Nhìn lại chặng đường đã qua, ông Vũ Bình Minh, CFA – Giám đốc Kinh doanh vốn và tiền tệ, Khối Thị trường vốn và Dịch vụ Chứng khoán, HSBC Việt Nam – cho rằng những biến động mạnh của năm 2025 sẽ là tiền đề nền tảng lạc quan và cơ hội cho năm 2026.
Ông Vũ Bình Minh, CFA – Giám đốc Kinh doanh vốn và tiền tệ, Khối Thị trường vốn và Dịch vụ Chứng khoán, HSBC Việt Nam
Theo ông Minh, bức tranh kinh tế vĩ mô năm 2025 có thể chia thành hai giai đoạn rõ nét, với thuế quan là bước ngoặt quan trọng nhất. Việt Nam bước vào năm 2025 với nhiều kỳ vọng tiếp nối thành công của năm 2024.
Tăng trưởng lan tỏa, xuất khẩu và dịch vụ cùng khởi sắc
Bất chấp những hoài nghi ban đầu, các dữ liệu kinh tế vĩ mô cho thấy đà tăng trưởng GDP mạnh mẽ trong quý II và quý III, với quý sau cao hơn quý trước. Trong quý III, chỉ số sản xuất công nghiệp (IIP) tăng 10% so với cùng kỳ năm trước, phản ánh sự phục hồi không chỉ mang tính cục bộ mà diễn ra trên diện rộng.
Ngành dịch vụ ghi nhận hiệu quả hoạt động mạnh mẽ, đặc biệt ở các lĩnh vực thương mại và du lịch. Doanh số bán lẻ trong quý III tăng 12% so với cùng kỳ, trong khi các ngành liên quan đến du lịch như vận tải và lưu trú tiếp tục bùng nổ. Lượng khách du lịch quốc tế quay trở lại đạt khoảng 120% so với mức năm 2019, đưa Việt Nam trở thành quốc gia dẫn đầu ASEAN về tốc độ phục hồi du lịch.
Ở mảng thương mại, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hóa tăng trưởng gần 20% so với cùng kỳ năm trước. Thặng dư thương mại trong quý III tăng hơn gấp đôi, đạt 3 tỷ USD so với nửa đầu năm, đưa mức xuất siêu hàng hóa lên 20,53 tỷ USD trong 11 tháng...
Điện tử vươn lên dẫn dắt xuất khẩu
Một điểm sáng nổi bật là xuất khẩu điện tử tiếp tục duy trì đà tăng trưởng mạnh mẽ. Từ đầu năm 2025, các sản phẩm điện tử đã vượt ngành công nghiệp nhẹ để trở thành mặt hàng xuất khẩu hàng đầu của Việt Nam sang thị trường Mỹ. Trong bối cảnh căng thẳng thương mại Mỹ – Trung leo thang trở lại, Việt Nam ngày càng đóng vai trò quan trọng trong chuỗi lắp ráp và sản xuất các sản phẩm điện tử.
Theo một báo cáo của Bloomberg, tính đến tháng 8/2025, Việt Nam chiếm tới 75% lượng máy chơi game xuất khẩu sang Mỹ...
Song song đó, Việt Nam cũng ngày càng tham gia sâu hơn vào chuỗi sản xuất chip xử lý – phân khúc có giá trị gia tăng cao hơn so với lắp ráp điện tử truyền thống.
FDI lập đỉnh 5 năm, dòng vốn dịch chuyển rõ nét
Sự bùng nổ xuất khẩu đã tạo hiệu ứng lan tỏa tích cực tới dòng vốn đầu tư nước ngoài. Dù vốn FDI đăng ký mới giảm khoảng 8% so với cùng kỳ, vốn đăng ký điều chỉnh và góp vốn, mua cổ phần tăng mạnh lần lượt 17,0% và 50,7%. Tổng vốn FDI vào Việt Nam đạt 33,69 tỷ USD – mức cao nhất trong 5 năm trở lại đây.
Vốn FDI thực hiện trong 11 tháng 2025 ước đạt 23,6 tỷ USD, tăng 8,9% so với cùng kỳ. Đáng chú ý, cơ cấu nhà đầu tư có sự thay đổi khi dòng vốn từ Trung Quốc và Mỹ tăng mạnh, bù đắp cho sự sụt giảm từ một số quốc gia khác.
Thị trường tiền tệ
Ở chiều ngược lại, thị trường tài chính – tiền tệ năm 2025 trải qua nhiều biến động. Nửa đầu năm, mặt bằng lãi suất liên ngân hàng được duy trì ổn định nhờ chính sách điều hành linh hoạt của Ngân hàng Nhà nước (NHNN). Tuy nhiên, những tháng cuối năm ghi nhận áp lực tăng mạnh của lãi suất VNĐ, tiệm cận mức cao nhất trong vòng ba năm.
Tính đến ngày 21/11, tăng trưởng tín dụng đạt 16,15% so với đầu năm, trong khi huy động vốn tăng khoảng 12%, phản ánh áp lực thanh khoản trong bối cảnh nhu cầu tín dụng tăng theo chu kỳ. NHNN đã bơm thanh khoản mạnh qua kênh OMO, với dư nợ cho vay cầm cố giấy tờ có giá đạt gần 370 nghìn tỷ đồng, đồng thời nâng lãi suất OMO lên 4,5%/năm.
Về lạm phát, chỉ số giá tiêu dùng tháng 11 tăng 0,5% so với tháng trước và 3,58% so với cùng kỳ, chủ yếu do giá thực phẩm tăng sau các đợt bão lũ. Tuy nhiên, lạm phát vẫn thấp hơn mục tiêu 5% mà Quốc hội đề ra.
Xu hướng dần ổn định
Dù chỉ số USD giảm hơn 9% trong năm và Fed quay lại chu kỳ cắt giảm lãi suất, VNĐ vẫn mất giá khoảng 3,5% so với USD. Nguyên nhân đến từ lo ngại thuế quan, chênh lệch chính sách tiền tệ, khối ngoại bán ròng cổ phiếu, nhu cầu ngoại tệ tăng cao và biến động thị trường vàng.
Từ tháng 9, tỷ giá USD-VND đã ổn định hơn nhờ chính sách điều hành linh hoạt của NHNN, bao gồm điều chỉnh tỷ giá trung tâm theo hướng giảm và bán hợp đồng kỳ hạn để hỗ trợ thanh khoản ngoại tệ. Trên cơ sở đó, ông Minh cho rằng tỷ giá có thể duy trì xu hướng ổn định trong thời gian còn lại của năm và mức tăng trong năm 2026 sẽ thấp hơn hai năm gần đây.
Điểm tựa cho năm 2026
Bước sang năm 2026, nhiều chỉ báo cho thấy triển vọng tích cực. Chỉ số PMI tháng 11 duy trì ở mức 53,8, trong đó đơn hàng xuất khẩu mới tăng tốc tháng thứ hai liên tiếp. Đầu tư công tiếp tục đóng vai trò trụ cột, với chi tiêu cho hạ tầng chiếm khoảng 6–7% GDP – cao hơn nhiều nước trong khu vực.
Trong bối cảnh dư địa chính sách tiền tệ hạn chế, chính sách tài khóa vẫn còn không gian nhờ tỷ lệ nợ công trên GDP thấp nhất ASEAN. Cùng với đó, chiến lược đa dạng hóa thương mại và mạng lưới hiệp định thương mại tự do tiếp tục mở ra dư địa tăng trưởng dài hạn...
Anh Mai