Ảnh mô phỏng 2 cơn bão nhiệt đới ở gần Philippines và Vịnh Bengal. Ảnh: weathernerds.org
Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia Việt Nam, chiều 23/5, ở khu vực Tây Bắc Thái Bình Dương (phía đông của khu vực miền nam Philippines) đang tồn tại một áp thấp nhiệt đới. Dự báo, trong 24-48 giờ tới, áp thấp nhiệt đới có khả năng mạnh lên thành bão.
Dự báo, trong 24-48 giờ tới, áp thấp nhiệt đới di chuyển theo hướng Tây, sau đó đổi hướng di chuyển theo hướng Tây Bắc và có khả năng mạnh lên thành bão (khi mạnh lên thành bão, đây sẽ là cơn bão đầu tiên trên khu vực Tây Bắc Thái Bình Dương), dấu hiệu cho thấy mùa bão trên khu vực Tây Bắc Thái Bình Dương đã bắt đầu.
Dự báo sau khi mạnh lên, cơn bão số 1 ở Tây Bắc Thái Bình Dương sẽ di chuyển chủ yếu theo hướng Tây Bắc men dọc khu vực phía đông của Philippines, sau đó bão có khả năng di chuyển theo hướng Bắc Đông Bắc rồi đi ngược trở ra Tây Bắc Thái Bình Dương.
Hiện nay, dự báo của các Trung tâm dự báo bão quốc tế cho thấy cơn bão đi về phía tây sâu nhất (đi vào kinh tuyến khoảng 123 độ về phía đông) rồi sẽ chuyển hướng đi ra ngoài.
Theo nhận định của các chuyên gia khí tượng, khả năng cơn bão đi vào Biển Đông là không cao. Ảnh hưởng của cơn bão gây gió mạnh, mưa lớn đến phía đông Biển Đông cũng rất thấp.
Theo thống kê vào tháng 5 hằng năm, trên khu vực Tây Bắc Thái Bình Dương có khoảng 1,3 cơn bão/áp thấp nhiệt đới xuất hiện, như vậy gần như năm nào trên Tây Bắc Thái Bình Dương cũng xuất hiện bão/áp thấp nhiệt đới.
Mùa bão đến chậm
Tin bão mới nhất của Washington Post cho hay, không có cơn bão nhiệt đới nào ở Bắc bán cầu cho đến ngày 22/5 năm nay. Điều này trái ngược với mùa bão của 5 năm qua.
Ít nhất 1 cơn bão hình thành ở phía tây Thái Bình Dương trước ngày 22/5 trong mỗi mùa bão của 5 năm qua và có ít nhất 1 cơn bão hình thành trước thời điểm này ở phía đông Thái Bình Dương trong 3 năm qua.
Ở Đại Tây Dương, trong vòng 5 năm qua, 4 mùa bão có cơn bão đầu tiên được ghi nhận hình thành trước ngày 1/6 - ngày bắt đầu mùa bão.
Chuyên gia dự báo bão theo mùa Phil Klotzbach của Đại học Bang Colorado, Mỹ, đặc biệt quan tâm tới mùa bão năm nay.
Ông nhận thấy, đây là lần đầu tiên kể từ năm 1983, không có một cơn bão nhiệt đới nào hình thành cho tới thời điểm hiện tại của năm. Điều này chủ yếu là do không có bão ở phía tây Thái Bình Dương. Kể từ 1983 tới nay, khoảng 2/3 thời gian, "cơn bão được đặt tên đầu tiên trong năm sẽ hình thành ở phía tây bắc Thái Bình Dương", ông nói.
Việc chưa có cơn bão nào của mùa bão năm 2024 hình thành ở tây Thái Bình Dương thường được các chuyên gia thời tiết nhận định là có liên quan tới El Nino. Lần gần nhất không có bão hình thành trong tháng 5 là năm 1983, khi El Nino cũng đang yếu dần.
"Thông thường, khi thoát khỏi các đợt El Nino mạnh, mùa bão phía tây bắc Thái Bình Dương sẽ bắt đầu muộn" - ông Klotzbach cho hay.
Ngoài ra, các vùng áp cao lớn và rải rác đã chi phối những khu vực hình thành bão chính ở cả đông và tây Thái Bình Dương, ngăn cản bão hình thành. Những vùng áp cao này có thể có mối liên hệ với El Nino yếu đi.
Việc mùa bão đến chậm là điểm khác thường nhưng chỉ là một trở ngại rất nhỏ trước mùa bão, Washington Post lưu ý. Nhìn chung, dự báo bão Đại Tây Dương cho thấy, mùa bão năm nay rất dữ dội, thậm chí ở mức kỷ lục.
Chuyên gia về bão Brian McNoldy, Đại học Miami, Mỹ, lưu ý, nhiệt độ Đại Tây Dương lập kỷ lục dự kiến tạo ra những cơn bão dữ dội.
"Nhiệt độ nước của vùng nhiệt đới Đại Tây Dương giống như đang ở giữa đến cuối tháng 8. Đây là điều hết sức khác thường và chưa từng có tiền lệ" - ông nói.
Trong khi mùa bão dự báo rất dữ dội ở Đại Tây Dương, chuyên gia Klotzbach lưu ý, mùa bão diễn ra chậm có xu hướng báo trước khả năng bão chỉ ở mức trung bình hoặc dưới trung bình ở Thái Bình Dương.
Cơn bão đầu tiên ở Bắc bán cầu đang sắp đến, Washington Post lưu ý. Một cơn bão dự kiến sớm hình thành ở phía đông Philippines. Bên cạnh đó, một vùng thời tiết có khả năng mạnh lên thành bão đang cần chú ý ở Vịnh Bengal.
Những mô hình dự báo thời tiết hàng đầu nhận định, cơn bão gần Philippines và Vịnh Bengal dự kiến tiếp tục phát triển trong những ngày tới và mạnh lên vào đầu tuần tới. Cơn bão ở Vịnh Bengal có thể đe dọa Ấn Độ và Bangladesh, trong khi cơn bão gần Biển Đông sẽ đe dọa các nước ở phía đông châu Á.
Mùa bão 2024 ở trung tâm Thái Bình Dương được dự báo ở dưới mức trung bình. Ảnh: NOAA
Dự báo của NOAA về mùa bão
Cơ quan Quản lý Khí quyển và Đại dương Quốc gia Mỹ (NOAA) ngày 21/5 đưa ra dự báo bão mới nhất về mùa bão 2024 ở trung tâm Thái Bình Dương.
Theo dự báo, có 1-4 cơn bão nhiệt đới trên khắp khu vực trung tâm Thái Bình Dương trong năm nay. Một mùa bão gần mức bình thường có 4 hoặc 5 cơn bão nhiệt đới, bao gồm áp thấp nhiệt đới, bão và bão cuồng phong.
Nhìn chung, có 50% khả năng xảy ra bão dưới mức bình thường. Dự báo cũng cho thấy 30% khả năng xảy ra một mùa bão gần như bình thường và 20% xảy ra một mùa bão trên mức bình thường ở khắp khu vực trung tâm Thái Bình Dương.
Matthew Rosencrans, người đứng đầu bộ phận dự báo bão theo mùa tại Trung tâm Dự báo Khí hậu của NOAA, cho biết: "Mùa bão ở khu vực trung tâm Thái Bình Dương năm nay có thể sẽ ở mức dưới mức trung bình. Yếu tố chính ảnh hưởng đến dự báo của chúng tôi là sự xuất hiện của La Nina vào mùa hè, điều này thường góp phần làm giảm hoạt động của bão nhiệt đới trên khắp lưu vực trung tâm Thái Bình Dương".
Khi một trong những đợt El Nino được quan sát mạnh nhất sắp kết thúc, các nhà khoa học của NOAA dự đoán sẽ có sự chuyển đổi nhanh chóng sang hình thái La Nina.
La Nina thường làm tăng độ đứt gió ở khu vực trung tâm Thái Bình Dương, khiến bão khó phát triển hơn. Các nhà dự báo xem xét sự kết hợp giữa các điều kiện khí quyển và đại dương, các kiểu khí hậu và mô hình khí hậu để đưa ra dự báo.
Dự báo mùa bão là hướng dẫn chung về hoạt động tổng thể của bão nhiệt đới theo mùa ở lưu vực trung tâm Thái Bình Dương. Mùa bão ở trung tâm Thái Bình Dương bắt đầu từ ngày 1/6 và kéo dài đến ngày 30/11.
Nguyễn Đức (tổng hợp)/Chinhphu
