TNV - "Bố trí" là một động từ chỉ việc sắp xếp theo một trật tự và đáp ứng một nhu cầu nhất định. Bố trí cán bộ là việc sắp xếp cán bộ theo quy định, quy trình nhằm đáp ứng mục đích nhất định của tổ chức, đơn vị.
Bố trí cán bộ chủ chốt, có thể hiểu là việc sắp xếp, bổ nhiệm, luân chuyển cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp thuộc hệ thống Đảng, Nhà nước, đoàn thể nhân dân dựa vào năng lực, trình độ, đạo đức, sở trường công tác của cán bộ. Một mặt, sử dụng có hiệu quả năng lực, trình độ của cán bộ; một mặt tạo nên sự đồng đều về mặt cán bộ chủ chốt giữa các ngành, vùng, các cấp quản lý; đồng thời, rèn luyện, thử thách cán bộ để đáp ứng công tác quy hoạch cán bộ chủ chốt của các ngành, vùng, các cấp quản lý.
Bố trí cán bộ chủ chốt cấp huyện không phải là người địa phương là việc điều động, luân chuyển, bổ nhiệm, giới thiệu ứng cử cán bộ lãnh đạo, quản lý chủ chốt của huyện nhưng không phải là người địa phương đó .
Vai trò của cán bộ chủ chốt cấp huyện không phải là người địa phương
Vai trò của cán bộ chủ chốt cấp huyện không phải là người địa phương cũng giống như vai trò của cán bộ chủ chốt cấp huyện nói chung. Vai trò đó bắt nguồn từ vai trò của vai trò, chức năng, nhiệm vụ của tổ chức mà cán bộ đó đứng đầu, lãnh đạo, chỉ đạo. Cán bộ chủ chốt trước hết là những người cán bộ lãnh đạo, nhưng là người cán bộ lãnh đạo quan trọng nhất, là những người trực tiếp xây dựng và tổ chức thực hiện những nghị quyết, chỉ thị thuộc chức năng, nhiệm vụ mà cấp trên hoặc nhân dân giao phó. Đó là những người chịu trách nhiệm về kết quả hoạt động của cấp ủy hoặc cơ quan mà họ đứng đầu.
Vai trò của cán bộ chủ chốt cấp huyện ngoài những vai trò chung của cán bộ chủ chốt lại có vai trò đặc thù của người cán bộ chủ chốt cấp huyện mình đảm nhiệm. Cán bộ chủ chốt cấp huyện có vai trò cụ thể như sau:
- Tổ chức chỉ đạo cấp cơ sở thực hiện chủ trương đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước. Cán bộ cấp huyện là người vận dụng, hướng dẫn, đôn đốc, kiểm tra, thẩm định chính sách và đề xuất các vấn đề cần bổ sung, sửa đổi chính sách bảo đảm liên thông giữa chính sách và cuộc sống, biến chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước thành hiện thực. Chủ tịch Hồ Chí Minh nói: sau khi có đường lối, chính sách thì cán bộ là người quyết định hết thảy, quan điểm này của người thể hiện rất rõ vai trò của cán bộ cấp huyện. Bởi vì, cấp Trung ương và cấp tỉnh là cấp quản lý vĩ mô, có vai trò xác định chủ trương, đường lối mang tính định hướng, chứ không phải là cấp tổ chức thực hiện. Sự định hướng đó mang tính khái quát cho cả nước và cho tỉnh, còn ở cấp huyện cán bộ chủ chốt phải xây dựng chương trình hành động, giải pháp thực hiện có hiệu quả những chủ trương, chính sách đó. Để lãnh đạo cơ sở thực hiện có hiệu quả những chương trình hành động thực hiện chủ trương, đường lối chính sách đó thì cán bộ chủ chốt cấp huyện cần tổ chức quán triệt sâu sắc cho cán bộ thuộc quyền của mình nắm vững nội dung của các chủ trương chính sách và phát huy được trí tuệ của tập thể trong việc đề ra các biện pháp tổ chức thực hiện. Như vậy, nếu không có sự chỉ đạo tổ chức thực hiện của cán bộ chủ chốt cấp huyện nói riêng, hệ thống chính trị cấp huyện nói chung thì đường lối, chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước không thể biến thành hiện thực, đi vào cuộc sống.
- Cán bộ chủ chốt cấp huyện là người lãnh đạo, quản lý địa phương, đơn vị, lãnh đạo cấp dưới trực tiếp tuyên tuyền cho người dân đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước để thực hiện, đồng thời là người thực hiện chính những đường lối, chính sách đó. Đường lối, chủ chương, chính sách của Đảng và Nhà nước có đi vào cuộc sống hay không, có được thực hiện hay không tùy thuộc phần lớn vào sự tuyên truyền, giáo dục của cán bộ nói chung và cán bộ chủ chốt cấp huyện nói riêng. Cán bộ chủ chốt cấp huyện không chỉ là người tổ chức quán triệt, hướng dẫn cho cán bộ thuộc quyền tổ chức thực hiện mà còn phải bám sát cơ sở tuyên truyền vận động quần chúng tham gia thực hiện, đồng thời là tấm gương đi đầu trong việc thực hiện chủ trương, đường lối, chính sách đó để cấp dưới và nhân dân nhìn vào thực hiện. Muốn thực hiện được điều đó, người cán bộ chủ chốt cần phải thường xuyên nghiên cứu, học tập nâng cao trình độ về mọi mặt và năng lực lãnh đạo, điều hành; đồng thời không ngừng tu dưỡng, rèn luyện phẩm chất chính trị, đạo đức lối sống của bản thân, tiên phong, gương mẫu trong công tác, trong cuộc sống và phong cách lãnh đạo điều hành, tuyên truyền, động viên gia đình nghiêm túc thực hiện chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước và làm tốt nghĩa vụ công dân để mọi người noi theo. Sống, học tập, làm việc theo gương Bác Hồ vĩ đại.
- Cán bộ chủ chốt cấp huyện là người xây dựng và điều hành các tổ chức chính trị - xã hội. Để thực hiện quyền lãnh đạo chủ chốt phải góp phần lập ra tổ chức, định ra chương trình, kế hoạch và tổ chức thực hiện kế hoạch và chương trình đã đề ra.
- Là người trực tiếp xây dựng, phát triển và duy trì các phong trào, cán bộ lãnh đạo giỏi, sâu sát với phong trào thì phong trào mới mạnh và ngược lại. Thông qua phong trào mà cán bộ nói chung, cán bộ chủ chốt nói riêng gắn bó mật thiết với nhân dân, nhìn thấy được hoàn cảnh của dân, nghe thấy tâm tư, nguyện vọng của nhân dân từ đó phục vụ nhân dân được tốt, biết được những chính sách, chương trình, kế hoạch phù hợp với thực tế của địa phương, và ngược lại kịp thời phản ánh lên cấp trên những chủ trương, chính sách cần sửa đổi, bổ sung cho phù hợp.
- Cán bộ chủ chốt cấp huyện còn là trung tâm đoàn kết, tập hợp mọi nguồn lực trí tuệ ở địa phương mình quản lý, động viên mọi người ra sức thực hiện các nhiệm vụ đã đề ra.
Nội dung của cán bộ chủ chốt cấp huyện không phải là người địa phương
Việc bố trí cán bộ chủ chốt cấp huyện không phải người địa phương bao gồm các nội dung chủ yếu:
Thứ nhất , quán triệt các Nghị quyết, kết luận, hướng dẫn của Trung ương, của cấp trên; căn cứ thực trạng đội ngũ cán bộ địa phương quản lý, trên cơ sở đó đề ra nghị quyết, kế hoạch bố trí cán bộ chủ chốt cấp mình quản lý.
Các cấp ủy cấp huyện cần quán triệt, nhận thức sâu sắc các nghị quyết, hướng dẫn, kết luận của Trung ương, cụ thể là: Nghị quyết Trung ương 3 (khóa VIII) về chiến lược cán bộ thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước; Nghị quyết số 11-NQ/TW ngày 25/01/2002 của Bộ Chính trị (khóa IX) về công tác quy hoạch cán bộ và công tác luân chuyển cán bộ lãnh đạo, quản lý thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước; Nghị quyết Trung ương 4 (khóa X) về một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay; gần đây nhất là Kết luận số 24-KL/TW ngày 5/6/2012 của Bộ Chính trị về đẩy mạnh công tác quy hoạch và luân chuyển cán bộ lãnh đạo, quản lý đến năm 2020 và những năm tiếp theo. Đây là những chủ trương đúng đắn, đáp ứng yêu cầu của thực tiễn đặt ra, góp phần thúc đẩy công tác quy hoạch cán bộ, tạo sự chuyển động mới trong công tác cán bộ và đội ngũ lãnh đạo quản lý; khắc phục tình trạng trì trệ, khép kín, tạo bước trưởng thành của cán bộ chủ chốt cấp huyện được luân chuyển.
Thứ hai , tiến hành công tác tư tưởng phục vụ công tác bố trí cán bộ chủ chốt cấp huyện không phải người địa phương. Để thực hiện có hiệu quả công tác bố trí cán bộ chủ chốt cấp huyện không phải người địa phương, trước hết các cấp ủy, lãnh đạo các cơ quan, đơn vị cần quán triệt, nhận thức rõ tầm quan trọng của công tác bố trí cán bộ chủ chốt cấp huyện không phải người địa phương, tuyên truyền tới cán bộ thuộc diện quy hoạch, luân chuyển đi và đến về mục đích bố trí, luân chuyển và thời hạn bố trí, luân chuyển, muốn vậy thì ngay từ khâu ban hành nghị quyết, kế hoạch, hướng dẫn cần thật chi tiết, phù hợp, rõ ràng. Đồng thời, phải thường xuyên kiểm tra, đôn đốc, tổng kết rút kinh nghiệm, kịp thời động viên, khen thưởng hoặc xử lý khi có bất cập xảy ra.
Thứ ba, thực hiện bố trí cán bộ chủ chốt cấp huyện không phải người địa phương bằng các cách thức phù hợp.
Mục đích của công tác bố trí cán bộ cấp huyện không phải người địa phương nhằm "khắc phục tư tưởng cục bộ, khép kín trong công tác cán bộ" mà còn hướng tới giải quyết nhiều mục tiêu như nhằm đào tạo, bồi dưỡng cán bộ trong quy hoạch; nâng cao chất lượng cán bộ đồng đều giữa các huyện; góp phần nâng cao năng lực lãnh đạo, chỉ đạo của đội ngũ cán bộ tại chỗ; thúc đẩy sự phát triển mọi mặt của địa phương; ngăn ngừa lạm dụng chức quyền mưu lợi cá nhân...
Yêu cầu là việc bố trí cán bộ cấp huyện không phải người địa phương phải chính xác, kịp thời, phù hợp, phải quan tâm, hướng dẫn cán bộ được bố trí, luân chuyển. Cán bộ được bố trí, luân chuyển phải nghiêm túc rèn luyện, hợp tác chặt chẽ, có tinh thần trách nhiệm cao trong thực hiện nhiệm vụ, học hỏi kinh nghiệm với cán bộ tại chỗ, khiêm tốn nhưng cũng cần mạnh dạn, tránh tư tưởng tạm bợ, ngại va chạm.
Phương châm và nguyên tắc của bố trí cán bộ chủ chốt không phải người địa phương là phải giải quyết tốt quan hệ giữa bố trí, luân chuyển với ổn định và xây dựng đội ngũ cán bộ chủ chốt có chuyên môn sâu, vừa đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ công tác, vừa bồi dưỡng, rèn luyện cán bộ, chuẩn bị đội ngũ cán bộ kế cận để tạo nguồn cán bộ trước mắt và lâu dài. Coi trọng công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, làm cho cán bộ thông suốt về tư tưởng, thống nhất về nhận thức để tự giác chấp hành quyết định bố trí, điều động công tác, quyết tâm thực hiện nhiệm vụ.
Thứ tư , kiểm tra, giám sát việc thực hiện trách nhiệm của nơi cán bộ đi, nơi nhận cán bộ đến và của cán bộ được bố trí luân chuyển. Sau khi bố trí cán bộ chủ chốt đi luân chuyển, việc theo dõi, xem xét, đánh giá cán bộ sau khi bố trí là nhiệm vụ hết sức quan trọng, không thể xem nhẹ của cấp ủy, cơ quan, đơn vị. Làm tốt công tác kiểm tra, giám sát nhằm giúp đỡ cán bộ kịp thời thích ứng, vượt qua khó khăn, tạo mối quan hệ đoàn kết, thống nhất giữa cán bộ chuyển đến và cán bộ địa phương. Qua kiểm tra, giám sát kịp thời khen thưởng những cán bộ, cơ quan, đơn vị hoàn thành tốt nhiệm vụ, đồng thời uốn nắn, giải quyết những vướng mắc, bất cập phát sinh.
Thứ năm , sơ kết, tổng kết rút kinh nghiệm.
Như vậy, bố trí cán bộ chủ chốt cấp huyện không phải người địa phương góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, ổn định về chính trị, tư tưởng, an ninh an toàn xã hội tại địa phương. Cán bộ được bố trí, luân chuyển đến là nhân tố mới góp phần thúc đẩy sự phát triển về mọi mặt của địa phương, bởi cán bộ có những cách tiếp cận vấn đề mới, đề xuất được những giải pháp mới trong thực hiện nhiệm vụ, tạo ra các phong trào cách mạng, mô hình phát triển hiệu quả hơn. Tuy nhiên, cán bộ từ nơi khác đến dễ bị cô lập, không được giao nhiệm vụ chính yếu, không được giúp đỡ, hợp tác để hoàn thành nhiệm vụ từ tổ chức, cá nhân ở địa phương mới. Do vậy, khi bố trí cán bộ cần phải hiểu rõ, nắm chắc cán bộ về hoàn cảnh xuất thân, đạo đức, năng lực, nguyện vọng... để bố trí cho phù hợp. Phải làm tốt công tác tư tưởng cho đội ngũ cán bộ và nhân dân cả nơi cán bộ đi và đến, tạo sự thống nhất trong nhận thức, sự đồng thuận từ nơi đi và nơi đến, từ đó nhân dân mới tin tưởng, ủng hộ các cấp uỷ, chính quyền và cán bộ được bố trí.
Ths. Nguyễn Thị Mai Anh
Viện Xây dựng Đảng - Học viện CTQG Hồ Chí Minh
