Danh thắng Quốc gia ruộng bậc thang huyện Mù Căng Chải được Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch công nhận năm 2007, có diện tích 330 ha, nằm ngay bên quốc lộ 32 thuộc 3 xã là Chế Cu Nha, La Pán Tẩn và Dế Xu Phình. Ruộng bậc thang Đồi Mâm Xôi được coi là tâm điểm của danh thắng.
Danh thắng Quốc gia ruộng bậc thang làm trung tâm
Đây là chủ đề của Tuần lễ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Danh thắng Quốc gia Ruộng bậc thang huyện Mù Cang Chải (Yên Bái) được diễn ra từ 12 đến 20/9/2015. Trong đó lấy Danh thắng Quốc gia ruộng bậc thang làm trung tâm.
Danh thắng Quốc gia ruộng bậc thang huyện Mù Căng Chải được Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch công nhận năm 2007, có diện tích 330 ha (nay khoảng trên 550 ha), nằm ngay bên quốc lộ 32 thuộc 3 xã là Chế Cu Nha, La Pán Tẩn và Dế Xu Phình. Ruộng bậc thang Đồi Mâm Xôi được coi là tâm điểm của danh thắng.
Để thu hút và phục vụ du khách đến với Mù Cang Chải trong dịp này, theo ông Vũ Tiến Đức - Chủ tịch UBND huyện Mù Căng Chải - huyện cũng tổ chức các hoạt động xoay quanh điểm nhấn trung tâm bao gồm các hoạt động truyền thống như: Chợ phiên vùng cao, các tua du lịch, triển lãm ảnh ruộng bậc thang, chiếu phim lưu động, hoạt động dù lượn, bên cạnh đó là những sản phẩm văn hóa đặc sắc, hấp dẫn lần đầu được tổ chức trong lễ hội đó là: Hội thi Khèn Mông, Hội chọi dê, các tua du lịch cộng đồng, du lịch sinh thái.
Hội thi Khèn Mông, diễn ra từ ngày 12 đến 13/9 tại sân vận động huyện với mục đích sưu tầm, khai thác bảo tồn và các loại hình nghệ thuật nhạc cụ Khèn Mông, cũng là dịp quảng bá hình ảnh Mù Căng Chải đến với du khách, thúc đẩy phát triển du lịch, góp phần xóa đói giảm nghèo.
Hội thi chọi dê: tổ chức ngày 15 đến 16/9/2015, tại Sân vận động trung tâm huyện, nhằm tạo không khí vui tươi, sôi nổi, phấn khởi cho mọi tầng lớp nhân dân; đồng thời tạo điều kiện thuận lợi để nông dân có cơ hội học hỏi, trao đổi kinh nghiệm về chăn dê, phát triển đàn dê, phát huy những gen quý nhân rộng đàn gia súc có chất lượng góp phần phát triển kinh tế hộ gia đình.
Du lịch sinh thái: Chinh phục đỉnh Púng Luông, khảo sát bãi đá cổ xã Lao Chải, khám phá rừng nguyên sinh xã Chế Tạo, du lịch Thác Mơ, xã Mồ Dề, suối nước nóng xã Nậm Khắt, hang động Nậm Khắt...
Du lịch cộng đồng: Tìm hiểu giá trị truyền thống tại các bản văn hóa, các làng nghề (nấu rượu, rèn sắt, dệt thổ cẩm...), những sản vật địa phương (táo mèo, mật ong…) tại các xã trong đó tập trung tại 3 bản du lịch cộng đồng: Bản Nậm Kim, Thị trấn; Khu Pàng Dí, bản La Pản Tẩn, xã La Pản Tẩn; bản Làng Sang, xã Nậm Khắt.
Một điểm nhấn của Tuần văn hóa, như mọi năm là hoạt động dù lượn, được tổ chức vào 19, 20 tại Đèo Khau Phạ. Tại đây huyện đã chỉ đạo xây dựng 3 điểm dừng chân để khách du lịch có thể vừa thưởng ngoạn vẻ đẹp, sự hùng vĩ của một trong tứ đại đỉnh đèo của khu vực miền núi phía Bắc, ngắm dù lượn, thưởng thức những món ăn truyền thống dân tộc Mông, Thái, lại vừa có thể mua những sản phẩm đặc trưng của Mù Căng Chải.
Đặc biệt tại trung tâm thị trấn huyện, du khách sẽ được thưởng thức thắng cố ngựa – món ăn mang đậm bản sắc vùng cao Tây Bắc, cùng các tiết mục trò chơi dân gian của đồng bào địa phương như bắn nỏ, kéo co, đẩy gậy, thi giã cốm, thi làm bánh dày…
Du lịch cộng đồng được đặc biệt chú trọng
Trong những năm gần đây Mù Cang Chải đang trở thành điểm đến hấp dẫn của nhiều du khách trong và ngoài nước, lượng khách đến với huyện đều tăng hàng năm, đặc biệt là trong Tuần Văn hóa. Để phục vụ và đáp ứng nhu cầu của du khách, hệ thống cơ sở kinh doanh lưu trú, các dịch vụ ăn uống trên địa bàn huyện ngày càng được mở rộng, nâng cao về chất lượng.
Qua rà soát, thống kê hiện nay trên địa bàn Thị trấn có 10 đơn vị kinh doanh lưu trú, 6 cơ quan có phòng nghỉ, trên 10 nhà nghỉ cộng đồng với tổng số trên 100 phòng, trên 300 chỗ nghỉ; có trên 30 cơ sở kinh doanh các dịch vụ ăn uống.
Du lịch cộng đồng được huyện đặc biệt chú trọng, nhằm góp phần giữ gìn bản sắc truyền thống các dân tộc trên địa bàn, đồng thời đây cũng là một dịch vụ thu hút du khách. Năm 2015, huyện chỉ đạo xây dựng 3 bản du lịch cộng đồng: Bản Nậm Kim, Thị trấn; khu Pàng Dí, bản La Pán Tẩn, xã La Pán Tẩn; bản Làng Sang, xã Nậm Khắt; tại đây du khách sẽ được ăn, nghỉ tại gia đình đồng bào Mông, Thái, tìm hiểu những nét đặc trưng trong sinh hoạt, trong lao động sản xuất, thưởng thức những món ăn dân tộc, biết đến những nghề truyền thống của người dân nơi đây.
Tuy nhiên, theo nhận xét của một số du khách và người dân địa phương, các cơ sở lưu trú và ăn uống của huyện mới chỉ đáp ứng được nhu cầu sinh hoạt ở mức bình dân cho du khách; dịch vụ vận chuyển, hướng dẫn khách tới các điểm, danh thắng còn nhiều hạn chế; chợ phiên hàng tháng – nét đẹp của sắc màu văn hóa vùng cao, nơi để cho khách phương xa thưởng ngoạn, mua sắm vẫn…chưa có?! Đây cũng chính là trăn trở, là quyết tâm từ nhiều năm nay của UBND huyện Mù Căng Chải..!
Gắn kết với các địa phương, phát triển các tua mang đặc trưng Tây Bắc
Tuần văn hóa hàng năm do huyện Mù Căng Chải tổ chức đã có sự gắn kết với các huyện phía tây của tỉnh Yên Bái, như Tuần văn hóa Mường Lò, gắn kết với du lịch Sa Pa, Lào Cai tạo thành những tua, tuyến du lịch hấp dẫn.
Để đẩy mạnh phát triển du lịch trong mối liên kết du lịch các huyện phía tây tỉnh Yên Bái và các huyện lân cận, trong những năm tiếp theo, huyện sẽ tiếp tục chỉ đạo triển khai thực hiện tốt một số nội dung sau:
- Tiếp tục triển khai Đề án “Phát triển du lịch, thương mại, dịch vụ gắn với Danh thắng Quốc gia ruộng bậc thang và Di tích lịch sử quốc gia nơi thành lập Đội du kích Khau Phạ huyện Mù Cang Chải giai đoạn 2014-2015 và định hướng đến năm 2020”; Đề án “Giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa truyền thống dân tộc Mông huyện Mù Cang Chải giai đoạn 2013-2015, định hướng đến năm 2020” một cách đồng bộ, khoa học, sát với điều kiện thực tiễn tại địa phương nhằm mang lại hiệu quả kinh tế cao nhất.
- Phối hợp với các địa phương trong và ngoài tỉnh tiếp tục liên kết chặt chẽ trong phát triển các tua du lịch mang đặc trưng của vùng Tây Bắc.
- Quan tâm phát triển hạ tầng du lịch như: khách sạn, nhà hàng, dịch vụ đáp ứng yêu cầu phát triển du lịch của huyện nhà, đầu tư khai thác thêm các tua du lịch khác trên địa bàn huyện như: Chinh phục đỉnh Púng Luông, du lịch hang động Nậm Khắt, du lịch cộng đồng, du lịch sinh thái... tạo ra được những sản phẩm du lịch mang tính đồng bộ và hoàn chỉnh.
- Chú trọng phát triển nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu mới của hoạt động du lịch, đặc biệt chú trọng đào tạo, nâng cao chất lượng đội ngũ hướng dẫn viên du lịch. Tăng cường liên kết trong việc quảng bá sản phẩm du lịch, xúc tiền đầu tư cũng hết sức quan trọng.
- Thay đổi nhận thức trong sinh hoạt, vệ sinh môi trường của người dân, cho người dân thấy lợi ích thiết thực của loại hình du lịch nông nghiệp, du lịch di sản mang lại. Tuyên truyền để họ giữ gìn, phát huy giá trị văn hoá bản địa của mình. Đồng thời, khuyến khích nhân dân củng cố, sưu tầm và phát triển rộng hơn nền nghệ thuật dân ca, dân vũ, các sản phẩm thủ công truyền thống của dân tộc để phục vụ khách du lịch, tạo công ăn việc làm, giao lưu văn hóa và đặc biệt là ý thức xã hội về bảo tồn văn hóa, bảo vệ di sản được nâng cao. Việc người dân tự ý thức được nguồn lợi kinh tế từ du lịch giúp họ giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc mình và giữ chữ tín với du khách.
Bên cạnh đó, đổi mới cơ chế chính sách, cơ chế quản lý để vừa phát huy nội lực, vừa thu hút đầu tư bên ngoài vào du lịch, tạo nên sức bật mới cho ngành du lịch Yên Bái nói chung và Mù Căng Chải nói riêng.
Mặc dù còn nhiều điều phải trăn trở, xúc tiến và tháo gỡ, nhưng dẫu sao Tuần lễ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Danh thắng Quốc gia Ruộng bậc thang huyện Mù Cang Chải với chủ đề “Mùa vàng trên non” sẽ hứa hẹn đem đến cho du khách bức tranh thiên nhiên kỳ thú về mảnh đất vùng cao Mù Căng Chải./.
Một số hình ảnh về Mù Căng Chải:
Du khách và tác giả (đứng giữa) cùng thưởng ngoạn…
…những thửa ruộng bậc thang đẹp như tranh vẽ!
Táo mèo – sản vật được truyền tai nhau là ngon nhất ở Mù Căng Chải
Du khách tìm về bản Nậm Kim…
…để tận hưởng hương vị ẩm thực đặc sắc của đồng bào Thái.
Bài và ảnh: Phạm Quỳnh
