1. Tầm quan trọng của việc nâng cao chất lượng công tác giáo dục chính trị, tư tưởng đối với việc nâng cao năng lực lãnh đạo, cầm quyền và sức chiến đấu của cấp uỷ cấp huyện
Trong bất cứ giai đoạn nào của cách mạng, công tác giáo dục chính trị, tư tưởng luôn là một bộ phận cốt lõi của công tác xây dựng Đảng. Thông qua công tác này sẽ tác động mạnh mẽ đến cán bộ, đảng viên và Nhân dân nhằm xây dựng, phát triển, truyền bá chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước… Trên cơ sở đó góp phần quan trọng vào việc hình thành thế giới quan, phương pháp luận khoa học, nhân sinh quan cách mạng trong cán bộ, đảng viên và Nhân dân; xây dựng bản lĩnh chính trị vững vàng, củng cố và nâng cao niềm tin vào con đường cách mạng Việt Nam dưới sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng Cộng sản Việt Nam; tạo sức "đề kháng", đấu tranh chống lại những luận điệu sai trái, phản động của các thế lực thù địch. Công tác giáo dục chính trị, tư tưởng còn có vai trò to lớn trong việc nâng cao năng lực lãnh đạo, năng lực cầm quyền và sức chiến đấu của Đảng, xây dựng Đảng vững mạnh về tư tưởng, tạo sự thống nhất về tư tưởng trong Đảng, sự đồng thuận trong xã hội, động viên, cổ vũ, khích lệ toàn Đảng, toàn dân thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ cách mạng.
Kể từ khi ra đời cho đến nay, trong quá trình lãnh đạo cách mạng, Đảng Cộng sản Việt Nam luôn quan tâm đến vấn đề giáo dục chính trị, tư tưởng cho cán bộ, đảng viên và đã ban hành nhiều văn bản, quy định quan trọng về công tác giáo dục chính trị, tư tưởng cho cán bộ, đảng viên như: Quy định số 54-QĐ/TW, ngày 12/5/1999 của Bộ Chính trị "Về chế độ học tập lý luận chính trị trong Đảng"; Nghị quyết số 16-NQ/TW, ngày 18/3/2002 của Hội Nghị lần thứ năm Ban Chấp hành Trung ương (khoá IX) "Về nhiệm vụ chủ yếu của công tác tư tưởng, lý luận trong tình hình mới"; Nghị quyết số 16-NQ/TW, ngày 01/8/2007 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khoá X) "Về công tác tư tưởng, lý luận và báo chí trước yêu cầu mới"; Quy định số 164-QĐ/TW, ngày 01/02/2013 của Bộ Chính trị "Về chế độ bồi dưỡng, cập nhật kiến thức đối với cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp"; Kết luận số 94-KL/TW, ngày 28/3/2014 của Bộ Chính trị "Về việc tiếp tục đổi mới học tập lý luận chính trị trong hệ thống giáo dục quốc dân"; Chỉ thị số 23-CT/TW, ngày 09/02/2018 của Ban Bí thư "Về tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả học tập, nghiên cứu, vận dụng và phát triển chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh trong tình hình mới"… Văn kiện Đại hội Đảng lần thứ XIII cũng xác định: "Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ nội dung, phương thức công tác tư tưởng theo hướng chủ động, thiết thực, kịp thời và hiệu quả; nâng cao tính chiến đấu, tính giáo dục, tính thuyết phục trong tuyên truyền, học tập chủ nghĩa Mác-Lênin, quan điểm, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước" [1].
Đảng bộ tỉnh Thanh Hoá có 31 đảng bộ trực thuộc (27 đảng bộ cấp huyện và 04 đảng bộ trực thuộc), có 1.397 tổ chức cơ sở đảng (558 đảng bộ xã, phường, thị trấn; 839 đảng bộ cơ sở, chi bộ cơ sở); có 10.495 chi bộ trực thuộc đảng ủy cơ sở với 236.428 đảng viên (đứng thứ 2 cả nước, sau Thành phố Hà Nội) [2]. Những năm qua, nhận thức rõ tầm quan trọng của công tác giáo dục chính trị, tư tưởng đối với việc nâng cao năng lực lãnh đạo, cầm quyền và sức chiến đấu của cấp uỷ cấp huyện, các cấp uỷ cấp huyện ở Thanh Hoá, trên cơ sở quán triệt nghiêm các chủ trương, chỉ thị, nghị quyết của Đảng, nghị quyết của Tỉnh uỷ Thanh Hoá đã có nhiều biện pháp, giải pháp nâng cao chất lượng công tác này. Đặc biệt, trong giai đoạn hiện nay, bên cạnh những thời cơ, thuận lợi cơ bản, các cấp uỷ, tổ chức đảng cấp huyện cũng đứng trước rất nhiều khó khăn, thách thức, trong khi đó, các thế lực vẫn đang ra sức đẩy mạnh hoạt động chống phá sự nghiệp cách mạng của Nhân dân ta dưới sự lãnh đạo của Đảng. Một trong những trọng tâm tấn công của các thế lực thù địch là chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh - nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho mọi hành động của Đảng, trên cơ sở đó thủ tiêu vai trò lãnh đạo duy nhất của Đảng. Trong khi đó, một bộ phận cán bộ, đảng viên bản lĩnh chính trị không vững vàng, suy thoái về tư tưởng chính trị, có biểu hiện hoài nghi, mơ hồ về mục tiêu, lý tưởng của Đảng và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội của Việt Nam; một số ít hoang mang, dao động, mất niềm tin; cá biệt còn phủ nhận chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và đường lối đổi mới của Đảng. Yêu cầu khách quan đòi hỏi phải đổi mới, nâng cao chất lượng công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, góp phần "tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới" theo quan điểm của Nghị quyết số 35-NQ/TW, ngày 22/10/2018 của Bộ Chính trị khoá XII, trên cơ sở đó nâng cao năng lực lãnh đạo, cầm quyền và sức chiến đấu của cấp uỷ cấp huyện, đáp ứng yêu cầu của nhiệm vụ cách mạng trong giai đoạn mới.
2. Thực tiễn công tác giáo dục chính trị, tư tưởng tại các cấp uỷ cấp huyện ở Thanh Hoá
2.1. Một số kết quả đạt được
- Thực hiện các chủ trương, nghị quyết của Đảng, các cấp uỷ cấp huyện luôn nhận được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo sát sao của Ban Thường vụ Tỉnh ủy, theo đó, các cấp ủy, tổ chức cơ sở đảng đã quan tâm, chỉ đạo, triển khai thực hiện và bước đầu có sự chuyển biến tích cực trong nhận thức và hành động, xác định rõ hơn vai trò, trách nhiệm trong thực hiện công tác này.
- Các cấp uỷ cấp huyện, hằng năm về cơ bản đã xây dựng được kế hoạch thực hiện công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, bảo vệ nền tảng tư tưởng của đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch. Không ít tổ chức cơ sở đảng trực thuộc trong các kỳ sinh hoạt đảng bộ, chi bộ đều dành thời gian thích hợp để tiến hành công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, nắm bắt, kiểm điểm lại việc tham gia Internet, mạng xã hội của đảng viên, từ đó kịp thời chấn chỉnh nếu có đảng viên vi phạm.
- Trên cơ sở thông tin cập nhật do các hội nghị báo cáo viên cấp tỉnh tổ chức, các cấp uỷ cấp huyện đã tích cực tuyên truyền, lan tỏa các thông tin tích cực, thông tin chính thống trên các phương tiện thông tin đại chúng, nhất là trên nền tảng các mạng xã hội có nhiều người sử dụng. Nhiều cán bộ, đảng viên đã chủ động viết bài đấu tranh, tham gia vào quá trình đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch đăng tải trên báo chí, Internet, mạng xã hội.
- Công tác phối hợp giữa cấp uỷ cấp huyện với các cơ quan chức năng trong việc ngăn chặn, gỡ bỏ các thông tin cá nhân đăng tải thông tin xấu độc chống phá Đảng, Nhà nước, chế độ, thông tin không đúng sự thật về cơ quan, địa phương, đơn vị mình đã kịp thời và hiệu quả hơn.
2.2. Một số tồn tại, hạn chế
- Còn một bộ phận cấp ủy, tổ chức đảng chưa thực sự quan tâm đến công tác giáo dục chính trị, tư tưởng nhất là công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch; việc tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức cho cán bộ, đảng viên và nhân dân còn hạn chế; thiếu các biện pháp đấu tranh, ngăn chặn, xử lý quyết liệt; một bộ phận cán bộ, đảng viên và nhân dân chưa nhận thức đúng tính chất nguy hại của những thông tin xấu, độc, sai trái, thù địch trên Internet, mạng xã hội.
- Công tác đấu tranh, ngăn chặn, xử lý thông tin xấu độc, quan điểm sai trái, thù địch liên quan đến vụ việc phức tạp nảy sinh có lúc thiếu kịp thời. Không ít cấp ủy, tổ chức đảng còn tư tưởng thụ động, trông chờ, phụ thuộc vào thông tin định hướng của cấp trên trong việc ngăn chặn, xử lý thông tin xấu, độc do chính đảng viên tại địa phương, đơn vị mình gây ra.
- Việc tuyên truyền, lan tỏa thông tin tích cực trên Internet, mạng xã hội của cấp uỷ cấp huyện, tổ chức cơ sở đảng trực thuộc, đảng viên chưa được nhiều.
3. Một số nhiệm vụ, giải pháp nâng cao chất lượng công tác giáo dục chính trị, tư tưởng tại các cấp uỷ cấp huyện ở Thanh Hoá thời gian tới
Để tiếp tục nâng cao năng lực lãnh đạo, cầm quyền và sức chiến đấu của cấp uỷ cấp huyện, trên cơ sở đó thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ XIII và Nghị quyết Đại hội Đảng các cấp đã đề ra, yêu cầu khách quan đòi hỏi các cấp uỷ cấp huyện phải tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác giáo dục chính trị, tư tưởng đối với cán bộ, đảng viên và nhân dân. Theo đó, trong thời gian tới, cấp uỷ cấp huyện cần tập trung thực hiện tốt một số nhiệm vụ, giải pháp cơ bản sau:
Một là, tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp uỷ cấp huyện trong việc đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác giáo dục chính trị, tư tưởng.
Cấp uỷ cấp huyện tăng cường lãnh đạo các chi bộ, cán bộ, đảng viên tham gia đầy đủ các đợt sinh hoạt chính trị, học tập, quan triệt các Nghị quyết, Chỉ thị của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, các quy định của các tổ chức chính trị - xã hội có liên quan. Thường xuyên giáo dục, bồi dưỡng chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh. Triển khai thực hiện hiệu quả Nghị quyết số 35-NQ/TW ngày 22/10/2018 của Bộ Chính trị "Về tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới" gắn với thực hiện nhiệm vụ chính trị của địa phương, đơn vị. Đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao nhận thức, tinh thần cảnh giác cách mạng cho cán bộ, đảng viên và nhân dân, kiên quyết đấu tranh, phản bác những thông tin, luận điệu sai trái của các thế lực thù địch, nhất là trên không gian mạng. Từng bước hình thành thế giới quan, phương pháp luận khoa học, năng lực tư duy, "sức đề kháng" trước những tác động tiêu cực từ bên ngoài. Nâng cao tính tiên phong, gương mẫu của từng tổ chức đảng và từng đảng viên trong việc chấp hành Điều lệ Đảng, pháp luật của Nhà nước, Quy định những điều đảng viên không được làm.
Hai là, đổi mới hình thức, cách thức tiến hành công tác giáo dục chính trị, tư tưởng theo hướng thiết thực, hiệu quả, phù hợp với đối tượng.
Nâng cao tính chiến đấu, tính giáo dục, tính thuyết phục trong tuyên truyền, học tập chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Đa dạng hoá hình thức giáo dục lý luận chính trị trong Đảng bộ như: Đối với tổ chức đảng trực thuộc cấp uỷ cấp huyện cần tăng cường sinh hoạt chi bộ theo chuyên đề về các tác phẩm của các nhà kinh điển của Chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, các chỉ thị, nghị quyết của Đảng…; đối với cán bộ, đảng viên và nhân dân cần tăng cường giáo dục lịch sử cách mạng, văn hoá, quê hương xứ Thanh; bồi dưỡng niềm tin, ý chí tự lực, tự cường, thường xuyên rèn luyện phẩm chất, đạo đức, lối sống, phát huy tinh thần trách nhiệm, sáng tạo, chủ động trong thực hiện chức trách nhiệm vụ được giao, tạo chuyển biến tích cực trong việc tổ chức thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ XIII và Đại hội Đảng các cấp.
Ba là, tiếp tục quán triệt và thực hiện có hiệu quả Kết luận số 01-KL/TW ngày 18/5/2021 của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW ngày 15/5/2016 của Bộ Chính trị khóa XII "Về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh"; đưa nội dung học tập vào sinh hoạt của các cấp uỷ, tổ chức đảng một cách thường xuyên, gắn với việc thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII "về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện "tự diễn biến", "tự chuyển hoá" trong nội bộ" và Kết luận số 21-KL/TW ngày 25/10/2021 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII "Về đẩy mạnh xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị; kiên quyết ngăn chặn, đẩy lùi, xử lý nghiêm cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện "tự diễn biến", "tự chuyển hoá". Tiếp tục tổ chức cho đảng viên thực hiện nghiêm việc cam kết, tu dưỡng, rèn luyện và đăng ký làm theo Bác bằng những việc làm cụ thể, định rõ thời gian hoàn thành gắn liền với công tác kiểm tra, giám sát. Định kỳ hằng tháng, hằng quý tổ chức nhận xét, đánh giá về những việc làm của đảng viên, biểu dương, khen thưởng những đảng viên thực hiện tốt, kịp thời nhắc nhở, phê bình những đảng viên thực hiện không tốt.
Bốn là, cấp uỷ cấp huyện cần kịp thời nắm bắt dư luận, diễn biến tư tưởng của cán bộ, đảng viên và nhân dân để định hướng và có giải pháp vận động, thuyết phục kịp thời. Đối với những việc mới, việc khó cần phát huy, mở rộng dân chủ, tạo điều kiện để cán bộ, đảng viên và nhân dân được thảo luận, đề xuất, bày tỏ chính kiến riêng của mình. Trên cơ sở những ý kiến đóng góp, cấp uỷ cấp huyện cần nghiêm túc cầu thị lắng nghe và có giải pháp cụ thể để giải quyết. Xây dựng tập thể đoàn kết, tôn trọng lẫn nhau, độ lượng, vị tha, thân ái tình đồng chí, đồng nghiệp. Thường xuyên khuyến khích và tạo mọi điều kiện để cán bộ, đảng viên không ngừng học tập, nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ, lý luận chính trị. Bên cạnh đó, cần quán triệt cán bộ lãnh đạo, quản lý, đội ngũ cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu thực hiện tốt các Quy định nêu gương; xây dựng tác phong làm việc dân chủ, khoa học, lối sống trong sạch, lành mạnh, cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư.
Năm là, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát trong các cấp uỷ, tổ chức đảng, kịp thời phát hiện, ngăn chặn, đẩy lùi những biểu hiện suy thoái về tư tưởng, chính trị, đạo đức, lối sống trong cán bộ, đảng viên. Đồng thời, phải chú trọng nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác đào tạo, bồi dưỡng lý luận chính trị; đổi mới nội dung, chương trình đào tạo, bồi dưỡng lý luận chính trị. Coi trọng công tác đào tạo, bồi dưỡng, tập huấn cho đội ngũ cán bộ, đảng viên; xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên có bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức và trí tuệ, đáp ứng yêu cầu xây dựng tỉnh Thanh Hoá trở thành tỉnh kiểu mẫu như sinh thời Chủ tịch Hồ Chí Minh hằng mong muốn./.
Chú thích:
[1]. Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, H.2021, t.1, tr.181
[2]. Tỉnh uỷ Thanh Hoá: Báo cáo số 410-BC/TU, ngày 14/3/2024 của Ban Thường vụ Tỉnh uỷ Thanh Hoá về "Tổng kết công tác xây dựng Đảng nhiệm kỳ 2020-2025".
ThS. Nguyễn Xuân Anh
Phó trưởng Khoa Xây dựng Đảng,
Trường Chính trị tỉnh Thanh Hoá