Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent phát biểu trước các phóng viên tại Nhà Trắng vào ngày 5/11/2025. Ảnh: AP
Phát biểu tại Diễn đàn Đầu tư Mỹ – Saudi Arabia tổ chức tại Trung tâm Kennedy (Washington D.C.), ông Trump nửa đùa nửa thật: “Điều duy nhất Scott đang làm chưa tốt là chuyện Fed. Lãi suất đang quá cao. Nếu anh không xử lý nhanh, tôi sẽ sa thải anh đấy”.
Fed độc lập, việc sa thải Bessent không thể làm lãi suất giảm
Dù tuyên bố mạnh mẽ, giới quan sát cho rằng ông Trump khó có thể ép Fed hành động theo ý muốn, bởi cơ quan này hoàn toàn độc lập và quyết sách dựa trên dữ liệu kinh tế, không theo mệnh lệnh hành pháp.
Nhiều quan chức Fed gần đây cũng nhấn mạnh lo ngại lạm phát vẫn còn, và họ chưa nghiêng về việc tiếp tục giảm lãi suất.
Trong nhiệm kỳ thứ hai, Tổng thống Trump liên tục chỉ trích Chủ tịch Fed Jerome Powell vì không hạ lãi suất sớm hơn, dù Fed đến tháng 9 mới bắt đầu chu kỳ giảm lãi lần đầu tiên trong gần một năm.
Trump thừa nhận Bộ trưởng Bessent đã nhiều lần khuyên ông “không nên sa thải Powell”, dù trước đó ông Trump liên tục bày tỏ mong muốn thay thế Chủ tịch Fed.
“Tiếng nói lý trí” trong Nhà Trắng
Ông Trump thậm chí gọi Bessent là “tiếng nói lý trí”, trong khi Bộ trưởng Thương mại Howard Lutnick được mô tả là người ủng hộ mạnh mẽ việc sa thải Powell.
“Làm ơn đừng sa thải ông ta, chỉ còn ba tháng nữa thôi”, ông Trump thuật lại lời Bessent nói về Powell.
Trước đây, Trump từng nhiều lần đe dọa sa thải Chủ tịch Fed nhưng các cố vấn cảnh báo điều này có thể gây hỗn loạn trên thị trường tài chính, khiến ông phải rút lại ý định.
Nhiều chuyên gia Phố Wall cho biết sự xuất hiện của Bessent mang lại niềm tin cho thị trường. “Ông ấy là một trong những tiếng nói điềm tĩnh và lý trí nhất trong chính quyền của ông Trump”, theo James Ragan, Giám đốc nghiên cứu quản lý tài sản của DA Davidson.
Lập trường của Fed và sức ép từ Nhà Trắng
Fed khẳng định mọi quyết định lãi suất dựa trên dữ liệu, theo đuổi mục tiêu kép: toàn dụng lao động và ổn định giá cả.
Việc ông Trump liên tục thúc ép giảm lãi suất không tạo nhiều ảnh hưởng, bởi Chủ tịch Fed chỉ có một phiếu trong Ủy ban Thị trường Mở Liên bang (FOMC) gồm 12 thành viên.
Sau hai lần cắt giảm liên tiếp vào tháng 9 và tháng 10, lãi suất cơ bản của Mỹ hiện ở mức thấp nhất trong ba năm. Tuy nhiên, nhiều thành viên Fed vẫn cho rằng nên tạm dừng cắt giảm do lạm phát chưa về mức mục tiêu 2%, trong khi các gói thuế quan của Trump có nguy cơ đẩy lạm phát tăng trở lại.
Biên bản cuộc họp tháng 10 cho thấy nhiều thành viên Fed muốn giữ nguyên lãi suất đến cuối năm. Thị trường hiện dự báo khoảng 68% khả năng Fed không giảm lãi suất trong tháng tới.
Cuộc đua chọn Chủ tịch Fed nhiệm kỳ mới
Ông Powell sẽ kết thúc nhiệm kỳ vào tháng 5. Theo tiết lộ của Bessent – người đứng đầu quá trình tuyển chọn – danh sách ứng viên kế nhiệm gồm 5 người và Trump có thể công bố ngay từ tháng 12.
Dù Trump có thể chọn một người “trung thành” muốn hạ lãi suất mạnh tay, thì điều đó vẫn khó tạo ra thay đổi lớn, bởi Chủ tịch Fed không có quyền phủ quyết và chỉ sở hữu một phiếu bầu trong ủy ban.
Hiện chỉ có Stephen Miran, một Thống đốc Fed đang tạm nghỉ không lương khỏi vị trí cố vấn kinh tế Nhà Trắng, là người công khai ủng hộ lập trường cắt giảm lãi suất quyết liệt.
Anh Mai