Hãng TSMC, một trong những đối tác quan trọng nhất của các tập đoàn công nghệ hàng đầu nước Mỹ và thế giới hiện nay khi biến các thiết kế chip của Apple và NVIDIA trở thành sự thật, đang bị Bộ Thương mại Mỹ tiến hành điều tra về nghi vấn cung cấp chip cho hãng Huawei của Trung Quốc.
Theo thông tin từ nhiều nguồn được The Information dẫn lại hôm thứ Năm, Bộ Thương mại Mỹ đã liên hệ với TSMC để làm rõ về việc công ty này có đang sản xuất chip cho Huawei hay không. Bất kỳ thỏa thuận sản xuất hay bán hàng nào giữa TSMC và Huawei đều có thể vi phạm lệnh cấm của Mỹ - một lệnh cấm nhằm ngăn chặn gã khổng lồ công nghệ Trung Quốc sử dụng thiết bị Mỹ để sản xuất sản phẩm của họ.
Các nhà máy của TSMC nếu gửi chip AI cho Huawei cũng có thể vi phạm quy định xuất khẩu của Mỹ, vốn hạn chế việc chuyển chip tiên tiến sang Trung Quốc. Chính vì điều này, một số công ty Mỹ như NVIDIA đã phải phát triển các loại chip có hiệu năng thấp hơn để duy trì hoạt động tại thị trường Trung Quốc - điều này đã khiến Bộ Thương mại phải đưa ra cảnh báo.
Chưa rõ cuộc điều tra này có ảnh hưởng đến các đơn hàng sản xuất chip quan trọng của những công ty Mỹ hiện đang là đối tác của TSMC hay không. Trong khi hãng chip Intel đang sa sút và phải tạm dừng một phần kế hoạch mở rộng các nhà máy chip của mình, TSMC hiện đang là hãng gia công chip cho hầu hết các công ty Mỹ như Apple, NVIDIA, Qualcomm, AMD,...
Trong một tuyên bố gửi tới Reuters qua email hôm thứ Sáu, TSMC không trực tiếp xác nhận hay phủ nhận việc sản xuất hoặc bán chip cho Huawei, nhưng khẳng định sẽ tuân thủ luật pháp Mỹ. "Nếu chúng tôi có bất kỳ lý do nào để tin rằng có vấn đề tiềm ẩn, chúng tôi sẽ hành động ngay lập tức để đảm bảo tuân thủ, bao gồm tiến hành điều tra và chủ động trao đổi với các bên liên quan như khách hàng và cơ quan quản lý khi cần thiết."
Theo điều tra, Huawei có thể đã gián tiếp mua chip từ TSMC thông qua các công ty trung gian hoặc các công ty ma do họ kiểm soát. Bộ Thương mại Mỹ đang xem xét liệu TSMC có thất bại trong việc thẩm định kỹ lưỡng người mua để đảm bảo không vi phạm luật pháp hay không.
Từ năm 2017, chính phủ Mỹ đã áp đặt các hạn chế hoặc lệnh cấm đối với nhiều thiết bị của Huawei vì lý do an ninh quốc gia. Ban đầu, lệnh cấm chỉ giới hạn việc sử dụng công nghệ Huawei trong các cơ quan quốc phòng và chính phủ Mỹ, nhưng sau đó đã mở rộng ra tất cả các công ty Mỹ. Năm 2020, Mỹ cấm mọi hoạt động bán chip không phải của Trung Quốc hoặc hợp tác với Huawei, mặc dù lệnh cấm này không hoàn toàn hiệu quả.
Việc Huawei có thể đang bí mật mua chip từ TSMC không phải là điều quá bất ngờ. Theo các báo cáo, trong ít nhất một năm qua, Huawei đã nỗ lực thiết lập một mạng lưới sản xuất ngầm để né tránh các lệnh trừng phạt của Mỹ. Với nguồn tài chính từ nhà nước Trung Quốc, họ đã xây dựng một mạng lưới cơ sở bí mật tại Trung Quốc dưới danh nghĩa các công ty đăng ký với tên khác nhau. Các công ty không bị trừng phạt này sau đó âm thầm mua chip.
Các đơn vị khác của Trung Quốc cũng đã tìm cách vượt qua lệnh cấm xuất khẩu chip tiên tiến bằng cách đưa chip vào một quốc gia trung gian trước, như Singapore, rồi sau đó mới chuyển vào Trung Quốc.
Nguyễn Hải