Ảnh minh họa. Nguồn: Vinhphuc.gov.vn
Theo dữ liệu từ Layoffs.fyi – nền tảng chuyên thống kê các đợt sa thải trong ngành công nghệ, chỉ riêng quý I năm 2025 đã ghi nhận ít nhất 22.000 nhân viên bị cắt giảm tại 81 công ty. Đáng chú ý, tháng 2 chứng kiến con số cao kỷ lục với hơn 16.000 trường hợp – mức cao nhất kể từ làn sóng cắt giảm ồ ạt năm 2023.
Từ Mỹ đến châu Âu, làn sóng sa thải lan rộng và không chừa một “ông lớn” nào. Meta, công ty mẹ của Facebook, cho thôi việc 3.600 người, tương đương 5% lực lượng lao động toàn cầu. Autodesk – tên tuổi lớn trong lĩnh vực phần mềm kỹ thuật – cũng cắt giảm hơn 1.350 nhân viên (9%). Workday và Salesforce không đứng ngoài cuộc, lần lượt giảm 1.750 và hơn 1.000 vị trí. Tại châu Âu, Siemens đã gây chú ý với quyết định sa thải 5.600 nhân sự trong mảng tự động hóa kỹ thuật số, do ảnh hưởng từ thị trường Đức và Trung Quốc.
Sự tái cấu trúc còn diễn ra tại nhiều tên tuổi khác như Google, Microsoft, Canva, và GupShup – công ty AI đàm thoại từng được định giá 1,4 tỷ USD. Việc sa thải hàng trăm nhân viên thuộc các bộ phận nền tảng, Android, trình duyệt Chrome của Google hay đội ngũ quản lý trung gian tại Microsoft là dấu hiệu cho thấy một sự chuyển mình toàn diện.
Nguyên nhân sâu xa của đợt sa thải diện rộng lần này không chỉ là hậu quả của lạm phát, lãi suất cao hay tăng trưởng chậm mà còn là hệ quả từ chính làn sóng đổi mới công nghệ. Trí tuệ nhân tạo đang được xem là động lực tăng trưởng mới, nhưng cũng đang làm thay đổi tận gốc cách các công ty công nghệ tổ chức nhân sự và vận hành.
“Chúng tôi tái cấu trúc để tập trung nguồn lực vào dữ liệu, AI và đám mây”, Giám đốc điều hành Autodesk, Andrew Anagnost thẳng thắn thừa nhận. Còn CEO Meta, Mark Zuckerberg, nhấn mạnh rằng cắt giảm nhân sự là cách để “tái phân bổ nguồn lực vào các dự án AI trọng điểm và nâng cao năng lực cạnh tranh dài hạn”.
Việc các công ty như Canva cho thôi việc đội ngũ viết nội dung kỹ thuật sau khi khuyến khích sử dụng AI tạo sinh cho thấy rõ ràng tác động của công nghệ mới đến một số nhóm công việc cụ thể. Tuy nhiên, như CEO của Block – Jack Dorsey – nhận định, không phải mọi vụ sa thải đều xuất phát từ AI; một số là kết quả của chiến lược kinh doanh, tái cấu trúc bộ máy hoặc điều chỉnh mô hình tăng trưởng sau giai đoạn tuyển dụng ồ ạt hậu Covid-19.
Giữa bức tranh nhiều gam màu ảm đạm, Nvidia – hãng sản xuất chip đồ họa hàng đầu thế giới – nổi bật như một ngoại lệ hiếm hoi. Không chỉ không thực hiện bất kỳ đợt sa thải nào suốt hơn một thập kỷ qua, công ty này còn duy trì tỷ lệ nghỉ việc dưới 5% mỗi năm và không ngừng thu hút nhân tài trong bối cảnh AI phát triển mạnh mẽ. Theo Business Insider, văn hóa doanh nghiệp linh hoạt, cam kết phát triển công nghệ lõi và phong cách lãnh đạo truyền cảm hứng của CEO Jensen Huang là những yếu tố giúp Nvidia giữ vững đội ngũ và dẫn đầu xu thế.
Tuy chưa bị ảnh hưởng trực tiếp, Việt Nam – với vai trò là trung tâm outsourcing (gia công phần mềm) và công nghệ mới nổi – được dự báo sẽ chịu tác động gián tiếp từ làn sóng cắt giảm nhân sự toàn cầu. Việc các tập đoàn đa quốc gia siết chặt ngân sách hay các startup gặp khó khăn trong gọi vốn có thể khiến nhu cầu tuyển dụng tại thị trường Việt Nam giảm sút, đặc biệt là với các vị trí không liên quan trực tiếp đến công nghệ lõi.
Để tránh bị “gạt ra rìa” trong kỷ nguyên AI, các chuyên gia khuyến cáo Việt Nam cần nhanh chóng đầu tư vào đào tạo lại nguồn nhân lực, đặc biệt là trong các lĩnh vực đang lên như AI, machine learning, bảo mật dữ liệu và điện toán đám mây.
Làn sóng sa thải 2025 là lời nhắc nhở rõ ràng rằng ngành công nghệ không còn là “vùng đất hứa” như trước. Giá trị của người lao động giờ đây không chỉ nằm ở trình độ chuyên môn mà còn phụ thuộc vào khả năng thích ứng và cập nhật liên tục kỹ năng mới. Sự linh hoạt, ham học hỏi và sẵn sàng chuyển đổi sẽ là “tấm khiên” giúp họ tồn tại trong môi trường biến động không ngừng.
Các chuyên gia nhân sự cho rằng tương lai của ngành công nghệ sẽ tiếp tục biến động theo xu hướng đổi mới công nghệ, chiến lược kinh doanh và bối cảnh kinh tế. Sa thải nhân sự không còn đơn thuần là cắt giảm chi phí, mà là một phần trong quá trình tái cấu trúc toàn diện – hướng đến một mô hình phát triển phù hợp hơn với thời đại AI.
Quỳnh Chi