TNV - Chủ và khách cùng nhau nâng chén rượu nồng, thưởng thức những món ăn bản địa độc đáo, vừa đắm thả tơ lòng hòa cùng những làn điệu dân ca, vòng xòe… chan chứa biết bao hương vị núi rừng của những người dân bản Thái cho đến khi trăng xế, rượu ngà, tiệc tàn mới thôi.!..
Về bản Thái để làm thơ, trải nghiệm cuộc sống và văn hóa ẩm thực
Từ khi Danh thắng Quốc gia ruộng bậc thang huyện Mù Căng Chải (Yên Bái) được Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch công nhận năm 2007, hàng năm du khách đổ về Mù Căng Chải mỗi năm thêm một đông. Và có một mô hình du lịch cộng đồng của bà con đồng bào Thái bản Nậm Kim nằm ven trung tâm thị trấn huyện đang được nhiều du khách rỉ tai nhau tìm đến.
Nằm sát ngã ba đầu bản, ngôi nhà sàn của gia đình ông Lương Văn Hòa ở vị trí được coi là đẹp nhất bản và cũng là một trong những gia đình đầu tiên trong bản đi tiên phong làm du lịch cộng đồng. Đứng từ đây, vào mỗi buổi sáng hay chiều tà, du khách dễ nao lòng xúc cảm thành thơ, thành nhạc hay muốn cầm bút vẽ…Bởi sự tương phản giữa cánh đồng lúa bằng phẳng trải dài phía trước nằm bên con suối lững lờ trôi với những ngọn núi nhấp nhô chạy xa tít, giữa những ngôi nhà san sát, tấp nập ở bên kia thị trấn với những ngôi nhà sàn ẩn hiện cheo leo bên sườn núi, thấp thoáng những cô gái Thái mặc áo cóm khoe đường cong duyên dáng bên bậc cầu thang nhà sàn.
Từ đây, du khách có thể men theo các con đường bê tông nhỏ ngoằn nghèo, tỏa về các hộ trong bản để tìm hiểu đời sống phong tục, các giá trị truyền thống văn hóa bản địa. Những người dân ở đây rất hiếu khách, bạn sẽ được mời vào nhà cùng trò chuyện, được tận mắt trải nghiệm cùng bà con các công việc thường nhật như nấu rượu, tách ngô, rèn sắt, dệt thổ cẩm…
Ngôi nhà sàn của gia đình anh Hòa rộng chừng 80m2, được làm bằng loại gỗ khá tốt cách đây đã ngót 40 năm, trông rất chắc chắn, bề thế và tươm tất. Chăn đệm do chính những người phụ nữ Thái trong bản dệt luôn được cất giữ gọn gang, thơm tho, đủ chỗ để đón khoảng 30 – 35 khách đến gia đình ăn nghỉ với hệ thống công trình vệ sinh khép kín sạch sẽ nằm ngay kế bên rất tiện dụng cho sinh hoạt.
Phía dưới, ngoài một khoảnh sân khá rộng làm chỗ vui chơi, một ao nhỏ thả cá, những khóm hoa khoe sắc thắm bốn mùa, là khu vực dành cho du khách ngâm mình trong những thùng gỗ sồi tắm thứ nước lá thuốc gia truyền thu hái từ những cánh rừng tỏa hương thơm ngào ngạt, xua tan đi bao mệt mỏi đường dài.
Hôm nay, cả gia đình anh Hòa đang tất bật chuẩn bị những món ăn mang đậm bản sắc dân tộc truyền thống, phục vụ những tốp khách phương xa từ nhiều tỉnh, thành trong nước về đây tham dự lễ hội Dù lượn và Danh thắng ruộng bậc thang. Nhân dịp ngày nghỉ lại đúng mùa lễ hội, thầy giáo Nguyễn Văn Thao (Hiệu phó Trường tiểu học Chế Cu Nha) cùng nhóm bạn trong thị trấn huyện cũng hẹn nhau về bản Thái giao lưu văn hóa ẩm thực đã vui vẻ cho biết, đây còn là điểm đến thường xuyên của các gia đình, nhóm bạn bè ở thị trấn trong những dịp hội hè, ngày nghỉ cuối tuần.
Xôi nếp nương, cá nướng (pa pỉnh tộp), thịt băm nhuyễn trộn gia vị gói lá nướng trên than hồng (nhớ pho), nặm pịa, lạp, rau dớn, gỏi cá…toàn là những món ăn đặc sắc của đồng bào Thái được dọn ra. Chủ và khách cùng nhau nâng chén rượu nồng, thưởng thức những món ăn bản địa độc đáo, vừa đắm thả tơ lòng hòa cùng những làn điệu dân ca, vòng xòe…chan chứa biết bao hương vị núi rừng của những người dân bản Thái cho đến khi trăng xế, rượu ngà, tiệc tàn mới thôi.!..
Làm du lịch giúp bản Thái thoát nghèo, làm giàu, tạo việc làm cho nhiều bạn trẻ
Sau 05 năm làm du lịch cộng đồng, bản Thái – Nậm Kim đã trở thành địa chỉ quen thuộc với nhiều du khách ngoại quốc, nhiều tour trong nước. Hiện nay trong bản có chừng 20 hộ gia đình làm du lịch cộng đồng, trong đó có hộ gia đình ông Lương Văn Hòa, Nông Văn Phích, Lương Văn Tư…đã trở thành những hộ khá giả từ làm du lịch cộng đồng. Theo ông Đỗ Công Chúng – Chủ tịch UBND Thị trấn Mù Căng Chải, tháng 11 vừa qua, UBND huyện Mù Căng Chải đã hỗ trợ mới cho 06 hộ gia đình trong bản vay vốn ưu đãi làm du lịch cộng đồng, để thoát nghèo, cải thiện đời sống.
Nhờ có những du khách từ nơi xa đến với bản, hàng trăm người dân, hàng chục bạn trẻ trong bản như Tòng Văn Kỳ, Lò Văn Việt, Lò Văn Ly, Lương Văn Hưng, Lò Thị Hoa,…đã có việc làm cho thu nhập khá ổn định, mang lại niềm vui chung cho cả bản nhất là vào những dịp nông nhàn. Ông Lương Văn Hòa cho biết, sắp tới sẽ làm thêm hai ngôi nhà sàn kiên cố, mỗi căn rộng 50 m2 để kịp đón lượng du khách đang tìm về với Mù Căng Chải mỗi năm thêm một tăng.
Bạn trẻ Lương Thùy Trang 22 tuổi, mới tốt nghiệp trung cấp mầm non dịp tháng 6/2015, trong lúc buồn chán chưa có việc làm đã được chú Hòa hướng cho tham gia làm các công việc tại gia đình phục vụ du khách. Ban đầu còn đôi chút bỡ ngỡ, nhưng càng làm em càng thấy yêu thích công việc, bởi công việc đã cho em mở mang thêm nhiều kiến thức và kỹ năng sống khi được tiếp xúc với rất nhiều du khách trong nước, du khách người Pháp, Thái Lan, Đức… – bạn Thùy Trang (một thiếu nữ xinh xắn của bản Thái) vui vẻ nói. Nếu như không xin được công việc đúng với chuyên ngành đã học thì Trang dự tính sẽ cùng gia đình mở rộng kinh doanh và gắn bó hẳn với việc làm du lịch cộng đồng này.
Nhắc nhớ nhau tìm về
Nếu du khách muốn đi chinh phục đỉnh Púng Luông, khảo sát bãi đá cổ xã Lao Chải, khám phá rừng nguyên sinh xã Chế Tạo, du lịch Thác Mơ xã Mồ Dề, suối nước nóng và hang động xã Nậm Khắt và đặc biệt là thưởng ngoạn danh thắng ruộng bậc thang kỳ thú ở xã La Pán Tẩn, Chế Cu Nha...Bạn sẽ được những người dân bản Thái chuẩn bị giúp những vật dụng cần thiết cho chuyến đi và sẵn sàng là người đồng hành lên đường cùng bạn.
Vào đúng dịp lễ hội hàng năm du khách còn được tham dự nhiều trải nghiệm thú vị như chợ phiên vùng cao, hội thi chọi dê, ngắm dù lượn ở đèo Khau Phạ - một trong tứ đại đỉnh đèo hùng vĩ của khu vực miền núi phía Bắc; thưởng thức thắng cố ngựa cùng nhiều món ăn mang đậm bản sắc vùng cao Tây Bắc, các tiết mục trò chơi dân gian của đồng bào địa phương như bắn nỏ, kéo co, đẩy gậy, thi giã cốm, thi làm bánh dày…
Khi chia tay Danh thắng ruộng bậc thang Mù Căng Chải, chia tay đồng bào Thái bản Nậm Kim, bạn đừng quên mua cho mình chút sản vật của địa phương như táo mèo, thổ cẩm, coóng khẩu, gùi, ấp, hay những giò phong lan treo lủng lẳng trước mái hiên nếp nhà sàn…Những hình ảnh đẹp, thân thiện về người dân bản Thái nơi đây sẽ theo bạn trong suốt chặng đường, như nhắc nhớ bạn hẹn nhau tìm về vào một ngày gần nhất./.
Một số hình ảnh về du lịch cộng đồng của đồng bào Thái bản Nậm Kim:
Du khách tìm về với bản Thái bình yên.
Pha nước tắm bằng lá thuốc của đồng bào vùng cao.
Câu cá ao nhà, làm món ăn cho khách.
Những món ăn đậm đà văn hóa bản địa.
Chủ và khách cùng xum vầy tận hưởng văn hóa ẩm thực đặc sắc của đồng bào Thái
Nét duyên dáng của thiếu nữ bản Thái bên nếp nhà sàn.
Bài, ảnh: Phạm Quỳnh
