Hạ tầng tăng tốc kéo nhu cầu vật liệu lên cao
Tại hội nghị tổng kết năm 2025 và triển khai nhiệm vụ năm 2026, Bộ Xây dựng cho biết ngành xây dựng và giao thông vận tải năm vừa qua đã đạt nhiều kết quả nổi bật. Trong đó, hạ tầng tiếp tục là điểm sáng khi cả nước hoàn thành mục tiêu 3.000km đường bộ cao tốc. Thị trường bất động sản ghi nhận những tín hiệu phục hồi rõ nét, đặc biệt ở phân khúc nhà ở xã hội.
Năm 2025, tăng trưởng của ngành xây dựng đạt trên 9%, các ngành kinh tế thuộc phạm vi quản lý của Bộ Xây dựng ước đạt tỷ trọng khoảng 17,23% GDP cả nước (tăng khoảng 0,17 điểm phần trăm so với năm 2024), đóng góp khoảng 1,96 điểm phần trăm vào tăng trưởng GDP của cả nước.
Cao tốc, vành đai, sân bay, khu công nghiệp, khu đô thị… đồng loạt triển khai đã tạo ra nhu cầu rất lớn đối với các vật liệu cơ bản như cát, đá, đất đắp, xi măng, thép
Với ngành vật liệu xây dựng, 2025 là năm chứng kiến diễn biến tăng giá mạnh của các loại vật liệu, nhất là cát xây dựng, do thiếu hụt nguồn cung trong khi nhu cầu xây dựng tăng cao nhờ làn sóng đầu tư hạ tầng, nhà ở và các dự án đô thị.
Biến động giá vật liệu xây dựng đã trở thành một trong những vấn đề đáng chú ý, ảnh hưởng đến chi phí xây dựng, tiến độ công trình và bài toán kiểm soát tổng mức đầu tư của doanh nghiệp và người dân.
Việc hoàn thành và đưa vào khai thác hơn 3.300km cao tốc không chỉ là dấu mốc hạ tầng, mà còn là cú hích trực tiếp đối với thị trường vật liệu xây dựng. Cao tốc, vành đai, sân bay, khu công nghiệp, khu đô thị… đồng loạt triển khai đã tạo ra nhu cầu rất lớn đối với các vật liệu cơ bản như cát, đá, đất đắp, xi măng, thép.
Giá cát, đá xây dựng tăng cao do nguồn cung hạn chế
Trong toàn bộ chuỗi vật liệu xây dựng, cát, đá và đất đắp nổi lên là nhóm biến động mạnh nhất trong năm 2025.
Theo Viện Kinh tế xây dựng (Bộ Xây dựng), năm 2025 ghi nhận giá cát tăng liên tục, đặc biệt là cát tự nhiên, với mức tăng cao nhất vào cuối quý 2/2025, có khu vực lên tới 58,4%; trong khi đó, giá đá xây dựng tăng từ 10-18% theo từng quý từ đầu năm đến nay. Cát và đá xây dựng tăng cao khiến giá trị nhiều loại hình công trình tăng giá thêm khoảng 3% so với trước.
Năm 2025 chứng kiến diễn biến tăng giá mạnh của các loại vật liệu, nhất là cát xây dựng
Nguyên nhân tăng giá các loại vật liệu này không chỉ đến từ cầu xây dựng tăng mạnh, mà còn liên quan đến nguồn cung mỏ hạn chế, thủ tục khai thác khoáng sản ngày càng chặt chẽ, cùng với chi phí vận chuyển gia tăng. Khi nhiều dự án đồng loạt bước vào giai đoạn cao điểm thi công, thị trường nhanh chóng rơi vào trạng thái thiếu hụt cục bộ, đẩy giá cát, đá leo thang trong thời gian ngắn...
Xi măng và thép: ổn định hơn
Trong khi cát và đá trở thành tâm điểm biến động, xi măng và thép xây dựng năm 2025 được đánh giá ổn định hơn, song vẫn chịu nhiều sức ép từ chi phí đầu vào.
Đối với xi măng, phần lớn thời gian trong năm, mặt bằng giá được duy trì tương đối ổn định. Tuy nhiên, cuối năm 2025 ghi nhận đợt điều chỉnh tăng giá tại nhiều doanh nghiệp, phản ánh áp lực chi phí sản xuất và vận chuyển.
Cụ thể, nhiều doanh nghiệp xi măng đồng loạt thông báo tăng giá thêm 100.000 đồng/tấn, áp dụng từ ngày 18/11, đối với cả xi măng bao và xi măng rời. Đây được xem là đợt điều chỉnh giá mạnh nhất trong nhiều tháng, diễn ra trên diện rộng.
Các nhà máy như Xi măng Bỉm Sơn, Vicem Bút Sơn, Xi măng Hoàng Long, Xi măng Từ Liêm… cho rằng mức tăng giá là cần thiết nhằm bù đắp chi phí sản xuất. Sau điều chỉnh, giá bán lẻ xi măng trên thị trường phổ biến quanh mức 1,6 triệu đồng/tấn, tùy khu vực.
Đối với thép xây dựng, thời điểm cuối năm đã xuất hiện sự thay đổi đáng kể, khi giá thép trong nước bắt đầu nhích tăng mạnh, phản ánh sự phản ứng của thị trường trước lực cầu xây dựng gia tăng và lạm phát chi phí đầu vào.
Cụ thể, Hòa Phát điều chỉnh tăng 510.000 đồng/tấn với thép cây và 300.000 đồng/tấn với thép cuộn tại thị trường miền Bắc. Mức giá của 2 sản phẩm này hiện lần lượt là 13,09 triệu đồng/tấn và 13,5 triệu đồng/tấn.
Thép Việt Ý thông báo tăng 50.000 đồng/tấn đối với thép cuộn và 500.000 đồng/tấn đối với dòng thép cây. Hiện mức giá của hai sản phẩm này trong ngày 26/12 lần lượt ở mức 13,69 triệu đồng/tấn và 13,38 triệu đồng/tấn. Cũng trong đợt điều chỉnh này, thép Việt Đức cũng có điều chỉnh tăng 300.000 đồng/tấn đối với thép cuộn và 500.000 đồng/tấn đối với thép cây.
Hiện giá thép xây dựng trên thị trường cuối năm 2025 dao động trong khoảng 13-15 triệu đồng/tấn. Việc giá thép tăng đã tác động trực tiếp tới bảng giá dự toán xây dựng, buộc các chủ đầu tư và nhà thầu phải cập nhật lại chi phí ngay trong giai đoạn lập kế hoạch và ký kết hợp đồng.
Kiểm soát cung, cầu và giá vật liệu xây dựng
Trước thực trạng giá vật liệu xây dựng biến động mạnh trong năm 2025, Bộ Xây dựng đã ban hành công điện yêu cầu các địa phương tăng cường kiểm soát cung - cầu và giá vật liệu xây dựng, coi đây là nhiệm vụ trọng tâm nhằm hạn chế tác động tiêu cực đến đầu tư xây dựng và đời sống người dân.
Theo chỉ đạo, các địa phương phải khẩn trương rà soát và công bố kịp thời giá vật liệu xây dựng, đơn giá nhân công, giá ca máy và thiết bị thi công, cũng như chỉ số giá xây dựng trên địa bàn, bảo đảm bám sát diễn biến thị trường và đúng quy định.
Bộ Xây dựng yêu cầu các địa phương tăng kiểm soát khi giá vật liệu xây dựng
Sở Xây dựng phối hợp với các cơ quan, đơn vị có liên quan tại địa phương thu thập thông tin giá thị trường vật liệu xây dựng thông qua các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh vật liệu xây dựng lớn và các chủ đầu tư, nhà thầu thi công trên địa bàn để có nguồn dữ liệu phục vụ công tác tổng hợp, công bố giá vật liệu và xác định rõ nguyên nhân tăng giá. Trên cơ sở đó, triển khai các giải pháp khắc phục phù hợp nhằm ổn định thị trường vật liệu xây dựng.
Song song với các giải pháp trước mắt, các địa phương cần rà soát, đánh giá và tổng hợp nhu cầu vật liệu xây dựng, điều chỉnh kế hoạch phát triển vật liệu xây dựng, đồng thời khoanh định, bổ sung các khu vực khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường như cát sỏi lòng sông, lòng hồ, khu vực biển, đá xây dựng, đất san lấp… vào quy hoạch tỉnh, trình cấp có thẩm quyền phê duyệt nhằm tăng nguồn cung...
Thúy Hà