.
Nếu không, cuối cùng chính bạn mới là người chịu thiệt, cho đi chân thành nhưng lại nhận về sự mệt mỏi và hối hận.
02. Về công việc
1. Đừng lấy sức mạnh của công ty làm lý do để kiêu ngạo
Công ty là bộ khuếch đại năng lực cá nhân, giúp nhiều người tỏa sáng. Nhưng khi rời khỏi nó, không phải ai cũng có thể duy trì được thành công. Nhiều người nhầm lẫn, nghĩ rằng thành tựu của công ty chính là do bản thân xuất sắc. Họ trở nên tự mãn, kiêu ngạo, coi thường người khác, và cuối cùng, chỉ chuốc lấy sự chán ghét và thất bại.
Người Tây Ban Nha có câu: "Tự nhận thức bản thân là loại kiến thức hiếm có nhất." Đừng khoe khoang bản thân, giữ vững tâm thế, tìm đúng vị trí của mình, bạn mới có thể không ngừng phát triển.
2. Nếu không đủ khả năng giải quyết hậu quả, đừng để cảm xúc lấn át lý trí
Kiểu người đáng sợ nhất trong công sở là: Tài năng thì bình thường, nhưng tính khí thì thất thường.
Bị sếp phê bình – lập tức chán nản, than vãn.
Bị khách hàng chê bai – ngay lập tức bỏ việc, không làm.
Nhưng cuối cùng, chính họ là người chịu thiệt, còn đồng nghiệp xung quanh chỉ đứng nhìn và cười nhạt.
Một MC từng nói: "Ai cũng có cảm xúc tiêu cực, nhưng biết kiểm soát nó mới là đẳng cấp thực sự". Giữ được sự bình tĩnh, bạn không chỉ dễ dàng vượt qua thử thách, mà còn trở thành người có giá trị trong công việc.
3. Đừng cố tìm đường tắt trong sự nghiệp – những con đường dễ đi thường không dẫn đến thành công
Nhiều người dựa vào quan hệ, nghĩ rằng đó là cách nhanh nhất để thăng tiến. Nhưng thực tế là: Năng lực không xứng đáng với vị trí, sớm muộn cũng tự chuốc lấy hậu họa.
Càng leo cao nhờ thủ đoạn, khi ngã xuống sẽ càng đau đớn. Thay vì mánh khóe, nịnh bợ, hãy rèn luyện bản thân, xây dựng năng lực chuyên môn vững vàng. Bởi vì thực lực mạnh mẽ chính là tấm khiên vững chắc nhất giúp bạn đứng vững nơi công sở.
4. Công sở không tin vào nước mắt – đừng luôn tìm lý do để biện hộ
Nơi làm việc chỉ công nhận thành tích, không ai quan tâm bạn đã vất vả thế nào.
Bạn chỉ có hai lựa chọn: Chứng minh năng lực bằng kết quả - Chấp nhận sai lầm và chịu trách nhiệm. Càng viện cớ, càng mất đi sự đáng tin cậy.
Dù bạn có cày ngày cày đêm, làm việc đến nửa đêm, thậm chí kiệt sức, nhưng nếu không tạo ra giá trị, mọi cố gắng đều vô nghĩa. Bởi vì không ai quan tâm bạn đã nỗ lực ra sao – họ chỉ quan tâm bạn có làm được việc hay không. Nếu không thể tạo ra kết quả, được giữ lại đã là một sự may mắn.
5. Đừng vừa gặp khó khăn đã nghĩ đến nghỉ việc – thế giới vẫn vận hành tốt nếu thiếu bạn, nhưng mất việc rồi, bạn mới là người khốn đốn
Có câu nói: "80% nỗi đau trong cuộc sống đến từ công việc."
Nhưng sự thật là: Nếu không đi làm, 100% nỗi đau sẽ đến từ việc… không có tiền.
Những người bình thường như chúng ta, thực chất không phải công ty cần ta, mà là ta cần công việc.
Thay vì suốt ngày than vãn, hở chút là đòi nghỉ, hãy tập trung làm tốt công việc của mình. Sự trưởng thành thực sự chính là học cách kiên trì, đối mặt với thử thách thay vì trốn chạy.
03Về cách nói chuyện
1. Ở công sở, đừng nói quá đà – hứa nhiều mà không làm được sẽ chỉ làm mất uy tín
Trong một chương trình tuyển dụng, có một ứng viên thích thổi phồng bản thân. Anh ta khoe khoang về dự án đang làm với một vị học giả, nhưng khi được hỏi tên người đó, anh ta ấp úng không trả lời được…
Tại công sở, chắc hẳn bạn cũng từng gặp kiểu người như vậy: nói rất hay, nhưng làm chẳng ra gì. Có thể giả vờ trong chốc lát, nhưng không thể lừa dối mãi mãi. Những lời hứa không thể thực hiện chỉ khiến sếp mất niềm tin, đồng nghiệp xem thường.
2. Nói thẳng không có nghĩa là nói mà không suy nghĩ – đừng lấy lý do "tính thẳng thắn" để làm tổn thương người khác
Bạn có để ý rằng nhiều xung đột trong công sở đều bắt nguồn từ lời nói vô ý? Không có ý xấu, nhưng cách nói khiến người khác cảm thấy bị xúc phạm. Muốn giúp đỡ, nhưng vì diễn đạt kém mà bị người ta hiểu lầm. Socrates từng nói: Trước khi nói, hãy lọc qua một cái rây.
Ba lần suy nghĩ trước khi nói – đó mới là cách giúp bạn vừa giữ được thiện cảm, vừa tránh rắc rối.
3. Đừng nói quá nhiều về thành tích của bản thân – bạn nghĩ đó là chia sẻ, nhưng người khác thấy bạn đang khoe khoang
Nhà văn Feng Jicai từng viết: "Khiêm tốn là sống trong thế giới của mình; kiêu ngạo là sống trong ánh mắt của người khác."
Nơi làm việc luôn có những người thích phô trương: Khoe thành tích; Khoe lương bổng; Khoe năng lực vượt trội... Nhưng càng khoe khoang, càng dễ bị đố kỵ.
Như Dale Carnegie từng nói: "Biết cách che giấu ánh hào quang của mình chính là một nghệ thuật để tránh đắc tội với người khác."
Cây cao đón gió, người quá nổi bật sẽ dễ bị công kích. Làm người ôn hòa, khiêm tốn, quan hệ đồng nghiệp mới bền lâu.
4. Đừng tranh luận với đồng nghiệp chỉ để hơn thua
Ở công sở, luôn có những người phản bác mọi thứ: Bạn nói hút thuốc có hại – họ cãi lại: "Nhiều người hút cả đời vẫn sống thọ." Bạn nói cố gắng sẽ thành công – họ mỉa mai: "Không có quan hệ thì cố gắng cũng vô ích."
Những người này tưởng rằng mình sắc sảo, nhưng trong mắt người khác, họ chỉ là kẻ thích gây chuyện.
Tranh luận để tìm ra chân lý thì đáng hoan nghênh, nhưng tranh luận chỉ để thắng thì vô nghĩa.
Như doanh nhân Yin Mingshan từng nói: "Gặp chuyện gì cũng phải cãi đến cùng – bạn không mệt, thì ai mệt?" Cố chấp hơn thua chỉ làm tổn hại quan hệ, đẩy bản thân vào thế cô lập.
5. Lắng nghe trước khi nói – đừng ngắt lời người khác
Một đứa trẻ từng hỏi: "Tại sao tượng Phật trong chùa có đôi tai lớn nhưng miệng lại nhỏ?"
Người trí giả đáp: "Bởi vì nhà Phật hiểu rằng, lắng nghe quan trọng hơn lời nói."
Thực tế đúng là như vậy. Khi bạn cho người khác không gian để bày tỏ suy nghĩ, cảm xúc, bạn đã giành được thiện cảm của họ. Một khi họ cảm thấy thoải mái khi trò chuyện với bạn, nhiều vấn đề sẽ tự nhiên được giải quyết.
▽
Hiểu rõ quy tắc ngầm – Giữ mình vững vàng trong công sở. Có những quy tắc công khai, được ghi rõ trong sổ tay nhân viên:
Không đi trễ về sớm. Không tiết lộ bí mật công ty.
Nhưng cũng có những quy tắc ngầm, không ai nói rõ cho bạn biết, nhưng chúng ảnh hưởng trực tiếp đến sự nghiệp của bạn. Công sở là chiến trường lớn nhất của cuộc đời. Hiểu rõ những quy tắc này, bạn không chỉ bảo vệ được bản thân mà còn tạo dựng được thành công.
Diệu Đan