“Mạch nguồn nhân ái” trong ngành y: Thành lập Hội Công tác xã hội ngành y tế Việt Nam nhiệm kỳ 2025 – 2030

Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn khẳng định tại Đại hội thành lập Hội Công tác xã hội ngành y tế Việt Nam lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 – 2030, diễn ra chiều 25/8 tại Hà Nội.

Bước ngoặt của một lĩnh vực nhân văn

Phát biểu khai mạc, Thứ trưởng Trần Văn Thuấn nhấn mạnh: sự kiện thành lập Hội không chỉ đánh dấu sự trưởng thành của một lĩnh vực còn khá non trẻ, mà còn mở ra chặng đường phát triển chuyên nghiệp, bền vững cho công tác xã hội trong y tế.

Theo ông, công tác xã hội trong ngành y không đơn thuần là những nghĩa cử thiện nguyện, hỗ trợ tài chính hay vận động từ thiện tự phát. Đó đã trở thành một nghề, một chuyên môn mang tính khoa học và nhân văn sâu sắc. Những người làm công tác xã hội chính là "cầu nối" giữa thầy thuốc, người bệnh và cộng đồng, giúp nâng cao chất lượng khám chữa bệnh, đồng thời góp phần hoàn thiện hệ thống y tế hiện đại, nhân văn.

Hội Công tác xã hội ngành y tế Việt Nam được thành lập với tư cách là tổ chức xã hội – nghề nghiệp, hoạt động trên cơ sở tự nguyện, không vì mục tiêu lợi nhuận. Hội có mục tiêu tập hợp, đoàn kết, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của hội viên; hỗ trợ, chia sẻ kinh nghiệm; phát triển nghề công tác xã hội; và thúc đẩy sự hợp tác chặt chẽ giữa nhân viên công tác xã hội với đội ngũ y tế. Đây sẽ là mái nhà chung, nơi hội viên nâng cao năng lực nghề nghiệp, đồng thời góp phần cải thiện chất lượng dịch vụ y tế, chăm sóc sức khỏe toàn diện cho nhân dân.

15 năm gieo mầm nhân ái

Thực tiễn 15 năm qua cho thấy công tác xã hội trong ngành y tế đã có những bước tiến dài. Từ những hoạt động còn mang tính tự phát, đến nay 100% bệnh viện tuyến Trung ương và hơn 90% bệnh viện tuyến tỉnh, khu vực đã thành lập phòng hoặc tổ công tác xã hội, với gần 10 nghìn cán bộ, nhân viên.

Họ được ví như "những thầy thuốc của tâm hồn", âm thầm lắng nghe, chia sẻ, động viên người bệnh và gia đình, kết nối nguồn lực xã hội để giảm bớt gánh nặng điều trị. Nhiều mô hình tiêu biểu đã ra đời, từ "ngân hàng máu sống", "gian hàng 0 đồng", "bếp ăn từ thiện" cho đến các chương trình hỗ trợ tâm lý trị liệu, tư vấn sức khỏe tinh thần, mang lại hiệu quả thiết thực.

Thứ trưởng Trần Văn Thuấn xúc động:

"Công tác xã hội đã trở thành một phần không thể thiếu trong hành lang bệnh viện. Ở đó, mỗi cán bộ công tác xã hội chính là nhịp cầu nhân ái, giúp trái tim của người thầy thuốc hòa nhịp cùng cộng đồng".

Những thách thức còn ở phía trước

Dù đạt nhiều thành tựu, công tác xã hội trong y tế vẫn đang đối diện không ít khó khăn. Thứ trưởng Trần Văn Thuấn thẳng thắn chỉ rõ: nguồn nhân lực còn thiếu và phân bổ chưa đồng đều; cơ chế tài chính chưa thật bền vững; hành lang pháp lý cần tiếp tục hoàn thiện; sự phối hợp liên ngành đôi khi chưa chặt chẽ.

Trong bối cảnh nhu cầu xã hội ngày càng đa dạng, công tác xã hội vừa phải đảm bảo tính chuyên nghiệp, vừa giữ được bản chất nhân văn; đồng thời phải thích ứng với yêu cầu chuyển đổi số và hội nhập quốc tế.

Để vượt qua những thách thức đó, Thứ trưởng đề nghị Hội và đội ngũ cán bộ, hội viên tập trung vào 6 định hướng chiến lược:

1. Hoàn thiện thể chế, chuẩn hóa nghề nghiệp công tác xã hội trong y tế.

2. Kiện toàn tổ chức, nhân lực ở tất cả các cấp, từ Trung ương đến địa phương.

3. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ và chuyển đổi số trong quản lý, kết nối, hỗ trợ người bệnh.

4. Bảo đảm nguồn lực tài chính bền vững, huy động đa dạng nguồn lực xã hội.

5. Tăng cường phối hợp liên ngành, gắn kết công tác xã hội với chính sách an sinh.

6. Phát huy vai trò hạt nhân kết nối, đào tạo, nghiên cứu, hợp tác quốc tế để nâng tầm vị thế nghề nghiệp.

"Với sự ra đời của Hội, công tác xã hội ngành y tế có được một điểm tựa mới để phát triển bài bản và chuyên nghiệp hơn, đồng thời cũng có thêm động lực mới để đồng hành cùng các thầy thuốc và toàn ngành y tế", Thứ trưởng nhấn mạnh.

Ban Chấp hành – bức tranh toàn diện của ngành y

Một điểm nhấn quan trọng tại Đại hội là việc ra mắt Ban Chấp hành Hội Công tác xã hội ngành y tế Việt Nam nhiệm kỳ 2025 – 2030, gồm 37 thành viên.

Trong đó:

- Nhóm cán bộ quản lý Bộ Y tế và các Cục, Vụ trực thuộc chiếm khoảng 20% (như đại diện Vụ Tổ chức cán bộ, Vụ Kế hoạch – Tài chính, Cục Quản lý khám chữa bệnh, Cục Bảo trợ xã hội…). Đây là lực lượng giữ vai trò xây dựng chính sách, hành lang pháp lý và định hướng phát triển nghề công tác xã hội trong y tế.

- Nhóm lãnh đạo các bệnh viện lớn chiếm tỷ lệ cao nhất, gần 50%, trải dài từ miền Bắc đến miền Nam: Bệnh viện Bạch Mai, K, Chợ Rẫy, Trung ương Huế, Nhi Đồng 1, Đại học Y Dược TP.HCM, E, Đa khoa Khánh Hòa, Đa khoa Vinh, Phong – Da liễu Quy Hòa, Bệnh viện Lê Văn Thịnh ( TPHCM)… Họ là những "đầu cầu thực tiễn", trực tiếp tổ chức và phát triển hoạt động công tác xã hội tại bệnh viện, gắn bó hàng ngày với người bệnh.

- Nhóm giảng viên, chuyên gia từ các trường đại học y dược, công cộng, xã hội chiếm gần 20%, như Đại học Y Hà Nội, Đại học Y Dược TP.HCM, Đại học Y tế công cộng, Trường Đại học Công đoàn. Họ đóng vai trò quan trọng trong đào tạo, nghiên cứu, chuẩn hóa nghề công tác xã hội.

- Nhóm cơ quan truyền thông, nghệ sĩ và công đoàn chiếm khoảng 10%, gồm đại diện Báo Sức khỏe & Đời sống, Đài Truyền hình Việt Nam, nghệ sĩ biểu diễn, Công đoàn Y tế Việt Nam. Đây là lực lượng giúp lan tỏa thông điệp nhân ái, tạo cầu nối giữa ngành y và xã hội.

Đáng chú ý, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Tuấn Hưng, nguyên Phó Vụ trưởng Vụ Tổ chức cán bộ (Bộ Y tế), được bầu làm Chủ tịch Hội, thể hiện sự tin tưởng cao của hội viên đối với một nhà quản lý nhiều kinh nghiệm, am hiểu lĩnh vực tổ chức nhân lực y tế và công tác xã hội.

Cơ cấu Ban Chấp hành đa dạng và cân bằng giữa quản lý – đào tạo – thực tiễn – truyền thông cho thấy công tác xã hội trong y tế là một hoạt động liên ngành, đòi hỏi sự phối hợp nhiều phía để phát triển bền vững.

Khát vọng cho một tương lai nhân văn

Sự kiện thành lập Hội Công tác xã hội ngành y tế Việt Nam đã khơi dậy khát vọng xây dựng một nền y tế hiện đại nhưng vẫn đậm tính nhân văn. Công tác xã hội sẽ không chỉ dừng ở việc hỗ trợ người bệnh, mà còn trở thành một trụ cột quan trọng trong chăm sóc sức khỏe toàn diện, bao gồm cả thể chất lẫn tinh thần.

Thứ trưởng Trần Văn Thuấn nhấn mạnh:

"Hội chính là nơi kết nối giữa chính sách với thực tiễn, là tiếng nói của cộng đồng, là bàn tay nhân ái song hành cùng trí tuệ y học, để nền y tế Việt Nam không chỉ hiện đại về kỹ thuật, mà còn sâu sắc về nhân văn, bền vững về niềm tin xã hội".

Trong niềm tin và kỳ vọng đó, Hội Công tác xã hội ngành y tế Việt Nam nhiệm kỳ 2025 – 2030 sẽ trở thành "ngôi nhà chung" của hàng nghìn cán bộ, nhân viên trên khắp cả nước – những con người ngày đêm âm thầm gieo mầm nhân ái nơi bệnh viện, tiếp thêm nghị lực cho bệnh nhân, và lan tỏa tình yêu thương đến cộng đồng.

Tấn Tài