TNV - Nâng cao văn hóa công vụ là nội dung biện pháp quan trọng góp phần cải cách nền hành chính nhà nước theo hướng dân chủ, chuyên nghiệp, hiện đại, tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả, có năng lực kiến tạo phát triển, liêm chính, phục vụ nhân dân. Đối với thanh niên Quân đội, nâng cao văn hóa công vụ không chỉ nhằm xây dựng hệ thống các giá trị, chuẩn mực đạo đức, các quy tắc giao tiếp ứng xử… mà còn là cách thức, biện pháp hữu hiệu đưa hệ thống đó trở thành những nét đẹp, những biểu hiện văn hóa của “Bộ đội Cụ Hồ”.
1. Văn hóa công vụ của thanh niên Quân đội
Quân đội nhân dân Việt Nam là lực lượng nòng cốt của lực lượng vũ trang nhân dân Việt Nam, là đội quân từ nhân dân mà ra, vì nhân dân mà phục vụ, sẵn sàng chiến đấu hi sinhvì độc lập tự do của Tổ quốc, vì chủ nghĩa xã hội, vì hạnh phúc của nhân dân. Hoạt động cơ bản của Quân đội ta là sẵn sàng chiến đấu và chiến đấu bảo vệ độc lập, chủ quyền, thống nhất toàn vẹn lãnh thổ và các quyền lợi quốc gia của đất nước. Bộ Quốc phòng là cơ quan tham mưu cho Đảng và Nhà nước về đường lối, nhiệm vụ quốc phòng, quân sự bảo vệ Tổ quốc; chịu trách nhiệm trước Chính phủ về việc thực hiện quản lý nhà nước về quốc phòng; tổ chức thực hiện việc xây dựng, quản lý và chỉ huy Quân đội nhân dân, Dân quân tự vệ; quản lý các dịch vụ công theo quy định của pháp luật. Từ đó, có thể thấy hoạt động của Quân đội nhân dân Việt Nam là hoạt động thực thi công vụ của một cơ quan thuộc bộ máy quyền lực Nhà nước, thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn theo quy định của pháp luật hiện hành. Đó là hoạt động mang tính quyền lực, pháp lý do Quân đội nhân dân tiến hành, thực hiện các chức năng, nhiệm vụ quản lý Nhà nước về quốc phòng, sẵn sàng chiến đấu và chiến đấu bảo vệ độc lập, chủ quyền, thống nhất toàn vẹn lãnh thổ và lợi ích quốc gia.
Thực thi công vụ của Quân đội nhân dân Việt Nam vừa mang tính phổ biến bởi cũng giống như các cơ quan Nhà nước khác, Quân đội thực hiện các chức năng, nhiệm vụ quản lý Nhà nước trên một lĩnh vực của đời sống xã hội, cụ thể là thực thi công vụ trên lĩnh vực quốc phòng. Hoạt động đó được bảo đảm bởi hệ thống quy phạm pháp luật, đồng thời tự nó phải tuân thủ tuyệt đối các quy định của pháp luật hiện hành, các điều ước quốc tế. Mặt khác, thực thi công vụ của Quân đội nhân dân Việt Nam là hoạt động có tính đặc thù bởi được tiến hành trong một lĩnh vực đặc thù - lĩnh vực đòi hỏi mọi cán bộ, chiến sĩ thực hiện nhiệm vụ trong điều kiện khó khăn, khắc nghiệt, sẵn sàng chấp nhận sự gian khổ, hi sinh kể cả tính mạng để hoàn thành. Thực thi công vụ của Quân đội nhân dân Việt Nam dù ở thời bình hay thời chiến cũng đặt ra yêu cầu mọi cán bộ, chiến sĩ phải phục tùng tuyệt đối mệnh lệnh theo phân cấp; bảo đảm tính trang nghiêm, thống nhất, hùng mạnh của Quân đội cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, tiến lên hiện đại; luôn luôn sẵn sàng chiến đấu và chiến đấu bảo vệ Tổ quốc trong mọi tình huống.
Thanh niên Quân đội là một bộ phận quan trọng của thanh niên Việt Nam, lực lượng đông đảo, nòng cốt ở các cơ quan, đơn vị, nhà trường toàn quân và có vị trí, vai trò quan trọng trong thực hiện các nhiệm vụ của Quân đội, nhất là hoạt động thực thi công vụ. Là lực lượng tiếp xúc trực tiếp với Nhân dân trong thực hiện các nhiệm vụ, thanh niên Quân đội tiêu biểu cho sức trẻ, niềm vinh dự, tự hào cũng như bản lĩnh, thái độ, trách nhiệm của Quân đội nhân dân Việt Nam. Hoạt động thực thi công vụ của thanh niên Quân độiđã bao hàm các nội dung văn hóa công vụ. Xuyên suốt lịch sử 80 năm xây dựng, chiến đấu và phát triển, các thế hệ cán bộ, chiến sĩ nói chung, thanh niên Quân đội nói riêng đã viết nên truyền thống đầy vẻ vang và hào hùng, hun đúc lên biểu tượng văn hóa cao đẹp “Bộ đội Cụ Hồ”. Bản chất, truyền thống, chức trách, nhiệm vụ… của Quân đội nhân dân Việt Nam tự thân đã hàm chứa các giá trị văn hóa mà văn hóa công vụ là một yếu tố cấu thành không thể thiếu. Những giá trị đó làm cho hoạt động thực thi công vụ của thanh niên Quân đội được nâng cao tầm vóc, biểu hiện ở trình độ văn hóa, mang tính tự giác, chủ động và sáng tạo. Cán bộ, đoàn viên thanh niên khi nhập ngũ đều tự nguyện coi việc thực hiện chức trách, nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc, bảo vệ Đảng, Nhà nước, Nhân dân là nghĩa vụ thiêng liêng và rất đỗi tự hào. Đồng thời tuổi trẻ Quân đội cũng luôn nêu cao tinh thần ham học hỏi, tự mình trau dồi, nâng cao phẩm chất, năng lực, đáp ứng tốt yêu cầu nhiệm vụ, chung vai, góp sức xây dựng Quân đội tinh, gọn, mạnh, tiến lên hiện đại. Văn hóa công vụ của thanh niên Quân đội vì vậy được liên tục bồi đắp, nâng cao, phát triển, hòa nhập vào văn hóa quân sự Việt Nam để tạo nên giá trị và nét đẹp của “Bộ đội Cụ Hồ”.
Văn hóa công vụ của thanh niên Quân đội được biểu hiện ở những giá trị nhân văn, nhân đạo được rút ra trong quá trình thực hiện chức trách, nhiệm vụ của Quân đội nhằm bảo vệ độc lập, chủ quyền, thống nhất toàn vẹn lãnh thổ và lợi ích quốc gia, dân tộc; trong thực hiện nhiệm vụ quốc tế; trong thực hiện đường lối quân sự, quốc phòng;trong giải quyết mối quan hệ công tác, giao tiếp, ứng xử với cấp trên, cấp dưới, đồng chí, đồng đội; trong tiếp xúc với các cơ quan, tổ chức, cá nhân ngoài Quân đội và Nhân dân... Điều đó còn được biểu hiện ở tinh thần, thái độ, trách nhiệm, ý thức tổ chức kỷ luật, phẩm chất đạo đức, lối sống, phương pháp, tác phong công tác, từ việc mang mặc quân phục đến lời nói, việc làm của cán bộ, chiến sĩ quân đội. Ngoài ra, văn hóa công vụ còn được biểu hiện ở những giá trị đặc thù của Quân đội nhân dân Việt Nam như: vẻ đẹp của tình đồng chí, đồng đội; tính chính quy, thống nhất, uy nghiêm của công sở, doanh trại,của quân phục, vũ khí, trang bị kỹ thuật quân đội; môi trường văn hóa quân sự; cảnh quan môi trường đơn vị; Điều lệnh, Điều lệ, 10 lời thề danh dự của quân nhân; 12 điều kỷ luật khi quan hệ với nhân dân...
2. Tình hình thực hiện và một số biện pháp cơ bản nâng cao văn hóa công vụ của thanh niên Quân đội trong tình hình mới
Trong thời gian qua, những nội dung văn hóa công vụ của thanh niên Quân đội luôn được cấp ủy, chỉ huy các cấp từ Bộ Quốc phòng đến các cơ quan, đơn vị quan tâm, chú trọng xây dựng. Nhận thức rõ ràng ý nghĩa và vai trò của văn hóa công vụ, ngày 26/02/2019, Tổng cục Chính trị đã ban hành Công văn số 256/CT-TH về việc triểnkhai thực hiện Đề án Văn hóa công vụ trong Quân đội nhân dân Việt Nam. Đây là dấu mốc quan trọng ghi nhận việc Quân đội hưởng ứng, quán triệt và tổ chức thực hiện Quyết định số 1847/QĐ-TTg ngày 27/12/2018 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án Văn hóa công vụ, đồng thời, cũng là cơ sở vững chắc để văn hóa công vụ được tiếp tục nâng cao và phát triển trong thanh niên Quân đội.
Sau 5 năm triển khai thực hiện, văn hóa công vụ đã từng bước trở thành nét đẹp đặc trưng của người chiến sĩ Quân đội, góp phần tô thắm thêm những phẩm chất tốt đẹp của “Bộ đội Cụ Hồ”. Toàn quân nói chung và thanh niên Quân đội hiện nay đang tích cực đẩy mạnh cải cách hành chính, chuyển đổi số, phát triển Chính phủ điện tử hướng tới Chính phủ số; tiếp tục triển khai Cuộc vận động xây dựng môi trường văn hóa tốt đẹp, lành mạnh, phong phú trong các đơn vị quân đội và các nội dung xứng danh “Bộ đội Cụ Hồ” thời kỳ mới ; thanh tra, kiểm tra chuyên đề trách nhiệm về thực hiện công vụ của cán bộ, chiến sĩ trong giải quyết thủ tục hành chính, cung cấp dịch vụ công; … Đây chính là những việc làm nhằm cụ thể hóa các nội dung văn hóa công vụ, làm cho văn hóa công vụ trở thành dấu hiệu thường trực trong hoạt động thực thi công vụ của cán bộ, chiến sĩ Quân đội nhân dân Việt Nam. Tuy vậy, đứng trướcnhiệm vụxây dựng Quân đội tinh, gọn, mạnh, tiến lên hiện đại, phát huy vai trò của tuổi trẻ Quân đội trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc thời kỳ mới, văn hóa công vụ của thanh niên Quân đội cần được nâng cao hơn nữa mới thực sự tương xứng. Để hoàn thành mục tiêu đó, cần thực hiện tốt một số nội dung như sau:
Một là , cấp ủy, tổ chức đảng, chính ủy, chính trị viên, người chỉ huy, cơ quan chính trị các cấp cần tăng cường tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, tạo sự chuyển biến tích cực trong nhận thức, trách nhiệm của cán bộ, đoàn viên thanh niên về vị trí, vai trò, tầm quan trọng của việc nâng cao văn hóa công vụ trong Quân đội nhân dân Việt Nam. Thanh niên Quân đội cần quán triệt và nắm vững các nội dung Đề án Văn hóa công vụ theo tinh thần triển khai của Chính phủ và của Tổng cục Chính trị, từ đó, tổ chức thực hiện một cách nghiêm túc, hiệu quả. Các cấp bộ đoàn cần thực hiện tốt trách nhiệm nêu gương về chuẩn mực văn hóa công vụ, đi đầu trong cải cách hành chính và chuyển đổi số, đẩy mạnh xây dựng môi trường văn hóa, góp phần xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện, “Mẫu mực, tiêu biểu”.
Hai là, các tổ chức Đoàn trong Quân đội cần đối sánh, soi chiếu các nội dung văn hóa công vụ, cụ thể hóa thành các tiêu chí, tiêu chuẩn phù hợp với cán bộ, đoàn viên thanh niên. Đồng thờilựa chọn những nội dung trong Đề án Văn hóa công vụ có liên quan trực tiếp đến nhiệm vụ của cơ quan, đơn vị mình để tập trung tổ chức thực hiện, nhất là vào khâu yếu, việc khó, những vấn đề bất cập, vướng mắc bằng những nội dung biện pháp thiết thực, hiệu quả, tạo bước đột phá vững chắc trong thực thi công vụ của cán bộ, đoàn viên thanh niên Quân đội.
Ba là, các cấp bộ đoàn căn cứ tình hình thực tiễn có thể xây dựng chương trình hành động chuyên đề, lựa chọn bổ sung các nội dungvăn hóa công vụ vào kế hoạch, nội dung đăng ký phấn đấu của đội ngũ cán bộ, đoàn viên thanh niên gắn với việc học tập, quán triệt các nghị quyết, chỉ thị của Đảng, Quân ủy Trung ương. Đặc biệt, đối với các bộ phận, lực lượng thường xuyên tiếp xúc, tham gia giải quyết những công việc có liên quan đến công dân và các cơ quan, tổ chức ngoài Quân đội, cần đẩy mạnh thực hiện phong trào thi đua quyết thắng, các cuộc vận động nhằmnâng cao ý thức, trách nhiệm, phương pháp, tác phong công tác, giao tiếp, ứng xử của cán bộ, đoàn viên thanh niên, góp phần xây dựng cơ quan, đơn vị có môi trường văn hóa tốt đẹp, lành mạnh, phong phú, liên hệ mật thiết với Nhân dân, giữ vững và phát huy phẩm chất tốt đẹp của “Bộ đội Cụ Hồ”.
Bốn là, đẩy mạnh công tác tuyên truyền về văn hóa công vụ, cụ thể hóa và gắn liền các nội dung văn hóa công vụ vào việc thực hiện nhiệm vụ của cán bộ, đoàn viên thanh niên. Tích cực đưa tin, viết bài tuyên truyền về gương người tốt, việc tốt, điển hình tiêu biểu trong Quân đội về thực hiện văn hóa công vụ gắn với tuyên truyền đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, xây dựng phương pháp, tác phong công tác chính quy, khoa học, chuyên nghiệp cho cán bộ, đoàn viên thanh niên, góp phần đấu tranh chống lạitư tưởng, nhận thức và hành vi tiêu cực, các biểu hiện suy thoái trong cơ quan, đơn vị.
Năm là, tiến hành có nền nếp công tác sơ kết, tổng kết, biểu dương, khen thưởng những tập thể, cá nhân điển hình trong thực hiện hiệu quả các nội dung văn hóa công vụ. Thường xuyên làm tốt công tác kiểm tra, đôn đốc, duy trì chấp hành nghiêm pháp luật Nhà nước, kỷ luật Quân đội và các quy định của đơn vị, nhất là các quy tắc giao tiếp ứng xử, chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp của các cơ quan, đơn vị Quân đội; chủ động phát hiện và xử lý nghiêm những trường hợp vi phạm các nội dung văn hóa công vụ, đặc biệt là trong giải quyết mối quan hệ với các cơ quan, tổ chức ngoài quân đội và Nhân dân.
Nâng cao văn hóa công vụ của thanh niên Quân đội là vấn đề mấu chốt nhằm bảo đảm kỷ luật, kỷ cương hành chính, hiệu quả hoạt động, cũng như hình thành, phát triển thái độ, phong cách ứng xử chuẩn mực cho cán bộ, đoàn viên thanh niên. Thực hiện đồng bộ các nội dung, biện pháp trên đây sẽ làm cho các nội dung văn hóa công vụ trở thành nhu cầu tự thân của mỗi cán bộ, đoàn viên thanh niên, từ đó thâm nhập, lan tỏa, làm gia tăng thêm những giá trị văn hóa của “Bộ đội Cụ Hồ”, góp phần xây dựng một nền hành chính Nhà nước chuyên nghiệp, trách nhiệm, minh bạch, hiệu quả, vì Nhân dân phục vụ./.
Trung tá, Ths Nguyễn Tuấn Linh - Học viện Chính trị/BQP
